Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

I. B. został oskarżony o to, że:

I.  w dniu 25 kwietnia 2013 roku w B. woj. (...) pełniąc funkcję publiczną uprawnionego diagnosty w (...) (...) w B. przy ulicy (...) będąc osobą uprawnioną do wystawienia dokumentów dotyczących stanu technicznego pojazdów, w tym po stwierdzeniu pozytywnego wyniku badania pojazdu zamieszczenia wpisu w dowodzie rejestracyjnym pojazdu kolejnego terminu badania technicznego pojazdu, a tym samym przedłużenia okresu dopuszczenia pojazdu do ruchu, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w rejestrze badań technicznych pojazdów oraz w wydanym przez Starostę (...) dowodzie rejestracyjnym serii (...) pojazdu marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) i w wydanym przez Starostę (...) dowodzie rejestracyjnym serii (...) (...) pojazdu – ciągnika rolniczego marki U. o numerze rejestracyjnym (...), poświadczył nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne o przeprowadzeniu badań technicznych tych pojazdów i spełnieniu wymagań technicznych określonych w art. 66 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity Dz. U. z 2005, Nr 108, poz.908 z późn. zm.) w ten sposób, że dokonał wpisów o pozytywnym wyniku okresowych badań technicznych wyżej wskazanych dwóch pojazdów, gdyż w rzeczywistości nie przeprowadził badań tych pojazdów,

to jest o przestępstwo z art. 271 § 1 i 3 kk

II.  w dniu 25 kwietnia 2014 roku w B. woj. (...) pełniąc funkcję publiczną uprawnionego diagnosty w (...) (...) w B. przy ulicy (...) będąc osobą uprawnioną do wystawienia dokumentów dotyczących stanu technicznego pojazdów, w tym po stwierdzeniu pozytywnego wyniku badania pojazdu zamieszczenia wpisu w dowodzie rejestracyjnym pojazdu kolejnego terminu badania technicznego pojazdu, a tym samym przedłużenia okresu dopuszczenia pojazdu do ruchu, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w rejestrze badań technicznych pojazdów oraz w wydanym przez Starostę (...) dowodzie rejestracyjnym serii (...) (...) pojazdu - samochodu specjalnego marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...), poświadczył nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne o przeprowadzeniu badania technicznego tego pojazdu i spełnieniu wymagań technicznych określonych w art. 66 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity Dz. U. z 2005, Nr 108, poz.908 z późn. zm.) w ten sposób, że dokonał wpisów o pozytywnym wyniku okresowego badania technicznego wyżej wskazanego pojazdu gdyż w rzeczywistości nie przeprowadził badań tego pojazdu,

to jest o przestępstwo z art. 271 § 1 i 3 kk

M. K. został oskarżony o to, że:

III.  w okresie od 23 kwietnia 2013 roku do 07 maja 2013 roku w B. woj. (...) pełniąc funkcję publiczną uprawnionego diagnosty w (...) (...) w B. przy ulicy (...), będąc osobą uprawnioną do badań technicznych pojazdów i wystawienia dokumentów dotyczących stanu technicznego pojazdów, w tym po stwierdzeniu pozytywnego wyniku badania pojazdu zamieszczenia wpisu w dowodzie rejestracyjnym pojazdu kolejnego terminu badania technicznego pojazdu, a tym samym przedłużenia okresu dopuszczenia pojazdu do ruchu oraz do wystawienia zaświadczeń o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdu, działając z góry powziętym zamiarem, w krótkich odstępach czasu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w rejestrze badań technicznych pojazdów oraz w jednym dowodzie rejestracyjnym i w dwóch zaświadczeniach o przeprowadzonych badaniach technicznych pojazdów, poświadczył nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne o przeprowadzeniu badań technicznych pojazdów i spełnieniu wymagań technicznych określonych w art. 66 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity Dz. U. z 2005, Nr 108, poz.908 z późn. zm.) w ten sposób, że:

- w dniu 23 kwietnia 2013 roku w rejestrze badań technicznych pojazdów oraz w wydanym przez Starostę (...) dowodzie rejestracyjnym serii (...) (...) pojazdu - samochodu specjalnego marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...), dokonał wpisów o przeprowadzeniu okresowego badania technicznego tego pojazdu i o pozytywnym wyniku tego badania, gdyż w rzeczywistości nie przeprowadził badań tego pojazdu

- w dniu 07 maja 2013 roku wystawił zaświadczenie NR (...) o przeprowadzeniu badania technicznego pojazdu marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) i spełnieniu wymagań technicznych określonych w art. 66 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym oraz w rejestrze badań technicznych pojazdów, dokonał wpisu o pozytywnym wyniku okresowego badania technicznego tego pojazdu gdyż w rzeczywistości nie przeprowadził badań tego pojazdu

- w dniu 07 maja 2013 roku wystawił zaświadczenie NR (...) o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdu – motoroweru marki A. o numerze rejestracyjnym (...) i spełnieniu wymagań technicznych określonych w art. 66 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym oraz w rejestrze badań technicznych pojazdów, dokonał wpisu o pozytywnym wyniku okresowego badania technicznego tego pojazdu gdyż w rzeczywistości nie przeprowadził badań tego pojazdu

to jest o przestępstwo z art. 271 § 1 i 3 kk w zw. z art. 12 kk

Sąd Rejonowy w Bełchatowie wyrokiem z dnia 6 maja 2016 roku w sprawie

II K 682/15

1.  uznał I. B. za sprawcę zarzucanych mu czynów wymienionych w punktach I oraz II z tym, że wyeliminował z ich opisów stwierdzenia: „działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej” i po przyjęciu, iż wypełniają one znamiona art. 271 § 1 kk na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk oraz art. 67 § 1 kk warunkowo umorzył postępowanie karne wobec wymienionego oskarżonego na okres 2 (dwóch) lat próby od uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia;

2.  na podstawie art. 67 § 3 kk orzekł od oskarżonego I. B. na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 2.000 (dwóch tysięcy) złotych;

3.  uznał M. K. za sprawcę zarzucanego mu czynu wymienionego w punkcie III z tym, że wyeliminował z jego opisu stwierdzenie: „w celu osiągnięcia korzyści majątkowej” i po przyjęciu, iż wypełnia on znamiona art. 271 § 1 kk w zw. z art. 12 kk na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk oraz art. 67 § 1 kk warunkowo umorzył postępowanie karne wobec wymienionego oskarżonego na okres 2 (dwóch) lat próby od uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia;

4.  na podstawie art. 67 § 3 kk orzekł od oskarżonego M. K. na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 2.000 (dwóch tysięcy) złotych;

5. rozstrzygnął o kosztach procesu.

Apelację od powyższego wyroku wnieśli: obrońcy oskarżonych oraz prokurator.

Apelacja prokuratora została wywiedziona z podstawy art. 438 pkt 1 i 3 k.p.k. i zarzuca zaskarżonemu wyrokowi:

- obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 4 § 1 kk polegająca na niepowołaniu tego przepisu w pkt 1 i 3 zaskarżonego wyroku w podstawie prawnej rozstrzygnięcia o warunkowym umorzeniu postępowania przeciwko oskarżonym, podczas kiedy zdaniem skarżącego istniały podstawy do zastosowania art. 4 § 1 kk;

- błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść wydanego orzeczenia, a wyrażający się w przyjęciu tezy, że zgromadzone dowody nie pozwalają na przyjęcie, że oskarżeni poświadczając nieprawdę w dokumentach opisanych w przypisanych im czynach nie popełnili ich w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podczas gdy prawidłowa ocena zgromadzonych dowodów prowadzi do wniosku, że każdy z oskarżonych zachowaniem swoim wyczerpał dyspozycję art. 271 § 1 i 3 kk;

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na treść wyroku, a polegający na przyjęciu wbrew zebranemu w sprawie materiałowi dowodowemu, że uzasadnione jest warunkowe umorzenie postępowania, podczas gdy analiza okoliczności podmiotowych i przedmiotowych sprzeciwia się zastosowaniu wobec oskarżonych dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania .

W konkluzji skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku w stosunku do oskarżonych I. B. oraz M. K. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Apelacja obrońcy oskarżonego I. B.:

1.  w zakresie w jakim została wywiedziona z art. 438 punkt 2 k.p.k stawia zarzut obrazy przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia, mianowicie:

a) art. 5 § 2 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości wynikających z zeznań świadka S. S. (1) na niekorzyść oskarżonego I. B., co w konsekwencji doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych polegających na przyjęciu, że I. B. popełnił czyn opisany w punkcie I w/w wyroku w sytuacji, gdy świadek ten na etapie postępowania przygotowawczego zeznał, że oskarżony przeprowadził badania techniczne pojazdów, a stan techniczny tych pojazdów był dobry;

b) art. 7 k.p.k. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów jakimi były zeznania świadka S. S. (1), którego to zeznania diametralnie różnią się na poszczególnych etapach postępowania i powinny być oceniane z szczególną ostrożnością;

c) art. 7 k.p.k. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów jakimi były zeznania świadka P. P., z których to części zeznań wynika, że świadek nie widział jakie czynności wykonuje oskarżony przy oględzinach jego pojazdu, co w konsekwencji doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych polegających na przyjęciu, że I. B. nie przeprowadził badania technicznego pojazdu jakim był pojazd typu camper i poświadczył nieprawdę co do jego stanu technicznego;

d) art. 167 § 1 zd. 3 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. poprzez zaniechanie dopuszczenia dowodu z urzędu w postaci opinii biegłego z zakresu określania

stanu technicznego pojazdów na okoliczność czy pojazdy wymienione w akcie oskarżenia na dni wskazywane w tymże akcie znajdowały się w należytym stanie technicznym oraz zaniechanie dopuszczenia dowodu z urzędu w postaci opinii biegłego z zakresu jak powyżej na okoliczność ilości czasu niezbędnego na przeprowadzenie badań technicznych pojazdów określonych w akcie oskarżenia w warunkach stacji diagnostycznej, na której pracował oskarżony I. B., co skutkowało błędnymi ustaleniami faktycznymi przyjętymi za podstawę zaskarżonego orzeczenia, a przez co wydanie orzeczenia na niepełnym materiale dowodowym;

e) art. 167 § 1 zd. 3 k.p.k, w zw. z art. 219 § 1 k.p.k. w zw. z art. 212 k.p.k. poprzez zaniechanie dopuszczenia dowodu z urzędu w postaci zabezpieczenia danych z nośników pamięci poszczególnych urządzeń diagnostycznych, znajdujących się na wyposażeniu punktu diagnostycznego na stacji diagnostycznej, na której pracuje oskarżony I. B.;

f) art. 424 § 1 punkt 1 k.p.k. polegające na nie odniesieniu się do istotnych kwestii mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie, a mianowicie, że świadek S. S. (1) zeznała w toku postępowania przygotowawczego zeznawał, że oskarżony I. B. przeprowadził badania techniczne pojazdów i że pojazdy te

" były w dobrym stanie technicznym oraz, że świadek P. P. zeznawał o należytym stanie technicznym pojazdu oraz polegające na braku umotywowania stanowiska Sądu I instancji o zaniechaniu przeprowadzenia dowodów z opinii biegłych w zakresie powyżej opisanym;

2. w zakresie w jakim została wywiedziona z treści art. 438 punkt 3 k.p.k. stawia zarzut błędu w ustaleniach faktycznych stanowiący skutek dowolności, przyjęty za podstawę zaskarżonego wyroku i mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu przez Sąd I instancji, że zgromadzone w niniejszej sprawie materiały pozwalają na bezsporne ustalenie, że oskarżony I. B. nie wykonał badań technicznych pojazdów i że poświadczył nieprawdę co okoliczności mających znaczenie prawne co do stanu technicznego pojazdów, podczas gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego w szczególności zeznań świadka S. S. (1), świadka P. P., z których jasno wynika, że pojazdy znajdowały się w należytym stanie technicznym - w niniejszej sprawie do takich wniosków prowadzić nie może.

Formułując powyższe zarzuty obrońca oskarżonego I. B. wniósł:

- o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej oskarżonego I. B. poprzez uniewinnienie oskarżonego i zasądzenie na jego rzecz kosztów obrony za postępowanie przed Sądem I instancji w wysokości dwukrotności stawki minimalnej oraz za postępowanie przed Sądem II instancji według norm prawem przepisanych, ewentualnie

- o uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej oskarżonego I. B. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji ze wskazaniem na uchybienia postępowania dowodowego w zakresie opinii biegłych.

Apelacja obrońcy oskarżonego M. K. została wywiedziona z treści art. 438 punkt 2 i 3 k.p.k. i stawia:

1.  zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegający na tym, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu,

2.  zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego, mający wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 kpk poprzez błędna ocenę materiału dowodowego, zeznań świadków, wyjaśnień oskarżonego, dokumentów.

Stawiając powyższe zarzuty obrońca oskarżonego M.

K. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 23 sierpnia 2016 roku prokurator popierał swoją skargę apelacyjną i wnioski w niej zawarte, wniósł o nieuwzględnienie apelacji obrońców oskarżonych.

Obrońca oskarżonego M. B., zastępujący na rozprawie nadto obrońcę oskarżonego I. B. popierał apelacje: własną i drugiego obrońcy, wniósł o nieuwzględnienie apelacji prokuratora.

Oskarżeni przyłączyli się do wniosków obrońcy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje obrońców oskarżonych nie mogą zostać uwzględnione, zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych polegające na przyjęciu, iż oskarżeni nie przeprowadzili opisanych badań technicznych, jak i zarzuty naruszenia prawa procesowego sformułowane w wskazanych apelacjach nie podlegają uwzględnieniu.

W doktrynie i orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku jest trafny, gdy zasadność ocen i wniosków przyjętych przez Sąd I instancji nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania, a błąd ten mógł mieć wpływ na treść orzeczenia. Niezbędnym jest więc wykazanie konkretnych uchybień w ocenie materiału dowodowego jakich dopuścił się Sąd w świetle zasad logicznego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego oraz całokształtu ujawnionych w sprawie okoliczności. Nie może się on natomiast sprowadzać do samej polemiki z ustaleniami Sądu (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 6 września 2012 r. II AKa 329/12, LEX nr 1217695; wyrok SA w Krakowie z dnia 29 października 2010 r., II AKa 162/10, KZS 2011/3/47; wyrok SA w Łodzi z dnia 27 czerwca 2006 r. II AKA 104/06, Prok. i Pr. - wkł. 2007/9/36; uchwała SN z dnia 10 maja 2007 r., SNO 24/07, LEX nr 568916; wyr ok. SA w Lublinie z dnia 27 kwietnia 2006 r., II AKa 80/06, LEX nr 183575).

Przechodząc do apelacji obrońcy oskarżonego M. K.,

zeznania świadków P. G. (1) i K. S. (1) zostały poddane ocenie z poszanowaniem zasady wyrażonej w art. 7 kpk. Sąd I instancji miał na uwadze fakt, iż zeznania świadków w toku postępowania rozpoznawczego różniły się od relacji złożonych w postępowaniu przygotowawczym, kiedy to świadkowie wskazali jednoznacznie, że badania techniczne pojazdów – odpowiednio motoroweru marki A., oraz pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...) nie zostały przeprowadzone. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się i pogląd ten należy podzielić, że zeznania złożone w śledztwie, a następnie odwołane lub zmienione, stanowią dowód w sprawie, który tak jak każdy inny dowód podlega swobodnej, ale nie dowolnej, ocenie sądu. Dowód taki należy oceniać w konfrontacji z innymi dowodami zgodnie z zasadami logicznego rozumowania, a fakt odwołania lub zmiany oświadczenia nie wskazuje sam przez się na jego nieprawdziwość. Sąd powinien tu uwzględniać także podane powody zmiany lub odwołania oświadczenia dowodowego i jeżeli nie uznaje ich za przekonujące - uzasadnić swoje stanowisko (w. SN z 2 października 1972 r., III KR 114/72, OSNKW 2-3/1973, poz. 36). O wartości dowodowej zeznań lub wyjaśnień nie decyduje zatem to, w jakim stadium postępowania zostały one złożone, lecz ich treść w konfrontacji z innymi (w. SN z 20 maja 1978 r., V KR 78/78, OSNKW 12/1978, poz. 147). Sąd I instancji przedstawił powody, dla których za niewiarygodne uznał relacje świadków K. S. w zakresie w jakim podaje, iż motorower został poddany badaniom, zaś P. G. – w zakresie w jakim wskazuje, iż pojazd opisany w zarzucie przedstawił do badań R. C.. Jak słusznie podniesiono w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, relacja R. C. nie może stanowić skutecznej przeciwwagi dla tych zeznań P. G. (1), w których podaje, iż pojazd stał przed stacją, świadek nie wjeżdżał na stanowisko diagnostyczne. Relacja R. C. jakoby to wskazany przedstawił pojazd do badań i takie zostały przeprowadzone, jawi się jako niewiarygodna chociażby z tego powodu, że w dacie rzekomych badań diagnostycznych, świadek świadczył pracę. Wpis o badaniach wskazuje godz. 18.41 (te mogły być wpisywane co najwyżej z opóźnieniem w stosunku do faktycznej wizyty), świadek zaś świadczył pracę- dyżur w godz. 07.00 - 19.00. Sąd I instancji wskazał motywy, dla których zeznaniom tym odmówił przymiotu wiarygodnych, wskazując na brak racjonalnego powodu, dla którego świadkowie mieliby pierwotnie zeznawać sprzecznie z rzeczywistym przebiegiem zdarzenia, obciążać oskarżonego bezpodstawnie, przy czym analogiczne postawy świadkowie prezentowali co do im stawianych zarzutów. Konkluzja, iż świadkowie zdecydowali się przyjąć wyłączną odpowiedzialność za zdarzenie na tym etapie postępowania, tylko potwierdza powyższą ocenę. Ta postawa podyktowana jest tym, iż to świadek P. G. był pomysłodawcą „podbicia przeglądu” bez badania, bo – jak podał „spieszył się”. Oskarżony zaś na to przystał.

Co do relacji K. S. (1) złożonej w toku postępowania przygotowawczego, to ta jawi się jako spontaniczna, a tym samym prawdziwa. Zeznania złożone na rozprawie są już przemyślane, a przede wszystkim świadek jest zmuszony do konfrontacji z oskarżonym, co też nie pozostaje bez wpływu na treść przekazu. Przesłuchiwany natomiast w dniu 04.09.2014r. (po raz pierwszy w sprawie), świadek jest zaskoczony przedmiotem przesłuchania - sygnalizuje, że nie ma wiedzy co do powodu wezwania do Komendy Wojewódzkiej Policji), co powoduje, iż wypowiedź jest spontaniczna, obszerna, szczera.

Jak słusznie zauważono w uzasadnieniu orzeczenia sądu I instancji, zeznania świadka P. P. są konsekwentne i jednoznacznie opisują czynności podejmowane przez diagnostę. Ocenę tę należy podzielić. Relacja świadka nie pozostawia wątpliwości, że okresowe badania techniczne pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...) nie zostały przeprowadzone. Sposób wykonania badań reguluje szczegółowo rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26.06.2012r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzenia badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 776 z późn. zm.) – załącznik nr 1. Wyjaśnienia oskarżonego, który nie przyznaje się do winy, na co powołuje się obrońca oskarżonego M. K., nie zmieniają powyższej oceny.

Powyższe rozważania co do oceny zeznań świadka P. P. przeprowadzonej przez sąd I Instancji należy odnieść także do zarzutu obrońcy oskarżonego I. B.. Podnieść tylko należy, iż świadek P. P., analogicznie jak świadek D. S. prezentują w procesie konsekwentne postawy, ich zeznania są spójne. Świadek D. S. jednoznacznie wskazuje, że pojazd – ciągnik U. o numerze rejestracyjnym (...) pozostał w miejscu zamieszkania małżonków S., a mimo tego S. S. (1) otrzymał wpis o pozytywnym wyniku badań technicznych tego pojazdu.

Należy zgodzić się ze skarżącym, że świadek S. S. (1), wbrew stanowisku wyrażonemu w uzasadnieniu sądu I instancji, prezentował w toku postępowania dwie wersje zdarzenia. W toku postępowania przygotowawczego świadek podnosił, iż badania techniczne pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...) zostały przeprowadzone, zaś na rozprawie – że takich badań nie było. Sąd I instancji, słusznie oparł ustalenia faktycznie co do tego, iż badania pojazdów nie zostały przeprowadzone, na zeznaniach świadka S. S. (1) pochodzących z postępowania rozpoznawczego. Świadek wezwany do ustosunkowania się do uprzedniej relacji wskazał powody, dla których relacjonował odmiennie, podkreślał, iż wersja złożona przed sądem jest prawdziwa, co więcej ta koresponduje częściowo z zeznaniami świadka D. S..

W świetle tych dowodów ustalenia faktyczne, iż badania techniczne

pojazdów opisanych w zarzutach nie zostały przeprowadzone są prawidłowe.

Zeznania wskazanych wyżej świadków wskazują, iż żadne czynności diagnostyczne nie zostały przeprowadzone, względnie pojazd poddano wyłącznie zewnętrznym oględzinom (tak w odniesieniu do pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...)), diagności opierali na oświadczeniach dysponentów pojazdami, iż stan techniczny poszczególnych pojazdów jest dobry. Wbrew sugestiom apelacji obrońcy oskarżonego I. B., sąd I instancji miał na uwadze sygnalizowana przez świadków okoliczności co do stanu pojazdów na datę wpisów poczynionych przez diagnostów. Sąd I instancji wziął pod uwagę tę okoliczność oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonych. Wniosek o prowadzenie dowodu z opinii biegłego dla ustalenia stanu technicznego pojazdu nie może być uwzględniony, albowiem po pierwsze wątpliwa jest możliwość prowadzenia takiego dowodu (stan techniczny pojazdów na dzień 25.04.2013r. oraz 25.04.2014r.), po wtóre taki dowód zmierza do przedłużenia postępowania, co więcej obrońca wniosek ten złożył dopiero w apelacji, dowód nie należy do obligatoryjnych, okoliczność wskazana w tezie dowodowej ma znaczenie pomocnicze w sprawie, takie nadał jej sąd I instancji, a ustalenia w tym zakresie poczynił zgodnie z tezą dowodową, mianowicie, iż pojazdy były w dobrym stanie technicznym.

To apelacja Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Tryb., w zakresie w jakim stawia zarzut błędu w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie tezy, iż oskarżeni nie działali w celu osiągnięcia korzyści majątkowej jest zasadna i na skutek jej wniesienia powstały podstawy do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bełchatowie.

Należy zauważyć, że właściciel pojazdu samochodowego, ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego wchodzącego w skład kolejki turystycznej, motoroweru lub przyczepy jest obowiązany przedstawiać go do badania technicznego (art. 81 ust 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 1137 z późn. zm., zwanej dalej ustawa Prawo o ruchu drogowym). Okresowe badanie techniczne pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t jest przeprowadzane na koszt właściciela lub posiadacza pojazdu w podstawowej stacji kontroli pojazdów (art. 83 ust 1 pkt 1a ustawy Prawo o ruchu drogowym). Badania techniczne, w tym okresowe, są więc co do zasady odpłatne, a wykonuje je zatrudniony w stacji kontroli pojazdów uprawniony diagnosta (art. 84 ust 1 wskazanej wyżej ustawy). Działalność gospodarcza w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów (art. 83 ust 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym).

Organ dokonujący rejestracji pojazdu, tj. starosta lub wojewoda (...), wpisuje do dowodu rejestracyjnego termin badania technicznego pojazdu. Jeżeli pojazd jest już zarejestrowany, kolejny termin badania technicznego wpisuje do dowodu rejestracyjnego uprawniony diagnosta po stwierdzeniu wyniku badania i po uiszczeniu przez właściciela pojazdu opłaty ewidencyjnej (art. 82 ustawy Prawo o ruchu drogowym). Wysokość opłaty ewidencyjnej została określona w § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 9 grudnia 2009 r. w sprawie opłaty ewidencyjnej (Dz. U. Nr 210, poz. 1626). Obecnie opłata ta wynosi 1 złoty. Odrębną opłatą jest opłata za przeprowadzenie badań technicznych pojazdów, której wysokość jest reglamentowana, określona rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 29 września 2004 r. w sprawie wysokości opłat związanych z prowadzeniem stacji kontroli pojazdów oraz przeprowadzaniem badań technicznych pojazdów (Dz. U. z 2004r., Nr 223, poz. 2261 z późn. zm.). Załącznik nr 1 powołanego rozporządzenia wskazuje kwotę 98 zł (stawka wraz z podatkiem od towarów i usług) jako opłatę za okresowe badania techniczne m.in. samochodu osobowego, ciężarowego i specjalnego do 3,5 t.) oraz kwotę 62 zł. (stawka wraz z podatkiem od towarów i usług) jako opłatę za okresowe badania techniczne ciągnika rolniczego i motocykla.

W realiach przedmiotowej sprawy, jak ustalił sąd I instancji, a te fakty są bezsporne, oskarżeni I. B. oraz M. K. byli zatrudnieni w charakterze diagnostów w Usługowej Spółdzielni Pracy w B. przy ul. (...) nr (...)/009/P. Jak już wyżej wskazano m.in. okresowe badania techniczne pojazdów są odpłatne, obowiązek przedstawienia pojazdu do badań ciąży na właścicielu bądź posiadaczu pojazdu, badania prowadzone są na jego koszt. Spółdzielnia pracy zatrudniająca oskarżonych jest przedsiębiorcą wpisanym do rejestru przedsiębiorców. Co więcej, wynagrodzenie oskarżonych zostało ustalone w stawce godzinowej w „systemie prowizyjnym – od przerobu netto/sprzedaży netto” , jak zostało to sprecyzowane w poszczególnych umowach o pracę, angażach oskarżonych, które to dokumenty miał na uwadze sąd I instancji czyniąc ustalenia faktyczne. Skoro opłaty w kwotach określonych rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 29 września 2004 r. w sprawie wysokości opłat związanych z prowadzeniem stacji kontroli pojazdów oraz przeprowadzaniem badań technicznych pojazdów (Dz. U. z 2004r., Nr 223, poz. 2261 z późn. zm.) pobierane są za przeprowadzenie badań technicznych, jako odrębne od opłat ewidencyjnej odpowiadającej kwocie 1 zł., a badania – jak przyjął sąd I instancji - nie zostały przeprowadzone, nie można zgodzić się z twierdzeniem tegoż sądu, iż zgromadzony materiał dowody nie daje podstaw do ustaleń o działaniu oskarżonych w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Zgromadzone dowody, przywołane w uzasadnieniu Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. wskazują na udział oskarżonych w zyskach z opłat za badania techniczne pojazdów, w formie prowizji. Tak świadek S. S. (1) (posiadacz/właściciel pojazdów marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) oraz ciągnika rolniczego marki U. o numerze rejestracyjnym (...)), jak i P. P. (właściciel pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...)), a nadto K. S. (1) (właściciel pojazdu marki A. o numerze rejestracyjnym (...)) wskazali, iż opłaty zostały przez diagnostów pobrane.

Pojęcie korzyści majątkowej, stanowiącej jedno ze znamion występku z art. 271 § 3 kk należy interpretować przy wykorzystaniu ustawowej definicji zawartej w treści art. 115 § 4 kk. Zgodnie z powołanym przepisem korzyścią majątkową jest korzyść zarówno dla siebie, jak i kogo innego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, który należy podzielić, że korzyścią majątkową stanowiącą cel działania sprawcy, jest każde przysporzenie majątku sobie lub innej osobie albo uniknięcie w nim strat, z wyjątkiem jedynie tych wypadków, gdy korzyść ta przysługuje sprawcy lub innej osobie zgodnie z istniejącym w chwili czynu stosunkiem prawnym. Nie dotyczy zatem korzyści majątkowych, które wprawdzie same w sobie nie są bezprawne, czy sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, a które jednak sprawca zamierza uzyskać (albo uzyskuje) ze stosunku prawnego będącego wynikiem jego zabiegów, które przybrały postać przestępstwa (uchwała SN z dnia 30.01.1980r., VII KZP 41/78, OSNKW 1980/3/24, wyrok SN z dnia 10.10.2013r., WA 22/13, Lex nr 1379935).

Należy zgodzić się z twierdzeniem wyrażonym w uzasadnieniu orzeczenia sądu I instancji, że pod pojęciem korzyści majątkowej należy rozumieć korzyść o charakterze nienależnym. Nie sposób natomiast podzielić ustaleń, iż pobranie przez oskarżonych wskazanych wyżej opłat nie jest równoznaczne ze świadczeniem nienależnym. Ponieważ opłata pobierana jest za przeprowadzenie badań, a takie – jak przyjął sąd I instancji - nie zostały przeprowadzone, nie zaktualizowała się podstawa jej pobrania, co jest istotne dla bytu występku opisanego w art. 271 § 3 kk. Skoro bowiem oskarżeni nie byli uprawnieni do pobrania opłat, ich przyjęcie jest równoznaczne z uzyskaniem korzyści majątkowej (świadczenia nienależnego), w realiach tej sprawy, tak dla pracodawcy - przedsiębiorcy, ale także dla oskarżonych mających udział w obrotach/sprzedaży.

Podzielając zarzut Prokuratora i jego ocenę, iż zachowanie oskarżonych należy ocenić przez pryzmat art. 271 § 3 kk, należy także uwzględnić wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazu sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Orzeczenie sądu I intonacji o warunkowym umorzeniu postępowania, z uwagi na treść art. 454 § 1 kpk, determinuje - w świetle powyższych rozważań (mając na uwadze ustawowe zagrożenie karą występku wskazanego w art. 271 § 3 kk) - orzeczenie sądu odwoławczego, obligując do przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Na marginesie należy tylko zauważyć, iż do przepisu art. 271 § 3 kk nie odnosi się wypadek mniejszej wagi, bo ten odnosi się wyłącznie do typu podstawowego występku z art. 271 § 1 kk (vide: R. Zawłocki w Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz pod red. Prof. A. Wąska, str. 665).

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, sąd I instancji – bacząc na datę wniesienia aktu oskarżenia - powtórzy postępowanie dowodowe, zwracając szczególną uwagę na dowody traktujące o stronie podmiotowej występku z art. 271 § 3 kk, w tym sygnalizowane w niniejszym uzasadnieniu. Zgromadzony materiał dowodowy Sąd poddana ocenie z poszanowaniem zasady wyrażonej w art. 7 kpk, mając na uwadze rozważania poczynione w niniejszy uzasadnieniu.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji wyroku.