Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 września 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Beata Tymoszów

Sędziowie: SO Marek Wojnar (spr.)

SO Michał Chojnowski

protokolant: protokolant sądowy - stażysta Monika Suwalska

przy udziale prokuratora Jolanty Łubkowskiej

po rozpoznaniu dnia 8 września 2016 r.

sprawy G. Z. syna T. i W. ur. (...) w W.

skazanego wyrokiem łącznym

na skutek apelacji wniesionej przez skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Wołominie

z dnia 18 stycznia 2016 r. sygn. akt V K 265/15

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; zwalnia skazanego od wydatków w postepowaniu odwoławczym przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

SSO Marek Wojnar SSO Beata Tymoszów SSO Michał Chojnowski

Sygn. akt VI Ka 624/16

UZASADNIENIE

G. Z. został skazany następującymi wyrokami:

1.  Sądu Rejonowego w Wołominie z 31 maja 1995 roku sygnatura akt II K 555/94

a) za przestępstwo z art. 168 § 1 d.k.k. w zw. z art. 58 d.k.k., popełnione 21 sierpnia 1994 roku, na podstawie art. 168 § 1 d.k.k. w zw. z art. 58 d.k.k. na karę 2 lat pozbawienia wolności,

b) za przestępstwo z art. 158 § 1 d.k.k., popełnione 21 sierpnia 1994 roku, na podstawie art. 158 § 1 d.k.k. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności, gdzie na podstawie art. 59a pkt 1 i 2 d.k.k. orzeczono dwie nawiązki w wysokości po 50 złotych każda,

c) za przestępstwo z art. 182 § 1 d.k.k., popełnione 21 sierpnia 1994 roku, na podstawie art. 182 § 1 d.k.k. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności,

gdzie na podstawie art. 66 d.k.k. i 67 § 1 d.k.k. orzeczono karę łączną 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności, gdzie na podstawie art. 83 § 1 d.k.k. zaliczono na poczet kary łącznej pozbawienia wolności okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od 22 sierpnia 1994 roku do 31 maja 1995 roku, gdzie postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w Warszawie z 27 lipca 1995 roku (XI Wz 1028/95) warunkowo przedterminowo zwolniono skazanego z odbycia reszty kary, a następnie postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w Warszawie z 17 lutego 1997 roku (XI Kow/OWZ 41/97), odwołano warunkowe przedterminowe zwolnienie z części dotyczącej reszty nieodbytej kary,

2.  Sądu Rejonowego w Wołominie z 14 czerwca 1996 roku sygnatura akt II K 217/96

a) za przestępstwo z art. 210 § 1 d.k.k. w zw. z art. 60 § 1 d.k.k., popełnione 26 września 1995 roku, na podstawie art. 210 § 11 d.k.k. w zw. z art. 60 § 1 d.k.k. w zw. z 36 § 2 i 3 d.k.k na karę 2 lat pozbawienia wolności i 200 złotych grzywny,

b) za przestępstwo z art. 11 § 1 d.k.k. w zw. z art. 208 d.k.k., popełnione 26 września 1995 roku, na podstawie art. 208 d.k.k. w zw. z art. 11 § 1 d.k.k. w zw. z art. 36 § 2 i 3 d.k.k. na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności i 200 złotych grzywny,

gdzie na podstawie art. 66 d.k.k., 67 § 1 d.k.k. i 70 § 1 d.k.k. orzeczono karę łączną 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną 300 złotych grzywny, a na podstawie art. 83 § 1 d.k.k. zaliczono na poczet kary łącznej pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania od 26 września 1995 roku do 14 czerwca 1996 roku, gdzie postanowieniem Sądu Wojewódzkiego we Włocławku z 17 grudnia 1996 roku (III Wz 790/96) warunkowo przedterminowo zwolniono skazanego z odbycia reszty kary, a zarządzeniem Prezesa Sądu Rejonowego w Wołominie z 13 maja 1998 roku (II K 217/96) umorzono zaległe należności sądowe w postaci orzeczonej grzywny w wysokości 300 złotych, gdzie następnie postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w Warszawie z 15 kwietnia 1998 roku (XI Kow/OWZ 210/98) odwołano warunkowe przedterminowe zwolnienie z części dotyczącej reszty nieodbytej kary, a postanowieniem Sądu Rejonowego w Wołominie z 18 grudnia 1998 roku (II K 217/96) zaliczono skazanemu okres odbytej kary pozbawienia wolności od 26 września 1995 roku do 20 grudnia 1996 roku, a następnie postanowieniem Sądu Rejonowego w Wołominie z 29 grudnia 1998 roku zamieniono karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności na karę aresztu w wymiarze 30 dni, a na poczet kary 30 dni aresztu zaliczono okres tymczasowego aresztowania od 26 września 1995 roku do 26 października 1995 roku i tę karę uznano za wykonaną oraz rozwiązano karę łączną 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną 300 złotych grzywny, a na podstawie art. 46 d.k.w. i art. 4 § 4 d.k.k. orzeczono zatracie skazania za czyn określony w art. 11 § 1 d.k.k. w zw. z art. 208 d.k.k. stanowiący wykroczenie z art. 119 § 1 d.k.w.,

3.  Sądu Rejonowego w Wołominie z 21 stycznia 1998 roku sygnatura akt II K 242/97 za przestępstwo z art. 210 § 1 d.k.k. w zw. z art. 60 § 2 d.k.k., popełnione 8 marca 1997 roku, na podstawie art. 210 § 11 d.k.k. w zw. z art. 36 § 2 i 3 d.k.k. i art. 60 § 2 k.k. na karę 2 lat pozbawienia wolności i 200 złotych grzywny, gdzie na podstawie art. 83 § 1 d.k.k. zaliczono na poczet kary pozbawienia wolności okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od 9 marca 1997 roku do 21 stycznia 1998 roku, gdzie postanowieniem Sądu Rejonowego w Wołominie z 23 stycznia 1998 roku (II K 242/97) sprostowano oczywistą omyłkę w obliczeniu okresu zaliczenia na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności tymczasowego aresztowania, uznając, jako termin końcowy 19 czerwca 1997 roku, gdzie następnie postanowieniem Sądu Rejonowego w Wołominie z 23 kwietnia 1998 roku (II K 242/97) sprostowano postanowienie Sądu Rejonowego w Wołominie z 23 stycznia 1998 roku (II K 242/97) i zaliczono skazanemu na poczet orzeczonej kary 2 lat pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania od 9 marca 1997 roku do 20 czerwca 1997 roku, gdzie następnie postanowieniem Sądu Okręgowego w Radomiu z 19 grudnia 2002 roku warunkowo przedterminowo zwolniono skazanego z odbycia reszty kary pozbawienia wolności,

4.  Sądu Rejonowego w Radomiu z 25 września 2002 roku sygnatura akt VII K 534/02 za przestępstwo z art. 242 § 2 k.k., popełnione 17 września 2000 roku, na podstawie art. 242 § 2 k.k. na karę 3miesięcy pozbawienia wolności

5.  Sądu Rejonowego w Wołominie z 22 października 2007 roku sygnatura akt V K 617/07 za przestępstwo z art. 209 § 1 k.k., popełnione w okresie od 29 października 2002 roku do 23 maja 2007 roku, na podstawie art. 209 § 1 k.k. na karę 9 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania w tym okresie – na podstawie art. 34 k.k. i art. 35 § 1 k.k. – nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym na rzecz Przedsiębiorstwa (...) w W., gdzie na podstawie art. 36 § 1 k.k. oddano skazanego w okresie próby pod dozór kuratora, a na podstawie art. 72 § 1 pkt 3 k.k. w zw. z art. 36 § 2 k.k. zobowiązano oskarżonego do wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie dzieci,

6.  Sądu Rejonowego w Wołominie z 17 września 2010 roku sygnatura akt V K 2041/10 za przestępstwo z art. 178a § 1 k.k., popełnione 8 maja 2010 roku, na podstawie art. 178a § 1 k.k. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawieszono na 2 lata próby, a na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzeczono zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na rok, natomiast na podstawie art. 49 § 2 k.k. orzeczono obowiązek zapłaty świadczenia pieniężnego na rzecz (...) Komitetu (...) w W. w wysokości 200 złotych,

7.  Sądu Rejonowego w Wołominie z 2 lipca 2012 roku sygnatura akt V K 2042/10

a) za przestępstwo z art. 178a § 1 k.k., popełnione 21 maja 2010 roku, na podstawie art. 178a § 1 k.k. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności, a na podstawie art. 42 § 2 k.k. i art. 43 § 1 k.k. orzeczono zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na 3 lata,

b) za przestępstwo z art. 178a § 4 k.k., popełnione 25 marca 2011 roku, na podstawie art. 178a § 4 k.k. na karę roku pozbawienia wolności, a na podstawie art. 42 § 2 k.k. i art. 43 § 1 k.k. orzeczono zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na 4 lata,

gdzie na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzeczono karę łączną roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 69 § 1, 2 i 4 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawieszono na 5 lat próby, na podstawie art. 71 § 1 k.k. orzeczono karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na podstawie art. 33 § 3 k.k. na kwotę 10 złotych, na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczono na poczet orzeczonej kary grzywny okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie w postaci zatrzymania 21 maja 2010 roku, na podstawie art. 73 § 1 k.k. oddano skazanego pod dozór kuratora w okresie próby, na podstawie art. 90 § 2 k.k., art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. połączono orzeczone wobec skazanego środki karne w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i orzeczono tytułem łącznego środka karnego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na 5 lat, po czym postanowieniem Sądu Rejonowego w Wołominie z 22 stycznia 2015 roku (V Ko 2736/14) zarządzono wykonanie wobec skazanego warunkowo zawieszonej kary łącznej roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności, a na poczet kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono skazanemu jego zatrzymanie w sprawie 21 maja 2010 roku,

8.  Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie z 18 lipca 2012 roku sygnatura akt V K 433/12

a) za przestępstwo z art. 291 § 1 k.k., popełnione w nieustalonym okresie czasu, jednak nie później niż 31 sierpnia 2011 roku, na podstawie art. 291 § 1 k.k. na karę 7 miesięcy pozbawienia wolności,

b) za przestępstwo z art. 244 k.k., popełnione 27 stycznia 2011 roku, na podstawie art. 244 k.k. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności,

gdzie na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzeczono karę łączną 9 miesięcy pozbawienia wolności, a na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczono na poczet kary łącznej pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania w sprawie od 31 sierpnia 2011 roku do 19 stycznia 2012 roku,

9.  Sądu Rejonowego w Pruszkowie z 12 marca 2013 roku sygnatura akt II K 26/13 za przestępstwo z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełnione w okresie od 23 marca 2007 roku do 27 czerwca 2007 roku, na podstawie art. 291 § 1 k.k. na karę 9 miesięcy pozbawienia wolności, gdzie na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzeczono przepadek, a na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczono na poczet kary pozbawienia wolności okres zatrzymania w sprawie od 27 czerwca 2007 roku do 29 czerwca 2007 roku,

10.  Sądu Rejonowego w Wołominie z 26 listopada 2013 roku sygnatura akt V K 860/12 za przestępstwo z art. 244 k.k., popełnione 7 września 2012 roku, na podstawie art. 244 k.k. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności,

11.  Sądu Rejonowego w Garwolinie z 30 grudnia 2013 roku sygnatura akt II K 215/13 za przestępstwo z art. 244 k.k., popełnione 19 stycznia 2013 roku, na podstawie art. 244 k.k. na karę roku pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawieszono na 3 lata próby, a na podstawie art. 71 § 1 k.k. w zw. z art. 33 § 3 k.k. na karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych,

12.  Sądu Rejonowego w Wołominie z 14 stycznia 2015 roku sygnatura akt V K 147/13 za przestępstwo z art. 291 § 1 k.k., w bliżej nieustalonym czasie, jednak nie wcześniej niż 27 stycznia 2012 roku i nie później niż 31 stycznia 2012 roku, na podstawie art. 291 § 1 k.k. na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, gdzie na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczono na poczet kary pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania od 31 stycznia 2012 roku do 30 kwietnia 2012 roku, a następnie postanowieniem Sądu Rejonowego w Wołominie z 13 marca 2015 roku na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzeczono przepadek,

Sąd Rejonowy w Wołominie wyrokiem z dnia 18 stycznia 2016 r. sygn. akt V K 265/15:

I.  na podstawie art. 85 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 1 lipca 2015 roku w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy z 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, art. 86 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 8 czerwca 2010 roku w zw. z art. 4 § 1 k.k. i w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy z 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw oraz art. 87 k.k. połączył karę ograniczenia wolności, wymierzoną wyrokiem z punktu 5 oraz karę pozbawienia wolności, wymierzoną wyrokiem z punktu 9 i orzekł wobec skazanego karę łączną roku pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 1 lipca 2015 roku w zw. z art. 4 § 1 k.k. i art. 87 k.k. na poczet kary łącznej pozbawienia wolności, orzeczonej w pkt I, zaliczył skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia go wolności w sprawie Sądu Rejonowego w Pruszkowie II K 26/13 od 27 czerwca 2007 roku do 29 czerwca 2007 roku, przyjmując, że jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie jest równoważny jednemu dniowi kary łącznej pozbawienia wolności, orzeczonej w punkcie I oraz zaliczył skazanemu wykonanie w całości kary 9 miesięcy ograniczenia wolności, wymierzonej w sprawie Sądu Rejonowego w Wołominie V K 617/07, przyjmując, że jest ona równoważna 135 dniom kary łącznej pozbawienia wolności, orzeczonej w punkcie I;

III.  orzekł, iż w pozostałej części wyroki z punktów: 5 i 9 podlegają odrębnemu wykonaniu;

IV.  stwierdził, że łączny środek karny w postaci zakazu prowadzenia przez 5 lat wszelkich pojazdów mechanicznych, orzeczony wyrokiem Sądu Rejonowego w Wołominie z 2 lipca 2012 roku sygn. akt V K 2042/10, utracił moc i na podstawie art. 86 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 8 czerwca 2010 roku w zw. z art. 4 § 1 k.k. w zw. z art. 90 § 2 k.k. i art. 91 § 3 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 1 lipca 2015 roku w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy z 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw w zw. z art. 90 § 2 k.k. połączył zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, wymierzony wyrokiem z punktu 6 oraz zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, wymierzony w punkcie II wyroku z punktu 7 i orzekł wobec skazanego łączny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na 3 lata;

V.  na podstawie art. 577 k.p.k. w zw. z art. 90 § 2 k.k. na poczet łącznego zakazu prowadzenia pojazdów, orzeczonego w pkt IV, zaliczył skazanemu okresy wykonywania zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, orzeczonego w sprawie Sądu Rejonowego w Wołominie V K 2041/10, od 25 września 2010 roku do 31 sierpnia 2011 roku, od 19 stycznia 2012 roku do 31 stycznia 2012 roku i od 30 kwietnia 2012 roku do 10 maja 2012 roku oraz okres wykonywania łącznego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, orzeczonego w sprawie Sądu Rejonowego w Wołominie V K 2042/10, od 20 lipca 2012 roku do 8 lipca 2014 roku, stwierdzając, iż każdy dzień spośród wyżej wymienionych okresów obowiązywania zakazów prowadzenia pojazdów mechanicznych jest równoważny jednemu dniowi łącznego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, orzeczonego w punkcie IV;

VI.  na podstawie art. 85 i 86 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 1 lipca 2015 roku w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy z 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw połączył karę pozbawienia wolności, wymierzoną w punkcie III wyroku z punktu 7, kary pozbawienia wolności, wymierzone wyrokami z punktu 8 oraz z punktu 12 i orzekł wobec skazanego karę łączną 2 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności;

VII.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 1 lipca 2015 roku w zw. z art. 4 § 1 k.k. i art. 577 k.p.k. na poczet kary łącznej pozbawienia wolności, orzeczonej w pkt VI, zaliczył skazanemu dzień 21 maja 2010 roku, jako dzień rzeczywistego pozbawienia go wolności w sprawie Sądu Rejonowego w Wołominie V K 2042/10, przyjmując, że dzień ten jest równoważny jednemu dniowi kary łącznej pozbawienia wolności, orzeczonej w punkcie VI, zaliczył skazanemu okres tymczasowego aresztowania od 31 sierpnia 2011 roku do 19 stycznia 2012 roku, zaliczonego na poczet kary łącznej pozbawienia wolności w sprawie Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie V K 433/12, przyjmując, że każdy dzień tymczasowego aresztowania jest równoważny jednemu dniowi kary łącznej pozbawienia wolności, orzeczonej w punkcie VI oraz zaliczył skazanemu okres tymczasowego aresztowania od 31 stycznia 2012 roku do 30 kwietnia 2012 roku, zaliczonego na poczet kary pozbawienia wolności w sprawie Sądu Rejonowego w Wołominie V K 147/13, przyjmując, że każdy dzień tymczasowego aresztowania jest równoważny jednemu dniowi kary łącznej pozbawienia wolności, orzeczonej w punkcie VI;

VIII.  orzekł, iż w pozostałej części wyroki z punktów: 6, 7, 8 i 12 podlegają odrębnemu wykonaniu;

IX.  na podstawie art. 85 i 86 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 1 lipca 2015 roku w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy z 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw i art. 89 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 1 lipca 2015 roku w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy z 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw połączył karę pozbawienia wolności, wymierzoną wyrokiem z punktu 10 oraz karę pozbawienia wolności, wymierzoną wyrokiem z punktu 11 i orzekł wobec skazanego karę łączną roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

X.  orzekł, iż w pozostałej części wyroki z punktów 10 i 11 podlegają odrębnemu wykonaniu;

XI.  na podstawie art. 572 k.p.k. umorzył postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego w pozostałym zakresie;

XII.  zwolnił skazanego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, obciążając wydatkami Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł skazany.

Zaskarżył ten wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze. Z treści apelacji wynika, że zarzucił temu wyrokowi rażącą niewspółmierność orzeczonych kar łącznych wynikającą z nieuwzględnienia wszystkich istotnych okoliczności mających wpływ na wymiar kary, a w szczególności zachowania skazanego w okresie odbywania kary.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie kar łącznych orzeczonych w wyroku łącznym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja skazanego jest niezasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że Sąd Rejonowy właściwie ustalił realne zbiegi przestępstw i dokonał prawidłowego połączenia poszczególnych wyroków jednostkowych, a apelacja tych ustaleń nie podważa, natomiast kwestionuje wymiar orzeczonych kar łącznych jako rażąco niewspółmiernych w świetle okoliczności dotyczących zachowania się skazanego w czasie pobytu w jednostce penitencjarnej.

Zarzut i argumentacja apelacji są niezasadne. Orzeczenie kary łącznej nie musi przynosić skazanemu korzyści, tj. oznaczenia kary łącznej w wymiarze niższym od arytmetycznej sumy poszczególnych kar. Co do zasady w wyroku łącznym istnieje możliwość nawet pogorszenia sytuacji skazanego, w szczególności przy łączeniu wyroków zawierających już kary łączne, bądź kary orzeczone za ciąg przestępstw, bowiem sąd orzekający nową karę łączną nie tylko nie jest związany wymierzonymi w poszczególnych sprawach karami łącznymi, ale i granicy nowej kary łącznej nie wyznaczają mu poprzednio orzeczone kary łączne, a wyłącznie granice te są wyznaczone wysokością kar jednostkowych orzeczonych za poszczególne przestępstwa przypisane skazanemu w wyrokach podlegających łączeniu (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 28 lutego 2014 r., sygn. akt II AKa 511/13, LEX nr 1487578). Taka sytuacja wystąpiła także w przedmiotowej sprawie, bowiem w miejsce uprzednio orzeczonych wobec skazanego kar łącznych weszły kary łączne orzeczone zaskarżonym wyrokiem, a nadto do wykonania pozostały skazanemu kary jednostkowe z tych wyroków nieobjęte niniejszym wyrokiem łącznym.

Trudno skutecznie kwestionować rozstrzygnięcie zawarte w pkt IV części dyspozytywnej wyroku zakazu prowadzenia pojazdów, skoro łączny wymiar tego środka karnego został orzeczony na zasadzie absorpcji, a więc w wymiarze dla skazanego najkorzystniejszym. Brak jest również podstaw do skutecznego kwestionowania jako rażąco surowych kar łącznych określonych w pkt I, VI i IX części dyspozytywnej wyroku, które zostały orzeczone na zasadzie asperacji. Zastosowanie przez Sąd jednej z trzech zasad, tj. absorpcji, asperacji, czy kumulacji uzależnione jest od szeregu okoliczności występujących w każdej konkretnej sprawie.

Kara łączna to szczególna kara wymierzana niejako "na nowo" i jako taka stanowić musi syntetyczną całościową ocenę zachowań sprawcy, będąc właściwą, celową z punktu widzenia prewencyjnego reakcją na popełnione czyny i jako taka nie może i nie powinna być postrzegana, jako instytucja mająca działać na korzyść skazanego, ale jako instytucja gwarantująca racjonalną politykę karania w stosunku do sprawcy wielości - pozostających w realnym zbiegu - przestępstw” (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 lutego 2014 r., sygn. akt II AKa 511/13, LEX nr 1487578).

Przy wymiarze kary łącznej znaczenie ma nie tylko związek podmiotowy i przedmiotowy między zbiegającymi się przestępstwami, w jakich odstępach czasu zostały one popełnione, stopień społecznej szkodliwości charakteryzujący wszystkie zachowania przestępcze nim objęte oraz wymogi prewencyjnego oddziaływania kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej, lecz również uprzednia karalność, wielość czynów wchodzących do realnego zbiegu w tej konfiguracji czasowej. Popełnienie bowiem przez sprawcę dwóch lub więcej przestępstw jest elementem prognostycznym, przemawiającym za wymierzeniem kary surowszej od wynikającej z zasady absorpcji. Dopiero taka kompleksowa ocena wszystkich okoliczności może doprowadzić do podjęcia decyzji o stosowaniu, właściwej w danym wypadku, zasady przy wymiarze kary łącznej. Wszystkie przytoczone wyżej okoliczności dotyczące istoty kary łącznej zostały przez Sąd I instancji prawidłowo uwzględnione i znalazły odzwierciedlenie w obszernym i przejrzystym pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Sąd Rejonowy prawidłowo wskazał na bliski związek przedmiotowo - podmiotowy pomiędzy przestępstwami ujętymi w zbiegach opisanych w punktach IV i VI części dyspozytywnej wyroku i brak ścisłego związku w zakresie zbiegów z punktów I i IX części dyspozytywnej wyroku (za wyjątkiem bliskości czasowej) i przedstawioną w tym zakresie argumentację należy w pełni podzielić. Wskazać przy tym należy, że bliski związek przedmiotowo – podmiotowy łączący poszczególne czyny, jak i niewielkie odstępy czasu, w jakich zostały one popełnione, stanowią jedynie dla Sądu wskazówkę, iż przy wyrokowaniu należy skłaniać się ku zasadzie absorpcji. Ostateczny wymiar kary łącznej uwarunkowany będzie jednak jeszcze innymi wskazanymi wyżej okolicznościami, które powinny być brane pod uwagę w każdym przypadku jej orzekania.

Przeprowadzona kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia dowiodła, że wbrew twierdzeniom skarżącego, Sąd Rejonowy nie pominął opinii o skazanym przy orzekaniu kar łącznych, czemu dał wyraz w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Sąd ten bowiem prawidłowo uwzględnił okoliczności wynikające z opinii o skazanym w czasie odbywania kary pozbawienia wolności. Wziął pod uwagę, że zachowanie i postawa skazanego zostały określone jako poprawne (k. 124 v). Z aktualnej opinii z jednostki penitencjarnej, w której skazany przebywa wynika, że jego zachowanie i postawa określane są jako bardzo dobre, co koresponduje z poprzednio sporządzoną opinią. Podkreślić jednakże należy, że przestrzeganie regulaminu obowiązującego wewnątrz jednostki penitencjarnej, czy poprawne zachowanie wobec funkcjonariuszy służby więziennej jest obowiązkiem każdego osadzonego. Taka poprawność w zachowaniu skazanego w warunkach w warunkach izolacji więziennej powinna być standardem. Wysoce niewłaściwym byłoby nadmierne nagradzanie skazanego za to, że zachowuje się w sposób regulaminowy, czyli taki, jaki jest od niego wymagany. Okoliczność, iż skazany brał udział w różnych programach resocjalizacyjnych bez wątpienia należy oceniać pozytywnie, gdyż stanowi bardzo ważny element kształtowania właściwej postawy skazanego na przyszłość, jednakże okoliczności wynikające z pozytywnej opinii o skazanym w czasie odbywana kary pozbawienia wolności znalazły już swój należyty wyraz w karach łącznych orzeczonych już przez Sąd I instancji na zasadzie asperacji, mimo wielokrotnej karalności skazanego (k. 228-229). Podkreślić przy tym należy, że skazany już od najmłodszych lat dopuszczał się wielu czynów zabronionych, a jego konflikt z prawem trwał od 1994 do 2013 r. Popełnienie tak wielu przestępstw daje podstawę do twierdzenia, że choć proces odbywania przez skazanego kar pozbawienia wolności przebiega poprawnie, to nie można uznać, że oparcie w tej sytuacji wymiaru kary łącznej na zasadzie absorpcji, czy też wydatne złagodzenie orzeczonych kar pozbawienia wolności w ramach zasady asperacji, byłoby zgodne ze społecznym poczuciem sprawiedliwości. Oznaczałoby to bowiem swoistego rodzaju przyzwolenie na popełnianie przestępstw, za które wymierzona kara łączna nie odzwierciedlałaby faktu wielokrotnego wchodzenia skazanego w konflikt z prawem i w istocie stanowiła niczym nieuzasadnioną premię dla skazanego. Słusznie zatem Sąd meriti uznał, iż w odniesieniu do kar pozbawienia wolności orzeczonych w poszczególnych zbiegach realnych brak było podstaw do orzekania kar łącznych na zasadzie absorpcji, która podobnie, jak przeciwstawna jej zasada kumulacji jest rozwiązaniem wyjątkowym. Brak też było podstaw do łagodniejszego wymiaru kar łącznych ukształtowanych na zasadzie asperacji. Okoliczności dotyczące osobistej i rodzinnej sytuacji skazanego, które podnosi skarżący, również zostały prawidłowo rozważone przez Sąd Rejonowy i brak jest skutecznych podstaw do zakwestionowania przedstawionej w tym zakresie argumentacji.

Reasumując - kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku wykazała, że Sąd meriti w sposób należyty uwzględnił wszystkie okoliczności istotne dla wymiaru kar łącznych oraz dokonał prawidłowej całościowej oceny przestępczych zachowań skazanego, które były przedmiotem rozstrzygnięć zawartych w wyrokach podlegający łączeniu. Apelacja, poza zanegowaniem stanowiska Sądu I instancji, nie przedstawiła takich okoliczności, które wskazywałyby na nietrafność wymiaru kar łącznych. Orzeczone kary pozbawienia wolności uwzględniają, zdaniem Sądu Okręgowego, we właściwych proporcjach, wszystkie przesłanki ich wymiaru, a nadto winny osiągnąć cele zapobiegawcze i wychowawcze w stosunku do skazanego, spowodować motywację do dalszego pozytywnego zachowania, poszanowania norm prawnych i skłonić do przestrzegania społecznie akceptowanych form postępowania, jak również spełnić swój cel w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Stanowią one właściwą reakcję na popełnione przez skazanego pozostające w zbiegu realnym przestępstwa. Trudno w tej sytuacji mówić o ich rażącej niewspółmierności (surowości) w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k., a tym samym o ich zmianie w kierunku postulowanym w apelacji skazanego.

Orzeczenie o wydatkach postępowania odwoławczego oparto o przepis art. 624 § 1 k.p.k. mając na uwadze, że ich uiszczenie przez skazanego, z uwagi na jego sytuację materialną oraz przebywanie w warunkach izolacji penitencjarnej, gdzie nie jest zatrudniony odpłatnie, byłoby zbyt uciążliwe.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł jak w dyspozytywnej części wyroku.

SSO Marek Wojnar SSO Beata Tymoszów SSO Michał Chojnowski