I BP 2/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:08-03-2016
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I BP 2/15
POSTANOWIENIE
Dnia 1 marca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Gonera
w sprawie z powództwa J. K.
przeciwko M.Spółce z o.o. w T.
o wynagrodzenie za pracę, odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę bez
wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków przez
pracodawcę, wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy, diety, ekwiwalent za
niewykorzystany urlop,
oraz z powództwa wzajemnego M. Spółki z o.o. w T.
przeciwko J. K.
o zapłatę
z udziałem interwenientów ubocznych: 1) M. J. - właściciela P. w T. i 2) P. Spółki z
o.o. w T.
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 1 marca 2016 r.,
skargi interwenienta ubocznego P. Spółki z o.o. w T. o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w K.
z dnia 14 stycznia 2014r.,
1. odmawia przyjęcia skargi do rozpoznania;
2. zasądza od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego na rzecz
radcy prawnego G. M. tytułem kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych
powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z 24 września 2012 r. Sąd Rejonowy w T. orzekł:
W zakresie powództwa głównego J. K. przeciwko M. Spółce z o.o.
reprezentowanej przez prezesa zarządu M. J., przy udziale interwenientów
ubocznych: M. J. – właściciela przedsiębiorstwa P. oraz P. Spółki z o.o.
reprezentowanej przez prezesa zarządu M. J.:
I. zasądził od pozwanej M. Spółki z o.o. na rzecz powoda J. K. kwoty:
- 70,05 zł brutto tytułem wynagrodzenia za pracę za październik 2008 r. z
ustawowymi odsetkami od 11 listopada 2008 r. do dnia zapłaty;
- 448,16 zł netto tytułem wynagrodzenia za pracę za listopad 2008 r. z
ustawowymi odsetkami od 11 grudnia 2008 r. do dnia zapłaty;
- 698,94 zł netto tytułem wynagrodzenia za pracę za grudzień 2008 r. z
ustawowymi odsetkami od 11 stycznia 2010 r. ;
- 336,54 zł brutto tytułem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy za
okres od 10 grudnia 2008 r. do 15 grudnia 2008 r. z ustawowymi odsetkami
od 11 stycznia 2010 r. do dnia zapłaty;
- 160,24 zł netto tytułem wynagrodzenia za styczeń 2009 r. z ustawowymi
odsetkami od 20 stycznia 2010 r. do dnia zapłaty;
- 582,29 zł netto tytułem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy za 13
dni stycznia 2009 r. z ustawowymi odsetkami od 20 stycznia 2010 r. do dnia
zapłaty;
- 620,81 zł brutto tytułem diet za październik 2008 r. z ustawowymi
odsetkami od 1 grudnia 2008 r. do dnia zapłaty;
- 616,63 zł brutto tytułem diety za listopada 2008 r. z ustawowymi odsetkami
od 31 grudnia 2008 r. do dnia zapłaty;
- 882,34 zł brutto tytułem diety za grudzień 2008 r. z ustawowymi odsetkami
od 31 stycznia 2009 r. do dnia zapłaty;
- 48,74 zł brutto tytułem diety z ustawowymi odsetkami od 1 marca 2009 r.
do dnia zapłaty;
- 1147,60 zł tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy z
ustawowymi odsetkami od 20 stycznia 2010 r. do dnia zapłaty;
3
- 1262,36 zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o
pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych
obowiązków przez pracodawcę z ustawowymi odsetkami od 20 stycznia
2010 r. do dnia zapłaty.
II. oddalił powództwo J. K. w pozostałej części.
Ponadto, Sąd Rejonowy zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda
kwotę 1.800,00 zł tytułem zastępstwa procesowego, nakazał pobrać od pozwanej
na rzecz Skarbu Państwa kwotę 344,00 zł tytułem opłaty stosunkowej od pozwu, od
uiszczenia której powód był zwolniony z mocy ustawy, oraz kwotę 1.011,00 zł
tytułem zwrotu kosztów opinii biegłego sądowego, i nadał wyrokowi rygor
natychmiastowej wykonalności w punkcie pierwszym do kwoty 1.200,00 zł.
W zakresie powództwa wzajemnego M. Spółki z o.o. przeciwko J. K. przy
udziale interwenientów ubocznych: M. J. – właściciela przedsiębiorstwa P. oraz P. z
o.o. Sąd Rejonowy:
I. zasądził od pozwanego wzajemnego J. K. na rzecz powódki wzajemnej M.
Spółki z o.o. kwoty:
- 2.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od 1 marca 2009 r. do dnia zapłaty;
- 278,99 zł z ustawowymi odsetkami od 1 marca 2009 r. do dnia zapłaty
II. oddalił powództwo wzajemne w pozostałej części.
Dodatkowo, Sąd zasądził od pozwanego wzajemnego na rzecz powódki
wzajemnej kwotę 30,00 zł tytułem kosztów procesu oraz nakazał pobrać od
pozwanego wzajemnego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 84,00 zł tytułem opłaty
stosunkowej oraz kwotę 1.011,00 zł tytułem zwrotu kosztów opinii sądowej.
Od powyższego wyroku apelację złożył między innymi interwenient uboczny
P. Spółka z o.o., zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w całości. Wniósł o jego
uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi
Rejonowemu z powodu nieważności postępowania. W uzasadnieniu zarzutu
nieważności postępowania apelujący podniósł, że od chwili zmiany sędziego
referenta interwenient uboczny nie był informowany o czynnościach procesowych,
nie otrzymał odpisów pism procesowych, odpisów orzeczeń oraz nie powiadomiono
go o terminie rozpraw.
Wyrok Sądu Rejonowego zaskarżyły także same strony.
4
Rozpoznając apelację interwenienta ubocznego P. Spółki z o.o., Sąd
Okręgowy wyraził pogląd, że brak zawiadomienia interwenienta o terminie rozpraw
niewątpliwie stanowił uchybienie procesowe, ale uchybienie to nie prowadziło do
nieważności postępowania, skoro art. 379 pkt 5 k.p.c. stanowi o pozbawieniu strony
możliwości obrony swych praw, a interwenient uboczny nie posiada statusu strony.
Tym samym Sąd uznał zarzuty apelacji interwenienta ubocznego P. Spółki z o.o. za
niezasadne.
Ostatecznie, wyrokiem z 14 stycznia 2014 r. Sąd Okręgowy:
1. odrzucił apelację pozwanego-powoda wzajemnego i interwenientów
ubocznych w części dotyczącej powództwa wzajemnego ponad kwotę
1.685,60 zł;
2. z apelacji powoda-pozwanego wzajemnego: zmienił zaskarżony wyrok w
zakresie powództwa głównego w ten sposób, że w miejsce orzeczonej kwoty
620,81 zł brutto zasądził kwotę 633,88 zł netto oraz w zakresie powództwa
wzajemnego w ten sposób, że uchylił zasądzoną tam kwotę 1.011,00 zł;
3. oddalił apelację powoda-pozwanego wzajemnego w pozostałej części;
4. z apelacji pozwanego-powoda wzajemnego oraz interwenientów ubocznych:
zmienił zaskarżony wyrok w zakresie powództwa głównego w ten sposób, że
w miejsce orzeczonej kwoty 1.262,36 zł zasądził kwotę 650,00 zł, oddalając
powództwo główne w pozostałym zakresie oraz zmienił zaskarżony wyrok w
części dotyczącej kosztów postępowania w ten sposób, że w miejsce
orzeczonej kwoty 1.800,00 zł zasądził od pozwanego-powoda wzajemnego
na rzecz powoda-pozwanego wzajemnego kwotę 1.044,00 zł oraz w ten
sposób, że w miejsce kwoty 344,00 zł nakazał pobrać kwotę 314,00 zł;
5. z apelacji pozwanego-powoda wzajemnego: zmienił wyrok w zakresie
powództwa wzajemnego w ten sposób, że zasądził od powoda-pozwanego
wzajemnego na rzecz pozwanego-powoda wzajemnego kwotę 1.685,60 zł z
ustawowymi odsetkami od 1 marca 2009 r., oddalając powództwo wzajemne
w pozostałej części;
6. oddalił apelacje pozwanego-powoda wzajemnego oraz interwenientów
ubocznych w pozostałej części;
5
7. zasądził od powoda-pozwanego wzajemnego na rzecz pozwanego-powoda
wzajemnego kwotę 30,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu odwoławczym.
Od orzeczenia Sądu Okręgowego z 14 stycznia 2014 r., skargę o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku wniósł interwenient
uboczny P. Spółka z o.o.
Skargę argumentowano wydaniem zaskarżonego wyroku z naruszeniem
podstawowych zasad porządku prawnego dotyczącego uczestnictwa w procesie
interwenienta ubocznego oraz doręczania mu wszelkich zawiadomień i orzeczeń,
ponadto wydaniem wyroku z naruszeniem podstawowej zasady postępowania
cywilnego dotyczącej udziału strony w procesie.
Wyrok został zaskarżony w części, tj. „w zakresie szkody poniesionej przez
interwenienta ubocznego w wysokości 1.803 zł”.
Skargę oparto na naruszeniu prawa procesowego przez niezastosowanie
art. 80 k.p.c., co polegało na przyjęciu, że doręczanie wszelkiej korespondencji oraz
orzeczeń interwenientowi ubocznemu nie jest konieczne, a tym samym pominięciu
w procesie interwenienta ubocznego, co stanowi podstawę nieważności
postępowania. Tymczasem, zdaniem skarżącego, należało bezwzględnie
zastosować art. 80 k.p.c. i doręczać interwenientowi wszelką korespondencję,
włącznie z zawiadomieniem o terminach rozpraw, oraz doręczać odpisy orzeczeń.
Skarżący zarzucił, że skutkiem opisanego powyższej naruszenia prawa jest
niezgodność zaskarżonego wyroku z art. 80, 131-142, 149 § 2, 327 § 2, 343 oraz
357 § 2 k.p.c., a także art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.
Wyrok Sądu Okręgowego został zaskarżony w części, tj. „w zakresie szkody
poniesionej przez interwenienta ubocznego w wysokości 1.803 zł”.
Uprawdopodabniając wyrządzenie szkody, spowodowanej wydaniem zaskarżonego
wyroku, skarżący przedstawił dowody: a) pismo pozwanej M. Spółki z o.o. z
8 grudnia 2014 r. skierowane do interwenienta ubocznego oraz b) wyrok Sądu
Okręgowego z 14 stycznia 2014 r.
Skarżący stwierdził, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze
innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
6
Ostatecznie skarżący wniósł o stwierdzenie, że prawomocny wyrok Sądu
Okręgowego z 14 stycznia 2014 r. jest niezgodny z art. 80 k.p.c. oraz art. 45 ust. 1
Konstytucji RP oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz interwenienta
ubocznego kosztów postępowania według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4249
k.p.c. Sąd Najwyższy odmawia przyjęcia do rozpoznania
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, jeżeli
skarga jest oczywiście bezzasadna. Skarga wniesiona w rozpoznawanej sprawie
jest w oczywisty sposób bezzasadna.
Bezzasadność skargi jest oczywista wówczas, gdy już z jej treści, bez
głębszej analizy i jurydycznych dociekań, wynika, że nie zostałaby uwzględniona,
czyli Sąd Najwyższy z pewnością oddaliłby ją, gdyby została przyjęta do
rozpoznania (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 13 października 2011 r.,
II BP 10/11 r.; z 26 sierpnia 2008 r., III BP 3/08, OSNP 2010 nr 1-2, poz. 13).
Oceny, czy skarga jest „oczywiście bezzasadna”, należy dokonywać w powiązaniu
z pojęciem „niezgodności orzeczenia z prawem” (art. 4245
§ 1 pkt 3 i 6 k.p.c.).
