Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz

Protokolant: star. sekr. sądowy Marta Grabowska

po rozpoznaniu w dniu 27 lipca 2016 r. w Legnicy

sprawy z wniosku Z. B. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę

na skutek odwołania Z. B. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 11 lutego 2016 r.

znak (...)

oddala odwołanie

Sygn. akt V U 332/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 lutego 2016 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił wnioskodawcy Z. B. (1) prawa do emerytury, ponieważ wnioskodawca do dnia 1 stycznia 1999 r. nie osiągnął 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego oraz na ten dzień nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, a jedynie 5 lat, 9 miesięcy i 24 dni. Zakład podał, iż nie uwzględnił ubezpieczonemu okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, ponieważ w tym czasie wnioskodawca uczęszczał do szkoły zawodowej oddalonej o 28 km, zatem praca w gospodarstwie rolnym nie była wykonywana stale i w pełnym wymiarze, a jedynie mogła być świadczona w formie pomocy rodzicom.

Od ww. decyzji odwołanie złożył wnioskodawca, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu podał, iż spełnia wymóg posiadania 15 lat pracy w szczególnych warunkach, albowiem przez cały okres zatrudnienia w (...)Spółdzielni(...) w G. pracował na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, a więc na takim samym stanowisku jak w Spółdzielni (...), a zmiana pracodawcy była jedynie wynikiem reorganizacji nie wpływającej w żaden sposób na zakres i charakter pełnionych przez niego obowiązków, które były przez niego wykonywane nie tylko na tym samym sprzęcie, ale również na tych samych trasach. Podał, iż z przyczyn od niego niezależnych nie jest w sprawie uzyskać od ww. pracodawcy świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, ale na powyższe okoliczności wskazuje świadków, albowiem w postępowaniu sądowym charakter pracy w szczególnych warunkach może być dowodzony również innymi środkami dowodowymi niż zaświadczenia zakładu pracy. Wnioskodawca wniósł także o zaliczenie mu do ogólnego stażu pracy -jako okresu uzupełniającego- okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia, tj. od 27 grudnia 1971 r. do 30 września 1973 r. Przyznał, że w tym czasie uczył się w innej miejscowości, jednakże nie mieszkał w internacie, lecz codziennie dojeżdżał do szkoły, a po powrocie z niej wykonywał wszystkie obowiązki związane w prowadzeniem gospodarstwa rolnego, w szczególności, że jego ojciec był równocześnie zatrudniony w Lasach Państwowych, a nadto z racji problemów z alkoholem w niewielkim stopniu angażował się w pracę na gospodarstwie. Tym samym –w ocenie odwołującego– jego obowiązki w gospodarstwie rolnym rodziców nie miały jedynie wymiaru doraźnej pomocy wakacyjnej czy weekendowej.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, podnosząc te same argumenty co w zaskarżonej decyzji. Dodatkowo podał, iż nie rozpatrywał jako okresu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Spółdzielni (...)w G. od 5 kwietnia 1976 r. do 30 września 1990 r., albowiem wnioskodawca nie przedłożył żadnych dokumentów na potwierdzenie, że w ww. okresie wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca Z. B. (1) urodził się dnia (...) Wiek 60 lat wnioskodawca ukończył z dniem (...)r. Nie jest członkiem OFE.

Na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony udowodnił 22 lata, 9 miesięcy i 22 dni okresów składkowych oraz 1 rok, 3 miesiące i 19 dni okresów nieskładkowych, łącznie 24 lata, 1 miesiąc i 11 dni ogólnego stażu ubezpieczeniowego.

Dnia 16 grudnia 2015 r. Z. B. (1) złożył wniosek o przyznanie emerytury w tzw. obniżonym wieku emerytalnym.

