Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Miczke

Sędzia: SO Małgorzata Wiśniewska (spr.)

Sędzia: SO Wojciech Hyżak

Protokolant: stażysta Patrycja Kwiatkowska

po rozpoznaniu w dniu 9 sierpnia 2016 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniej M. K. reprezentowanej przez ojca D. K.

przeciwko A. P.

o alimenty

na skutek apelacji wniesionej przez powódkę

od wyroku Sądu Rejonowego w Pile

z dnia 21 stycznia 2016 r.

sygn. akt III RC 363/15

oddala apelację.

Małgorzata Wiśniewska Marcin Miczke Wojciech Hyżak

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 września 2015 roku małoletnia powódka M. K., działająca przez ojca D. K., wniosła o zasądzenie od pozwanej A. P. alimentów w kwocie 300 zł miesięcznie, płatnych do rąk ojca powódki do dnia 10. każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat, a także o zwrot kosztów procesu według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 21 stycznia 2016 r., wydanym w sprawie III RC 363/15, Sąd Rejonowy w Pile w punkcie 1. zasądził od pozwanej A. P. na rzecz małoletniej powódki M. K., ur. (...), rentę alimentacyjną w wysokości 150 złotych, płatną do rąk ojca małoletniej D. K., do 10. dnia każdego miesiąca, począwszy od 20 października 2015 roku, wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia płatności rat wymagalnych po dniu 10 lutego 2016 roku, a w pozostałym zakresie powództwo oddalił (punkt 2.). Wyrokowi w punkcie 1. Sąd Rejonowy nadał rygor natychmiastowej wykonalności (punkt 3.) oraz nie obciążył pozwanej kosztami sądowymi (punkt 4.).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka M. K., urodzona (...) w P., jest córką D. K. i pozwanej A. P..

Wyrokiem z dnia 5 lutego 2014 roku Sąd Apelacyjny w P., w sprawie (...), zmienił wyrok Sądu Okręgowego w P. w ten sposób, że wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką stron M. K. powierzył ojcu, pozostawiając matce prawo współdecydowania o najważniejszych sprawach życiowych dziecka. Jednocześnie ograniczono władzę rodzicielską D. K. nad córką poprzez nadzór kuratora sądowego i uchylono jego zobowiązanie do płacenia renty alimentacyjnej na rzecz małoletniej M. K. w kwocie 250 zł.

Obecnie powódka M. K. ma 15 lat i jest uczennicą gimnazjum. Na miesięczny koszt utrzymania małoletniej powódki składają się następujące wydatki: udział w opłatach za mieszkanie – ok. 368,18 zł (czynsz – 320 zł, gaz – prąd średnio 199,42 zł, telefony i Internet 216,94 zł= 736,36 zł : 2 osoby = 368,18 zł), artykuły szkolne – 20 zł, produkty żywnościowe – z uwagi na wprowadzenie diety około 150 zł, odzież, obuwie – 45 zł, chemia, kosmetyki – około 35 zł, lekarstwa - 150 zł; łącznie średni minimalny koszty utrzymania powódki to ok. 770 zł.

M. K. na stałe mieszka z ojcem. Małoletnia powódka cierpi na astmę oskrzelową oraz cukrzycę insulinozależną (na które przyjmuje stałe leki; miesięcznie zużywa 2 dyski z paskami do aparatów insulinowych), insulinooporność i problemy gastryczne, objawiające się częstymi bólami brzucha (podejrzenie nerwicy żołądka).

Ojciec powódki D. K. jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym - choruje na stwardnienie rozsiane postaci pierwotnie postępującej z neurogenną dysfunkcją pęcherza, porusza się na wózku inwalidzkim. Obecnie D. K. jest pracownikiem Towarzystwa (...) w P. zatrudnionym na stanowisku pracownika administracyjno-biurowego, a jego miesięczne dochody wynoszą ok. 1.239,16 zł netto. Nadto D. K. otrzymuje rentę w kwocie 800,62 zł miesięcznie i zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł (razem miesięczne dochody – 2.192,78 zł). D. K. wraz z małoletnią powódką zamieszkują w mieszkaniu sami i nie korzystają z finansowego wsparcia rodziny. Ojciec D. K. pomaga mu w ten sposób, że zawozi go i odbiera z pracy lub na zakupy. Z uzyskiwanych środków ojciec powódki utrzymuje małoletnią córkę, uiszcza alimenty w kwocie 250 zł na rzecz starszej córki J. K., która zamieszkuje z matką oraz ponosi koszty niezbędnego utrzymania siebie, co stanowi kwotę około 1.459,34 zł (udział w opłatach za mieszkanie – 368,18 zł, produkty żywnościowe – ok. 150 zł, odzież, obuwie – 45 zł, chemia, kosmetyki – 35 zł, leki i pieluchomajtki – 431,22 zł, koszt zakupu paliwa na transport do pracy – 429,94 zł). Stan zdrowia ojca powódki znacznie utrudnia mu wykonywanie dodatkowej pracy, a zwłaszcza wychodzenie z domu – konieczność poruszania się po schodach na trzecie piętro, często na kolanach, przechodzi chemioterapię i ma bardzo obniżoną odporność, dlatego nie daje rady pracować i obawia się o utrzymanie.

Pozwana A. P. jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym – choruje na nadciśnienie tętnicze, ma dychawicę oskrzelową, przeszła operację tarczycy i ma problemy ze słuchem. Nadto jest pod stałą opieką neurochirurga i oczekuje na operację kręgosłupa (choroba krążka międzykręgowego). Obecnie A. P. ponownie jest osobą bezrobotną – od 20 października 2015 roku do 23 stycznia 2016 roku była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) na stanowisku sprzedawcy w cukierni (...) w P., za wynagrodzeniem 1.750 zł brutto miesięcznie. Umowa miała trwać do 31 maja 2018 roku, jednak pozwana utraciła zatrudnienie – wypowiedziano jej umowę o pracę. Nadto A. P. otrzymuje alimenty na córkę J. K. w kwocie 250 zł miesięcznie. Starsza córka stron leczy się psychologicznie oraz została skierowana na konsultację dermatologiczną i neurologiczną. A. P. wraz z córką J. mieszkają same w bloku. Pozwana obecnie nie korzysta z pomocy MOPS w postaci dodatku mieszkaniowego, bowiem nie złożyła wniosku, otrzymuje zasiłek na dziecko w kwocie 106 zł. W okresie, gdy jest osobą bezrobotną składa wnioski do MOPS i otrzymuje dodatek mieszkaniowy w kwocie 173,72 zł. Średnio miesięcznie pozwana wydatkuje na siebie i córkę J. K. około 1.400 - 1600 złotych. Na powyższą kwotę składają się stałe wydatki na czynsz 240,33 zł, prąd 35,55 zł, gaz 24 zł, telefony i Internet 100 zł, natomiast bilet miesięczny na dojazdy do pracy 150 zł tylko w czasie zatrudnienia, nadto wydatki uśrednione na żywność 600 zł, leki pozwanej 100 zł, leki córki J. 20 zł, środki czystości ok. 50 zł - 100 zł, odzież ok.100 zł – 200 zł, wydatki związane z edukacją córki J. ok. 72 zł (30 zł + 41,66 (500 zł /12m-cy)).

Pozwana jest właścicielem nieruchomości rolnej o powierzchni ok. 1 ha położonej w miejscowości W., która w czasie trwania małżeństwa pozwanej z D. K., była uprawiana i przynosiła dochody co najmniej w postaci dopłat z UE w kwocie ok. 1.000 zł (83,33 złotych na miesiąc). Obecnie pozwana nie uprawia ziemi, ale nadal zwraca się o dopłaty unijne.

Pozwana korzysta z pomocy finansowej swoich rodziców.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy poczynił następujące rozważania:

Wychodząc od przytoczenia treści przepisów regulujących kwestię obowiązku alimentacyjnego (art. 128 k.r.o., art. 133 § 1 k.r.o., art. 135 § 2 k.r.o.) Sąd zważył, że obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci ma dwojaką postać: wyraża się świadczeniami o charakterze materialnym oraz osobistymi staraniami o jego utrzymanie i wychowanie. Okoliczności konkretnego stanu faktycznego są podstawą do oceny, czy osobiste starania wyczerpują obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w całości czy tylko w części. Zależeć to będzie w głównej mierze od tego, jak dalece dziecko absorbuje wychowawczo jedno z rodziców, co pozostaje w ścisłym związku z wiekiem i jego stanem zdrowia. Sąd wyjaśnił, że usprawiedliwionych potrzeb nie można odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, a także od zasady równej stopy życiowej. Zastrzegł jednak, że górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, chociażby nawet w tych ramach nie znajdowały pokrycia wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1970 r., III CRN 350/69, opublikowane w OSNCP 1970, nr 2, poz. 15 i orzeczenie SN z dnia 20 stycznia 1972 r., III CRN 470/71, Inf. Pr 1972, nr 1-2, poz. 15). Orzekając o żądaniu powódki M. K. wnoszącej o ustalenie renty alimentacyjnej, Sąd wziął zatem pod uwagę potrzeby małoletniej powódki oraz możliwości majątkowe i zarobkowe jej rodziców.