Orzeczenie niezgodne z prawem w rozumieniu art. 4241
k.p.c. to orzeczenie, które
jest sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami i z
ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo zostało wydane w wyniku
szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa, które
jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawniczej (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z 12 maja 2010 r., I BP 2/10, LEX nr 1515190). W sytuacji, gdy z
bezpośredniego oglądu sprawy wynika, że skarga o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego orzeczenia byłaby oddalona, trzeba przyjąć, że jest ona
oczywiście bezzasadna w rozumieniu 4249
k.p.c. (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z 22 sierpnia 2013 r., II BP 5/13, LEX nr 1555402; z 26 sierpnia
2008 r., III BP 3/08, OSNP 2010 nr 1-2, poz. 13).
1. Skarga interwenienta ubocznego o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia jest oczywiście bezzasadna, ponieważ powołaną przez
skarżącego podstawę skargi, obejmującą naruszenie wyłącznie przepisów
7
postępowania (art. 80, art. 131-142, art. 149 § 2, art. 327 § 2, art. 343 oraz 357 § 2
k.p.c.), uznać należy za nieadekwatną w przypadku skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego wyroku, czyli orzeczenia rozstrzygającego
sprawę co do istoty. Wyrok sądu, rozstrzygający o materialnoprawnych
roszczeniach stron, nie może być niezgodny z przepisami postępowania
dotyczącymi doręczeń pism sądowych (w tym zawiadomień o posiedzeniach sądu,
w szczególności o rozprawach, oraz odpisów orzeczeń sądu wydanych na
posiedzeniach niejawnych). Przepisy o doręczeniach w najmniejszym stopniu nie
stanowiły podstawy prawnej wydania zaskarżonego wyroku. Jednocześnie
skarżący nie wykazał, aby kwestionowane naruszenia prawa procesowego
wpłynęły na treść rozstrzygnięcia.
Wyrok sądu może być niezgodny z przepisami prawa materialnego, które
stanowiły podstawę materialnoprawną jego wydania (rozstrzygnięcia o
roszczeniach powoda). Z przepisami postępowania może być natomiast niezgodne
orzeczenie sądu wydane w kwestiach formalnych (np. postanowienie o umorzeniu
postępowania albo o odrzuceniu pozwu). W skardze na bezprawność wniesionej w
rozpoznawanej sprawie nie powołano ani jednego przepisu prawa materialnego
(stanowiącego podstawę materialnoprawną zaskarżonego wyroku), z którym
kwestionowane orzeczenia miałoby być niezgodne. Nie jest takim przepisem art. 45
ust. 1 Konstytucji, ponieważ nie stanowił on podstawy materialnoprawnej
rozstrzygnięcia sądu zawartego w zaskarżonym wyroku.
Podstawą skargi na bezprawność (art. 4244
k.p.c.) mogą być przyczyny
(wadliwości prawne), które spowodowały wydanie wyroku niezgodnego z prawem.
Mogą to być zarówno przyczyny z dziedziny prawa materialnego, jak i z dziedziny
prawa procesowego, z tym zastrzeżeniem, że w wypadku przyczyn procesowych
zostały wyłączone naruszenia dotyczące ustalania stanu faktycznego oraz oceny
dowodów (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 7 czerwca 2005 r., III BP 2/05,
OSNP 2006, nr 3-4, poz. 53). Naruszenie prawa procesowego może – chociaż nie
musi – doprowadzić do wydania wyroku niezgodnego z prawem. Wymaga to od
skarżącego wykazania w skardze na bezprawność, w jaki sposób uchybienia
przepisom postępowania wpłynęły na treść rozstrzygnięcia i doprowadziły do tego,
że zaskarżony wyrok jest niezgodny z prawem materialnym (tymi przepisami prawa
8
materialnego, na podstawie których sąd oceniał zasadność roszczeń powoda).
Skarga wniesiona przez interwenienta ubocznego takiego wywodu nie zawiera.
Należy ponadto podkreślić, że o ile podstawą skargi kasacyjnej mogą być
naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienia takie mogły mieć istotny
wpływ na wynik sprawy, o tyle w wypadku skargi o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego orzeczenia chodzi o uchybienia, które spowodowały
niezgodność wyroku z prawem. Skargę kasacyjną zatem uzasadnia wskazanie
takiego uchybienia, które nie tylko wpłynęło na wynik sprawy, lecz także mogło
mieć taki wpływ, choć niekoniecznie został on stwierdzony i wykazany. W
przypadku skargi na bezprawność przedstawienie takiego wywodu nie jest
wystarczające; skarżący musi nie tylko wytknąć konkretne uchybienie procesowe,
lecz także wykazać, że spowodowało ono – a nie tylko mogło spowodować –
niezgodność wyroku z prawem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 9 października
2006 r., II BP 8/06, OSNP 2007, nr 19-20, poz. 275). Takiej argumentacji prawnej
skarga na bezprawność wniesiona w rozpoznawanej sprawie nie przedstawia.
Zgodnie z art. 4244
k.p.c., skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia można oprzeć na podstawie naruszeń prawa
materialnego lub przepisów postępowania, które spowodowały niezgodność
orzeczenia z prawem. Nie chodzi więc o jakiekolwiek naruszenie prawa
(procesowego, materialnego) w toku postępowania czy przy wydaniu orzeczenia,
ale o naruszenie prawa, które doprowadziło do wydania orzeczenia niezgodnego z
prawem. Według art. 42411
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy oddala bowiem skargę w
razie braku podstawy do stwierdzenia, że zaskarżone orzeczenie jest niezgodne z
prawem, w tym, gdy mimo błędnego uzasadnienia, odpowiada prawu (art. 39814
w
związku z art. 42412
k.p.c.).
Podstawę naruszenia przepisów postępowania może stanowić m.in. zarzut
nieważności. W przeciwieństwie do postępowania kasacyjnego i apelacyjnego Sąd
Najwyższy, rozpatrujący skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem, nie może
brać z urzędu pod rozwagę nieważności postępowania (wobec wyczerpującej
regulacji art. 42410
przepis art. 39813
§ 1 k.p.c. nie znajdzie zastosowania).
Jednocześnie, nawet przy zarzucie nieważności postępowania, konieczne jest
wykazanie przez skarżącego, że poważne uchybienia proceduralne, które
9
doprowadziły do nieważności postępowania, miały również wpływ na merytoryczną
treść zaskarżonego wyroku.
Porównanie art. 4244
z art. 4245
§ 1 pkt 2 i 3 k.p.c. dowodzi, że ustawodawca
oddzielił podstawy skargi, a więc także przepisy składające się na ich uzasadnienie,
od przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne. Nie wszystkie
wady postępowania poprzedzającego wydanie skarżonego wyroku, podnoszone w
ramach obu podstaw, powodują niezgodność orzeczenia z prawem, a jeśli tak się
dzieje, to przepisy wskazane jako naruszone w ramach podstaw nie muszą być – i
często nie są – tożsame z przepisami (przepisem), z którymi wyrok jest niezgodny.
Niezgodność wyroku z prawem polega na kolizji z przepisem prawa materialnego,
który leżał u podłoża rozstrzygnięcia, jedynie niezgodność z prawem orzeczeń tzw.
formalnych, kończących postępowanie (obecnie niepodlegających skardze, ale
mogących powodować odpowiedzialność państwa – art. 4241b
k.p.c.) dotyczy
przepisów prawa procesowego. Podstawą skargi (art. 4244
k.p.c.) może być na
przykład wyłącznie nieważność postępowania jako kwalifikowany skutek
naruszenia przepisów postępowania, co nie oznacza automatycznie, że wyrok
wydany w wyniku tego postępowania jest niezgodny z tymi – powodującymi
nieważność – przepisami prawa procesowego; przepisem, z którym wyrok jest
wówczas niezgodny (jeżeli rzeczywiście taki skutek nastąpi), jest przepis prawa
materialnego leżący u podłoża osądzanego stosunku materialnoprawnego (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z 30 września 2008 r., III CNP 50/08, OSNC-ZD
2009, nr B, poz. 59).
2. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego z 14 stycznia 2014 r., jest oczywiście bezzasadna także z
innych przyczyn. Skarżący twierdzi w niej, że na pewnym etapie postępowania
przez Sądem Rejonowym (po zmianie sędziego referenta) interwenient uboczny nie
był informowany o terminach rozpraw, zapadłych orzeczeniach oraz nie otrzymał
uzasadnienia wyroku Sądu pierwszej instancji. Nie podaje przy tym ani jednego
przykładu posiedzenia Sądu Rejonowego (rozprawy przed tym Sądem), o której nie
została zawiadomiona P. Spółka z o.o. Nie podaje ani jednego przykładu
orzeczenia Sądu Rejonowego wydanego na posiedzeniu niejawnym, które nie
zostało doręczone skarżącej P. Spółce z o.o. jako interwenientowi ubocznemu.
10
Wyrok Sądu Rejonowego został interwenientowi ostatecznie doręczony, co
pozwoliło mu wnieść apelację od tego orzeczenia. W ostatniej rozprawie przed
Sądem Rejonowym, poprzedzającej wydanie wyroku przez ten Sąd, czyli na
rozprawie z 10 września 2012 r., uczestniczył M. J. jako prezes pozwanej-powódki
wzajemnej M. Spółki z o.o., jako interwenient uboczny M. J.– właściciel P. oraz jako
prezes interwenienta ubocznego P. z o.o. Podobnie w rozprawach przed Sądem
Okręgowym, z 10 grudnia 2013 r. i z 14 stycznia 2014 r., poprzedzającej wydanie
zaskarżonego wyroku z 14 stycznia 2014 r., brał udział M. J. – „za pozwanego i
interwenientów ubocznych” (k. 1067 v, k. 1083 v), a P. Spółka z o.o. była o tych
rozprawach zawiadamiana (k. 1065). Oznacza to, że przed Sądem Okręgowym nie
doszło do naruszenia przepisów postępowania wskazywanych w ramach podstaw
skargi (art. 80, art. 131-142, art. 149 § 2, art. 327 § 2, art. 343 oraz 357 § 2 k.p.c.).
Nie jest jednocześnie możliwa w ramach skargi na bezprawność wniesionej
w rozpoznawanej sprawie kontrola wyroku Sądu Rejonowego, skoro interwenient
uboczny wniósł apelację od wyroku Sądu pierwszej instancji i została ona
merytorycznie rozpoznana. Zgodnie z art. 4241
k.p.c. można żądać stwierdzenia
niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji kończącego
postępowanie w sprawie, jeżeli przez jego wydanie stronie została wyrządzona
szkoda, a zmiana lub uchylenie tego wyroku w drodze przysługujących stronie
środków prawnych nie było i nie jest możliwe. W wyjątkowych wypadkach, gdy
niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku
prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, można
także żądać stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu
pierwszej lub drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli strona
nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych, chyba że jest możliwa
zmiana lub uchylenie wyroku w drodze innych przysługujących stronie środków
prawnych. Interwenient uboczny skorzystał z przysługujących mu środków
prawnych i zaskarżył apelacją wyrok Sądu Rejonowego, apelacja ta została
merytorycznie rozpoznana, była możliwa zmiana zaskarżonego wyroku Sądu
Rejonowego i do takiej zmiany doszło w postępowaniu apelacyjnym, a zatem na
obecnym etapie skarżący nie może już kwestionować ewentualnych naruszeń
prawa procesowego przez Sąd Rejonowy, nawet jeżeli miały miejsce. Ponadto w
11
skardze na bezprawność wyroku Sądu Okręgowego nie wykazano w jakikolwiek
sposób, jaki wpływ na wyrok tego Sądu miały ewentualne naruszenia prawa
procesowego przez Sąd Rejonowy.
W sytuacji, gdy z bezpośredniego oglądu sprawy wynika, że skarga o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia byłaby oddalona,
należy przyjąć, że jest ona oczywiście bezzasadna w rozumieniu 4249
k.p.c.