W wyniku rozpoznania wniosku ubezpieczonego, ZUS Oddział w L. w dniu 12 stycznia 2016 r. wydał pierwszą decyzję odmawiającą wnioskodawcy prawa do emerytury, w której uznał, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił 25-letniego ogólnego stażu pracy ani 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach. Zakład podał, iż nie uwzględnił wnioskodawcy jako okresu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w Spółdzielni (...) w G. od 1 października 1990 r. do 11 listopada 1997 r., ponieważ w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach dnia 11 sierpnia 2003 r. charakter pracy nie został określony ściśle według wykazu, działu i pozycji rozporządzenia Radny Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. oraz brak powołania na przepisy branżowe.

Po dostarczeniu przez wnioskodawcę dodatkowych dokumentów, organ rentowy decyzją z dnia 11 lutego 2016 r. –zaskarżoną w niniejszej sprawie– zmienił decyzję z dnia 12 stycznia 2016 r. w ten sposób, że odmówił wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu tej decyzji wskazał, iż uznał za pracę w szczególnych warunkach okres zatrudnienia ubezpieczonego w Spółdzielni (...) w G. od 1 października 1990 r. do 11 listopada 1997 r., tj. 5 lat, 9 miesięcy i 24 dni, ale nie uwzględnił do ogólnego stażu pracy wnioskodawcy jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców jako okresu uzupełniającego ten staż.

/bezsporne, a nadto akta emerytalne ZUS/

Wnioskodawca Z. B. (1) w okresie od 4 grudnia 1965 r. do 18 sierpnia 1976 r. był zameldowany na terenie gminy W. pod adresem B. (...).

Po ukończeniu szkoły podstawowej naukę kontynuował w Zasadniczej Szkole Zawodowej w G. na kierunku ślusarz –mechanik, do której uczęszczał w okresie od 1 września 1971 r. do 20 czerwca 1973 r. Do szkoły z miejsca zamieszkania miał 28 km. Dojazd i powrót ze szkoły zabierały mu 1 godzinę.

Ojciec wnioskodawcy J. B. od 3 maja 1965 r. zatrudniony był jako gajowy początkowo w Nadleśnictwie Z., następnie w Nadleśnictwie Ż., a później w Nadleśnictwie G.. W latach pomiędzy 1965 a 1983 r. ojciec wnioskodawcy użytkował otrzymaną z Lasów Państwowych jako gospodarstwo deputatowe ziemię rolną o powierzchni między 2 a 3 ha we wsi B.. Ww. deputat rolny ojciec wnioskodawcy otrzymał jako pracownik Nadleśnictwa z chwilą podjęcia zatrudnienia w Lasach Państwowych a oddał z momentem przejścia na emeryturę. Deputat ten miał rekompensować pracownikowi niskie zarobki. Właścicielem ww. ziemi przez cały okres jej użytkowania przez rodziców wnioskodawcy były Lasy Państwowe. Matka wnioskodawcy Z. B. (2) do 31 sierpnia 1972 r. nie pracowała zawodowo. Pracę podjęła w dniu 1 września 1972 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...)w Ż., gdzie była zatrudniona do 31 grudnia 1972 r. Kolejną pracę, po okresie przerwy wynoszącym 9,5 miesiąca, podjęła w dniu 15 października 1973 r. w Cukrowni (...). Wnioskodawca pomagał rodzicom przy uprawianiu ww. ziemi, m.in. przy hakaniu buraków, ziemniaków, grabieniu i przewracaniu siana. Pomagał też przy inwentarzu: przygotowywał paszę dla 2 krów i cielaka, wywoził obornik. W okresie ferii i wakacji wnioskodawca pracował w Lasach Państwowych przy pracach interwencyjnych –pomagał przy zalesianiu i przy oczyszczaniu pasów przeciwpożarowych. Wnioskodawca miał pięcioro rodzeństwa: dwie starsze siostry i trzech młodszych braci.

W okresie od 24 września 1973 r. do 25 marca 1976 r. Z. B. (1) odbył zasadniczą służbę wojskową. W dniu 5 kwietnia 1976 r. podjął zatrudnienie w Spółdzielni(...)w L. Oddział w G. (następnie:(...) Spółdzielnia (...) w G.) na stanowisku kierowcy. Początkowo w zakładzie tym jeździł samochodem markiŻ. o ciężarze całkowitym do 3,5 tony. W dniu 8 kwietnia 1978 r. Z. B. (1) uzyskał uprawnienia do kierowania pojazdami samochodowymi o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, z wyjątkiem autobusów, tj. prawo jazdy kat. C. Pracując w ww. Spółdzielni, po uzyskaniu prawa jazdy kat. C, wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jeździł samochodami ciężarowymi o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony typuS. (...), J., R., którymi przewoził na rzecz innych zakładów, np. GS, różnego rodzaju towary, takie jak np.: piasek, węgiel, cement, materiały budowlane, nawozy, artykuły spożywcze (nabiał: masło, sery, mleko). W ww. Spółdzielni wnioskodawca pracował nieprzerwanie do dnia 30 września 1990 r. Stosunek pracy został rozwiązany na zasadzie porozumienia między zakładami i od dnia 1 października 1990 r. wnioskodawca rozpoczął pracę w Spółdzielni (...) w G., również na stanowisku kierowcy samochdów ciężarowych. W Spółdzielni (...) ubezpieczony pracował do 11 listopada 1997 r. Po 14 listopada 1991 r. wnioskodawca był niezdolny do pracy z powodu choroby przez okres łącznie 475 dni. Jego zatrudnienie w ww. Spółdzielni ustało w związku z przejściem na rentę.

Dowód: akta emerytalne wnioskodawcy, w tym: świadectwa pracy, świadectwo wykonywania

pracy w szczególnych warunkach, zaświadczenie z WKU

akta osobowe wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w (...)Spółdzielnia

(...) w G., w tym: umowa o pracę, odpis prawa jazdy, zakresy

obowiązków na stanowisku kierowcy, świadectwo pracy

akta emerytalno –rentowe J. B. i Z. B. (2), w tym:

zaświadczenie z Urzędu Gminy w W. z dnia 06.04.1981 r. dot. przychodowości

gospodarstwa rolnego J. B.

akta osobowe J. B., w tym: skierowanie do pracy z dnia

29.01.1965 r., umowa o pracę z dnia 27.04.1965 r., zaświadczenie o powołaniu na

stanowisko gajowego z dnia 16.12.1965 r., zaświadczenie Prezydium Gromadzkiej

Rady Narodowej z dnia 30.01.1965 r. o członkach rodziny na utrzymaniu

pismo z NadleśnictwaG. z dnia 11.07.2016 r. k. 49

zeznania świadków:

L. G. k. 31v-32, e-protokół z dnia 08.06.2016 r. 00:11:52 i nast.

B. J. k. 32, e-protokół z dnia 08.06.2016 r. 00:28:05 i nast.

B. M. k. 32v, e-protokół z dnia 08.06.2016 r. 00:38:31 i nast.

D. P. k. 33, e-protokół z dnia 08.06.2016 r. 00:49:36 i nast.

przesłuchanie wnioskodawcy k. 33-33v, e-protokół z dnia 27.07.2016 r. 01:01:08 i

nast.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Obowiązująca od 1 stycznia 1999 r. ustawa o emeryturach i rentach z FUS przewiduje różne podstawy nabycia prawa do emerytury, uzależniając je od daty urodzenia ubezpieczonego. Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. –jak wnioskodawca– generalnie nabywają prawo do emerytury powszechnej w chwili osiągnięcia wieku emerytalnego, który został określony w art. 24 tej ustawy. W przypadku mężczyzn urodzonych po dniu 30 września 1953 r. wiek ten wynosi co najmniej 67 lat (art. 24 ust. 1b pkt 20).

Cyt. wyżej ustawa emerytalna dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. przewiduje jednak dodatkowo możliwość nabycia prawa do emerytury w tzw. obniżonym wieku emerytalnym, z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze na podstawie art. 184 tej ustawy. Wobec nieosiągnięcia przez wnioskodawcę powszechnego wieku emerytalnego, sporną kwestią pozostawało więc, czy spełnia on warunki do nabycia świadczenia w tzw. obniżonym wieku emerytalnym.

Zgodnie z treścią przepisu art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40 wskazanej ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat –dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 25 lat dla mężczyzn. Emerytura, o której mowa wyżej, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu.

Zgodnie zaś z treścią przepisu art. 32 ust. 1 cyt. ustawy emerytalnej, ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Wiek emerytalny, o którym mowa we wskazanym przepisie, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Wykazanie ogólnego i szczególnego stażu pracy w wymiarze wyższym niż 25 i 15 lat nie mają znaczenia dla ustalenia samego prawa do świadczenia, a jedynie wpływają na jego wysokość.

Postanowienie z dnia 24 czerwca 2016r., w spawie o sygn. PRJak wynika z akt niniejszej sprawy, wnioskodawca w dniu (...)(...) ukończył 60 lat oraz nie przystąpił do OFE. Powyższe okoliczności były niesporne. Spór natomiast budziło zarówno posiadanie przez ubezpieczonego wymaganego ogólnego okresu zatrudnienia 25 lat, jak i wymaganego okresu 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy bowiem nie zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w (...) Spółdzielnia (...) w G. od 5 kwietnia 1976 r. do 30 września 1990 r., a nadto –do stażu ogólnego nie zaliczył mu jako okresu uzupełniającego okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 27 grudnia 1971 r. do 30 września 1973 r. Wnioskodawca twierdził, iż posiada wymagany staż 15 lat pracy w szczególnych warunkach, albowiem na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony pracował zarówno w (...) Spółdzielnia (...) w G., jak i w Spółdzielni (...)w G., przy czym ta druga Spółdzielnia powstała z reorganizacji pierwszej, a okres tego drugiego zatrudnienia zakład ubezpieczeń uznał za pracę w szczególnych warunkach. Nadto, wnioskodawca dowoził, iż po ukończeniu 16-ego roku życia pracował w gospodarstwie rolnym rodziców do momentu powołania go do wojska i okres ten powinien zostać zaliczony do jego ogólnego stażu ubezpieczeniowego.

Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszym postępowaniu, w tym przede wszystkim dokumenty z akt osobowych wnioskodawcy z okresu jego zatrudnienia w (...) Spółdzielnia (...) w G., jak i zeznania świadków B. M. i B. J., potwierdziły w sposób niebudzący wątpliwości, że w okresie zatrudnienia wnioskodawcy w ww. zakładzie, a dokładnie od dnia 8 kwietnia 1978 r., czyli od dnia uzyskania prawa jazdy kat. C, Z. B. (1) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, którym przewoził różnego rodzaju materiały, w tym m.in. materiały budowlane, artykuły spożywcze i inne. Ww. prace zostały wymienione w wykazie A, dziale VIII, pod poz. 2, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i zakwalifikowane do prac w szczególnych warunkach. Okres wykonywania przez wnioskodawcę tych prac w Spółdzielni (...) po uzyskaniu stosowanych uprawnień, czyli od 8 kwietnia 1978 r. do 30 września 1990 r., wyniósł 12 lat, 5 miesięcy i 23 dni i łącznie z okresem uznanym przez ZUS (5 lat, 9 miesięcy i 24 dni) daje wymagany ustawą okres co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powyższa okoliczność, tj. spełnienie przez wnioskodawcę przesłanki stażu pracy szczególnych warunkach, nie przesadza jednak o przyznaniu mu prawa do spornego świadczenia. Prawo to bowiem obwarowane jest jeszcze dodatkowym wymogiem, a mianowicie warunkiem posiadania na dzień 1 stycznia 1999 r. ogólnego stażu pracy w wymiarze 25 lat –dla mężczyzn. Organ rentowy uznał, że wnioskodawca udowodnił jedynie 24 lata, 1 miesiąc i 11 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Z. B. (1) twierdził, że spełnia ww. wymóg, gdyż przez okres od 27 grudnia 1971 r. do 30 września 1973 r. pracował po ukończeniu 16-ego roku życia w gospodarstwie rolnym rodziców. Kwestią sporną zatem było, czy zaliczeniu na poczet ogólnego stażu pracy wnioskodawcy podlega wymieniony wyżej okres pracy w gospodarstwie rolnym.

Zgodnie z ogólnymi zasadami zawartymi w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, do stażu ubezpieczeniowego zalicza się okresy składkowe, nieskładkowe i tak zwane okresy uzupełniające. Odnośnie tych ostatnich, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, traktując je jako okresy składkowe, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7 ustawy emerytalnej, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia okresu wymaganego do przyznania tego świadczenia. Okresów tych nie uwzględnia się, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty, na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników (art. 10 ust. 3 ustawy emerytalnej). Wnioskodawca ze świadczeń takich jednak nie korzystał.

Przepis art. 10 ustawy emerytalnej nie precyzuje, na jakich warunkach wykonywanie czynności w gospodarstwie rolnym może zostać uznane za pracę w tym gospodarstwie, jednak zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem (por. wyrok SN z dnia 28 maja 1997 r., II UKN 96/96, wyrok SN z dnia 3 grudnia 1999 r., II UKN 235/90, wyrok SN z dnia 3 lipca 2001 r., II UKN 466/00) przyjąć należy, że warunkiem uznania takich czynności za pracę w gospodarstwie rolnym jest wykonywanie tych czynności przez osobę spełniającą kryteria „domownika” określone w art. 6 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, tj. osobę bliską rolnikowi, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa lub w bliskim sąsiedztwie oraz stale pracuje w tym gospodarstwie oraz w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy (tj. przekraczającym 4 godziny dziennie). W tym miejscu zwrócić także należy uwagę na treść wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 1999 r. w sprawie o sygn. II UKN 528/98, zgodnie z którym, wykonywanie przez domownika w gospodarstwie rolnym prac o charakterze dorywczym, okazjonalnie i w wymiarze niższym od połowy pełnego wymiaru czasu pracy, nie może być traktowane jako okres składkowy. Ponadto, doraźna pomoc w wykonywaniu typowych obowiązków domowych, zwyczajowo wymaganych od dzieci jako członków rodziny rolnika, nie stanowi stałej pracy w gospodarstwie rolnym. Za rolnika zaś –w myśl art. 6 pkt 1 cyt. wyżej ustawy– uważa się pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osobę, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia.

Mając na uwadze zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy, Sąd uznał, że pomoc, jaką wnioskodawca świadczył swoim rodzicom przy uprawianiu ziemi rolnej i przy inwentarzu nie jest pracą w gospodarstwie rolnym w rozumieniu przytoczonego art. 10 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Na wstępie rozważań dotyczących tej kwestii wskazać należy, iż z dokumentów zawartych w aktach emerytalno –rentowych rodziców wnioskodawcy, aktach osobowych J. B., z zeznań świadków L. G. i D. P. oraz z przesłuchania wnioskodawcy, wynika, że ani J. B. ani jego żona Z. B. (2) nie byli właścicielami jakiegokolwiek gospodarstwa rolnego, ani go nie dzierżawili. „Gospodarstwo rolne”, tj. grunty rolne o powierzchni ok. 2 – 3 ha, J. B. otrzymał z Lasów Państwowych, których był pracownikiem, jako tzw. deputat rolny. Kwestię zaś przyznawania deputatów rolnych w spornym okresie (tj. 1971 – 1973) regulowało rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 8 listopada 1965 r. w sprawie uposażenia pracowników przedsiębiorstw lasów państwowych. Na podstawie § 6 ust. 1 pracownikom zatrudnionym w nadleśnictwach mogły być przydzielane do bezpłatnego korzystania grunty rolne (orne, łąki, sady i ogrody) o powierzchni odpowiadające 0,5 ha gruntów III klasy na pracownika. Z kolei w myśl przepisu § 6 ust. 4 tego rozporządzenia – w nadleśnictwach posiadających większą powierzchnię gruntów rolnych mogły być pracownikom dodatkowo przydzielone do korzystania grunty orne i łąki odpłatnie na warunkach ulgowych, które zobowiązany był określić Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego. Łączna powierzchnia gruntów rolnych oddanych pracownikowi do korzystania bezpłatnie i odpłatnie nie mogła przekraczać 2 ha. Natomiast zgodnie z treścią ustępu 5 omawianego artykułu jeżeli po przydzieleniu gruntów zgodnie z przepisami ust. 1-4 pozostała w nadleśnictwie nadwyżka gruntów, których zagospodarowanie na zasadach ustalonych przepisami w sprawie wyłączania i włączania do państwowego gospodarstwa leśnego państwowych gruntów nieleśnych oraz lasów okazało się niecelowe, Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego mógł zezwolić, aby z nadwyżki tej przydzielone zostały pracownikom do korzystania dodatkowo grunty orne i łąki na warunkach określonych w ust. 4, z tym że łączna powierzchnia gruntów rolnych oddanych pracownikowi do korzystania bezpłatnie i odpłatnie nie mogło przekraczać 3 ha. Na podstawie zaś § 7 rozporządzenia Ministrowi Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego przyznano uprawnienie do ustalenia, którym pracownikom zatrudnionym w nadleśnictwach i jednostkach organizacyjnych szczególnych oraz w jakim zakresie i na jakich warunkach będzie dozwolony bezpłatny wypas inwentarza. A zatem, jak z powyższego wynika, gospodarstwa przyznawane przez Lasy Państwowe pracownikom w formie deputatu rolnego miały na celu przede wszystkim rekompensować tym pracownikom niskie jak na owe czasy uposażenia.

