Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 490/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 lutego 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Dołhy (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Kazimierz Klugiewicz
SSN Barbara Skoczkowska
Protokolant Łukasz Biernacki
w sprawie M. K.
skazanego z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu, w trybie art. 535 § 5 k.p.k.,
w dniu 12 lutego 2016 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść M. K.
od wyroku Sądu Rejonowego w B.
z dnia 31 lipca 2015 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej skazania M. K. i
sprawę w tym zakresie przekazuje do ponownego rozpoznania
Sądowi Rejonowemu w B.
UZASADNIENIE
W dniu 30 czerwca 2015 r. do Sądu Rejonowego wpłynął akt oskarżenia
przeciwko m. in. M. K. o czyn z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., wraz z
wnioskiem prokuratora – złożonym w trybie art. 335 § 1 k.p.k. – o wydanie wobec
oskarżonego wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy i orzeczenie
uzgodnionych z nim kar i środków karnych.
2
Sąd Rejonowy, orzekając na posiedzeniu, uwzględnił powyższy wniosek i
wyrokiem z dnia 31 lipca 2015 r. uznał M. K. za winnego tego, że nieustalonego
dnia, w okresie do 01 grudnia do dnia 17 grudnia 2014 roku w B., nabył od
nieustalonej osoby aparat fotograficzny Nikon Coolpix 3100 o wartości 239 złotych
oraz telefon komórkowy marki Nokia 206 o wartości 189 złotych wiedząc, że zostały
uzyskane za pomocą czynu zabronionego kradzieży z włamaniem, w ten sposób,
że zakupił je od nieustalonej osoby za kwotę nie większą niż 30 złotych, czym
działał na szkodę K. S., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem pięciu lat
po odbyciu co najmniej sześciu miesięcy kary pozbawienia wolności za podobne
przestępstwo umyślne tj. czynu z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., i za to
skazał go, zaś na podstawie art. 291 § 1 k.k. wymierzył mu karę 5 miesięcy
pozbawienia wolności. Wyrok ten nie został zaskarżony przez strony i
uprawomocnił się wobec M. K. w dniu 19 sierpnia 2015 r.
Od tego wyroku kasację wniósł – na podstawie art. 521 § 1 k.p.k.- Prokurator
Generalny. Zaskarżając wyrok w części dotyczącej skazania M. K. w całości, na
korzyść skazanego, zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku
naruszenie przepisów prawa karnego procesowego – art. 343 § 7 k.p.k. w zw. z art.
335 § 1 k.p.k. (w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 r.) polegające na
niezasadnym uznaniu, że okoliczności popełnienia przez oskarżonego zarzucanego
mu czynu nie budzą wątpliwości i uwzględnieniu wniosku prokuratora i skazaniu M.
K. za czyn z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. bez przeprowadzenia rozprawy
pomimo, iż popełniony przez niego czyn nie wyczerpał określonych w art. 291 § 1
k.k. ustawowych znamion przestępstwa, a jedynie wykroczenia z art. 122 § 1 k.w.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i
przekazanie sprawy oskarżonego M. K. do ponownego rozpoznania przed Sądem I
instancji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest zasadna w stopniu oczywistym.
Zasadniczą przesłanką skorzystania z instytucji określanej w art. 335 § 1
k.p.k. jest to, aby okoliczności popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu w
akcie oskarżenia przestępstwa nie budziły wątpliwości, w szczególności odnosi się
to do okoliczności mających znaczenie dla oceny prawnej czynu.
3
Skarżący zasadnie wskazuje, że w realiach sprawy Sąd Rejonowy
uwzględniając wniosek i wydając wobec M. K. wyrok skazujący nie dokonał
należytej kontroli istnienia przesłanek określonych w art. 335 § 1 k.p.k.
Oskarżonemu przypisano popełnienie pasterstwa w okresie od 1 grudnia
2014 r. do 17 grudnia 2014 r. w odniesieniu do mienia wartości 428 złotych.
Oczywiste jest zatem, że z uwagi na wskazaną wartość mienia zachowanie
oskarżonego nie wypełniało znamion występku z art. 291 § 1 k.k., a jedynie
wykroczenia z art. 122 § 1 k.w.
