II KO 2/16
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:17-03-2016
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II KO 2/16
POSTANOWIENIE
Dnia 16 marca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Sądej (przewodniczący)
SSN Jerzy Grubba
SSN Jarosław Matras (sprawozdawca)
w sprawie I. B.
skazanego z art. 148 § 1 d.k.k. i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 16 marca 2016 r.,
bez udziału stron, wniosku obrońcy skazanego o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 19 lutego 2002 r.,
na podstawie art. 544 § 2 i 3 k.p.k. oraz art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 639 k.p.k.
p o s t a n o w i ł
1. wniosek oddalić;
2. obciążyć skazanego kosztami sądowymi postępowania w
przedmiocie wznowienia postępowania , w tym uiszczoną
opłatą od wniosku w wysokości 150 (sto pięćdziesiąt) zł, a z
tego tytułu zasądzić od skazanego na rzecz Skarbu Państwa
20 (dwadzieścia ) zł tytułem wydatków tego postępowania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Okręgowego w W. z dnia 24 lipca 2001 r., I. B. został
uznany za winnego dokonanego w dniu 13 lutego 1996 r. w R. przestępstwa
zabójstwa J. B., czynu kwalifikowanego z art. 148 § 1 d.k.k. i za to przestępstwo
został skazany na podstawie art. 148 § 1 d. k.k. na karę 15 lat pozbawienia
2
wolności. Tym samym wyrokiem przypisano mu także popełnienie przestępstwa z
art. 263 § 2 k.k., za które wymierzono mu karę 2 lat pozbawienia wolności. Jako
karę łączną Sąd Okręgowy orzekł w wyroku karę 15 lat pozbawienia wolności.
Po rozpoznaniu apelacji obrońcy oskarżonego Sąd Apelacyjny wyrokiem z
dnia 19 lutego 2002 r., zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.
Obecnie wniosek o wznowienie postępowania złożył obrońca skazanego.
Powołując się na przepisy art. 540 § 1 pkt 2 lit. a i § 2 k.p.k. obrońca skazanego
wskazał w uzasadnieniu, że już wcześniej (9.01.2012 r.) skazany w piśmie
skierowanym do Prokuratury Okręgowej w W. wskazywał na liczne błędy
popełnione w trakcie postępowania przygotowawczego, tj. uzgadnianie zeznań,
zastraszanie świadków potwierdzającego jego alibi. Dodatkowo wówczas podał, że
zdecydował się na ujawnienie osoby, która potwierdziłaby, iż związek ze śmiercią
żony miały następujące okoliczności: zajmowania się przez nią handlem
narkotyków, utrzymywania kontaktów ze środowiskiem przestępczym,
pozostawanie w konflikcie z Ukrainkami zatrudnionymi przez św. P., przy czym
skazany nie podał wtedy danych tego świadka, ani jego adresu. Obrońca dalej
wywodził, że te nowe zeznania świadka mogłyby także wpłynąć na dokonanie
korekty oceny przeprowadzonych w czasie tego procesu dowodów, w
szczególności zeznań św. T. K., czy też innych świadków oskarżenia. W końcowej
części swojego wniosku obrońca podniósł, że w kopercie, którą załączył do
wniosku, znajdują się dane osobowe świadka oraz jego adres i podkreślił, iż Sąd
Najwyższy „z pewnością zarządzi sprawdzenie podawanych w niniejszym wniosku
okoliczności w trybie art. 97 k.p.k.”
Podnosząc te argumenty skarżący wniósł o wznowienie postępowania i
uchylenie obu wyroków oraz przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi
Okręgowemu.
W pisemnej odpowiedzi prokurator Prokuratury Generalnej wniósł o
oddalenie wniosku, wskazując w obszernych wywodach, że nie zachodzą podstawy
do wznowienia postępowania w oparciu o przepis art. 540 § 1 pkt 2 lit. a k.p.k.
Prokurator podniósł, że twierdzenie skarżącego o istnieniu nowego dowodu jest
gołosłowne, skoro wniosek nie zawiera konkretnej informacji co do tego o jakich
okolicznościach miałby zeznać świadek. Przywołując stanowisko Sądu
3
Najwyższego wyrażone w sprawie III KO 4/14 prokurator Prokuratury Generalnej
podkreślił, że brak jest jakiegokolwiek oświadczenia tej osoby, która miałaby zostać
przesłuchana jako świadek (potencjalne depozycje tej osoby miałyby być „nowym
dowodem”), co czyni wniosek nieskutecznym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wniosek o wznowienie postępowania okazał się niezasadny i z tego
powodu podlegał oddaleniu. Na wstępie trzeba jednak stwierdzić, że obejmuje on
swoim zakresem przedmiotowym jedynie skazanie za przestępstwo zabójstwa, a
zatem nie dotyczy skazania za przestępstwo z art. 263 § 2 k.k. Wniosek o
wznowienie postępowania oparty jest na twierdzeniu, że istnieje nowy dowód w
postaci możliwych zeznań osoby, której dane ujęto w kopercie (k. 5 akt SN). Autor
wniosku o wznowienie postępowania bardzo szeroko opisał to, co ma być
przedmiotem zeznań tej osoby, przy czym do wniosku nie dołączono jakiegokolwiek
oświadczenia tej osoby. W tej sytuacji wyrażona we wniosku sugestia
przeprowadzenia czynności przesłuchania tej osoby w charakterze świadka, w
trybie określonym w art. 546 k.p.k. w zw. z art. 97 k.p.k., nie mogła zostać
podzielona przez Sąd Najwyższy. Nie można bowiem w tym trybie ustalać czy
wskazywane osoby w ogóle mają określone wiadomości stanowiące podstawę
faktyczną wniosku o wznowienie postępowania, ale to, na ile dowód ten wykazuje
rzeczywiste niebezpieczeństwo błędności prawomocnego wyroku skazującego
(por. np. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 13 kwietnia 2005 r., V KO 80/04,
OSN w SK 2005/753; z dnia 19 marca 2008 r., IV KO 126/07, OSN w SK 2008/690;
z dnia 19 października 2013 r., IV KO 48/13, OSNKW 2014, z. 3, poz. 23). Inaczej
rzecz ujmując, tryb określony w art. 97 k.p.k. nie może służyć poszukiwaniu i
dostarczeniu faktycznej podstawy złożonego wniosku o wznowienie z powodu
wskazanego w art. 540 § 1 pkt 2 lit. a k.p.k., ale ma jedynie prowadzić do
procesowego zweryfikowania, w drodze stosownego środka dowodowego, tych
okoliczności, które we wniosku zostały przedstawione w drodze co najmniej
oświadczenia pochodzącego od określonej osoby (por. postanowienie SN z dnia 18
marca 2014 r., III KO 4/14). Ponadto przypomnieć należy, że tryb określony w art.
546 k.p.k. służy tylko i wyłącznie procesowej weryfikacji faktów przytoczonych we
wniosku o wznowienie, jeśli zarówno treść, jak i istota tych faktów wskazują na
4
wysokie prawdopodobieństwo wadliwości zapadłego w sprawie skazanego
orzeczenia (por. postanowienie SN z dnia 29 września 2010 r., IV KO 55/10, Lex nr
843825). Tymczasem analiza okoliczności przestawionych we wniosku w
zestawieniu z argumentacją sądu pierwszej instancji w zakresie okoliczności
możliwego udziału innych osób w zabójstwie żony skazanego wskazuje, że
wszystkie te okoliczności sąd ten bardzo wnikliwie rozważył (np. str. 18-20; 40-42
uzasadnienia), a swoje ustalenia co do sprawstwa oparł przecież na zeznaniach
obecnego w czasie zabójstwa R. M. oraz zeznaniach dwóch synów skazanego.
Uzasadnienie wyroku bardzo precyzyjnie wskazuje dlaczego sąd ten dał wiarę
zeznaniom tych świadków, a zatem nawet gdyby założyć, iż przesłuchanie
wskazanej osoby potwierdzi te okoliczności, które wskazano we wniosku o
wznowienie postępowania, jako mające pochodzić od wskazanej osoby, to te
potencjalne depozycje nie dotyczyłyby tych dowodów, a zatem i nie obalałyby
wiarygodności dowodów, na których oparto ustalenia faktyczne. Reasumując
stwierdzić trzeba, że nawet gdyby dowód z przesłuchania tej osoby na okoliczności
podane we wniosku przeprowadzić, to nie doprowadziłoby to do twierdzenia o
poważnym prawdopodobieństwie błędności wyroku skazującego (por. uzasadnienie
wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1995 r., II KO 76/94, OSNKW
1996, z. 1-2, poz.9). Ta okoliczność także czyni zbędnym prowadzenie czynności
w trybie określonym w art. 546 k.p.k. w zw. z art. 97 k.p.k., a jednocześnie dowodzi
niezasadności wniosku o wznowienie postępowania.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu.
Orzeczenie o kosztach postępowania oparte zostało na treści art. 639 k.p.k.
kc
POSTANOWIENIE
Dnia 16 marca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Sądej (przewodniczący)
SSN Jerzy Grubba
SSN Jarosław Matras (sprawozdawca)
w sprawie I. B.
skazanego z art. 148 § 1 d.k.k. i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 16 marca 2016 r.,
bez udziału stron, wniosku obrońcy skazanego o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 19 lutego 2002 r.,
na podstawie art. 544 § 2 i 3 k.p.k. oraz art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 639 k.p.k.
p o s t a n o w i ł
1. wniosek oddalić;
2. obciążyć skazanego kosztami sądowymi postępowania w
przedmiocie wznowienia postępowania , w tym uiszczoną
opłatą od wniosku w wysokości 150 (sto pięćdziesiąt) zł, a z
tego tytułu zasądzić od skazanego na rzecz Skarbu Państwa
20 (dwadzieścia ) zł tytułem wydatków tego postępowania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Okręgowego w W. z dnia 24 lipca 2001 r., I. B. został
uznany za winnego dokonanego w dniu 13 lutego 1996 r. w R. przestępstwa
zabójstwa J. B., czynu kwalifikowanego z art. 148 § 1 d.k.k. i za to przestępstwo
został skazany na podstawie art. 148 § 1 d. k.k. na karę 15 lat pozbawienia
2
wolności. Tym samym wyrokiem przypisano mu także popełnienie przestępstwa z
art. 263 § 2 k.k., za które wymierzono mu karę 2 lat pozbawienia wolności. Jako
karę łączną Sąd Okręgowy orzekł w wyroku karę 15 lat pozbawienia wolności.
Po rozpoznaniu apelacji obrońcy oskarżonego Sąd Apelacyjny wyrokiem z
dnia 19 lutego 2002 r., zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.
Obecnie wniosek o wznowienie postępowania złożył obrońca skazanego.
Powołując się na przepisy art. 540 § 1 pkt 2 lit. a i § 2 k.p.k. obrońca skazanego
wskazał w uzasadnieniu, że już wcześniej (9.01.2012 r.) skazany w piśmie
skierowanym do Prokuratury Okręgowej w W. wskazywał na liczne błędy
popełnione w trakcie postępowania przygotowawczego, tj. uzgadnianie zeznań,
zastraszanie świadków potwierdzającego jego alibi. Dodatkowo wówczas podał, że
zdecydował się na ujawnienie osoby, która potwierdziłaby, iż związek ze śmiercią
żony miały następujące okoliczności: zajmowania się przez nią handlem
narkotyków, utrzymywania kontaktów ze środowiskiem przestępczym,
pozostawanie w konflikcie z Ukrainkami zatrudnionymi przez św. P., przy czym
skazany nie podał wtedy danych tego świadka, ani jego adresu. Obrońca dalej
wywodził, że te nowe zeznania świadka mogłyby także wpłynąć na dokonanie
korekty oceny przeprowadzonych w czasie tego procesu dowodów, w
szczególności zeznań św. T. K., czy też innych świadków oskarżenia. W końcowej
części swojego wniosku obrońca podniósł, że w kopercie, którą załączył do
wniosku, znajdują się dane osobowe świadka oraz jego adres i podkreślił, iż Sąd
Najwyższy „z pewnością zarządzi sprawdzenie podawanych w niniejszym wniosku
okoliczności w trybie art. 97 k.p.k.”
Podnosząc te argumenty skarżący wniósł o wznowienie postępowania i
uchylenie obu wyroków oraz przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi
Okręgowemu.
W pisemnej odpowiedzi prokurator Prokuratury Generalnej wniósł o
oddalenie wniosku, wskazując w obszernych wywodach, że nie zachodzą podstawy
do wznowienia postępowania w oparciu o przepis art. 540 § 1 pkt 2 lit. a k.p.k.