Sąd nie miał wątpliwości, że roszczenie powódki zasługiwało na nieuwzględnienie co do zasady. Ocenę taką uzasadniał fakt, że pozwana jest jej matką, przy czym od momentu powierzenia władzy rodzicielskiej nad małoletnią powódką ojcu dziecka pozwana faktycznie nie uczestniczy w kosztach związanych z zaspokajaniem potrzeb córki M.. Sąd miał również na uwadze wiek powódki oraz jej problemy zdrowotne. Powyższe skutkuje koniecznością zapewnienia jej pomocy i materiałów edukacyjnych oraz możliwości rozwijania zainteresowań, a także odpowiednio zbilansowanej diety i dostępu do leków. Sąd w całości uwzględnił również wykazywane koszty związane z zaspokojeniem powódce potrzeby mieszkania. Powódka powinna partycypować w kosztach jego utrzymania na równi z ojcem - drugim domownikiem. Wydatki na utrzymanie powódki z uwagi na sytuację życiową i możliwości zarobkowe ojciec zminimalizował do kwoty około 770 złotych.

Oceniając sytuację ojca powódki D. K. Sąd wskazał, że chociaż jest on osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym - choruje na stwardnienie rozsiane postaci pierwotnie postępującej z pęcherzem neurogennym, zdobył stały angaż i obecnie jest pracownikiem Towarzystwa (...) w P., zatrudnionym na stanowisku pracownika administracyjno-biurowego, a jego miesięczne dochody z tego tytułu wynoszą ok. 1.239,16 zł netto. Nadto D. K. otrzymuje rentę w kwocie 800,62 zł miesięcznie i zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł. Tym samym łącznie jego miesięczne dochody stanowią kwotę 2.192,78 zł.

Sąd Rejonowy uznał, że wszystkie wykazane w toku postępowania koszty utrzymania powódki i jej ojca są uzasadnione oraz zostały określone w rzeczywistych, racjonalnych granicach.

Analizując sytuację życiową i finansową pozwanej A. P. Sąd Rejonowy co do zasady nie znalazł podstaw, aby kwestionować twierdzenia pozwanej w tym zakresie. Zastrzegł jednak, uwzględniając wysokość dochodów przez nią uzyskiwanych, że niektóre wydatki miesięczne (wydatki na środki czystości czy ubiór) są zawyżone lub nieuzasadnione. Sąd uwzględnił również okoliczność, że pozwana otrzymuje dopłaty unijne z tytułu posiadanej nieruchomości rolnej.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, sytuację materialną rodziców powódki oraz rzeczywiste i usprawiedliwione comiesięczne potrzeby powódki oraz jej ojca i pozwanej, Sąd I instancji stwierdził, że A. P. jest w stanie i powinna płacić na rzecz córki kwotę 150 zł miesięcznie.

Sąd orzekł zatem jak w punkcie 1. i 2. wyroku na podstawie art. 133 k.r.io. w zw. z art. 135 § 1 k.r.io. Terminowość bieżących alimentów zabezpieczono poprzez ustawowe odsetki na wypadek opóźnienia w zapłacie na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c.

Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd Rejonowy wskazał art. 102 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. Sąd wyjaśnił, że w związku z częściowym uwzględnieniem powództwa należało zasądzić od pozwanej jako strony przegrywającej proces w 50% odpowiednią część kwoty opłaty sądowej od pozwu. Jednak z uwagi na trudną sytuację finansową i zdrowotną pozwanej oraz potrzebę zaspokojenia potrzeb powódki – małoletniego dziecka w pierwszej kolejności, i to w jak największym zakresie, w ocenie Sądu, zaistniały przesłanki do odstąpienia od obciążenia pozwanej tymi kosztami w całości (punkt 4 wyroku).

W punkcie 3. wyroku, zgodnie z dyspozycją art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., Sąd Rejonowy nadał wyrokowi w punkcie 1. rygor natychmiastowej wykonalności.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła powódka.

Apelująca, działając przez ojca D. K., zaskarżyła przedmiotowe orzeczenie w części, tj. w zakresie punktu 1. Zarzuciła Sądowi Rejonowemu niewyjaśnienie okoliczności faktycznych istniejących w momencie orzekania, a dotyczących: dodatkowych dochodów pozwanej z działalności rolniczej (grunty na terenie wsi W.), nieprzedstawienia wszystkich miesięcznych obowiązkowych rachunków za wydatki obciążające pozwaną, okoliczności związanych z zatrudnieniem zawodowym.

Apelująca wniosła o:

I.  zmianę wyroku w zakresie punktu 1. poprzez ustalenie renty alimentacyjnej na jej rzecz w wysokości 250,00 zł miesięcznie oraz pisemne sformułowanie zawieszenia lub zniesienia obowiązku płacenia przez A. P. i D. K. od 20 października 2015 r. i zwrotu powstałych nadpłat, ewentualnie o:

II.  uchylenie zaskarżonego wyroku w punkcie 1. i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W uzasadnieniu apelacji podniesiono zarzut nieuzasadnionego zróżnicowania przez Sąd sytuacji powódki i jej siostry.

Na rozprawie w dniu 9 sierpnia 2016 r. pozwana wyjaśniła, że od dnia 1 lipca 2016 r. jest osobą bezrobotną, na dowód czego przedstawiła świadectwo pracy stwierdzające jej zatrudnienie w okresie od 18 kwietnia 2016 r. do 30 czerwca 2016 r. w (...) sp. z o.o. Sp.k. w P. w charakterze pracownika ochrony - dozoru (k. 108) w wymiarze pełnego etatu. Umowa o pracę uległa rozwiązaniu z upływem czasu, na który była zawarta. W okresie od 18 czerwca 2016 r. do 30 czerwca 2016 r. pozwana przebywała na zwolnieniu chorobowym. Podała także, że oczekuje na konsultację neurochirurgiczną, której termin wyznaczono na grudzień 2016 r., a która ostatecznie przesądzi, czy pozwana kwalifikuje się do zabiegu operacyjnego. Pozwana podała przy tym, że obecnie pozostaje na utrzymaniu swojego partnera. A. P. utrzymuje kontakt z powódką, którą odwiedza matkę; podczas tych odwiedzin otrzymuje posiłki i pozwana dokonuje dla niej drobnych zakupów. Twierdzeń tych przedstawiciel ustawowy powódki nie zakwestionował, co pozwalało Sądowi Okręgowemu uznać je za przyznane na podstawie art. 230 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.

Przedstawiciel ustawowy powódki przedstawił oświadczenie i dokumenty (k. 87 - 106 akt), z których wynika, że jego sytuacja i sytuacja powódki nie uległy istotnej zmianie w stosunku do daty orzekania przez Sąd I instancji. D. K. nadal jest zatrudniony w Towarzystwie (...) w P. na stanowisku pracownika administracyjno-biurowego, przy czym jego wynagrodzenie wynosi aktualnie 1.308,69 zł netto (poprzednio: ok. 1.239,16 zł netto). D. K. otrzymuje nadal rentę, obecnie w wysokości 806,17 zł (poprzednio: 800,62 zł) miesięcznie i zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł. Miesięczne wydatki ojca powódki (wykazane rachunkami) wynoszą ok. 1.835 zł i należą do nich: 360 zł - czynsz za mieszkanie, 157,88 zł - prąd i gaz, 181,21 zł - Internet i telefon, 653,90 zł - paliwo na dojazdy do pracy, 273,54 - leczenie, 28 zł - chusteczki do wycierania, 81 zł - pieluchy dla dorosłych. Na utrzymanie córki J. po wydaniu zaskarżonego wyroku D. K. uiszcza kwotę 100 zł, co uzgodnił z pozwaną (dokonuje potrącenia kwoty 150 zł, którą pozwana powinna płacić na rzecz córki N.. Z powyższych kwot do kosztów utrzymania powódki należy zaliczyć połowę wydatków na mieszkanie, prąd i gaz, Internet i telefon, tj. łącznie ok. 350 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie była zasadna.

Sąd Okręgowy uznał ustalenia faktyczne Sądu I instancji w większości za prawidłowe i przyjął jako własne na podstawie art. 382 k.p.c. Po części uległa jednak zmianie po wydaniu zaskarżonego wyroku sytuacja pozwanej, która okresowo pracowała (od kwietnia do czerwca 2016 r.), by aktualnie znów pozostać bez zatrudnienia. Uprawnione jest jednak ustalenie, przy uwzględnieniu dotychczasowego przebiegu pracy zawodowej pozwanej, że jest ona w stanie pozyskać zatrudnienie, przy podjęciu odpowiednich starań, i zarobkować na poziomie minimalnego gwarantowanego wynagrodzenia, jak wcześniej. Wprawdzie pozwana okresowo była niezdolna do pracy, ale nie ma podstaw do ustalenia, że z uwagi na stan zdrowia utraciła zdolność zarobkowania zupełnie i trwale. Samo oczekiwanie na konsultację lekarską w grudniu 2016 r. i ewentualne zakwalifikowanie do zabiegu chirurgicznego również nie wystarczają, by przyjąć, że pozwana obecnie nie może podjąć pracy zarobkowej. Zarazem nie ma jednak przesłanek, by ustalić, że pozwana jest w stanie zarobkować na poziomie wyższym niż dotychczas, sprowadzającym się do wskazanego już minimalnego wynagrodzenia za pracę, które obecnie (od 1.01.2016 r.) wynosi 1.355,69 zł netto (1.850 zł brutto). Analogicznie przedstawiają się możliwości zarobkowe ojca powódki, który od dłuższego czasu jest zatrudniony u tego samego pracodawcy za takim wynagrodzeniem i nie można oczekiwać, uwzględniając stan zdrowia D. K., by był zdolny osiągnąć wyższe zarobki. Możliwości zarobkowe rodziców powódki są zatem na takim samym poziomie, przy czym D. K. otrzymuje także rentę w wysokości obecnie 806,17 zł oraz zasiłek pielęgnacyjny w związku ze stanem zdrowia. Z uwagi na te dwa ostatnie świadczenia jego dochód jest wyższy niż dochód pozwanej (bądź możliwości uzyskania dochodu) o ok. 870 zł, uwzględniając że pozwana pozyskuje jeszcze dopłaty unijne i z tego tytułu ma dochód miesięczny w wysokości ok. 80 zł (nie ma w materiale sprawy podstaw, by ten dochód ustalić na innym poziomie).

Wbrew zarzutowi zawartemu w apelacji dochód pozwanej z dopłat z Unii Europejskiej Sąd Rejonowy uwzględnił w swoich rozważaniach, co wynika z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Także Sąd Okręgowy przy dokonywaniu oceny zasadności apelacji uwzględnił go w wyliczeniach.

Podkreślenia wymaga, że apelacja powódki nie zawierała żadnych konkretnych zarzutów poza ww. niezasadnym zarzutem pominięcia dochodów pozwanej z dopłat z UE oraz wytknięciem Sądowi Rejonowemu nieuzasadnionego zróżnicowania sytuacji powódki i jej siostry. W istocie jednak Sąd Rejonowy takiego zróżnicowania nie dokonał i nie przyjął, jak zarzuciła apelująca, że potrzeby powódki i jej siostry znacząco się różnią. Różnica pomiędzy wysokością świadczenia alimentacyjnego zasądzonego od pozwanej na rzecz powódki (150 zł) a wysokością takiego świadczenia, do zapłaty którego na rzecz córki J. zobowiązany jest D. K., nie wynika ze zróżnicowania potrzeb sióstr, tylko z oceny możliwości ich rodziców w zakresie spełniania świadczeń alimentacyjnych. Możliwości takie stanowią jedno z kryteriów ukształtowania wysokości alimentów na podstawie art. 135 k.r.io. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy bowiem od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego ale także od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (§ 1). Ta współzależność ww. czynników może w konsekwencji doprowadzić do sytuacji, że dwie osoby, pozostające w bardzo podobnej sytuacji i mające bardzo zbliżone potrzeby, będą w różnej wysokości wspomagane alimentami, jeżeli te będą pochodziły od dwóch różnych zobowiązanych o odmiennych dochodach i stanie majątkowym.

Sąd Okręgowy co do zasady podziela przestawioną w apelacji argumentację, że usprawiedliwione potrzeby obu sióstr, będących w zbliżonym wieku, kształtują się na zbliżonym poziomie; mają one również prawo do podobnej i równej z rodzicami stopy życiowej. Ponieważ jednak obowiązaną do świadczeń alimentacyjnych na rzecz powódki, która pozostaje pod pieczą ojca, jest jej matka A. P., konieczne jest uwzględnienie jej możliwości przy kształtowaniu wysokości świadczenia. W sytuacji, gdy według ustaleń Sądu, dochód netto pozwanej nie przewyższa kwoty ok. 1.430 zł, przy czym z tego dochodu musi ona zaspokajać własne potrzeby związane z utrzymaniem i w przeważającym stopniu potrzeby córki J., która pozostaje pod jej pieczą, a na rzecz której ojciec D. K. powinien przekazywać alimenty w wysokości 250 zł, z pewnością nie zaspokajające jej potrzeb (przyjmując choćby argumentację o zbliżonych potrzebach obu sióstr i twierdzenia D. K. co do kosztów utrzymania N.), nie jest możliwe, by pozwana łożyła na utrzymanie powódki kwotę wyższą niż 150 zł miesięcznie. Jest to wprawdzie mniej niż powinien płacić D. K. na rzecz córki J., ale nie jest to argument rozstrzygający w niniejszej sprawie. Nie można bowiem, uwzględniając dochód pozwanej, określić jej świadczenia na rzecz córki N. na poziomie 250 zł, niezależnie od potrzeb małoletniej, które na pewno uzasadniają otrzymywanie takiej kwoty od matki. Jak już wcześniej wspomniano, ustalając rozmiar świadczeń alimentacyjnych rodziców wobec dziecka sąd musi mieć na uwadze - z jednej strony zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka, z drugiej zaś - możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica, które stanowią górną granicę świadczeń, chociażby nawet nie zostały w tych granicach pokryte wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji (wyrok Sądu Najwyższego z 21 stycznia 1972 roku, III CRN 470/71). Gdyby sytuacja pozwanej poprawiła się, czy to na skutek uzyskania wyższego wynagrodzenia bądź innych dochodów, czy poprzez pozyskanie innych walorów majątkowych, czy przynajmniej poprzez usamodzielnienie się córki J., zaistnieje możliwość domagania się przez powódkę podwyższenia zasądzonego świadczenia. Obecny stan rzeczy w zakresie ukształtowania obowiązków alimentacyjnych obojga rodziców powódki i jej siostry wynika także z orzeczeń wydanych w toku postępowania rozwodowego przez Sąd Okręgowy w P. (wyrok z 5.03.2013 r., sygn. XIV C 569/12) oraz Sąd Apelacyjny w P. (wyrok z 5.02.2014 r., sygn. I ACa 844/13). Należy zatem zaznaczyć, odnosząc się do stanowisk pozwanej i ojca powódki przedstawionych na rozprawie w dniu 9 sierpnia 2016 r., że o ile jest to uzasadnione aktualną sytuacją D. K. bądź uprawnionej do świadczeń J. K. (nastąpiły w tym zakresie istotne zmiany od daty wydania ww. orzeczeń), to może nastąpić zmiana orzeczenia, w którym określono świadczenie alimentacyjne D. K. na poziomie 250 zł, z wykorzystaniem powództwa o obniżenie tego świadczenia na podstawie art. 138 k.r.io. Rodzice mogą również rozważyć zmianę w tym zakresie z wykorzystaniem postępowania ugodowego, w którym uwzględnione zostaną i ocenione przez sąd interesy obu ich córek, również co do deklarowanej przez rodziców wobec Sądu Okręgowego możliwości przejęcia ciężaru wyłącznego utrzymania każdej z córek przez tego z rodziców, pod którego pieczą pozostaje dziecko. Jak wyjaśniono podczas rozprawy odwoławczej, taka możliwość nie istniała w niniejszym procesie z uwagi na to, że jego stroną nie była J. K. i nie było możliwe rozstrzyganie o jej prawach. Z tego względu nie było również możliwe uwzględnienie zawartego w apelacji żądania „zawieszenia lub zniesienia obowiązku płacenia przez A. P. i D. K. od 20 października 2015 r. i zwrotu powstałych nadpłat”.

W świetle zaprezentowanych rozważań, na podstawie art. 385 k.p.c., Sąd odwoławczy oddalił apelację jako pozbawioną uzasadnionych podstaw.

/-/Małgorzata Wiśniewska /-/Marcin Miczke /-/Wojciech Hyżak