W orzecznictwie przyjmuje się przy tym zgodnie, że gospodarstwo deputowane nie jest gospodarstwem rolnym, a stanowi jedynie rodzaj uzupełnienia uposażenia pracownika, przeznaczonego na zabezpieczenie potrzeb jego i jego rodziny, zaś przyczynienie się przez członków rodziny pracownika do osiągnięcia pożytków z tych gruntów, w granicach uprawnień samego pracownika, nie może być uznane za pracę w gospodarstwie rolnym (por. wyroki: Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 25 kwietnia 2006 r., III AUa 158/06 oraz z dnia 23 kwietnia 2008 r., III AUa 310/08; Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 września 2004 r., III AUa 1326/03; Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 23 listopada 2012 r., III AUa 833/12).

Mając powyższe na uwadze, uznać należało, iż pomoc świadczona przez wnioskodawcę w spornym okresie w gospodarstwie deputatowym, które jego ojciec otrzymał od Lasów Państwowych do użytkowania, nie może być uznana za pracę w gospodarstwie rolnym w rozumieniu cyt. wyżej art. 10 ustawy emerytalnej –z uwagi na status, jaki gospodarstwo to posiadało oraz cele jakim służyło. Dodatkowo tylko wskazać można, że i sam ojciec wnioskodawcy nie spełniał definicji rolnika w rozumieniu art. 6 pkt 1 cyt. wyżej ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników –nie prowadził bowiem działalności rolniczej osobiście i na własny rachunek. Był pracownikiem, zatrudnionym w Nadleśnictwie, a ziemię rolną do użytkowania otrzymał jedynie celem uzupełnienia swojego uposażenia. Stąd też, w rozpoznawanej sprawie nie było podstaw do uznania, że wnioskodawca w spornym okresie, pomagając rodzicom przy uprawie ziemi stanowiącej deputat rolny oraz przy inwentarzu pracował w gospodarstwie rolnym rodziców i uwzględnienia tego okresu jako okresu uzupełniającego staż emerytalny w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej.

Z powyższych względów Sąd uznał, iż wnioskodawca nie spełnia warunków do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury, albowiem nie udowodnił ogólnego stażu ubezpieczeniowego wynoszącego 25 lat, a stwierdzająca to decyzja organu rentowego odpowiada prawu. W konsekwencji odwołanie wnioskodawcy podlegało oddaleniu, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.