V CZ 15/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-07-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 15/15
POSTANOWIENIE
Dnia 29 kwietnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku T.Ż.
przy uczestnictwie U. K., M. N. i B. N.
o dział spadku,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 29 kwietnia 2015 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania B. N.
na postanowienie Sądu Okręgowego w B.
z dnia 13 października 2014 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 13 października 2014 r. Sąd Okręgowy w B. odrzucił
skargę kasacyjną uczestniczki B. N. na postanowienie Sądu Okręgowego w B. z
dnia 10 czerwca 2014 r., którym sprostowane zostało w zaskarżonym
postanowieniu oznaczenie strony przez dopisanie jako uczestniczki B. N. oraz
oddalona została apelacja uczestników U. K., M. N. i B. N. od postanowienia
wstępnego Sądu Rejonowego w C. z dnia 16 stycznia 2014 r. Odrzucenie skargi
nastąpiło ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia określoną przez skarżącą
na kwotę 116 720 złotych, tzn. zbyt niską do wniesienia skargi kasacyjnej według
art. 5191
§ 4 k.p.c.
W zażaleniu uczestniczka zarzuciła zaskarżonemu postanowieniu
naruszenie art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c. przez jego niezasadne zastosowanie i błędne
przyjęcie, że orzeczenie zaskarżone skargą kasacyjną dotyczy działu spadku; art.
318 § 1 w związku z art. 13 § 2 k.p.c. oraz art. 3982
§ 1 k.p.c. przez błędne
przyjęcie, że postanowienie wstępne dotyczące kwestii istnienia zapisu wydane
w toku postępowania o dział spadku nie podlega regułom dopuszczalności skargi
kasacyjnej, przewidzianym w procesie, lecz w postępowaniu nieprocesowym.
Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W uzasadnieniu zażalenia pełnomocnik uczestniczki przyznaje, że
w niniejszej sprawie przedmiotem postanowienia wstępnego była nie tyle sama
kwestia istnienia zapisu na rzecz uczestniczki B. N., co żądanie jego wykonania,
natomiast ustalenie przez Sąd, iż sam zapis nie istnieje „stanowi de facto oddalenie
żądania wykonania zapisu”. Dalej stwierdza się, że „żądania ustalenia istnienia
zapisu i jego wykonania stanowią odpowiednio żądanie ustalenia i zasądzenia, a
zatem typowe żądania, które można sformułować w procesie. Postanowienie
wstępne w tej kwestii, wydane na podstawie art. 318 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.
stanowi zatem samodzielne rozstrzygnięcie o żądaniach, które gdyby nie toczyło
się postępowanie działowe, mogłyby być przedmiotem procesu, nie zaś
postępowania nieprocesowego”.
Przywołanym stwierdzeniom należy przyznać rację, włącznie ze wskazanym
postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2012 r., V CSK 175/11,
3
(nie publ.), jednakże rozpoznawana sprawa ma za przedmiot dział spadku,
a postanowienie wstępne byłoby samodzielnym rozstrzygnięciem o żądaniach,
„które gdyby nie toczyło się postępowanie działowe, mogłoby być przedmiotem
procesu”, jak podnosi uczestniczka. Stosownie więc do jej argumentacji
rozpoznawana sprawa pozostaje w kręgu postępowania nieprocesowego. Trafnie
stwierdził Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, że
jakkolwiek spór dotyczący istnienia zapisu, jest rozstrzygany co do zasady
w procesie, to jednak na podstawie art. 686 w związku z art. 318 § 1 i art. 13 § 2
k.p.c., w tym przedmiocie wydane zostało postanowienie wstępne w ramach
postępowania o dział spadku, to nie można przyjąć, iż spór w tym zakresie
zachował swoją odrębność w stosunku do postępowania działowego. Zasadnie
więc Sąd Okręgowy odrzucił skargę kasacyjną ze względu na zbyt niską wartość
przedmiotu zaskarżenia, gdyż dotyczył jej art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c., a nie art. 3982
k.p.c., jak twierdziła uczestniczka w uzasadnieniu zażalenia. Jeżeli jej sprawa
miałaby zostać prowadzona w postępowaniu procesowym, jako roszczenie
windykacyjne, to w ramach właściwego postępowania, o którym jest mowa
w uzasadnieniu zażalenia, a nie w postępowaniu w niniejszej sprawie, objętej
postępowaniem nieprocesowym.
Mając to na uwadze należało na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzec jak w postanowieniu.