Z tych względów na zasadzie art. 4249
k.p.c. Sąd Najwyższy odmówił
przyjęcia skargi do rozpoznania. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za
czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
(jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r poz. 490 ze zm.).
kc
POSTANOWIENIE
Dnia 1 marca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Gonera
w sprawie z powództwa J. K.
przeciwko M.Spółce z o.o. w T.
o wynagrodzenie za pracę, odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę bez
wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków przez
pracodawcę, wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy, diety, ekwiwalent za
niewykorzystany urlop,
oraz z powództwa wzajemnego M. Spółki z o.o. w T.
przeciwko J. K.
o zapłatę
z udziałem interwenientów ubocznych: 1) M. J. - właściciela P. w T. i 2) P. Spółki z
o.o. w T.
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 1 marca 2016 r.,
skargi interwenienta ubocznego P. Spółki z o.o. w T. o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w K.
z dnia 14 stycznia 2014r.,
1. odmawia przyjęcia skargi do rozpoznania;
2. zasądza od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego na rzecz
radcy prawnego G. M. tytułem kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych
powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z 24 września 2012 r. Sąd Rejonowy w T. orzekł:
W zakresie powództwa głównego J. K. przeciwko M. Spółce z o.o.
reprezentowanej przez prezesa zarządu M. J., przy udziale interwenientów
ubocznych: M. J. – właściciela przedsiębiorstwa P. oraz P. Spółki z o.o.
reprezentowanej przez prezesa zarządu M. J.:
I. zasądził od pozwanej M. Spółki z o.o. na rzecz powoda J. K. kwoty:
- 70,05 zł brutto tytułem wynagrodzenia za pracę za październik 2008 r. z
ustawowymi odsetkami od 11 listopada 2008 r. do dnia zapłaty;
- 448,16 zł netto tytułem wynagrodzenia za pracę za listopad 2008 r. z
ustawowymi odsetkami od 11 grudnia 2008 r. do dnia zapłaty;
- 698,94 zł netto tytułem wynagrodzenia za pracę za grudzień 2008 r. z
ustawowymi odsetkami od 11 stycznia 2010 r. ;
- 336,54 zł brutto tytułem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy za
okres od 10 grudnia 2008 r. do 15 grudnia 2008 r. z ustawowymi odsetkami
od 11 stycznia 2010 r. do dnia zapłaty;
- 160,24 zł netto tytułem wynagrodzenia za styczeń 2009 r. z ustawowymi
odsetkami od 20 stycznia 2010 r. do dnia zapłaty;
- 582,29 zł netto tytułem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy za 13
dni stycznia 2009 r. z ustawowymi odsetkami od 20 stycznia 2010 r. do dnia
zapłaty;
- 620,81 zł brutto tytułem diet za październik 2008 r. z ustawowymi
odsetkami od 1 grudnia 2008 r. do dnia zapłaty;
- 616,63 zł brutto tytułem diety za listopada 2008 r. z ustawowymi odsetkami
od 31 grudnia 2008 r. do dnia zapłaty;
- 882,34 zł brutto tytułem diety za grudzień 2008 r. z ustawowymi odsetkami
od 31 stycznia 2009 r. do dnia zapłaty;
- 48,74 zł brutto tytułem diety z ustawowymi odsetkami od 1 marca 2009 r.
do dnia zapłaty;
- 1147,60 zł tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy z
ustawowymi odsetkami od 20 stycznia 2010 r. do dnia zapłaty;
3
- 1262,36 zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o
pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych
obowiązków przez pracodawcę z ustawowymi odsetkami od 20 stycznia
2010 r. do dnia zapłaty.
II. oddalił powództwo J. K. w pozostałej części.
Ponadto, Sąd Rejonowy zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda
kwotę 1.800,00 zł tytułem zastępstwa procesowego, nakazał pobrać od pozwanej
na rzecz Skarbu Państwa kwotę 344,00 zł tytułem opłaty stosunkowej od pozwu, od
uiszczenia której powód był zwolniony z mocy ustawy, oraz kwotę 1.011,00 zł
tytułem zwrotu kosztów opinii biegłego sądowego, i nadał wyrokowi rygor
natychmiastowej wykonalności w punkcie pierwszym do kwoty 1.200,00 zł.
W zakresie powództwa wzajemnego M. Spółki z o.o. przeciwko J. K. przy
udziale interwenientów ubocznych: M. J. – właściciela przedsiębiorstwa P. oraz P. z
o.o. Sąd Rejonowy:
I. zasądził od pozwanego wzajemnego J. K. na rzecz powódki wzajemnej M.
Spółki z o.o. kwoty:
- 2.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od 1 marca 2009 r. do dnia zapłaty;
- 278,99 zł z ustawowymi odsetkami od 1 marca 2009 r. do dnia zapłaty
II. oddalił powództwo wzajemne w pozostałej części.
Dodatkowo, Sąd zasądził od pozwanego wzajemnego na rzecz powódki
wzajemnej kwotę 30,00 zł tytułem kosztów procesu oraz nakazał pobrać od
pozwanego wzajemnego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 84,00 zł tytułem opłaty
stosunkowej oraz kwotę 1.011,00 zł tytułem zwrotu kosztów opinii sądowej.
Od powyższego wyroku apelację złożył między innymi interwenient uboczny
P. Spółka z o.o., zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w całości. Wniósł o jego
uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi
Rejonowemu z powodu nieważności postępowania. W uzasadnieniu zarzutu
nieważności postępowania apelujący podniósł, że od chwili zmiany sędziego
referenta interwenient uboczny nie był informowany o czynnościach procesowych,
nie otrzymał odpisów pism procesowych, odpisów orzeczeń oraz nie powiadomiono
go o terminie rozpraw.
Wyrok Sądu Rejonowego zaskarżyły także same strony.
4
Rozpoznając apelację interwenienta ubocznego P. Spółki z o.o., Sąd
Okręgowy wyraził pogląd, że brak zawiadomienia interwenienta o terminie rozpraw
niewątpliwie stanowił uchybienie procesowe, ale uchybienie to nie prowadziło do
nieważności postępowania, skoro art. 379 pkt 5 k.p.c. stanowi o pozbawieniu strony
możliwości obrony swych praw, a interwenient uboczny nie posiada statusu strony.
Tym samym Sąd uznał zarzuty apelacji interwenienta ubocznego P. Spółki z o.o. za
niezasadne.
Ostatecznie, wyrokiem z 14 stycznia 2014 r. Sąd Okręgowy:
1. odrzucił apelację pozwanego-powoda wzajemnego i interwenientów
ubocznych w części dotyczącej powództwa wzajemnego ponad kwotę
1.685,60 zł;
2. z apelacji powoda-pozwanego wzajemnego: zmienił zaskarżony wyrok w
zakresie powództwa głównego w ten sposób, że w miejsce orzeczonej kwoty
620,81 zł brutto zasądził kwotę 633,88 zł netto oraz w zakresie powództwa
wzajemnego w ten sposób, że uchylił zasądzoną tam kwotę 1.011,00 zł;
3. oddalił apelację powoda-pozwanego wzajemnego w pozostałej części;
4. z apelacji pozwanego-powoda wzajemnego oraz interwenientów ubocznych:
zmienił zaskarżony wyrok w zakresie powództwa głównego w ten sposób, że
w miejsce orzeczonej kwoty 1.262,36 zł zasądził kwotę 650,00 zł, oddalając
powództwo główne w pozostałym zakresie oraz zmienił zaskarżony wyrok w
części dotyczącej kosztów postępowania w ten sposób, że w miejsce
orzeczonej kwoty 1.800,00 zł zasądził od pozwanego-powoda wzajemnego
na rzecz powoda-pozwanego wzajemnego kwotę 1.044,00 zł oraz w ten
sposób, że w miejsce kwoty 344,00 zł nakazał pobrać kwotę 314,00 zł;
5. z apelacji pozwanego-powoda wzajemnego: zmienił wyrok w zakresie
powództwa wzajemnego w ten sposób, że zasądził od powoda-pozwanego
wzajemnego na rzecz pozwanego-powoda wzajemnego kwotę 1.685,60 zł z
ustawowymi odsetkami od 1 marca 2009 r., oddalając powództwo wzajemne
w pozostałej części;
6. oddalił apelacje pozwanego-powoda wzajemnego oraz interwenientów
ubocznych w pozostałej części;
5
7. zasądził od powoda-pozwanego wzajemnego na rzecz pozwanego-powoda
wzajemnego kwotę 30,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu odwoławczym.
Od orzeczenia Sądu Okręgowego z 14 stycznia 2014 r., skargę o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku wniósł interwenient
uboczny P. Spółka z o.o.
Skargę argumentowano wydaniem zaskarżonego wyroku z naruszeniem
podstawowych zasad porządku prawnego dotyczącego uczestnictwa w procesie
interwenienta ubocznego oraz doręczania mu wszelkich zawiadomień i orzeczeń,
ponadto wydaniem wyroku z naruszeniem podstawowej zasady postępowania
cywilnego dotyczącej udziału strony w procesie.
Wyrok został zaskarżony w części, tj. „w zakresie szkody poniesionej przez
interwenienta ubocznego w wysokości 1.803 zł”.
Skargę oparto na naruszeniu prawa procesowego przez niezastosowanie
art. 80 k.p.c., co polegało na przyjęciu, że doręczanie wszelkiej korespondencji oraz
orzeczeń interwenientowi ubocznemu nie jest konieczne, a tym samym pominięciu
w procesie interwenienta ubocznego, co stanowi podstawę nieważności
postępowania. Tymczasem, zdaniem skarżącego, należało bezwzględnie
zastosować art. 80 k.p.c. i doręczać interwenientowi wszelką korespondencję,
włącznie z zawiadomieniem o terminach rozpraw, oraz doręczać odpisy orzeczeń.
Skarżący zarzucił, że skutkiem opisanego powyższej naruszenia prawa jest
niezgodność zaskarżonego wyroku z art. 80, 131-142, 149 § 2, 327 § 2, 343 oraz
357 § 2 k.p.c., a także art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.
Wyrok Sądu Okręgowego został zaskarżony w części, tj. „w zakresie szkody
poniesionej przez interwenienta ubocznego w wysokości 1.803 zł”.
Uprawdopodabniając wyrządzenie szkody, spowodowanej wydaniem zaskarżonego
wyroku, skarżący przedstawił dowody: a) pismo pozwanej M. Spółki z o.o. z
8 grudnia 2014 r. skierowane do interwenienta ubocznego oraz b) wyrok Sądu
Okręgowego z 14 stycznia 2014 r.
Skarżący stwierdził, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze
innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
6
Ostatecznie skarżący wniósł o stwierdzenie, że prawomocny wyrok Sądu
Okręgowego z 14 stycznia 2014 r. jest niezgodny z art. 80 k.p.c. oraz art. 45 ust. 1
Konstytucji RP oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz interwenienta
ubocznego kosztów postępowania według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4249
k.p.c. Sąd Najwyższy odmawia przyjęcia do rozpoznania
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, jeżeli
skarga jest oczywiście bezzasadna. Skarga wniesiona w rozpoznawanej sprawie
jest w oczywisty sposób bezzasadna.
Bezzasadność skargi jest oczywista wówczas, gdy już z jej treści, bez
głębszej analizy i jurydycznych dociekań, wynika, że nie zostałaby uwzględniona,
czyli Sąd Najwyższy z pewnością oddaliłby ją, gdyby została przyjęta do
rozpoznania (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 13 października 2011 r.,
II BP 10/11 r.; z 26 sierpnia 2008 r., III BP 3/08, OSNP 2010 nr 1-2, poz. 13).
Oceny, czy skarga jest „oczywiście bezzasadna”, należy dokonywać w powiązaniu
z pojęciem „niezgodności orzeczenia z prawem” (art. 4245
§ 1 pkt 3 i 6 k.p.c.).
Orzeczenie niezgodne z prawem w rozumieniu art. 4241
k.p.c. to orzeczenie, które
jest sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami i z
ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo zostało wydane w wyniku
szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa, które
jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawniczej (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z 12 maja 2010 r., I BP 2/10, LEX nr 1515190). W sytuacji, gdy z
bezpośredniego oglądu sprawy wynika, że skarga o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego orzeczenia byłaby oddalona, trzeba przyjąć, że jest ona
oczywiście bezzasadna w rozumieniu 4249
k.p.c. (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z 22 sierpnia 2013 r., II BP 5/13, LEX nr 1555402; z 26 sierpnia
2008 r., III BP 3/08, OSNP 2010 nr 1-2, poz. 13).
1. Skarga interwenienta ubocznego o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia jest oczywiście bezzasadna, ponieważ powołaną przez
skarżącego podstawę skargi, obejmującą naruszenie wyłącznie przepisów
7
postępowania (art. 80, art. 131-142, art. 149 § 2, art. 327 § 2, art. 343 oraz 357 § 2
k.p.c.), uznać należy za nieadekwatną w przypadku skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego wyroku, czyli orzeczenia rozstrzygającego
sprawę co do istoty. Wyrok sądu, rozstrzygający o materialnoprawnych
roszczeniach stron, nie może być niezgodny z przepisami postępowania
dotyczącymi doręczeń pism sądowych (w tym zawiadomień o posiedzeniach sądu,
w szczególności o rozprawach, oraz odpisów orzeczeń sądu wydanych na
posiedzeniach niejawnych). Przepisy o doręczeniach w najmniejszym stopniu nie
stanowiły podstawy prawnej wydania zaskarżonego wyroku. Jednocześnie
skarżący nie wykazał, aby kwestionowane naruszenia prawa procesowego
wpłynęły na treść rozstrzygnięcia.
Wyrok sądu może być niezgodny z przepisami prawa materialnego, które
stanowiły podstawę materialnoprawną jego wydania (rozstrzygnięcia o
roszczeniach powoda). Z przepisami postępowania może być natomiast niezgodne
orzeczenie sądu wydane w kwestiach formalnych (np. postanowienie o umorzeniu
postępowania albo o odrzuceniu pozwu). W skardze na bezprawność wniesionej w
rozpoznawanej sprawie nie powołano ani jednego przepisu prawa materialnego
(stanowiącego podstawę materialnoprawną zaskarżonego wyroku), z którym
kwestionowane orzeczenia miałoby być niezgodne. Nie jest takim przepisem art. 45
ust. 1 Konstytucji, ponieważ nie stanowił on podstawy materialnoprawnej
rozstrzygnięcia sądu zawartego w zaskarżonym wyroku.
Podstawą skargi na bezprawność (art. 4244
k.p.c.) mogą być przyczyny
(wadliwości prawne), które spowodowały wydanie wyroku niezgodnego z prawem.
Mogą to być zarówno przyczyny z dziedziny prawa materialnego, jak i z dziedziny
prawa procesowego, z tym zastrzeżeniem, że w wypadku przyczyn procesowych
zostały wyłączone naruszenia dotyczące ustalania stanu faktycznego oraz oceny
dowodów (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 7 czerwca 2005 r., III BP 2/05,
OSNP 2006, nr 3-4, poz. 53). Naruszenie prawa procesowego może – chociaż nie
musi – doprowadzić do wydania wyroku niezgodnego z prawem. Wymaga to od
skarżącego wykazania w skardze na bezprawność, w jaki sposób uchybienia
przepisom postępowania wpłynęły na treść rozstrzygnięcia i doprowadziły do tego,
że zaskarżony wyrok jest niezgodny z prawem materialnym (tymi przepisami prawa
8
materialnego, na podstawie których sąd oceniał zasadność roszczeń powoda).
Skarga wniesiona przez interwenienta ubocznego takiego wywodu nie zawiera.
Należy ponadto podkreślić, że o ile podstawą skargi kasacyjnej mogą być
naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienia takie mogły mieć istotny
wpływ na wynik sprawy, o tyle w wypadku skargi o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego orzeczenia chodzi o uchybienia, które spowodowały
niezgodność wyroku z prawem. Skargę kasacyjną zatem uzasadnia wskazanie
takiego uchybienia, które nie tylko wpłynęło na wynik sprawy, lecz także mogło
mieć taki wpływ, choć niekoniecznie został on stwierdzony i wykazany. W
przypadku skargi na bezprawność przedstawienie takiego wywodu nie jest
wystarczające; skarżący musi nie tylko wytknąć konkretne uchybienie procesowe,
lecz także wykazać, że spowodowało ono – a nie tylko mogło spowodować –
niezgodność wyroku z prawem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 9 października
2006 r., II BP 8/06, OSNP 2007, nr 19-20, poz. 275). Takiej argumentacji prawnej
skarga na bezprawność wniesiona w rozpoznawanej sprawie nie przedstawia.
Zgodnie z art. 4244
k.p.c., skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia można oprzeć na podstawie naruszeń prawa
materialnego lub przepisów postępowania, które spowodowały niezgodność
orzeczenia z prawem. Nie chodzi więc o jakiekolwiek naruszenie prawa
(procesowego, materialnego) w toku postępowania czy przy wydaniu orzeczenia,
ale o naruszenie prawa, które doprowadziło do wydania orzeczenia niezgodnego z
prawem. Według art. 42411
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy oddala bowiem skargę w
razie braku podstawy do stwierdzenia, że zaskarżone orzeczenie jest niezgodne z
prawem, w tym, gdy mimo błędnego uzasadnienia, odpowiada prawu (art. 39814
w
związku z art. 42412
k.p.c.).
Podstawę naruszenia przepisów postępowania może stanowić m.in. zarzut
nieważności. W przeciwieństwie do postępowania kasacyjnego i apelacyjnego Sąd
Najwyższy, rozpatrujący skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem, nie może
brać z urzędu pod rozwagę nieważności postępowania (wobec wyczerpującej
regulacji art. 42410
przepis art. 39813
§ 1 k.p.c. nie znajdzie zastosowania).
Jednocześnie, nawet przy zarzucie nieważności postępowania, konieczne jest
wykazanie przez skarżącego, że poważne uchybienia proceduralne, które
9
doprowadziły do nieważności postępowania, miały również wpływ na merytoryczną
treść zaskarżonego wyroku.
Porównanie art. 4244
z art. 4245
§ 1 pkt 2 i 3 k.p.c. dowodzi, że ustawodawca
oddzielił podstawy skargi, a więc także przepisy składające się na ich uzasadnienie,
od przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne. Nie wszystkie
wady postępowania poprzedzającego wydanie skarżonego wyroku, podnoszone w
ramach obu podstaw, powodują niezgodność orzeczenia z prawem, a jeśli tak się
dzieje, to przepisy wskazane jako naruszone w ramach podstaw nie muszą być – i
często nie są – tożsame z przepisami (przepisem), z którymi wyrok jest niezgodny.
Niezgodność wyroku z prawem polega na kolizji z przepisem prawa materialnego,
który leżał u podłoża rozstrzygnięcia, jedynie niezgodność z prawem orzeczeń tzw.
formalnych, kończących postępowanie (obecnie niepodlegających skardze, ale
mogących powodować odpowiedzialność państwa – art. 4241b
k.p.c.) dotyczy
przepisów prawa procesowego. Podstawą skargi (art. 4244
k.p.c.) może być na
przykład wyłącznie nieważność postępowania jako kwalifikowany skutek
naruszenia przepisów postępowania, co nie oznacza automatycznie, że wyrok
wydany w wyniku tego postępowania jest niezgodny z tymi – powodującymi
nieważność – przepisami prawa procesowego; przepisem, z którym wyrok jest
wówczas niezgodny (jeżeli rzeczywiście taki skutek nastąpi), jest przepis prawa
materialnego leżący u podłoża osądzanego stosunku materialnoprawnego (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z 30 września 2008 r., III CNP 50/08, OSNC-ZD
2009, nr B, poz. 59).
2. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego z 14 stycznia 2014 r., jest oczywiście bezzasadna także z
innych przyczyn. Skarżący twierdzi w niej, że na pewnym etapie postępowania
przez Sądem Rejonowym (po zmianie sędziego referenta) interwenient uboczny nie
był informowany o terminach rozpraw, zapadłych orzeczeniach oraz nie otrzymał
uzasadnienia wyroku Sądu pierwszej instancji. Nie podaje przy tym ani jednego
przykładu posiedzenia Sądu Rejonowego (rozprawy przed tym Sądem), o której nie
została zawiadomiona P. Spółka z o.o. Nie podaje ani jednego przykładu
orzeczenia Sądu Rejonowego wydanego na posiedzeniu niejawnym, które nie
zostało doręczone skarżącej P. Spółce z o.o. jako interwenientowi ubocznemu.
10
Wyrok Sądu Rejonowego został interwenientowi ostatecznie doręczony, co
pozwoliło mu wnieść apelację od tego orzeczenia. W ostatniej rozprawie przed
Sądem Rejonowym, poprzedzającej wydanie wyroku przez ten Sąd, czyli na
rozprawie z 10 września 2012 r., uczestniczył M. J. jako prezes pozwanej-powódki
wzajemnej M. Spółki z o.o., jako interwenient uboczny M. J.– właściciel P. oraz jako
prezes interwenienta ubocznego P. z o.o. Podobnie w rozprawach przed Sądem
Okręgowym, z 10 grudnia 2013 r. i z 14 stycznia 2014 r., poprzedzającej wydanie
zaskarżonego wyroku z 14 stycznia 2014 r., brał udział M. J. – „za pozwanego i
interwenientów ubocznych” (k. 1067 v, k. 1083 v), a P. Spółka z o.o. była o tych
rozprawach zawiadamiana (k. 1065). Oznacza to, że przed Sądem Okręgowym nie
doszło do naruszenia przepisów postępowania wskazywanych w ramach podstaw
skargi (art. 80, art. 131-142, art. 149 § 2, art. 327 § 2, art. 343 oraz 357 § 2 k.p.c.).
Nie jest jednocześnie możliwa w ramach skargi na bezprawność wniesionej
w rozpoznawanej sprawie kontrola wyroku Sądu Rejonowego, skoro interwenient
uboczny wniósł apelację od wyroku Sądu pierwszej instancji i została ona
merytorycznie rozpoznana. Zgodnie z art. 4241
k.p.c. można żądać stwierdzenia
niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji kończącego
postępowanie w sprawie, jeżeli przez jego wydanie stronie została wyrządzona
szkoda, a zmiana lub uchylenie tego wyroku w drodze przysługujących stronie
środków prawnych nie było i nie jest możliwe. W wyjątkowych wypadkach, gdy
niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku
prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, można
także żądać stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu
pierwszej lub drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli strona
nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych, chyba że jest możliwa
zmiana lub uchylenie wyroku w drodze innych przysługujących stronie środków
prawnych. Interwenient uboczny skorzystał z przysługujących mu środków
prawnych i zaskarżył apelacją wyrok Sądu Rejonowego, apelacja ta została
merytorycznie rozpoznana, była możliwa zmiana zaskarżonego wyroku Sądu
Rejonowego i do takiej zmiany doszło w postępowaniu apelacyjnym, a zatem na
obecnym etapie skarżący nie może już kwestionować ewentualnych naruszeń
prawa procesowego przez Sąd Rejonowy, nawet jeżeli miały miejsce. Ponadto w
11
skardze na bezprawność wyroku Sądu Okręgowego nie wykazano w jakikolwiek
sposób, jaki wpływ na wyrok tego Sądu miały ewentualne naruszenia prawa
procesowego przez Sąd Rejonowy.
W sytuacji, gdy z bezpośredniego oglądu sprawy wynika, że skarga o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia byłaby oddalona,
należy przyjąć, że jest ona oczywiście bezzasadna w rozumieniu 4249
k.p.c.
Z tych względów na zasadzie art. 4249
k.p.c. Sąd Najwyższy odmówił
przyjęcia skargi do rozpoznania. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za
czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
(jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r poz. 490 ze zm.).
kc