Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 242/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel (przewodniczący)
SSN Jacek Sobczak (sprawozdawca)
SSA del. do SN Jerzy Skorupka
Protokolant Danuta Bratkrajc
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Zdzisława Brodzisza
w sprawie J. G.
w przedmiocie odmowy przyjęcia sprzeciwu od wyroku nakazowego wniesionego
przez osobę nieuprawnioną
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 29 października 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść
od postanowienia Sądu Okręgowego w C.
z dnia 30 kwietnia 2015 r., utrzymującego w mocy zarządzenie Sądu Rejonowego
w Z.
z dnia 24 lutego 2015 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i sprawę przekazuje Sądowi
Okręgowemu w C. do ponownego rozpoznania w postępowaniu
odwoławczym.
2
UZASADNIENIE
Zarządzeniem Sądu Rejonowego w Z. z dnia 24 lutego 2015 r., na podstawie
art. 94 § 1 k.p.w. w zw. z art. 506 § 2 k.p.k., odmówiono przyjęcia sprzeciwu
wniesionego przez J. L. od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w Z. z dnia 8
października 2014 r., jako wniesionego przez osobę nieuprawnioną. Na to
zarządzenie zażalenie złożył J. L.
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2015 r., utrzymał w mocy
zaskarżone zarządzenie.
Kasację od tego postanowienia wywiódł Prokurator Generalny zaskarżając je
w całości na niekorzyść J. G.
Skarżący podniósł rażące i mogące mieć istotny wpływ na treść
postanowienia naruszenie przepisów prawa karnego procesowego, a mianowicie
art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z art. 109 § 2 k.p.w., polegające na zaniechaniu dokonania
przez Sąd Okręgowy prawidłowej oraz wszechstronnej kontroli odwoławczej, w
następstwie czego doszło do utrzymania w mocy zarządzenia Przewodniczącego
Wydziału Karnego Sądu Rejonowego w Z. z dnia 24 lutego 2015 r., w przedmiocie
odmowy przyjęcia sprzeciwu J. L. od wyroku nakazowego tamtejszego Sądu jako
wniesionego przez osobę nieuprawnioną w sytuacji, gdy J. L. złożył w terminie 7 dni
od otrzymania zawiadomienia o skierowaniu do Sądu wniosku o ukaranie
oświadczenie o zamiarze działania w charakterze oskarżyciela posiłkowego, a
okoliczność ta, znana na etapie postępowania odwoławczego nie została w żaden
sposób rozważona, skutkiem czego J. L. pozbawiony został zarówno możliwości
udziału w procesie, jako oskarżyciel posiłkowy jak i prawa do złożenia sprzeciwu od
zapadłego w sprawie wyroku nakazowego.
Prokurator w konkluzji wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w
postępowaniu odwoławczym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja oraz złożony w niej wniosek końcowy zasługują na uwzględnienie,
co skutkowało wydaniem przez Sąd Najwyższy rozstrzygnięcia o charakterze
kasatoryjnym.
3
Analiza akt przedmiotowej sprawy i zgromadzonej w nich dokumentacji, w
tym korespondencji od J. L., nie pozostawia najmniejszych wątpliwości, co do tego,
że – wbrew ustaleniom Sądów obu instancji - nie ziściły się przesłanki wobec ww.
pokrzywdzonego decydujące o odmowie przyjęcia jego sprzeciwu od wyroku
nakazowego Sądu Rejonowego w Z.
Czynnościom Sądów, w tym Sądu Okręgowego, który przeprowadzał
kontrolę zarządzenia Sądu Rejonowego, zabrakło wymaganej w tego typu
sytuacjach należytej skrupulatności i wnikliwości. To zaś stało się bezpośrednią
przyczyną wytkniętego w kasacji uchybienia.
J. L. pismem z dnia 26 sierpnia 2014 r. (k. 23), zgodnie z art. 26 § 1 k.p.w.,
został zawiadomiony, że po otrzymaniu zwrotnego poświadczenia odbioru
zawiadomienia zostanie skierowany do właściwego Sądu wniosek o ukaranie J. G.
w sprawie o popełnienie wykroczenia z art. 86 § 1 kw. Zawarto tam jednocześnie
pouczenie, że pokrzywdzony może w terminie 7 dni od zawiadomienia oświadczyć,
że będzie działał jako oskarżyciel posiłkowy, zaś po upływie tego terminu
uprawnienie wygasa (art. 26 § 3 k.p.w.). Tej treści zawiadomienie i pouczenie J. L.
odebrał w dniu 4 września 2014 r.
W aktach sprawy znajduje się pismo skierowane do Sądu Rejonowego przez
J. L., z którego bezspornie wynika, iż składa on oświadczenie o występowaniu w
sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Niniejszy wniosek został nadany
przez pokrzywdzonego w dniu 7 września 2014 r., o czym świadczy potwierdzenie
nadania korespondencji listem poleconym (k. 48).
W tych okolicznościach faktycznych, ustalenie Sądu, sprowadzające się do
twierdzenia, że J.L. nie był osobą uprawnioną do wywiedzenia sprzeciwu od wyroku
nakazowego, jako że nie złożył w terminie 7 dni oświadczenia o występowaniu w
sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego jest nieprawdziwe i nieznajdujące
oparcia w materiale dowodowym.
Jak wynika z uzasadnienia zarządzenia Sądu Rejonowego z dnia 24 lutego
2015 r., tożsame ustalenie i argumentacja legły u podstaw wydania - zaskarżonej
następnie - decyzji w przedmiocie odmowy przyjęcia sprzeciwu J. L. Kolejność
załączanej do akt sprawy dokumentacji i korespondencji może sugerować, że z
jakiś niezdiagnozowanych powodów, o ile fakt ten mógł być nieznany Sądowi
4
Rejonowemu, o tyle okoliczność o ustanowieniu pokrzywdzonego oskarżycielem
posiłkowym powinna być znana Sądowi odwoławczemu, który przeprowadzał
kontrolę zarządzenia Sądu I instancji.
W toku ponownego rozpoznania przedmiotowej sprawy Sąd Okręgowy
uwzględni powyższe uwagi, po raz kolejny przeprowadzi skrupulatną i wnikliwą
analizę akt sprawy, podda rzetelnej kontroli rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego, i
dopiero o tak przygotowane wnioski wyda decyzję procesową.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
orzeczenia.
kc