POSTANOWIENIE
Dnia 29 kwietnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku T.Ż.
przy uczestnictwie U. K., M. N. i B. N.
o dział spadku,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 29 kwietnia 2015 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania B. N.
na postanowienie Sądu Okręgowego w B.
z dnia 13 października 2014 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 13 października 2014 r. Sąd Okręgowy w B. odrzucił
skargę kasacyjną uczestniczki B. N. na postanowienie Sądu Okręgowego w B. z
dnia 10 czerwca 2014 r., którym sprostowane zostało w zaskarżonym
postanowieniu oznaczenie strony przez dopisanie jako uczestniczki B. N. oraz
oddalona została apelacja uczestników U. K., M. N. i B. N. od postanowienia
wstępnego Sądu Rejonowego w C. z dnia 16 stycznia 2014 r. Odrzucenie skargi
nastąpiło ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia określoną przez skarżącą
na kwotę 116 720 złotych, tzn. zbyt niską do wniesienia skargi kasacyjnej według
art. 5191
§ 4 k.p.c.
W zażaleniu uczestniczka zarzuciła zaskarżonemu postanowieniu
naruszenie art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c. przez jego niezasadne zastosowanie i błędne
przyjęcie, że orzeczenie zaskarżone skargą kasacyjną dotyczy działu spadku; art.
318 § 1 w związku z art. 13 § 2 k.p.c. oraz art. 3982
§ 1 k.p.c. przez błędne
przyjęcie, że postanowienie wstępne dotyczące kwestii istnienia zapisu wydane
w toku postępowania o dział spadku nie podlega regułom dopuszczalności skargi
kasacyjnej, przewidzianym w procesie, lecz w postępowaniu nieprocesowym.
Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W uzasadnieniu zażalenia pełnomocnik uczestniczki przyznaje, że
w niniejszej sprawie przedmiotem postanowienia wstępnego była nie tyle sama
kwestia istnienia zapisu na rzecz uczestniczki B. N., co żądanie jego wykonania,
natomiast ustalenie przez Sąd, iż sam zapis nie istnieje „stanowi de facto oddalenie
żądania wykonania zapisu”. Dalej stwierdza się, że „żądania ustalenia istnienia
zapisu i jego wykonania stanowią odpowiednio żądanie ustalenia i zasądzenia, a
zatem typowe żądania, które można sformułować w procesie. Postanowienie
wstępne w tej kwestii, wydane na podstawie art. 318 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.
stanowi zatem samodzielne rozstrzygnięcie o żądaniach, które gdyby nie toczyło
się postępowanie działowe, mogłyby być przedmiotem procesu, nie zaś
postępowania nieprocesowego”.
Przywołanym stwierdzeniom należy przyznać rację, włącznie ze wskazanym
postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2012 r., V CSK 175/11,
3
(nie publ.), jednakże rozpoznawana sprawa ma za przedmiot dział spadku,
a postanowienie wstępne byłoby samodzielnym rozstrzygnięciem o żądaniach,
„które gdyby nie toczyło się postępowanie działowe, mogłoby być przedmiotem
procesu”, jak podnosi uczestniczka. Stosownie więc do jej argumentacji
rozpoznawana sprawa pozostaje w kręgu postępowania nieprocesowego. Trafnie
stwierdził Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, że
jakkolwiek spór dotyczący istnienia zapisu, jest rozstrzygany co do zasady
w procesie, to jednak na podstawie art. 686 w związku z art. 318 § 1 i art. 13 § 2
k.p.c., w tym przedmiocie wydane zostało postanowienie wstępne w ramach
postępowania o dział spadku, to nie można przyjąć, iż spór w tym zakresie
zachował swoją odrębność w stosunku do postępowania działowego. Zasadnie
więc Sąd Okręgowy odrzucił skargę kasacyjną ze względu na zbyt niską wartość
przedmiotu zaskarżenia, gdyż dotyczył jej art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c., a nie art. 3982
k.p.c., jak twierdziła uczestniczka w uzasadnieniu zażalenia. Jeżeli jej sprawa
miałaby zostać prowadzona w postępowaniu procesowym, jako roszczenie
windykacyjne, to w ramach właściwego postępowania, o którym jest mowa
w uzasadnieniu zażalenia, a nie w postępowaniu w niniejszej sprawie, objętej
postępowaniem nieprocesowym.
Mając to na uwadze należało na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzec jak w postanowieniu.