Prokurator podniósł, że twierdzenie skarżącego o istnieniu nowego dowodu jest
gołosłowne, skoro wniosek nie zawiera konkretnej informacji co do tego o jakich
okolicznościach miałby zeznać świadek. Przywołując stanowisko Sądu
3
Najwyższego wyrażone w sprawie III KO 4/14 prokurator Prokuratury Generalnej
podkreślił, że brak jest jakiegokolwiek oświadczenia tej osoby, która miałaby zostać
przesłuchana jako świadek (potencjalne depozycje tej osoby miałyby być „nowym
dowodem”), co czyni wniosek nieskutecznym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wniosek o wznowienie postępowania okazał się niezasadny i z tego
powodu podlegał oddaleniu. Na wstępie trzeba jednak stwierdzić, że obejmuje on
swoim zakresem przedmiotowym jedynie skazanie za przestępstwo zabójstwa, a
zatem nie dotyczy skazania za przestępstwo z art. 263 § 2 k.k. Wniosek o
wznowienie postępowania oparty jest na twierdzeniu, że istnieje nowy dowód w
postaci możliwych zeznań osoby, której dane ujęto w kopercie (k. 5 akt SN). Autor
wniosku o wznowienie postępowania bardzo szeroko opisał to, co ma być
przedmiotem zeznań tej osoby, przy czym do wniosku nie dołączono jakiegokolwiek
oświadczenia tej osoby. W tej sytuacji wyrażona we wniosku sugestia
przeprowadzenia czynności przesłuchania tej osoby w charakterze świadka, w
trybie określonym w art. 546 k.p.k. w zw. z art. 97 k.p.k., nie mogła zostać
podzielona przez Sąd Najwyższy. Nie można bowiem w tym trybie ustalać czy
wskazywane osoby w ogóle mają określone wiadomości stanowiące podstawę
faktyczną wniosku o wznowienie postępowania, ale to, na ile dowód ten wykazuje
rzeczywiste niebezpieczeństwo błędności prawomocnego wyroku skazującego
(por. np. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 13 kwietnia 2005 r., V KO 80/04,
OSN w SK 2005/753; z dnia 19 marca 2008 r., IV KO 126/07, OSN w SK 2008/690;
z dnia 19 października 2013 r., IV KO 48/13, OSNKW 2014, z. 3, poz. 23). Inaczej
rzecz ujmując, tryb określony w art. 97 k.p.k. nie może służyć poszukiwaniu i
dostarczeniu faktycznej podstawy złożonego wniosku o wznowienie z powodu
wskazanego w art. 540 § 1 pkt 2 lit. a k.p.k., ale ma jedynie prowadzić do
procesowego zweryfikowania, w drodze stosownego środka dowodowego, tych
okoliczności, które we wniosku zostały przedstawione w drodze co najmniej
oświadczenia pochodzącego od określonej osoby (por. postanowienie SN z dnia 18
marca 2014 r., III KO 4/14). Ponadto przypomnieć należy, że tryb określony w art.
546 k.p.k. służy tylko i wyłącznie procesowej weryfikacji faktów przytoczonych we
wniosku o wznowienie, jeśli zarówno treść, jak i istota tych faktów wskazują na
4
wysokie prawdopodobieństwo wadliwości zapadłego w sprawie skazanego
orzeczenia (por. postanowienie SN z dnia 29 września 2010 r., IV KO 55/10, Lex nr
843825). Tymczasem analiza okoliczności przestawionych we wniosku w
zestawieniu z argumentacją sądu pierwszej instancji w zakresie okoliczności
możliwego udziału innych osób w zabójstwie żony skazanego wskazuje, że
wszystkie te okoliczności sąd ten bardzo wnikliwie rozważył (np. str. 18-20; 40-42
uzasadnienia), a swoje ustalenia co do sprawstwa oparł przecież na zeznaniach
obecnego w czasie zabójstwa R. M. oraz zeznaniach dwóch synów skazanego.
Uzasadnienie wyroku bardzo precyzyjnie wskazuje dlaczego sąd ten dał wiarę
zeznaniom tych świadków, a zatem nawet gdyby założyć, iż przesłuchanie
wskazanej osoby potwierdzi te okoliczności, które wskazano we wniosku o
wznowienie postępowania, jako mające pochodzić od wskazanej osoby, to te
potencjalne depozycje nie dotyczyłyby tych dowodów, a zatem i nie obalałyby
wiarygodności dowodów, na których oparto ustalenia faktyczne. Reasumując
stwierdzić trzeba, że nawet gdyby dowód z przesłuchania tej osoby na okoliczności
podane we wniosku przeprowadzić, to nie doprowadziłoby to do twierdzenia o
poważnym prawdopodobieństwie błędności wyroku skazującego (por. uzasadnienie
wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1995 r., II KO 76/94, OSNKW
1996, z. 1-2, poz.9). Ta okoliczność także czyni zbędnym prowadzenie czynności
w trybie określonym w art. 546 k.p.k. w zw. z art. 97 k.p.k., a jednocześnie dowodzi
niezasadności wniosku o wznowienie postępowania.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu.
Orzeczenie o kosztach postępowania oparte zostało na treści art. 639 k.p.k.
kc