W dniu 9 listopada 2013 roku weszła bowiem w życie część przepisów
Ustawy z dnia 27 września 2013 roku o zmianie ustawy - Kodeks postępowania
karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 25 października 2013 r., poz.
1247). Na mocy art. 2 tejże ustawy, istotnej zmianie uległy przepisy Kodeksu
wykroczeń i zgodnie z treścią tej normy, obowiązującej od dnia 9 listopada 2013
roku, wartość mienia, uzasadniająca przyjęcie kwalifikacji prawnej z Kodeksu
karnego niektórych czynów skierowanych przeciwko mieniu, tzw. przepołowionych,
musi przekraczać ¼ minimalnego wynagrodzenia. Znowelizowany na podstawie
art. 2 ust. 6 ustawy z dnia 27 września 2013 roku, m.in. przepis art. 122 § 1 k.w.
stanowi, iż „kto nabywa mienie, wiedząc o tym, że pochodzi ono z kradzieży lub
przywłaszczenia, lub pomaga do jego zbycia albo w celu osiągnięcia korzyści
majątkowej mienie to przyjmuje lub pomaga do jego ukrycia, jeżeli wartość mienia
nie przekracza ¼ minimalnego wynagrodzenia, podlega karze aresztu,
ograniczenia wolności albo grzywny".
Z kolei w myśl art. 47 § 9 k.w., obowiązującym również od dnia 9 listopada
2013 roku (dodanym na mocy art. 2 ust. 2 ww. ustawy nowelizującej) minimalnym
wynagrodzeniem jest wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie ustawy z dnia
10. października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200;
poz. 1969, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314). Zgodnie
natomiast z wydanym na podstawie art. 2 ust. 5 tej ustawy Rozporządzeniem Rady
Ministrów z dnia 11 września 2014 roku w sprawie minimalnego wynagrodzenia za
pracę w 2015 roku (Dz. U. z 15 września 2014 roku, poz. 1220), od dnia 1 stycznia
2015 roku wynagrodzenie to ustalone zostało w wysokości 1.750 złotych, a zatem
¼ tego wynagrodzenia wynosiła 437, 50 złotych.
4
Oznacza to, że zarówno w dacie popełnienia przez M. K. zarzucanego mu
czynu, jak i w dacie orzekania sądu, czyn ten winien być kwalifikowany jako
wykroczenie, a nie jako przestępstwo.
Autor kasacji trafnie wskazuje, że na przeszkodzie takiej kwalifikacji nie stoi
również to, iż nabyte przez oskarżonego mienie pochodziło z kradzieży z
włamaniem. W orzecznictwie Sądu Najwyższego jednoznacznie przyjmuje się, że
przedmiotem wykroczenia, określonego w art. 122 § l k.w. może być także mienie
pochodzące z kradzieży z włamaniem, jeżeli jego wartość nie przekracza
obowiązującej w danym czasie dla wykroczeń wysokości (tak m.in. w uchwale z
dnia 24 września 1997 roku, sygn. I KZP 15/97, Lex nr 31024; w wyrokach: z dnia
10 kwietnia 2002 roku, sygn. II KKN 114/00, Lex nr 563132; z dnia 28 lipca 2004
roku, sygn. V KK 104/04, Lex nr 121684; z dnia 7 listopada 2014 roku, sygn. II KK
298/14, Lex nr 1539465; z dnia 25 czerwca 2015 roku, sygn. II KK 129/15, Lex
1750140).
W niniejszej sprawie fakt podtrzymania przez prokuratora na posiedzeniu
wniosku w niezmienionej formie, nie zwalniał sądu od dokonania jego prawidłowej
kontroli i w efekcie jego nieuwzględniania uznania M. K. za winnego wykroczenia z
art. 122 § 1 k.w., a nie przestępstwa z art. 291 § 1 k.k.
Wskazane wyżej uchybienie sądu miało oczywisty wpływ na treść wyroku, a
w szczególności na zakres możliwej do określenia odpowiedzialności M. K. za
zarzucany mu czyn.
Podzielając zasadność zarzutu kasacji i jej wniosek końcowy, Sąd
Najwyższy orzekł jak na wstępie.
kc