Sygn. akt. III RC 282/15
Dnia 2 sierpnia 2016 r.
Sąd Rejonowy w Olkuszu III Wydział Rodzinny i Nieletnich
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Barbara Halamus-Dyląg
Protokolant: Marta Wilk
po rozpoznaniu w dniu 27 lipca 2016 r. w Olkuszu
na rozprawie
sprawy z powództwa R. W. (1)
przeciwko A. G. (1)
o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej
1. Ustanawia z dniem 20 października 2015r. rozdzielność majątkową pomiędzy powodem R. W. (1) PESEL (...) , a pozwaną A. G. (1) PESEL (...) , którzy zawarli związek małżeński w dniu 21 czerwca 2008r. w Urzędzie Stanu Cywilnego w W. za numerem aktu małżeństwa 52/2008 , którzy następnie rozszerzyli majątkową wspólność ustawową małżeńską umową darowizny oraz o rozszerzeniu wspólności ustawowej zawartą w dniu 5 marca 2009r. w Kancelarii Notarialnej w S. przed Notariuszem J. K. , Rep. A Nr 839/2009 ;
2. Oddala powództwo w pozostałej części ,
3. Zasądza od pozwanej A. G. (1) PESEL (...) na rzecz powoda R. W. (1) PESEL (...) kwotę 560 ( pięćset sześćdziesiąt ) złotych tytułem zwrotu poniesionych kosztów postępowania.
Sygn. akt. III RC 282/15
Pozwem z dnia 20 października 2015 r. R. W. (1) wniósł o ustanowienie rozdzielności majątkowej między powodem , a pozwaną A. G. (1) z dniem 1 grudnia 2014 r. oraz o zasądzenie od pozwanej A. G. (1) na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu R. W. (1) wskazał, że od kilkunastu miesięcy relacje małżonków zaczęły się pogarszać, głównie za sprawą postawy ojca pozwanej – H. G.. Pozwana w każdej sytuacji stawała po stronie ojca przeciwko powodowi. Zdaniem powoda kolejne żądania pozwanej oraz kłótnie miały na celu znalezienie pretekstu do opuszczenia męża. Powód prowadzi działalność gospodarczą z siedzibą w miejscu zamieszkania stron, polegającą między innymi na napełnianiu gaśnic pożarniczych. Na jej potrzeby zajął część przydomowego garażu. Ponadto zlecił swojemu pracownikowi postawienie ścianki działowej, aby powód i H. G. mogli bez przeszkód korzystać ze swoich części garażu. Czynność ta spotkała się ze zdecydowanym sprzeciwem teścia oraz samej pozwanej, która własnoręcznie wyburzyła mur. Na skutek tego powód był zmuszony do przewiezienia gaśnic do innego lokalu. Od listopada 2014 r. strony pozostają w faktycznej separacji, mają oddzielne rachunki bankowe. Powód jest wyzywany i obrażany przez żonę i teściów, pozwana grozi mu „założeniem spraw” sądowych. A. G. (1) wskazała, że powód może tego uniknąć jeśli „spisze się z całego majątku” i wyprowadzi z domu. Ponadto H. G. śledził powoda oraz pomówił go przed jednym z pracowników o próbę zabójstwa. Pozwana nie oddała również powodowi kluczyków i dokumentów do samochodu służącego mu do prowadzenia działalności gospodarczej oraz uniemożliwiła mu uruchomienie w domu ogrzewania gazowego.
W odpowiedzi na pozew pozwana A. G. (1) wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwana przyznała, że aktualnie strony są skłócone i toczą się między nimi sprawy sądowe o alimenty oraz w przedmiocie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi. Początkowo po zawarciu związku małżeńskiego pożycie stron układało się poprawnie. Następnie pozwany z niewyjaśnionych przyczyn zaprzestał łożenia na rodzinę i dom, przez co pozwana znalazła się w wyjątkowo trudnej sytuacji. W tym czasie powód zaczął się źle odnosić do ojca pozwanej, wbrew zawartej umowie zakazywał mu korzystania z domu oraz przynależności. Pozwana wyraziła zgodę na rozdzielenie garażu na dwie części, jednak powód rozpoczął wznoszenie ścianki w innym miejscu, co uniemożliwiło pozwanej garażowanie samochodu. Powód cofnął pozwanej pełnomocnictwo do konta bankowego. Pozwana zaprzeczyła również, że strony pozostają w separacji faktycznej już od grudnia 2014 r. Powód bez orzeczenia sądu sam dokonał podziału majątku i wywiózł z domu wartościowe rzeczy, w tym samochód użytkowany przez pozwaną. Pozwana nigdy nie odmawiała współdziałania w zarządzie majątkiem, wyrażała zgodę na proponowane przez powoda zakupy i remonty. Powód żąda rozdzielności tylko po to, aby jego dochody i otrzymana odprawa emerytalna stanowiły jego osobisty majątek.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 21 czerwca 2008 r. pozwana A. G. (1) i powód R. W. (1) zawarli związek małżeński z którego pochodzi dwoje małoletnich dzieci w wieku 6 i 8 lat.
dowody: odpis skrócony aktu małżeństwa - k. 4, przesłuchanie powoda R. W. (1) - protokół rozprawy z dnia 5 maja 2016 r., rejestracja od 00:01:50, częściowo przesłuchanie pozwanej A. G. (1) - protokół rozprawy z dnia 27 lipca 2016 r., rejestracja od 00:00:43.
Strony zamieszkują w domu jednorodzinnym w W. na ul. (...) wraz z rodzicami A. G. (1): H. G. i S. G.. Na mocy aktu notarialnego z dnia 5 marca 2009 r. powyższa nieruchomość została darowana A. G. (1) przez S. G.. W tym samym akcie notarialnym A. G. (1) rozszerzyła wspólność majątkową na wyżej wskazaną nieruchomość oraz małżonkowie A. G. (1) i R. W. (1) rozszerzyli obowiązującą ich majątkową wspólność ustawową małżeńską na majątek nabyty przed zawarciem małżeństwa oraz nabyty w czasie trwania związku małżeńskiego pod dowolnym tytułem prawnym za wyjątkiem ograniczenia określonego w art. 49 § 1 krio.
Na mocy wyżej wskazanego aktu notarialnego R. W. (1) i A. G. (1) ustanowili na rzecz H. i S. małż. G. dożywotnią nieodpłatną służebność mieszkania polegającą na prawie korzystania przez nich z połowy domu wraz z przynależnościami według wyboru uprawnionych.
dowody: wypis aktu notarialnego sporządzonego w Kancelarii Notarialnej w dniu 5 marca 2009 r. przed notariuszem J. R. A nr (...) - k. 5 - 7, zeznania świadka R. W. (2) - protokół rozprawy z dnia 14 stycznia 2016 r., rejestracja od 00:14:19, zeznania świadka H. G. - protokół rozprawy z dnia 5 kwietnia 2016 r., rejestracja od 00:05:40, przesłuchanie powoda R. W. (1) - protokół rozprawy z dnia 5 maja 2016 r., rejestracja od 00:01:50, częściowo przesłuchanie pozwanej A. G. (1) - protokół rozprawy z dnia 27 lipca 2016 r., rejestracja od 00:00:43.
Do połowy 2014 r. małżonkowie współdziałali w zarządzie majątkiem wspólnym. Przeprowadzili szereg remontów domu, który wyposażyli w potrzebne meble. O. partycypowali w kosztach tych robót. Wspólnie podjęli decyzję o wzięciu w leasing samochodu V. (...). W latach 2006 – 2014 pozwana A. G. (1) prowadziła księgowość działalności gospodarczej męża, pomagała również w napełnianiu gaśnic oraz transporcie pracowników na budowę.
dowody: przesłuchanie powoda R. W. (1) - protokół rozprawy z dnia 5 maja 2016 r., rejestracja od 00:01:50, częściowo przesłuchanie pozwanej A. G. (1) - protokół rozprawy z dnia 27 lipca 2016 r., rejestracja od 00:00:43.
W październiku 2014 r. pozwana A. G. (1) straciła pracę i wtedy pomiędzy małżonkami zaczął narastać konflikt na tle majątkowo - finansowym, którego efektem było przeprowadzenie się w październiku 2014 r. A. G. (1) na niższą kondygnację domu , a w dalszych miesiącach zamieszkanie wraz z rodzicami na najniższej kondygnacji. W tym samym miesiącu R. W. (1) zaproponował A. G. (1) zawarcie umowy o rozdzielności majątkowej , na co pozwana nie zgodziła się. A. G. (1) zażądała od męża, aby ten zrzekł się udziału w własności domu i wyprowadził się. Zdaniem A. G. (1) tylko takie zachowanie mogło spowodować uratowanie ich małżeństwa. W zamian pozwana wraz z rodzicami i siostrą zaproponowała mężowi udział we współwłasności działki znajdującej się w K.. Powód nie zgodził się na takie rozwiązanie.
Na skutek konfliktu stron R. W. (1) odsunął A. G. (1) od prowadzenia księgowości firmy i zlecił prowadzenie tej usługi do biura rachunkowego.
dowody: zeznania świadka A. G. (2) - protokół rozprawy z dnia 14 stycznia 2016 r., rejestracja od 01:04:41, zeznania świadka I. K. - protokół rozprawy z dnia 5 kwietnia 2016 r., rejestracja od 00:51:48, przesłuchanie powoda R. W. (1) - protokół rozprawy z dnia 5 maja 2016 r., rejestracja od 00:01:50, częściowo przesłuchanie pozwanej A. G. (1) - protokół rozprawy z dnia 27 lipca 2016 r., rejestracja od 00:00:43.
W listopadzie 2014 r. R. W. (1) planował zaadaptować część garażu do celów regeneracji gaśnic poprzez podział pomieszczenia ścianką na dwie części. A. G. (1) zgodziła się na taką przebudowę, zgody nie wyraził jednak H. G.. Mimo, że pozwana w latach 2013 -2014 nie parkowała w tym garażu samochodu, R. W. (1) dokonał pomiarów tak, aby w części użytkowanej przez żonę i teścia mógł zmieścić się pojazd. Następnie zmienił plany, przesuwając ściankę o około 15 cm, co jednak nie wpływało na możliwość parkowania samochodu w drugiej części garażu. Pracownik R. J. B. rozpoczął stawianie ścianki, jednak przed ukończeniem prac A. G. (1) zburzyła mur pod pretekstem , że ścianka ta uniemożliwia jej garażowanie samochodu oraz uniemożliwia jej ojcu H. G. korzystanie z kanału w garażu. A. G. (1) dokonała rozbiórki tej ścianki pod nieobecność R. W. (1). Kilka dni później pozwana wraz z H. G. wynieśli narzędzia i sprzęt służący R. W. (1) do prowadzenia działalności gospodarczej poza garaż i mimo niskich temperatur pozostawili je na zewnątrz pod wiatą. Wymienili również zamki do garażu uniemożliwiając R. W. (1) dostanie się do środka. Powód zmuszony był do przewiezienia swoich rzeczy do domu swoich rodziców w K.. Ponieważ nie ma tam warunków do regeneracji gaśnic, R. W. (1) prowadzi tą część działalności gospodarczej na terenie nieruchomości sąsiada. Narzędzia składuje natomiast w stodole chrzestnego. W K. u rodziców powód przechowuje także użytkowane przez R. W. (1) samochody, za wyjątkiem V. (...), który jest użytkowany przez niego na co dzień i który parkowany jest w miejscu jego zamieszkania.
dowody: zeznania świadka R. W. (2) - protokół rozprawy z dnia 14 stycznia 2016 r., rejestracja od 00:14:19, zeznania świadka J. B. - protokół rozprawy z dnia 14 stycznia 2016 r., rejestracja od 00:49:50, zeznania świadka A. G. (2) - protokół rozprawy z dnia 14 stycznia 2016 r., rejestracja od 01:04:41, częściowo zeznania świadka H. G. - protokół rozprawy z dnia 5 kwietnia 2016 r., rejestracja od 00:05:40, przesłuchanie powoda R. W. (1) - protokół rozprawy z dnia 5 maja 2016 r., rejestracja od 00:01:50, częściowo przesłuchanie pozwanej A. G. (1) - protokół rozprawy z dnia 27 lipca 2016 r., rejestracja od 00:00:43.
Do spornych sytuacji między małżonkami dochodziło również na tle korzystania z domowego systemu ogrzewania. W celu włączenia centralnego pieca węglowego należało przejść przez pomieszczenia zajmowane przez H. i S. G.. Wejście zewnętrzne było przez wyżej wymienione osoby zamknięte. Wobec powyższego R. W. (1) chciał korzystać z ogrzewania gazowego, A. G. (1) twierdziła natomiast, że jest ono zbyt drogie.
dowody: zeznania świadka R. W. (2) - protokół rozprawy z dnia 14 stycznia 2016 r., rejestracja od 00:14:19.
Kolejny punkt zapalny między małżonkami stanowiło użytkowanie samochodów. R. W. (1) postanowił sprzedać zarejestrowany na firmę pojazd V. (...), który użytkowała A. W.. Pozwana mimo wezwań nie wydała mężowi samochodu. Wobec powyższego R. W. (1) zabrał pojazd spod budynku w którym pracowała pozwana używając w tym celu zapasowych kluczyków. A. W. zgłosiła ten incydent na Policję oraz uniemożliwiła powodowi sprzedaż auta poprzez niewydanie R. W. (1) kluczyków do samochodu oraz dokumentów pojazdu , które nadal znajdują się w jej posiadaniu. Wcześniej pozwana utrudniała R. W. (1) odebranie opon do samochodu, w celu ich sezonowej wymiany. Powód zabrał te opony korzystając z faktu, że garaż był przez pewien czas otwarty. Również ta okoliczność została przez A. G. (1) zgłoszona na Policję.
dowody: zeznania świadka R. W. (2) - protokół rozprawy z dnia 14 stycznia 2016 r., rejestracja od 00:14:19, częściowo zeznania świadka H. G. - protokół rozprawy z dnia 5 kwietnia 2016 r., rejestracja od 00:05:40.
A. G. (1) i R. W. (1) byli współwłaścicielami samochodu M. (...). (...) było zarejestrowane na A. G. (1). Pozwana zwróciła się do męża na piśmie, aby ten umożliwił jej korzystanie z pojazdu. Powód odmówił i wówczas A. G. (1) odebrała auto w asyście Policji. Następnie pozwana sprzedała samochód bez wiedzy i akceptacji męża za kwotę 3.000 zł. nie informując nabywcy , że współwłaścicielem samochodu jest także jej mąż R. W. (1). Uzyskane w zamian środki pieniężne pozwana przeznaczyła na potrzeby dzieci.
dowody: pismo ze Starostwa Powiatowego w O. – k. 52 - 53 przesłuchanie powoda R. W. (1) - protokół rozprawy z dnia 5 maja 2016 r., rejestracja od 00:01:50, częściowo przesłuchanie pozwanej A. G. (1) - protokół rozprawy z dnia 27 lipca 2016 r., rejestracja od 00:00:43.
Wchodzący w skład majątku firmowego quad został zakupiony przez R. W. (1) w 2014 r. bez konsultacji z żoną. Koszt pojazdu przekroczył 20.000 zł.
dowody: zeznania świadka I. K. - protokół rozprawy z dnia 5 kwietnia 2016 r., rejestracja od 00:51:48, przesłuchanie powoda R. W. (1) - protokół rozprawy z dnia 5 maja 2016 r., rejestracja od 00:01:50.
Latem 2015 r. A. G. (1) zmieniła nazwisko z (...) na (...). R. W. (1) dowiedział się o tym fakcie na jednej z rozpraw w toczącym się między małżonkami postępowaniu o alimenty.
dowody: przesłuchanie powoda R. W. (1) - protokół rozprawy z dnia 5 maja 2016 r., rejestracja od 00:01:50, częściowo przesłuchanie pozwanej A. G. (1) - protokół rozprawy z dnia 27 lipca 2016 r., rejestracja od 00:00:43.
A. G. (1) pracuje obecnie w biurze rachunkowym, gdzie zarabia średnio 1.128,27 zł netto miesięcznie.
dowody: zaświadczenie o zarobkach – k. 33,
R. W. (1) jest emerytowanym strażakiem pobierającym świadczenie emerytalne w wysokości 3.434,14 zł miesięcznie. W chwili odejścia na emeryturę otrzymał odprawę w wysokości 36.912 zł brutto wraz z dodatkowymi świadczeniami, łącznie około 46.000 złotych brutto. Prowadzi ponadto działalność gospodarczą w zakresie budownictwa oraz renowacji gaśnic. W 2014 r. powyższa działalność przyniosła dochód w wysokości 76.506,01 zł. Majątek firmy stanowią samochody F. (...), V. (...), pojazd typu quad oraz rusztowania i narzędzia. R. W. (1) użytkuje również będący w leasingu samochód V. (...) za który płaci ratę leasingową w kwocie 3.000 złotych miesięcznie. F. (...) oraz quad są zarejestrowane na R. W. (1). Powód ponosi wszystkie opłaty związane z użytkowaniem powyższych pojazdów.
