Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 03 października 2016r.

Sąd Rejonowy w Garwolinie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Grzegorz Zajączkowski

Protokolant: st. sekr. sąd. Marta Piotrowska

po rozpoznaniu w dniu 03 października 2016 roku w Garwolinie

na rozprawie

sprawy z wniosku P. J.

z udziałem uczestników T. J., J. R., K. R., B. U., A. U., Gminy S.

o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości

postanawia:

I.  wniosek oddalić,

II.  każda ze stron ponosi koszta postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Sygn. akt INs 791/15

UZASADNIENIE

W dniu 24 września 2015r. do tutejszego Sądu wpłynął wniosek P. J., w którym wniósł on o stwierdzenie, iż nabył przez zasiedzenie własność działki położonej w S. oznaczonej ewidencyjnym numerem 43 o pow. 0,02 ha.

Pismem z dnia 30 grudnia 2015r (k. 12-14) uczestnik postepowania J. R. wniósł o stwierdzenie, iż nabył on przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2013r. udział we współwłasności w ½ części przedmiotowej działki położonej w S. oznaczonej ewidencyjnym numerem 43 o pow. 0,02 ha i wniósł o stwierdzenie, iż pozostały udział we współwłasności w ½ części przedmiotowej działki położonej w S. oznaczonej ewidencyjnym numerem 43 nabył przez zasiedzenie wnioskodawca P. J..

Wnioskodawca w dalszej części postepowania popierał wniosek o stwierdzenie, iż nabył on przez zasiedzenie udział we współwłasności w ½ części przedmiotowej działki położonej w S. oznaczonej ewidencyjnym numerem 43 o pow. 0,02 ha, zaś pozostały udział we współwłasności w ½ części przedmiotowej działki położonej w S. oznaczonej ewidencyjnym numerem 43 nabył przez zasiedzenie wnioskodawca J. R. (k. 19, 41, 101 – protokoły rozpraw).

W toku postępowania wnioskodawca i uczestnik J. R. oraz ich żony dopuszczone do udziału w sprawie w charakterze uczestników – T. J. i K. R. - popierali tak sformułowany wniosek, uczestnik postepowania Gmina S. nie zajęła stanowiska w sprawie.

Uczestnicy postepowania B. i A. małżonkowie U. wnieśli oddalenie wniosku.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył co następuje:

Przedmiotowa nieruchomość - działka gruntu położona w S. oznaczona ewidencyjnym numerem 43 o pow. 0,02 ha ma nieustalony stan prawny. Jak wynika z wypisu z rejestru gruntów w ewidencji gruntów jako władającego nieruchomością wpisano Urząd Gminy S., zaś w rubryce charakter własności/władania figuruje wpis ,,władanie (na zasadach posiadania samoistnego) – k. 34 – wypis z rejestru gruntów.

Równolegle do niniejszego postępowania przed tut. Sądem toczyło się i nadal się toczy postępowanie w sprawie I Ns 225/15 o ustanowienie służebności drogi koniecznej po przedmiotowej działce oznaczonej nr (...). Sąd Rejonowy rozpoznawał obydwie sprawy w tym samym składzie, w obydwu sprawach dokonał Sąd oględzin przedmiotowej nieruchomości w dniu 2 czerwca 2016r. (k. 62 – 67 niniejszych akt protokół oględzin, k. 61 - szkic z oględzin). W sprawie Ns 225/15 nadto biegły geodeta wykonał mapę (k. 101 akt I Ns 225/15), która w tamtej sprawie obrazuje projektowaną drogę konieczną, w sprawie niniejszej zaś ma niezwykle istotne znaczenie odzwierciedlając stan naniesień na przedmiotowej nieruchomości – działce nr (...), w tym istniejące ogrodzenia i obrazując stan faktycznego posiadania poszczególnych części nieruchomości do linii istniejących na działce (...) trwałych ogrodzeń (k. 101 akt I Ns 225/15 - mapa).

Obecnie, co stwierdził Sąd w toku oględzin przedmiotowej nieruchomości (k. 61 – 67 – protokół oględzin nieruchomości ora szkic z oględzin nieruchomości, k. 101 akt I Ns 225/15 – mapa), działka (...) podzielona jest na trzy części. południowo-zachodnia część działki nr (...) pozostaje obecnie we władaniu J. R. i jego żony K. R. i wydzielona jest linią ogrodzenia trwałego usytuowanego po linii punktów 106- 40050 - 103 – okolice punktu 10215 (k. 101 akt Ns 225/15 – mapa). Ta część działki jest obecnie we władaniu J. R. i jego żony K. R. jako część ich siedliska. Północno–wschodnia część działki nr (...) do linii ogrodzenia usytuowanego po linii łączącego punkty 107-105- 104-102 (k. 101 akt I Ns 225/15 – mapa) jest we władaniu wnioskodawcy P. J. i jego żony T. J..

Oba w wyżej opisane ogrodzenia wydzielają część środkową działki (...) o łącznej powierzchni 42 mkw, powyższa część to zawnioskowana w sprawie Ns 225/15 droga konieczna do działki (...) (k. 101 akt I Ns 225/15 – mapa).

Podnieść należy, iż zgodnie z art. 172kc:

§ 1. Posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie).

§ 2. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

§ 3 ⁾ Nabyć nieruchomość rolną w rozumieniu przepisów ustawy, o której mowa w art. 166 § 3, przez zasiedzenie może jedynie rolnik indywidualny w rozumieniu przepisów tej ustawy, jeżeli - ustalona zgodnie z przepisami art. 5 ust. 2 i 3 tej ustawy - powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z nieruchomościami rolnymi stanowiącymi jego własność nie przekroczy 300 ha użytków rolnych.

Podnieść należy, iż o zasiedzeniu współwłasności nieruchomości po ½ części jak o to ostatecznie wnieśli P. J. i J. R. można by mówić wówczas, gdyby cała przedmiotowa działka gruntu oznaczona nr 43 była współposiadana samoistnie przez obu posiadaczy samoistnych, przy czym nie władali by oni wydzielonymi częściami tej nieruchomości, a władaliby obaj wspólnie całą nieruchomością. Inaczej mówiąc nie władaliby samoistni posiadacze określoną częścią wydzieloną każdemu z nich do wyłączonego samoistnego posiadania, a wspólnie posiadaliby całą nieruchomość, nie zaś każdy z nich określoną, wyodrębnioną fizycznie część nieruchomości.

W realiach niniejszej sprawy zauważyć należy, iż przedmiotowa działka oznaczona nr (...) składa się w istocie z trzech części, południowo-zachodnia część działki (...) do linii trwałego ogrodzenia łączącego punkty 40050 – okolice punktu 10215 pozostaje we władaniu uczestnika J. R. i jego żony K. R., ogrodzenie przebiegające w okolicy punktu 10216, przez punkty 104, 105, okolice punktu 107 oddziela część pozostającą we władaniu wnioskodawcy P. J. i jego żony T. J.. Pomiędzy północno-wschodnią częścią działki (...) pozostającą we władaniu małżonków (...), a południowo-zachodnią działki (...) pozostającą we władaniu małżonków R. pozostaje pas gruntu w środkowej części działki (...) wydzielony trwałymi ogrodzeniami, który w istocie przez całe dziesięciolecia spełniał funkcje przejazdu i przechodu dla dowolnego nieograniczonego kręgu osób, które z tego przejazdu i przechodu mogły swobodnie korzystać.

Nie ulega wątpliwości ocenie Sądu Rejonowego, iż znaczna część działki nr (...) wydzielona powyżej opisanymi ogrodzeniami służyła nieograniczonemu kręgowi użytkowników w tym sensie, że kto tylko chciał przechodził oraz przejeżdżał przedmiotowym przejazdem, wyjeżdżając z działki oznaczonej nr (...) – tzw. rynek (k. 102 – zeznania: wnioskodawcy P. J. i T. J., 102-102v. - uczestnika B. U., świadków M. N. - k. 56, E. M. – k. 56).

Jak wynika z twierdzeń wnioskodawcy P. J. oraz jego żony Terasy (...) swoje ogrodzenie od strony przejazdu po działce (...) wykonali oni w latach 70 XX wieku (k. 66 – 67 protokół oględzin) – ogrodzenie po linii łączącej punkty 107-105 - 104 (k. 101 akt I Ns 225/15 – mapa) .

Bezspornym jest przy tym, iż brama ograniczająca wjazd w przejazd po działce nr (...) od strony rynku – działki (...) oraz obecne ogrodzenie w tym miejscu (k. 101 akt I Ns 225/15) wykonane zostały znacznie później.

Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach nie jest łatwe ustalenie kiedy dokładnie zostały wykonane i tak np. miało to miejsce - wg zeznań wnioskodawcy P. J. po latach 80-ch XXw. (k.102 – zeznania wnioskodawcy), wg żony wnioskodawcy T. J. po 1990r. (k. 102 - zeznania uczestniczki), wg uczestnika J. R. w latach 90-tych XXw. (k. 41v. – wyjaśnienia J. R.), wg świadka E. M. po 2000r. (k. 56 - zeznania świadka). Sytuację dodatkowo zaciemnia fakt, iż wnioskodawca P. J. wielokrotnie mówiąc o bramie miał na myśli bramę nie od strony rynku – działki (...), a bramę jaką postawił w ogrodzeniu na linii pkt 107-105-104 (k. 101 akt Ns 225/15, k. 61 niniejszych akt - szkic z oględzin).

Nie ulega jednak w ocenie Sądu wątpliwości, iż zagrodzenie wejścia i wjazdu na działkę (...) od strony tzw. rynku – działki (...) nastąpiło po roku 1990.

Niewątpliwym jest więc, że do czasu zagrodzenia tego wjazdu każdy kto tylko chciał mógł w przestrzeń pomiędzy ogrodzeniem wnioskodawcy, a ogrodzeniem J. R. wejść i wjechać.

Zauważyć przy tym należy, że J. R. podniósł, iż swoje ogrodzenie oddzielające od przejazdu po działce nr (...) jej część południowo-zachodnią wykonał on w roku 1983r. (k. 41 – wyjaśnienia uczestnika, k. 67 protokół oględzin i wyjaśnienia uczestnika).

Skoro znaczna część działki oznaczonej nr (...) zawarta pomiędzy ogrodzeniem części działki (...) posiadanej przez wnioskodawcę i jego żonę, a ogrodzeniem oddzielającym część działki nr (...) posiadaną przez J. R. i jego żonę od przejazdu mogła być wykorzystywana do tego czasu przez tego kto tylko chciał i miał taką potrzebę, aby przejść albo przejechać po tej części działki nr (...), to absolutnie nie jest prawdą, aby cała działka nr (...) była we współposiadaniu wnioskodawcy i J. R.. Pomijając w tym miejscu czy można mówić o posiadaniu, tylko tych osób, nadto o posiadaniu samoistnym. Powyższe wyklucza możliwość stwierdzenia zasiedzenia działki nr (...) na współwłasność w określonych ułamkach, np. po ½ części jak w/w o to wnieśli.

Zauważyć przy tym należy, iż Sąd rozpoznał przedmiotową sprawę w określonych granicach jakie zakreślił wniosek wszczynający postępowanie a następnie wnioski stron w jego toku. Sąd rozpoznał więc sprawę o stwierdzenie zasiedzenia działki nr (...).

Wnioskodawca wniósł przy tym o stwierdzenie zasiedzenia współwłasności w określonych ułamkach na współwłasność.

Sąd Rejonowy miał przy tym na względzie treść Uchwały 7 sędziów SN z dnia 11 czerwca 2015r. w sprawie III CZP 112/14 OSNC 2015/11/127, LEX nr 1729656, www.sn.pl, Biul.SN 2015/6/5, (...), M.Prawn. 2015/13/675 o tezie:

,,Stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości może nastąpić tylko na rzecz osoby wskazanej przez wnioskodawcę lub innego uczestnika postępowania”, ale także niezwykle istotne rozważania zawarte w motywach w/w uchwały. Jak w szczególności podniósł SN:

,, Postępowanie w sprawach o stwierdzenie zasiedzenia służy realizacji indywidualnych interesów poszczególnych podmiotów prawa cywilnego, dlatego jest ono wszczynane tylko na wniosek, do zgłoszenia którego uprawniony jest zainteresowany, czyli każdy, czyich praw dotyczy wynik postępowania (art. 609 § 1 w związku z art. 510 § 1 k.p.c.). Wniosek powinien czynić zadość przepisom o pozwie, z tą zmianą, że zamiast pozwanego należy wymienić zainteresowanych (art. 511 § 1 k.p.c.). Przepisy o pozwie, a więc art. 187 w związku z art. 126 § 1 i 2 k.p.c. należy przy tym stosować odpowiednio, z uwzględnieniem specyfiki postępowania nieprocesowego (art. 13 § 2 k.p.c.). Wniosek powinien zatem zawierać dokładnie oznaczone żądanie oraz przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających to żądanie. Oznaczenie żądania powinno natomiast zawierać określenie przedmiotu zasiedzenia oraz osoby lub osób będących nabywcami prawa, a określenie przedmiotu zasiedzenia - wskazanie rodzaju prawa, którego nabycia domaga się wnioskodawca, i dokładny opis rzeczy, której nabycie ma dotyczyć. (…).Sąd może więc stwierdzić nabycie prawa przez zasiedzenie na rzecz osoby, która o to nie wnosiła, jeżeli żąda tego wnioskodawca lub inny uczestnik postępowania mający interes prawny w podjęciu takiego rozstrzygnięcia. W takim wypadku sąd nie orzeka jednak z urzędu, lecz w granicach żądania podmiotu, mającego status zainteresowanego w rozumieniu art. 609 § 1 k.p.c.”

Zupełnie na marginesie zauważyć wypada w tym kontekście, iż nie ulega wątpliwości, że wnioskodawca P. J. nie jest obecnie wyłącznym posiadaczem pewnej części działki (...), a współposiadaczem wraz ze swą żoną T. J., podobnie jak J. R. jest obecnie współposiadaczem pewnej części działki (...) wraz ze swą żoną K. R.. Przy czym ani wnioskodawca, ani żadna ze stron nie wniosły o stwierdzenie zasiedzenia na rzecz małżonków na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej, choć w kontekście powyższego orzeczenia już to miałoby znaczenie w sprawie.

O wiele bardziej istotnym jest bowiem, że realiach niniejszej sprawy nie ma możliwości obrony twierdzenia, że nieruchomość - działka oznaczona nr (...) w całości pozostawała w posiadaniu lub współposiadaniu samoistnym określonych osób, które wspólnie władałby całą nieruchomością. W realiach niniejszej sprawy co najwyżej mogłoby natomiast wchodzić w grę wyłączne posiadanie przez określonych posiadaczy określonych części działki nr (...). Te fizyczne części działki (...) musiałyby przy tym zostać dopiero geodezyjnie wyodrębnione.

W toku niniejszego postępowania strony nie tylko nie wnosiły o wydzielenie geodezyjne poszczególnych części działki nr (...) i nie tylko nie wniosły o stwierdzenie zasiedzenia takich fizycznie wydzielonych części nieruchomości na rzecz ich posiadaczy, ale też co najistotniejsze, w ogóle nie podjęły postępowania dowodowego w przedmiocie wykazania samoistnego posiadania takiej fizycznie wyodrębnionej części działki nr (...) i postępowania dowodowego w tym zakresie nie prowadziły.

W tej sytuacji, przy tak zarysowanym stanie sprawy, brak było możliwości stwierdzenia przez Sąd ewentualnego zasiedzenia wydzielonej fizycznie części nieruchomości - działki (...) przez poszczególnych posiadaczy takich części nieruchomości.

Sąd Rejonowy zauważa przy tym, iż wysoce wątpliwym jest czy P. J. oraz jego żonę T. J. można traktować jako samoistnych posiadaczy czy to udziału we współwłasności działki nr (...), czy też choćby jako samoistnych posiadaczy pewnej określonej części działki nr (...), np. do linii postawionych przez nich ogrodzeń.

Zauważyć bowiem należy, iż wnioskodawca P. J. wszedł w posiadanie części działki (...) jako następca swego ojca J. J. (k. 19-20 – twierdzenie wnioskodawcy). J. J. z władającym nieruchomością (Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w S.) zawarł w dniu 26 lipca 1967r. umowę dzierżawy nieruchomości (k. 18 - kopia umowy dzierżawy złożona przez wnioskodawcę). Powyższa umowa zgodnie z jej §3 zawarta był na czas nieoznaczony, zgodnie zaś z jej §2 J. J. jako dzierżawca nieruchomości miał płacić czynsz dzierżawy. J. J. zmarł w roku 1983 (k. 7 - odpis aktu zgonu). Po jego śmierci posiadanie nieruchomości przejął wnioskodawca P. J.. Sam wnioskodawca P. J. wielokrotnie dopytywany przez Sąd podniósł, że tak jak ojciec on dzierżawił przedmiotową działkę nadto stanowczo podniósł, iż uważa się za dzierżawcę działki (k. 19), co więcej podnosił ,,Ja dalej tak uważam, że jestem dzierżawcą tej działki. Ja uważam, że moja sytuacja na tej działce jest taka sama jak mojego ojca.” (k. 19). Wnioskodawca nie był przy tym konsekwentny, dla odmiany twierdził też w innym miejscu, iż uważa się za właściciela nieruchomości.

Biorąc pod rozwagę powyższe okoliczności raz jeszcze podnieść należy, iż wysoce wątpliwym jest w ocenie Sądu Rejonowego czy P. J. oraz jego żonę T. J. można traktować jako samoistnych posiadaczy udziału we współwłasności działki nr (...), czy też pewnej określonej części działki nr (...), np. do linii postawionych przez nich ogrodzeń.

W ocenie Sądu Rejonowego nie ulega wątpliwości, iż wnioskodawcy, ani uczestnik J. R. w toku niniejszego postępowania nie udowodnili, aby spełnione zostały przesłanki zasiedzenia czy to współwłasności nieruchomości, czy też własności jakiejś jej określonej części. Raz jeszcze wypada w tym miejscu podnieść, że strony nie tylko nie wnosiły o wydzielenie geodezyjne poszczególnych części działki nr (...) i nie wniosły o stwierdzenie zasiedzenia takich fizycznie wydzielonych części nieruchomości na rzecz ich posiadaczy, ale też co najistotniejsze, w ogóle nie podjęły postępowania dowodowego w przedmiocie wykazania samoistnego posiadania takiej fizycznie wyodrębnionej części działki nr (...) i postępowania dowodowego w tym zakresie nie prowadziły.

Reasumując w ocenie Sądu Rejonowego nie udowodnili w toku niniejszego postępowania P. J. i uczestnik J. R., aby spełnione zostały przesłanki zasiedzenia własności, współwłasności nieruchomości, czy też własności lub współwłasności jakiejś fizycznie wydzielonej części nieruchomości. Nie udowodniły strony, aby posiadały nieruchomość lub jej określoną – wyodrębnioną geodezyjnie część samoistnie, nieprzerwanie przez okres 30 lat wymagany do zasiedzenia nieruchomości w złej wierze.

Z uwagi na powyższe względy przedmiotowy wniosek podlega oddaleniu.

O kosztach postępowania orzekł Sąd z mocy art. 520 §1 kpc,