Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

K., dnia 12 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Henryk Haak

Sędziowie: SSO Wojciech Vogt

SSO Marian Raszewski – spr.

po rozpoznaniu w dniu 12 lipca 2016 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa małoletniej A. W., reprezentowanej przez matkę M. M.

przeciwko Z. W.

o alimenty

w przedmiocie zażalenia powódki

na postanowienie Sądu Rejonowego w Kaliszu

z dnia 25 kwietnia 2016 r., III RC 150/16

p o s t a n a w i a :

uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać wniosek
Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

SSO Wojciech Vogt SSO Henryk Haak SSO Marian Raszewski

Sygn. akt II Cz 435/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Kaliszu oddalił wniosek małoletniej powódki A. W. o udzielenie zabezpieczenia roszczenia o alimenty dochodzonego przeciwko babce (od strony ojca) Z. W. poprzez zasądzenie na czas toczącego się procesu alimentów w kwocie 700,00 zł miesięcznie.

Uzasadniając rozstrzygnięcie, Sąd Rejonowy wskazał, że strona powodowa nie uprawdopodobniła jednej z przesłanek zasadności wniosku o udzielenie zabezpieczenia powództwa o zasądzenie alimentów od babki w postaci istnienia roszczenia, albowiem strona powodowa nie wykazała, że oboje rodziców powódki, a także rodzice matki powódki, nie są w stanie dostarczyć małoletniej powódce środków niezbędnego utrzymania, a także tego, że małoletnia powódka znajduje się w niedostatku, jak również bezskuteczności wyegzekwowania od ojca dziecka zasądzonych alimentów.

Zażalenie od powyższego orzeczenia wniosła małoletnia powódka, zaskarżając je w całości.

Skarżąca zarzuciła zaskarżonemu postanowieniu naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na rozstrzygnięcie, tj. art. 730 ¹ § 1 k.p.c. i art. 753 § 1 k.p.c. w zw. z art. 243 k.p.c. przez ich niewłaściwe zastosowanie, tj. niezasadne przyjęcie, że powódka nie uprawdopodobniła istnienia roszczenia, oraz art. 233 k.p.c. polegające na bezpodstawnym przyjęciu, że ojciec uprawnionej posiada środki pieniężne na realizację ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, a zatem brak podstaw do uznania, że uzyskanie od niego środków pieniężnych jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Mając na uwadze powyższe zarzuty skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i udzielenie zabezpieczenia poprzez uwzględnienie wniosku w całości oraz o rozstrzygnięcie o kosztach postępowania, w tym kosztach zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na zażalenie pozwana wniosła o jego oddalenie oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie, skutkując uchyleniem zaskarżonego postanowienia.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, że wyrokiem rozwodowym Sądu Okręgowego w Kaliszu z dnia 29 maja 2013 r., sygn. akt I C 535/13, ojciec małoletniej A. W. został zobowiązany do uiszczenia na rzecz małoletniej kwoty 1.100 zł. Wyrokiem z dnia 19 listopada 2015 r., sygn. akt III RC 513/15, Sąd Rejonowy w Kaliszu oddalił powództwo R. W. przeciwko małoletniej A. W. o obniżenie alimentów. Z ustaleń Sądu Rejonowego wynikało, że po orzeczeniu rozwodu R. W. zrezygnował z prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie naprawy i konserwacji maszyn, która to działalność została zarejestrowana na jego matkę – pozwaną Z. W.. Nadto powód darował swojej matce gospodarstwo rolne, które matka następnie wydzierżawiła sąsiadowi. Z tytułu posiadania tego gospodarstwa pozwana pobierała czynsz dzierżawny, jak również dopłaty unijne. R. W. natomiast uprawiał część gospodarstwa rolnego o pow. ok. 3,5 ha, stanowiącego współwłasność jego i matki powódki. Oprócz tego pracował dorywczo u innych rolników czy ogrodników, naprawiał też w miarę otrzymywanych zleceń silniki hydrauliczne. Spłacał też kredyt, który zaciągnął na cele remontowe, w kwocie ok. 400 zł miesięcznie. Jego potrzeby bytowe były w dużej mierze zaspokajane przez matkę, z którą prowadził wspólne gospodarstwo domowe.

Natomiast matka powódki prowadziła działalność gospodarczą w zakresie promocji produktów i usług, i z tego tytułu uzyskiwała dochód w wysokości ok. 2.500 zł miesięcznie. Potrzeby małoletniej w 2013 r. matka powódki określała na poziomie 1.500 zł, łącznie z udziałem w kosztach utrzymania mieszkania. W utrzymaniu dziecka wspomagali ją finansowo jej rodzice, w kwocie ok. 120 zł miesięcznie.

W ocenie Sądu Rejonowego w 2015 r. usprawiedliwione potrzeby małoletniej A. W. plasowały się na co najmniej tym samym poziomie. Sąd Rejonowy przyjął przy tym, że zaprzestanie przez R. W. własnej działalności gospodarczej, jak również darowanie matce gospodarstwa rolnego, nastąpiło z zamiarem pokrzywdzenia córki A. w zakresie pozbawiania jej należnych od ojca świadczeń alimentacyjnych,
a więc w okolicznościach objętych dyspozycją art. 136 k.r.o., powodując brak podstaw do uznania, że nastąpiło zmniejszenie się możliwości płatniczych R. W..

Z kolei z przedłożonych w niniejszej sprawie potwierdzeń przelewu na rachunek bankowy matki powódki wynika, że matka ojca powódki - pozwana Z. W. dokonuje ze swojego konta wpłat tytułem alimentów na rzecz małoletniej powódki należnych od R. W., które od lipca 2015 r. były uiszczane w wysokości 500 – 300 zł miesięcznie.

Mając na uwadze powyższe ustalenia, nie można zgodzić się ze stanowiskiem Sądu I instancji, że strona powodowa nie zdołała uprawdopodobnić istnienia roszczenia. Uprawdopodobnienie, w odróżnieniu od dowodu, nie daje pewności co do prawdziwości danego twierdzenia, lecz sprawia, że twierdzenie (w tym wypadku twierdzenie o istnieniu roszczenia) staje się prawdopodobne. Uprawdopodobnienie może nastąpić za pomocą jakichkolwiek środków, w tym poprzez wskazanie na uzasadnienie twierdzeń wiarygodnych okoliczności.

W kontekście powyższego nie można uznać, że strona powodowa nie wykazała, że oboje rodziców powódki, nie są w stanie dostarczyć małoletniej powódce środków niezbędnego utrzymania. Z faktu wydania przez Sąd Rejonowy w Kaliszu wyroku z dnia
19 listopada 2015 r., sygn. akt III RC 513/15, oddalającego powództwo R. W. przeciwko małoletniej A. W. o obniżenie alimentów ustalonych w kwocie 1.100 zł, jak również z ustalonych przez Sąd Rejonowy motywów tego rozstrzygnięcia, wynika, z jednej strony, że matka powódki nie jest w stanie samodzielnie zabezpieczyć uzasadnionych potrzeb A. W., i pomagają jej w tym jej rodzice, a z drugiej, to, że po ustaleniu wysokości obowiązku alimentacyjnego w wyroku rozwodowym, R. W. dokonał czynności, które spowodowały uszczuplenie jego majątku, jak również możliwości uzyskiwania dochodu, na rzecz swojej matki – Z. W.. W tym stanie rzeczy należy uznać zatem za uprawdopodobnioną okoliczność, że wyegzekwowanie od ojca dziecka zasądzonych alimentów okaże się bezskuteczne, skoro nie posiada on praktycznie żadnego stałego dochodu, żadnego rachunku bankowego, na co pośrednio może wskazywać fakt, że utrzymuje się przy pomocy matki, która w jego imieniu dokonuje wpłat na poczet alimentów na rzecz córki A.. W zakresie natomiast uznania przez Sąd Rejonowy, że strona powodowa nie uprawdopodobniła, iż małoletnia powódka znajduje się w niedostatku, co jest warunkiem sine qua non uwzględnienia niniejszego roszczenia, należy uznać, że z ustalonych okoliczności wynika, iż niewątpliwie małoletnia powódka otrzymuje z zasądzonych od ojca alimentów, od ponad pół roku, kwotę stanowiącą - średnio - zaledwie trzecią część kwoty należnej z tego tytułu. Dziadkowie małoletniej powódki dostarczają jej przy tym na utrzymanie jedynie kwotę ok. 120 zł miesięcznie.

Kwestia natomiast oceny, czy ten stan rzeczy świadczy o niedostatku małoletniej powódki, a więc niemożności uzyskania środków niezbędnego utrzymania, uwzględniając fakt, że małoletnia powódka posiada również dziadków ze strony matki, na których również może ciążyć obowiązek alimentacyjny wobec małoletniej, co stanowi przesłankę uzasadniającą uwzględnienie niniejszego powództwa, stanowi kategorię prawną, nie podlegającą uprawdopodobnieniu. Nie można zatem, bez przeprowadzenia postępowania, stwierdzić braku istnienia tej przesłanki, z pokrzywdzeniem wnioskodawczyni.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, że Sąd Rejonowy wydał rozstrzygnięcie bez wszechstronnego rozpoznania istoty sprawy.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, że już same powyższe okoliczności przemawiają za oceną, że rozpoznanie przedmiotowego wniosku nastąpiło bez wyjaśnienia okoliczności faktycznych mających znaczenie dla jego rozstrzygnięcia, co uzasadnia uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie wniosku Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W dalszym toku postępowania Sąd Rejonowy powinien przesłuchać matkę małoletniej powódki i pozwaną na okoliczność istnienia niezbędnych przesłanek udzielenia zabezpieczenia i – ewentualnie – jego wysokości.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., orzeczono, jak w sentencji postanowienia.

SSO Wojciech Vogt SSO Henryk Haak SSO Marian Raszewski