dowody: wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej – k. 8, zaświadczenie z Urzędu Skarbowego – k. 32, decyzja o waloryzacji emerytury – k. 34 – 35, zaświadczenie K. Miejskiej (...) w Ś. – k. 48, pismo ze Starostwa Powiatowego w O. – k. 52 – 53, zeznania świadka J. B. - protokół rozprawy z dnia 14 stycznia 2016 r., rejestracja od 00:49:50, zeznania świadka I. K. - protokół rozprawy z dnia 5 kwietnia 2016 r., rejestracja od 00:51:48, przesłuchanie powoda R. W. (1) - protokół rozprawy z dnia 5 maja 2016 r., rejestracja od 00:01:50.
Małżonkowie prowadzą obecnie oddzielne gospodarstwa domowe, osobno gotują, robią zakupy, sprzątają, posiadają oddzielne konta bankowe. Samodzielnie dysponują uzyskanymi dochodami. Nie rozmawiają ze sobą, nie podejmują wspólnych decyzji finansowych i majątkowych, komunikują się za pomocą telefonicznych wiadomości tekstowych oraz listów. Nie współdziałają w zarządzie firmą.
Koszty związane z opłatami za energię elektryczną dzielone są proporcjonalnie między domowników. W budynku zamontowane zostały oddzielne liczniki na gaz i wodę. Koszty związane z tymi mediami ponoszone są osobno przez małżonków według wskazań poszczególnych urządzeń.
dowody: zeznania świadka R. W. (2) - protokół rozprawy z dnia 14 stycznia 2016 r., rejestracja od 00:14:19, zeznania świadka A. G. (2) - protokół rozprawy z dnia 14 stycznia 2016 r., rejestracja od 01:04:41, zeznania świadka I. K. - protokół rozprawy z dnia 5 kwietnia 2016 r., rejestracja od 00:51:48, przesłuchanie powoda R. W. (1) - protokół rozprawy z dnia 5 maja 2016 r., rejestracja od 00:01:50, częściowo przesłuchanie pozwanej A. G. (1) - protokół rozprawy z dnia 27 lipca 2016 r., rejestracja od 00:00:43
Już w trakcie trwania małżeństwa R. W. (1) i A. G. (1) posiadali oddzielne konta bankowe i osobno korzystali ze zgromadzonych na nich środków. Posiadali jednak wzajemne upoważnienia do konta współmałżonka.
R. W. (1) w czasie trwania małżeństwa posiadał konta bankowe w A. Banku oraz M. Banku. Na pierwszy rachunek przelana została odprawa emerytalna mężczyzny wraz z dodatkowymi świadczeniami. R. W. (1) nie poinformował żony o odprawie, nie podzielił się również z nią otrzymanymi świadczeniami. Kwota ta została spożytkowana przez mężczyznę na bieżące wydatki oraz utrzymanie płynności finansowej w firmie. Po wydaniu powyższej sumy, R. W. (1) zamknął rachunek w A. Banku. Obecnie mężczyzna posiada jedynie konto w M. Banku.
A. G. (1) posiada rachunek w banku (...).
R. W. (1) cofnął żonie upoważnienie do swojego konta bankowego w grudniu 2014r. A. G. (1) cofnęła mężowi upoważnienie do swojego konta w marcu 2015 r.
dowody: wyciąg z operacji bankowych – k. 59, zaświadczenie z A. Banku – k. 60, przesłuchanie powoda R. W. (1) - protokół rozprawy z dnia 5 maja 2016 r., rejestracja od 00:01:50, częściowo przesłuchanie pozwanej A. G. (1) - protokół rozprawy z dnia 27 lipca 2016 r., rejestracja od 00:00:43.
Zarówno A. G. (1) jak i R. W. (1) sprawują opiekę nad dziećmi i spędzają z nimi czas. O. rodzice łożą także na utrzymanie dzieci, finansują zakupy, gotują obiady. Dzieci swobodnie poruszają się po całym domu, przebywając z obojgiem rodziców.
dowody: zeznania świadka A. G. (2) - protokół rozprawy z dnia 14 stycznia 2016 r., rejestracja od 01:04:41, częściowo zeznania świadka H. G. - protokół rozprawy z dnia 5 kwietnia 2016 r., rejestracja od 00:05:40, przesłuchanie powoda R. W. (1) - protokół rozprawy z dnia 5 maja 2016 r., rejestracja od 00:01:50.
Przeciwko R. W. (1) i A. G. (1) nie toczą się postępowania egzekucyjne. Żadne z małżonków nie posiada zaciągniętych kredytów. R. W. (1) regularnie wypłaca wynagrodzenie swoim pracownikom
dowody: informacje komorników – k. 23 – 25, zeznania świadka J. B. - protokół rozprawy z dnia 14 stycznia 2016 r., rejestracja od 00:49:50.
Przedstawiony stan faktyczny oparty został na wskazanych wyżej dowodach z dokumentów, zeznaniach świadków oraz uzupełniająco na przesłuchaniu stron A. G. (1) oraz R. W. (1), przy czym zeznania H. G. oraz dowód z przesłuchaniu pozwanej zostały uwzględnione tylko częściowo.
Dokumenty nie były kwestionowane przez żadną ze stron, wobec czego Sąd uznał je za w pełni wiarygodne.
Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków R. W. (2), J. B., A. G. (2) i I. K. oraz dowód z przesłuchania powoda. Relacje powyższych osób są ze sobą spójne i wzajemnie się uzupełniają. Znajdują ponadto pokrycie w zgromadzonych w toku postępowania dokumentach.
Tylko za częściowo wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka H. G. oraz dowód z przesłuchania pozwanej A. G. (1). Co do zasady ich relacja pokrywa się z pozostałymi środkami dowodowymi. Za niewiarygodne należało uznać jednak te części ich relacji, które dotyczyły okoliczności wzniesienia ścianki działowej w garażu a następnie jej rozbiórki. W tym zakresie zarówno świadek, jak i pozwana są niekonsekwentni, przedstawiają fakty sprzeczne zarówno wewnętrznie, jak i w odniesieniu do zeznań pozostałych świadków oraz relacji powoda. I tak, H. G. wskazał, że córka potrzebowała garażu do parkowania samochodu mimo, że wcześniej tego nie czyniła. Natomiast rzeczy powoda zostały wyniesione przez niego oraz córkę pół roku po zburzeniu ścianki działowej. Z kolei pozwana początkowo wskazuje, że powód wzniósł ściankę bez jej wiedzy, po czym następnie podnosi, że wyraziła zgodę na taką przebudowę. Ponadto według jej relacji powód miał przesunąć mur o pół metra w stosunku do ustaleń, co uniemożliwiało jej parkowanie samochodu. Pozwana przyznała, że po tym zdarzeniu wyniosła wraz z ojcem rzeczy powoda na zewnątrz, co przeczy wskazaniom H. G., że do takiej czynności doszło pół roku później. Ponadto powód nie miał dostępu do garażu z powodu braku kluczy, co wskazuje na wymianę zamków, którą z kolei kwestionuje H. G.. Nie bez znaczenia pozostaje również okoliczność, że rozbiórka ściany oraz wymiana zamków nastąpiła w czasie nieobecności powoda. Z tych względów Sąd w powyższym zakresie oparł się na zeznaniach pozostałych świadków oraz twierdzeniach powoda.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo jest częściowo uzasadnione.
Zgodnie z art. 31 § 1 krio z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Z kolei według treści art. 52 § 1 i 2 krio z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.
Przez ważne powody, dające podstawę do zniesienia wspólności ustawowej między małżonkami, należy rozumieć wytworzenie się takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych wywołuje stan pociągający za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny. Za powód taki należy uznać długotrwałą separację małżonków, w tym również separację faktyczną, mającą swe źródło w nieporozumieniach między nimi, która skutkuje trwałym zerwaniem wszelkich stosunków majątkowych stron i brakiem możliwości podejmowania wspólnych decyzji gospodarczych (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 31 stycznia 2003 r., IV CKN 1710/00, LEX nr 78281, z dnia 7 grudnia 2000 r., II CKN 401/00, LEX nr 548761 oraz z dnia 14 stycznia 2005 r., III CK 112/04, LEX nr 602707). Ocena wystąpienia przesłanek określonych w art. 52 § 1 krio wymaga poczynienia ustaleń dotyczących wielkości majątku wspólnego, zadłużenia małżonków ale także kwestii dotyczących utrzymania i wychowania małoletnich dzieci stron.
Między stronami istnieje wspólność ustawowa od chwili zawarcia małżeństwa w 2008 roku. Następnie małżonkowie rozszerzyli wspólność ustawową na majątek nabyty przed zawarciem związku małżeńskiego oraz na majątek nabyty w czasie jego trwania przez małżonka do majątku osobistego pod dowolnym tytułem prawnym za wyjątkiem ograniczeń przewidzianych w art. 49 § 1 krio. Na skutek tej czynności do małżeńskiej wspólności ustawowej stron wszedł dom podarowany pozwanej przez matkę oraz składniki służące powodowi do prowadzenia działalności gospodarczej (samochody oraz narzędzia). Przez szereg lat, podczas których relacje między stronami układały się poprawnie, małżonkowie współdziałali w zarządzie majątkiem wspólnym oraz w prowadzonej przez powoda działalności gospodarczej. Decyzje w tym zakresie były wzajemnie konsultowane. Małżonkowie wspólnie podejmowali decyzje dotyczące remontów, A. G. (1) wyraziła zgodę na wzięcie w leasing samochodu V. (...), strony mimo posiadania oddzielnych rachunków bankowych współdziałały i partycypowały w kosztach utrzymania rodziny. Na skutek zaostrzającego się konfliktu, od 2014 r. strony nie utrzymują ze sobą normalnych relacji małżeńskich, mieszkają na oddzielnych kondygnacjach, nie potrafią się porozumieć w żadnych sprawach za wyjątkiem dotyczących wspólnych dzieci. A. G. (1) zaprzestała pomocy mężowi w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Strony zaczęły dokonywać zakupów bez konsultacji ze współmałżonkiem (między innym zakup quada przez powoda). Obecnie małżonkowie prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe, nie rozmawiają ze sobą, kontaktują się jedynie w razie konieczności za pomocą środków porozumiewania się na odległość. Wszystkie powyższe okoliczności wskazują, że strony pozostają w trwałej separacji faktycznej. Strony zerwały w zasadzie wszelkie stosunki majątkowe i nie podejmują już żadnych wspólnych decyzji gospodarczych i finansowych. Co więcej, stan taki powoduje zagrożenie interesu majątkowego współmałżonka, jak również zagraża dobru małoletnich dzieci stron.
Na skutek konfliktu dotyczącego użytkowania wspólnego garażu R. W. (1) był zmuszony do przeniesienia prowadzonej działalności gospodarczej do K.. Rzeczy służące mu do regeneracji gaśnic zostały wyrzucone przez pozwaną oraz jej ojca na zewnątrz. Na marginesie wskazać należy, że nastąpiło to zimową porą, co mogło mieć wpływ na stan narzędzi. Ponadto pozwana wymieniła zamki do garażu przez co całkowicie uniemożliwiła powodowi korzystanie z pomieszczenia. Ponieważ na terenie nieruchomości rodziców powoda nie ma warunków do prowadzenia działalności gospodarczej, R. W. (1) zmuszony jest korzystać z nieruchomości sąsiada. Ponadto narzędzia oraz rusztowania przechowuje czasowo w stodole chrzestnego. Powyższe okoliczności wskazują, że konflikt stron negatywnie wpływa i utrudnia powodowi prowadzenie działalności gospodarczej. Sytuacja taka może z kolei odbić się na dobru małoletnich dzieci stron. R. W. (1) partycypuje w kosztach ich utrzymania, zatem zmniejszenie dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej może odbić się na możliwościach finansowych powoda, a co za tym idzie, na stopniu przyczyniania się mężczyzny do zaspokajania potrzeb dzieci.
Obie strony zaczęły również podejmować istotne decyzje majątkowe bez wiedzy i konsultacji ze współmałżonkiem. R. W. (1) kupił quad za kwotę ponad 20.000 zł. Z kolei A. G. (1) sprzedała samochód M. (...), którego strony były współwłaścicielami. Do konfliktów dochodziło również na innych polach związanych z użytkowaniem samochodów. Powód bez konsultacji z żoną postanowił sprzedać samochód V. (...), który należał do majątku firmy. Użytkująca pojazd pozwana uniemożliwiała mu dokonanie takiej czynności. Strony nie mogły dojść do porozumienia w takim stopniu, że sprawa zakończyła się interwencją Policji. Wskazuje to na całkowity brak możliwości współdziałania małżonków w zarządzie majątkiem wspólnym. Podejmowane samodzielnie działania zagrażają natomiast interesom majątkowym drugiego z małżonków.
Na marginesie należy również wskazać brak porozumienia małżonków odnośnie sposobu ogrzewania wspólnego domu. Istnienie w budynku dwóch systemów grzewczych (węglowego oraz gazowego) generuje nieporozumienia na tle finansowym. Ponadto konflikt taki może się potencjalnie przekładać na zagrożenie dobra małoletnich dzieci, na skutek niezapewnienia przez rodziców właściwej temperatury w domu.
Wskazać również należy, że ustanowienie rozdzielności majątkowej nie odbije się negatywnie na sytuacji finansowej małoletnich dzieci stron. Obecnie mimo prowadzenia przez strony osobnych gospodarstw domowych i samodzielnego dysponowania swoimi dochodami każde z małżonków bierze udział w wychowaniu dzieci i zaspokajaniu ich potrzeb. Nic nie wskazuje na to, że sytuacja taka zmieni się po ustanowieniu rozdzielności majątkowej.
Przy orzekaniu rozdzielności majątkowej należy również rozważyć możliwość pokrzywdzenia wierzycieli poszczególnych małżonków. W niniejszej sprawie przeciwko R. W. (1) oraz A. G. (1) nie toczą się postępowania egzekucyjne, strony nie mają zaciągniętych kredytów ani innych zobowiązań. Wynagrodzenia zatrudnionych przez powoda pracowników regulowane są na bieżąco. Należy zatem uznać, że ustanowienie rozdzielności majątkowej nie wpłynie negatywnie na prawa osób trzecich.
Na marginesie podnieść należy, że strony już przed faktyczną separacją dysponowały oddzielnymi rachunkami bankowymi. Współdziałały jednak w zarządzie wspólnym majątkiem. Natomiast po zaostrzeniu konfliktu małżonkowie w rzeczywistości zachowują się tak, jak gdyby już istniała między nimi rozdzielność majątkowa. Każde z nich wyłącznie korzysta z własnych dochodów, cofnięte zostały wzajemne upoważnienia do rachunków bankowych. Strony prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe, nie korzystając ze środków finansowych współmałżonka. Zatem ustanowienie rozdzielności majątkowej niejako usankcjonuje dotychczasowy stan, ułatwiając jednocześnie relacje między stronami na przyszłość.
Biorąc pod uwagę powyższe należy uznać, że w niniejszej sprawie zachodzą określone w art. 52 § 1 krio ważne powody uzasadniające ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej.
Zdaniem Sądu nie zachodzą natomiast wyjątkowe okoliczności uzasadniające ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa. Orzeczeniu o zniesieniu małżeńskiej wspólności ustawowej skutek wsteczny powinien być nadawany w sytuacjach rzadkich i wyjątkowych (por. wyrok SN z dnia 15 października 1999 r., III CKN 374/98, Lex nr 1218122). Zdaniem Sądu w niniejszej sprawie okoliczności uzasadniające przełamanie powyższej zasady nie zachodzą. Wobec powyższego Sąd ustanowił rozdzielność majątkową między stronami z dniem wytoczenia powództwa, tj. z dniem 20 października 2015 r. W tym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.
O kosztach orzeczono na podstawie 100 kpc, zasądzając od pozwanej na rzecz powoda kwotę 560 zł, na którą składa się: opłata od pozwu – 200 zł, wynagrodzenie pełnomocnika – 360 zł (§ 7 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. 2013.461 j.t.). Mimo częściowego uwzględnienia powództwa Sąd włożył na pozwaną obowiązek zwrotu wszystkich kosztów powoda, albowiem uległ on jedynie co do nieznacznej części swojego żądania (w zakresie ustanowienia rozdzielności majątkowej z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa).