Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 11/16
POSTANOWIENIE
Dnia 7 czerwca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Beata Gudowska (przewodniczący)
SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)
SSN Piotr Prusinowski
w sprawie z wniosku I. Spółka z o.o. w W.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowanych: H. Spółki z o.o. i I. M.
o ubezpieczenie społeczne,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 7 czerwca 2016 r.,
zażalenia organu rentowego na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 6 lipca
2015 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
postanowieniem z dnia 6 lipca 2015 r. odrzucił skargę kasacyjną Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych wniesioną od wyroku tego Sądu z dnia 20 lutego 2015 r.
jako przedmiotowo niedopuszczalną.
W sprawie ustalono, że wnioskodawca I. Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością odwołał się od decyzji organu rentowego, w której określono
podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
zainteresowanej I. M. z tytułu podlegania ubezpieczeniom w charakterze
2
pracownika wnioskodawcy. Sąd Apelacyjny zmienił wyrok Sądu pierwszej instancji
z 27 stycznia 2014 r. w ten sposób, że ustalił, iż przychody osiągnięte przez I. M. z
tytułu wykonywania umów cywilno-prawnych w miesiącu sierpniu 2008 r. i grudniu
2009 r. nie stanowią podstawy wymiaru składek zainteresowanej podlegającej
ubezpieczeniom społecznym jako pracownika wnioskodawcy. Skargę kasacyjną
wywiódł organ rentowy, który określił wartość przedmiotu zaskarżenia na 2.161 zł.
Sąd Apelacyjny uznał, że przedmiotem sporu nie jest podleganie
ubezpieczeniom społecznym, a jedynie wysokość wymierzonych składek na
ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a zatem wartość przedmiotu zaskarżenia
odnosi się do części stanowiącej różnicę pomiędzy sumą przypisanych w spornych
decyzjach składek z umów cywilnoprawnych a kwotami składek wynikającymi z
deklaracji płatnika. Skoro wartość przedmiotu zaskarżenia odnośnie do
zainteresowanej I. M. jest niższa niż 10.000 zł, to skarga kasacyjna okazała się
przedmiotowo niedopuszczalna.
W zażaleniu pełnomocnik organu rentowego zarzucił naruszenie prawa
materialnego przez błędną wykładnię art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października
1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz.
121 ze zm.) i przyjęcie, że sprawy zainicjowane odwołaniem od decyzji opartej na
tym przepisie, w których określa się podstawy wymiaru składek na poszczególne
ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne mają charakter spraw, w
których przedmiotem sporu jest tylko i wyłącznie kwestia wysokości składek
należnych od danego płatnika składek. Tymczasem prawidłowa wykładnia tej
regulacji prowadzi do jednoznacznego wniosku, że spór dotyczył podlegania
obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym, a ustalenie w decyzji wysokości
podstaw wymiaru składek było jedynie wtórnym i następczym zabiegiem prawnym
umożliwiającym uznanie, że dla danej osoby ubezpieczonej umowa cywilnoprawna
nie stanowiła tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym, a była nim umowa o
pracę. Ponadto zarzucił naruszenie przepisów postępowania: art. 398 § 2 w
związku z art. 398 § 1 k.p.c. przez błędne zastosowanie i niezasadne przyjęcie, iż
skarga kasacyjna od wyroku Sądu Apelacyjnego nie jest dopuszczalna niezależnie
od wartości przedmiotu zaskarżenia. Na wymienionych podstawach wnoszący
zażalenie domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia w całości.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie nie miało usprawiedliwionych podstaw, ponieważ przedmiot
postępowania odwoławczego stanowiła decyzja „wymiarowa”, a nie decyzja o
ustaleniu podlegania pracowniczym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu
zdrowotnemu. Wydając decyzję wymiarową sam wnoszący zażalenie organ
ubezpieczeń społecznych określił przedmiot i zakres odwołania, przeto dla potrzeb
niedopuszczalnego kasacyjnego zaskarżenia nie może racjonalnie utrzymywać, że
wydał kontestowaną decyzję także w niewymienionym w niej zakresie i przedmiocie
ustalenia podlegania zainteresowanej pracowniczym ubezpieczeniom społecznym i
zdrowotnemu z przychodów uzyskiwanych za wykonywanie spornych umów.
Powyższe oznaczało, że ograniczenie zakresu i przedmiotu zaskarżonej decyzji do
określenia wysokości „podstawy wymiaru”, a w konsekwencji objęcie przedmiotem
odwołania (sporu) wysokości składek należnych od określonej w decyzji podstawy
ich wymiaru, wykluczało kasacyjne rozeznanie sprawy o nieobjęte zaskarżoną
decyzją „pierwotne” ustalenie pracowniczego tytułu podlegania ubezpieczeniom
społecznym i zdrowotnemu z przychodów uzyskiwanych przez zainteresowaną za
wykonywanie spornych umów cywilnoprawnych. Ugruntowany jest pogląd, że
sprawa o opłacenie przez pracodawcę składki w wysokości wynikającej z
przychodu uzyskanego przez pracownika na podstawie umowy o pracę i zlecenia
wykonywanego na rzecz tego pracodawcy dotyczy składki, gdyż przedmiotem
postępowania jest jedynie ustalenie właściwej kwoty jej podstawy wymiaru (por. np.
postanowienia Sądu Najwyższego z: 21 kwietnia 2015 r., II UZ 8/15 i 19 sierpnia
2015 r., II UZ 14/15, niepublikowane). Sprawa, w której wniesiono skargę
kasacyjną, nie należy zatem do spraw wymienionych w art. 3982
§ 1 zdanie drugie
k.p.c.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji w
zgodzie z art. 3941
§ 3 w związku z art. 39814
k.p.c.
kc
4

II UZ 11/16

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia