Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 czerwca 2016 r. w O.

sprawy z odwołania B. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek odwołania B. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 29.12.2015r. znak (...)-SER- (...)

orzeka:

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje B. C. prawo do świadczenia przedemerytalnego począwszy od dnia 08.12.2015r.

Sygn. akt III U 56/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29.12.2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił B. C. prawa do świadczenia przedemerytalnego.

B. C. złożył odwołanie od tej decyzji. Stwierdził, że zgromadził staż pracy niezbędny do przyznania mu świadczenia przedemerytalnego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wniósł o oddalenie odwołania. Podniósł, że B. C. nie udokumentował wymaganych 40 lat stażu pracy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

B. C. urodził się w dniu (...)

Od dnia 22.10.1976r. zatrudniony był w (...) S.A. na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Dnia 31.01.2015r. stosunek pracy został rozwiązany na mocy porozumienia stron w związku z art.10 ustawy z dnia 13.03.2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

B. C. zgłosił się do Powiatowego Urzędu Pracy w O. i pobierał zasiłek dla bezrobotnych w okresie od dnia 09.02.2015r. przez wymagany 180-dniowy termin konieczny do przyznania świadczenia przedemerytalnego. B. C. nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji pracy i nadal jest zarejestrowany jako bezrobotna.

ZUS ustalił, że B. C. do dnia rozwiązania stosunku pracy zgromadził staż pracy w ilości 38 lat, 6 miesięcy i 20 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

W konsekwencji wydał zaskarżoną decyzję, w której odmówił przyznania B. C. prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art.2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30.04.2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz.170 ze zm.) prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje mężczyźnie, który do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym był zatrudniony przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 40 lat dla mężczyzn.

Art.2 ust.3 ww. ustawy zawiera dalsze warunki przyznania świadczenia, lecz są one w niniejszej sprawie bezsporne.

W niniejszej sprawie sporna była jedynie okoliczność, czy B. C. zgromadził 40 lat stażu, licząc do dnia rozwiązania umowy o pracę. Odwołujący wykazywał, że zachodzą podstawy do zaliczenia mu dodatkowo okresu od dnia 01.09.1973r. do dnia 30.06.1976r., gdy był pracownikiem młodocianym w (...) Zakładach (...) w O..

ZUS odmówił zaliczenia tego okresu, argumentując, że B. C. nie złożył za ten okres umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego bądź innego dokumentu potwierdzającego to zatrudnienie.

Na okoliczność wykonywania tej pracy odwołujący złożył świadectwo szkolne oraz świadectwo ukończenia (...) Szkoły Zawodowej (...) w O., a także pismo z Kuratorium (...) w O. z dnia 15.04.1998r. informujące o utworzeniu z dniem 01.09.1961r. zasadniczej szkoły zawodowej dla pracujących, przyzakładowej (...) w O.. Nadto złożył zaświadczenie z (...) S.A. w O. z dnia 23.10.1998r. (nazwa (...) po reorganizacji) poświadczające, że indywidualne umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego za lata 1973-1976 uległy zniszczeniu.

Z dokumentów tych zdaniem Sądu należy wywieść wniosek, że przy (...) w O. utworzono szkołę przyzakładową, której uczniowie pracowali w (...).

W niniejszej sprawie możliwość zaliczenia spornego okresu należy rozważyć w kontekście art.6 ust.2 pkt 1 lit a i pkt 3 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2015r., poz.748 ze zm.).

Mając na uwadze treść tych regulacji, należy sporny okres podzielić na trzy etapy i zastosować do każdego z nich odpowiednie przepisy prawa.

Pierwszy okres zawiera się w przedziale od dnia 01.09.1973r. do dnia 13.09.1973r.

Odwołujący wywodził, że rozpoczął naukę w zasadniczej szkole zawodowej z dniem 01.09.1973r., zatem od tej daty należy mu zaliczyć do okresów składkowych okres nauki zawodu. Zgodnie z art.6 ust.2 pkt 3 ww. ustawy - za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991r. okresy zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1975r. We wskazanym powyżej okresie aktem prawnym, który regulował zatrudnienie młodocianych była ustawa z dnia 2 lipca 1958r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy (Dz. U. Nr 45, poz. 226 z późn. zm.). Zgodnie z pierwotnym brzmieniem tej ustawy - za młodocianego uważano osobę, która ukończyła 14 lat, a nie przekroczyła 18 roku życia. Od dnia 21 lipca 1961r. - na mocy art. 45 ustawy z dnia 15 lipca 1961r. o rozwoju oświaty i wychowania (Dz. U. Nr 32, poz. 160) - podwyższono tę granicę wieku do lat 15. Od tej daty w myśl art.2 ustawy z dnia 2 lipca 1958r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy - wzbronione jest zatrudnianie osób, które nie osiągnęły 15 lat życia.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23.04.1999r. (II UKN 593/98) stwierdził, że zatrudnienie po dniu 21 lipca 1961r. młodocianego, który nie ukończył 15 lat nie może być uznane jako okres zatrudnienia na warunkach ustawy z dnia 2 lipca 1958r. o nauce zawodu, przyuczeniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz wstępnym stażu pracy (Dz. U. Nr 45, poz. 226 ze zm.) w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 15 lipca 1961r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania (Dz. U. Nr 32, poz. 160), a więc nie może być uważane za okres składkowy (art. 2 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 17 października 1991r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450 ze zm.). Orzeczenie to zachowuje swą aktualność także pod rządami ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS.

B. C. urodził się dnia (...) Zatem 15 lat ukończył dnia 13.09.1973r. W konsekwencji okresu sprzed tej daty nie można z tego względu uznać za okres składkowy w rozumieniu art.6 ust.2 pkt 3 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS.

Drugi okres zawiera się w przedziale od dnia 14.09.1973r. do dnia 31.12.1974r.

W tym okresie B. C. ukończył 15 lat. Wobec powyższego konieczne było ustalenie, czy spełniał on przesłanki określone w ustawie z dnia 2 lipca 1958r. o nauce zawodu, przyuczeniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz wstępnym stażu pracy, pozwalające na uznanie tego okresu za okres, o którym mowa w art.6 ust.2 pkt 3 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS.

Zgodnie z art.9 ust.1 ustawy z dnia 2 lipca 1958r. o nauce zawodu, przyuczeniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz wstępnym stażu pracy - zakład pracy, przyjmując młodocianego na naukę zawodu w celu przyuczenia do określonej pracy oraz odbycia wstępnego stażu pracy jest obowiązany zawrzeć z nim na piśmie umowę określającą zawód albo rodzaj pracy, w jakim młodociany będzie szkolony, czas trwania nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy lub wstępnego stażu pracy oraz zasadnicze obowiązki i uprawnienia młodocianego. Natomiast art.10 tej ustawy stanowił, że okresy nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy oraz wstępnego stażu pracy są okresami zatrudnienia. Nadto z art.18 tej ustawy wynikało, że w okresie nauki zawodu i przyuczania do określonej pracy obowiązują uczniowskie stawki płac, a zasady wynagradzania młodocianych w okresie nauki zawodu, przyuczania do określonej pracy i odbywania wstępnego stażu pracy, wysokość uczniowskich stawek płac oraz wysokość wynagrodzenia w okresie odbywania wstępnego stażu pracy określą: Rada Ministrów w porozumieniu z Centralną Radą Związków Zawodowych lub na podstawie wytycznych wydanych przez Radę Ministrów w porozumieniu z Centralną Radą Związków Zawodowych właściwi ministrowie w porozumieniu z zarządami głównymi właściwych związków zawodowych.

Jak zatem wynika z przytoczonych powyżej przepisów – aby potraktować dany okres jako okres nauki zawodu – pracodawca zobowiązany był zawrzeć z młodocianym umowę o naukę zawodu oraz zobowiązany był do wypłaty wynagrodzenia. Wypłata wynagrodzenia była warunkiem sine qua non takiej umowy.

Trzeci okres zawiera się w przedziale od dnia 01.01.1975r. do dnia 30.06.1976r.

W tym okresie stan faktyczny należy rozpoznawać pod kątem spełnienia przesłanek z art.6 ust.2 pkt 1a ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS, który stanowi, że za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991r. okresy zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia na obszarze Państwa Polskiego - w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał wynagrodzenie. Od tej daty tj. od dnia 01.01.1975r. wszedł w życie kodeks pracy i zasady zatrudnienia odwołującego należało rozpoznawać w kontekście przepisów w nim zawartych. Zgodnie z art.195§1 kp w pierwotnym brzmieniu – umowa o pracę zawierana w celu przygotowania zawodowego powinna określać w szczególności rodzaj i czas trwania przygotowania zawodowego oraz wysokość wynagrodzenia.

Ze zgodnych zeznań odwołującego oraz świadków A. S. (k.35v) i R. P. (k.35v) wynika, że zawierali oni stosowne umowy o naukę zawodu i otrzymywali wynagrodzenie za pracę świadczoną w ramach praktyk w (...) w O.. Uczniowie odbywali praktyki w ten sposób, że pracowali 3 dni w tygodniu po 6 godzin dziennie. Mieli instruktora zawodu i przyuczali się do wykonywania zawodu. Świadek S. nawet wskazywał, że według jego pamięci wynagrodzenie wynosiło wówczas 120zł.

Sąd dał wiarę zarówno odwołującemu jak i świadkom. Ich zeznania są szczere i wzajemnie się uzupełniają. Obaj świadkowie także uczęszczali do zasadniczej szkoły zawodowej przy (...) w O.. A. S. jest 2 lata starszy, a R. P. chodził do tej samej klasy, co odwołujący. Nadto pochodzili oni z jednej miejscowości i razem dojeżdżali. Świadkowie doskonale zatem znają zasady, w oparciu o które odbywali praktyki.

Nadto przy ocenie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, Sąd miał na uwadze, że w aktach osobowych R. C. – brata odwołującego, który także chodził do tej samej zasadniczej szkoły zawodowej w okresie od dnia 01.09.1976r. do dnia 30.06.1979r. – znajduje się świadectwo pracy za ten okres. Ta okoliczność potwierdza fakt, że z uczniami zasadniczej szkoły zawodowej były zawierane umowy o praktyczną naukę zawodu i było im wypłacane wynagrodzenie. Nie ulega bowiem wątpliwości, że takie same zasady obowiązywały wszystkich uczniów tej szkoły.

Tym samym Sąd uznał, że zachodzą przesłanki do zaliczenia odwołującemu jako okresu składkowego dodatkowo okresu od dnia 14.09.1973r. do dnia 30.06.1976r. Jest to okres wynoszący 2 lata, 9 miesięcy i 17 dni . Po zsumowaniu go z okresem uznanym przez ZUS, odwołujący wykazał, że ma staż wynoszący 41 lat, 4 miesiące i 7 dni . Wobec powyższego odwołujący wykazał, że spełnia przesłanki do przyznania mu świadczenia przedemerytalnego.

Zgodnie z art.7 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych – prawo do tego świadczenia ustala się od następnego dnia po złożeniu o nie wniosku. Z tych względów Sąd przyznał B. C. prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 29.12.2015r.

Mając to na uwadze Sąd na podstawie art.477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję.