Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Giżycku w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący – SSR Katarzyna Garbarczyk

Protokolant – sekr. sąd. Aneta Dybikowska

w obecności Prokuratora Prokuratury Rejonowej w G. Elżbiety Biernackiej

po rozpoznaniu w dniach: 11.02.2016 r., 31.03.2016 r. sprawy

M. B. s. R. i A. z d. K., ur. (...) w W.

oskarżonego o to, że:

w bliżej nieokreślonej dacie, w okresie od stycznia 2015 r. do 15 lutego 2015r. w G., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim podrobieniu faktury VAT nr (...) z dn.15.12.2014r., faktury VAT nr (...) z dn. 24.12.2014r. oraz faktury VAT nr (...) z dn. 31.12.2014 r. dotyczących zakupu materiałów budowlanych w Centrali (...) Sp. z o.o. Hurtownia nr (...) w G., posłużył się nimi w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o.- administratora budynków w imieniu Gminy Miejskiej G., na żądanie przedłożenia dokumentów dotyczących zakupu materiałów budowlanych w trakcie czynności weryfikacyjnych przedłożonych przez siebie kosztorysów powykonawczych robót budowlanych zleconych przez Gminę Miejską G. zgodnie ze zleceniem nr (...) oraz nr (...) i na tej podstawie usiłował wprowadzić w błąd inspektora ds. technicznych wymienionego administratora co do rzeczywistych kosztów poniesionych w ramach prac remontowych i cen zakupionych materiałów budowlanych, czym poprzez wykazanie zawyżonych cen materiałów budowlanych usiłował doprowadzić Gminę Miejską w G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 256,51 zł, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na czynności kontrolne kosztorysów i przedłożonych faktur, a następnie odmowę wypłacenia zawyżonej kwoty kosztorysu

tj. o czyn z art.13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk i art. 270§1 kk w zw. z art. 11§2 kk

1.  Oskarżonego M. B. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk w zb. z art. 270§1 kk w zw. z art. 11§2 kk skazuje oskarżonego, zaś na podstawie art. 14§1 kk w zw. z art. 286§1 kk w zw. z art. 11§3 kk przy zastosowaniu art. 37a kk w zw. z art. 33 § 1 i 3 kk wymierza mu karę grzywny w wysokości 50 ( pięćdziesiąt) stawek dziennych, przy przyjęciu, iż wysokość jednej stawki dziennej równa jest kwocie 40 ( czterdzieści) złotych.

2.  Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 200 ( dwieście) złotych tytułem opłaty i obciąża go pozostałymi kosztami sądowymi w wysokości 130 ( sto trzydzieści ) złotych.

Sygn. akt II K 248/15

UZASADNIENIE

Na podstawie zebranych dowodów Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. B. prowadził działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług Budowlanych (...). Oskarżony współpracował z Przedsiębiorstwem (...). z o.o w K. Filia w G. - administratora budynków należących do Gminy Miejskiej G.. Rozliczenie między stronami za wykonywane przez oskarżonego zlecenia następowało w ten sposób, że oskarżony przedstawiał (...) kosztorys za wykorzystane do prac materiały, który to kosztorys był weryfikowany przez pracownika (...). W przypadku gdy nie było co do tego kosztorysu zastrzeżeń, oskarżony wystawiał fakturę dla (...), a (...) wystawiało fakturę dla Gminy G.. Po realizacji faktury przez Gminę G., (...) realizowało fakturę wystawioną przez oskarżonego. W przypadku, gdy kosztorys przedstawiony przez oskarżonego budził wątpliwości, M. B. był zobowiązany do przedłożenia dowodów zakupu materiałów zużytych do wykonania zleconej usługi. Gdy cena zakupionych materiałów była wyższa, niż cena średniorynkowa tych materiałów na dany rejon- rozliczenie za powyższe materiały następowało według cennika (...).

W ramach współpracy z (...), zgodnie ze zleceniem nr (...) oraz nr (...), firma oskarżonego wykonywała remonty pustostanów należących do Gminy G.. Po wykonaniu usługi (...) przedłożył (...) kosztorys za wykorzystane do remontu materiały. W okresie od styczniu 2015 roku do 15 lutego 2015 roku trwała weryfikacja kosztorysu przedłożonego przez oskarżonego, w trakcie której zakwestionowana została wskazana przez M. B. w tym kosztorysie cena płyt kartonowo- gipsowych zużytych do remontu. W związku z tym oskarżony został zobowiązany do przedłożenia faktur potwierdzających zakup powyższych materiałów. M. B., po uprzednim podrobieniu faktury VAT nr (...) z dn.15.12.2014r., faktury VAT nr (...) z dn. 24.12.2014r. oraz faktury VAT nr (...) z dn. 31.12.2014 r. dotyczących zakupu materiałów budowlanych w Centrali (...) Sp. z o.o. Hurtownia nr (...) w G., posłużył się nimi – jako autentycznymi -w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o.- administratora budynków w imieniu Gminy Miejskiej G., przedkładając w/w podmiotowi kserokopie tych dokumenty. Na podstawie przedłożonych kserokopii faktur usiłował wprowadzić w błąd inspektora ds. technicznych wymienionego administratora, co do rzeczywistych kosztów poniesionych w ramach prac remontowych i cen zakupionych materiałów budowlanych. Poprzez wykazanie zawyżonych cen materiałów budowlanych usiłował doprowadzić Gminę Miejską w G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 256,51 zł. W toku czynności weryfikacyjnych dotyczących zakupu materiałów budowlanych w Centrali (...) Sp. z o.o. Hurtownia nr (...) w G. stwierdzono, że oskarżony nie zakupił w w/w Hurtowni zakwestionowanych materiałów, ceny materiałów wynikające z faktur nie pokrywały się z cenami takich materiałów oferowanych przez Hurtownię, przy czym zakwestionowane faktury nigdy przez Hurtownię nie zostały wystawione.

Z uwagi na wyniki czynności kontrolnych kosztorysu i przedłożonych kserokopii faktur, odmówiono oskarżonemu wypłacenia zawyżonej kwoty kosztorysu.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił częściowo na podstawie wyjaśnień M. B. (k. 159v, 161), a także w oparciu o zeznania J. M. (k. 160160v, 53-54), K. K. (k. 160v- 161, 55-56), T. L. (k. 161, 44-45), A. P. (k. 161v), K. D. (k. 161v- 162, 91-93), D. Ł. (k. 175v- 176, 23- 12-13), I. M. (k. 175- 175v, 62-63), a także na podstawie takich dowodów, jak: pismo k. 4, kserokopia faktur k. 5-7, wyciąg z Centrali Ewidencji k. 8-11, umowa k. 14-18, protokół k. 19, kosztorys k. 20- 27 i 28- 37, faktura k. 38, pismo k. 39-40, 41, faktura k. 46, protokół przeszukania k. 49-50, pismo k. 58, 59, protokół zatrzymania rzeczy k. 60-61, faktury k. 64- 68, pismo z S. k. 176: 167.

M. B. nie przyznał się do winy. Potwierdził, że wykonywał w ramach współpracy z (...) zlecony remont, że przedłożył kosztorys zużytych do tego remontu materiałów, ale stanowczo zaprzeczył, by przedkładał (...) zakwestionowane kserokopie faktur. Stwierdził, że rozliczeń za wykonaną pracę dokonał zgodnie z umową, a w przypadku, gdy wskazana przez niego w kosztorysie wysokość cen materiałów zużytych do remontu budziła zastrzeżenia kontrolujących, powinien mieć zastosowanie w rozliczeniu cennik z S. (k. 159v, 161).

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego, w jakich nie przyznaje się on do winy. W ocenie Sądu wyjaśnienia te nie polegają na prawdzie i stanowią jedynie przyjętą przez M. B. linię obrony. Nadto pozostają one zupełnie odosobnione w świetle analizy pozostałych zebranych w sprawie dowodów.

Na wstępie podnieść należy, że bezsporne jest, iż M. B. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod firmą Zakład Usług Budowlanych (...) współpracował z Przedsiębiorstwem (...). z o.o w K. Filia w G. - administratora budynków należących do Gminy Miejskiej G.. Rozliczenie między stronami za wykonywane przez oskarżonego zlecenia następowało w ten sposób, że oskarżony przedstawiał (...) kosztorys za wykorzystane do prac materiały, który to kosztorys był weryfikowany przez pracownika (...). W przypadku gdy nie było co do tego kosztorysu zastrzeżeń, oskarżony wystawiał fakturę dla (...), a (...) wystawiało fakturę dla Gminy G.. Po realizacji faktury przez Gminę G., (...) realizowało fakturę wystawioną przez oskarżonego. W przypadku, gdy kosztorys przedstawiony przez oskarżonego budził wątpliwości, M. B. był zobowiązany do przedłożenia dowodów zakupu materiałów zużytych do wykonania zleconej usługi. Gdy cena zakupionych materiałów była wyższa, niż cena średniorynkowa tych materiałów na dany rejon- rozliczenie za powyższe materiały następowało według cennika (...). W ramach współpracy z (...), zgodnie ze zleceniem nr (...) oraz nr (...), firma oskarżonego wykonywała remonty pustostanów należących do Gminy G.. Po wykonaniu usługi (...) przedłożył (...) kosztorys za wykorzystane do remontu materiały. W okresie od styczniu 2015 roku do 15 lutego 2015 roku trwała weryfikacja kosztorysu przedłożonego przez oskarżonego, w trakcie której zakwestionowana została wskazana przez M. B. w tym kosztorysie cena płyt kartonowo- gipsowych zużytych do remontu. W związku z tym oskarżony został zobowiązany do przedłożenia faktur potwierdzających zakup powyższych materiałów. Okoliczności te wynikają zarówno z wyjaśnień oskarżonego, jak i przesłuchanych świadków tj. J. M. (k. 160160v, 53-54), K. K. (k. 160v- 161, 55-56), A. P. (k. 161v), K. D. (k. 161v- 162, 91-93), D. Ł. (k. 175v- 176, 23- 12-13), a także z zebranych dowodów tj.: pismo k. 4, wyciąg z Centrali Ewidencji k. 8-11, umowa k. 14-18, protokół k. 19, kosztorys k. 20- 27 i 28- 37, pismo k. 39-40, 41. Dowody powyższe w przedstawionym zakresie są spójne i wzajemnie się uzupełniają. W ocenie Sądu brak jest podstaw, by w tej części odmówić im waloru wiarygodności.

W ocenie Sądu analiza zebranych dowodów każe przyjąć, iż to M. B. przedłożył kserokopie faktury VAT nr (...) z dn.15.12.2014r., faktury VAT nr (...) z dn. 24.12.2014r. oraz faktury VAT nr (...) z dn. 31.12.2014 r. dotyczących zakupu materiałów budowlanych w Centrali (...) Sp. z o.o. Hurtownia nr (...) w G. i posłużył się nimi – jako autentycznymi -w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o.- administratora budynków w imieniu Gminy Miejskiej G., w konsekwencji poprzez wykazanie zawyżonych cen materiałów budowlanych usiłował doprowadzić Gminę Miejską w G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 256,51 zł.

Przedmiotowe dokumenty trafiły do (...) po tym, jak oskarżony został zobowiązany do przedłożenia faktur potwierdzających zakup materiałów, których ceny zostały zakwestionowane w kosztorysie sporządzonym przez oskarżonego. Z przedłożonych kserokopii faktur wynikało, że oskarżony rzeczywiście zakupił określone materiały za cenę wskazaną w kosztorysie, przy czym bezspornym jest, że w toku czynności weryfikacyjnych dotyczących zakupu materiałów budowlanych w Centrali (...) Sp. z o.o. Hurtownia nr (...) w G. stwierdzono, że oskarżony nie zakupił w w/w Hurtowni zakwestionowanych materiałów, ceny materiałów wynikające z faktur nie pokrywały się z cenami takich materiałów oferowanych przez Hurtownię, przy czym zakwestionowane faktury nigdy przez Hurtownię nie zostały wystawione ( zeznania T. L. k. 161, 44-45, kserokopia faktur k. 5-7, faktura k. 38 faktura k. 46, faktury k. 64- 68). Tym samym ustalić należało, że oskarżony posłużył się fakturami uprzednio podrobionymi. Na podstawie przedłożonych kserokopii faktur usiłował wprowadzić w błąd inspektora ds. technicznych wymienionego administratora, co do rzeczywistych kosztów poniesionych w ramach prac remontowych i cen zakupionych materiałów budowlanych. Nikt inny, poza M. B., nie miał interesu w tym, aby „udokumentować” fakt zakupionych materiałów za wskazaną w kosztorysie cenę. Powyższe okoliczności pozostają ze sobą w logicznym ciągu.

Oskarżony ewidentnie działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Podjęte przez M. B. kroki miały na celu „odzyskanie” pieniędzy za materiały, których de facto w okolicznościach wynikających z faktur- nie zapłacił.

Zdaniem Sądu M. B. usiłował doprowadzić Gminę Miejską w G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 256,51 zł, na którą to kwotę składa się zakwestionowana, a wynikająca z przedłożonego przez oskarżonego kosztorysu, cena materiałów (k. 58, 59). W ocenie Sądu brak jest podstaw, by do wyliczenia kwoty szkody stosować w okolicznościach niniejszej sprawy zasady, jakie obowiązywały w toku rozliczania się (...) ze zleceniobiorcą. Gdyby przyjąć taki właśnie sposób wyliczenia szkody, przy zastosowaniu cennika S., doszłoby niejako do sytuacji częściowego „zalegalizowania” przestępczego procederu.

W tym miejscu podkreślić należy, że przedmiotem niniejszego postępowania nie było badanie ani prawidłowości wykonanych przez M. B. usług, ani ilości zużytego w trakcie prowadzonego przez jego firmę remontu materiału, ani też zasadności zużycia tego materiału.

Z zeznań I. M. (k. 175-175v) wynika, iż oskarżony nigdy nie przedstawił jej oryginałów przedmiotowych faktur.

W tym miejscu podnieść trzeba, że kopia z oryginału może mieć charakter samodzielnego dokumentu i występować w funkcji dokumentu w obrocie. Definicja dokumentu nie jest bowiem związana z określoną jego formą, lecz nawiązuje wyłącznie do jego treści. Nie ma także znaczenia, czy przepisy procesowe wymagają uwierzytelnienia kopii wykonanej z oryginału (por. wyrok SN z 4 grudnia 2002 r., III KKN 370/00, LEX nr 74375). W przypadku fałszu polegającego na wykonaniu kserokopii na podstawie spreparowanych wcześniej dokumentów lub też ich zestawienia dochodzi do realizacji znamion art. 270, o ile owa kserokopia może występować w obrocie jako samodzielny dokument (por. postanowienie SN z 27 kwietnia 2001 r., I KZP 6/01, Wokanda 2001, nr 7-8, poz. 42).

W świetle dokonanej analizy dowodów bez wątpliwości przyjąć należało, że M. B. w bliżej nieokreślonej dacie, w okresie od stycznia 2015 r. do 15 lutego 2015r. w G., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim podrobieniu faktury VAT nr (...) z dn.15.12.2014r., faktury VAT nr (...) z dn. 24.12.2014r. oraz faktury VAT nr (...) z dn. 31.12.2014 r. dotyczących zakupu materiałów budowlanych w Centrali (...) Sp. z o.o. Hurtownia nr (...) w G., posłużył się nimi, jako autentycznymi, w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o.- administratora budynków w imieniu Gminy Miejskiej G., na żądanie przedłożenia dokumentów dotyczących zakupu materiałów budowlanych w trakcie czynności weryfikacyjnych przedłożonych przez siebie kosztorysów powykonawczych robót budowlanych zleconych przez Gminę Miejską G. zgodnie ze zleceniem nr (...) oraz nr (...) i na tej podstawie usiłował wprowadzić w błąd inspektora ds. technicznych wymienionego administratora co do rzeczywistych kosztów poniesionych w ramach prac remontowych i cen zakupionych materiałów budowlanych, czym poprzez wykazanie zawyżonych cen materiałów budowlanych usiłował doprowadzić Gminę Miejską w G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 256,51 zł, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na czynności kontrolne kosztorysów i przedłożonych faktur, a następnie odmowę wypłacenia zawyżonej kwoty kosztorysu, w konsekwencji dopuszczając się przestępstwa z art.13§1 kk w zb. z art. 286§1 kk w zb. z art. 270§1 kk w zw. z art. 11§2 kk.

Przy wymiarze kary Sąd kierował się ogólnymi jej dyrektywami zawartymi w art. 53§1 i 2 kk, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu, winy sprawcy, sposób popełnienia przestępstwa, motywy i pobudki jakimi kierował się oskarżony.

Zachowanie M. B. nie zasługuje na usprawiedliwienie. Oskarżony kierował się bardzo niskimi pobudkami - tylko i wyłącznie chęcią zysku. W ocenie Sądu okoliczności przedmiotowej sprawy nie pozwalają na przyjęcie, że czyn jakiego dopuścił się oskarżony stanowi wypadek mniejszej wagi, który charakteryzuje się zmniejszonym stopniem społecznej szkodliwości ze względu na przewagę pozytywnych elementów o charakterze przedmiotowo-podmiotowym. O wypadku mniejszej wagi nie może decydować jedynie niewysoka szkoda, na jaką oskarżony naraził pokrzywdzonego. M. B. swoim zachowaniem naruszył podstawowe obowiązki, jaki ciążyły na nim, jako na zleceniobiorcy usługi. Podnieść należy, że oskarżony „nie musiał” uciekać się do przestępstwa, by uzyskać zwrot pieniędzy za materiały, nawet jeśli nie miał możliwości udokumentowania ich zakupu. Podkreślenia wymaga nadto fakt, że zachowanie oskarżonego zmierzało do wyłudzenia pieniędzy z budżetu gminy, przeznaczonych na cele związane z poprawą polityki mieszkaniowej w mieście, a co jest wyjątkowo ważną dla mieszkańców miasta sprawą.

W świetle tego, Sąd uznając oskarżonego M. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, na podstawie art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk w zb. z art. 270§1 kk w zw. z art. 11§2 kk skazał oskarżonego, zaś na podstawie art. 14§1 kk w zw. z art. 286§1 kk w zw. z art. 11§3 kk przy zastosowaniu art. 37a kk w zw. z art. 33 § 1 i 3 kk wymierzył mu karę grzywny w wysokości 50 ( pięćdziesiąt) stawek dziennych, przy przyjęciu, iż wysokość jednej stawki dziennej równa jest kwocie 40 ( czterdzieści) złotych -uwzględniając przy określeniu liczby stawek stopień społecznej szkodliwości czynu, winy sprawcy, pobudki i motywy jakimi kierował się oskarżony, zaś sytuację majątkową i osobistą M. B. – przy określeniu wysokości jednej stawki. Jako okoliczność łagodzącą przyjęto dotychczasową niekaralność sprawcy ( karta karna k. 169).

W ocenie Sądu orzeczona wobec sprawcy kara jest adekwatna do stopnia zawinienia i społecznej szkodliwości czynu, spełni cele w zakresie prewencji szczególnej, jak i ogólnej.

Mając na uwadze fakt, że w czasie orzekania obowiązywała inna ustawa, niż w czasie popełnienia czynu przypisanego oskarżonemu, Sąd kierując się dyrektywami art. 4§1 kk, zgodnie z którym, jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy - uznał, że w sprawie zachodzą przesłanki do stosowania ustawy nowej.

Ustawa względniejsza to taka, która stwarza możliwość korzystniejszego dla interesów sprawcy osądu (korzystniejszej oceny prawnokarnej czynu), skutkując tym samym przyjęciem mniej surowych reguł odpowiedzialności lub zastosowaniem mniej dotkliwych sankcji (Wąsek (w:) Górniok i in., t. 1, s. 58-59). Przy ocenie "względności ustawy" należy brać pod uwagę wszystkie prawnokarne instytucje porównywanych ustaw, które mogłyby mieć zastosowanie do danego sprawcy, tj. nie tylko samo zagrożenie karą, ale też np. przedawnienie, instytucje probacyjne, granice wieku odpowiedzialności karnej, dyrektywy wymiaru kary, powrotność do przestępstwa, zatarcie skazania, nadzwyczajne złagodzenie kary; ocena ta powinna być dokonywana in concreto, a nie in abstracto (por. uchwała SN z dnia 12 marca 1996 r., I KZP 2/96, OSNKW 1996, nr 3-4, poz. 16; postanowienie SN z dnia 3 grudnia 2001 r., V KKN 67/01, OSNKW 2002, nr 5-6, poz. 36).

W świetle powyższych dyrektyw Sąd uznał, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy zachodzą przesłanki do zastosowania przepisów obowiązujących w dacie orzekania.

Zasądzając od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 200 ( dwieście) złotych tytułem opłaty i obciążając go pozostałymi kosztami sądowymi w wysokości 130 ( sto trzydzieści ) złotych, Sąd miał na uwadze postanowienia art. 627 kpk.