Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 października 2015 roku

Sąd Rejonowy w Kielcach Wydział VIII Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący - SSR Katarzyna Latała

Protokolant - sekr. sąd. Agnieszka Nowek

po rozpoznaniu w dniu 20 października 2015 roku w Kielcach

na rozprawie

sprawy z wniosku H. Ś.

z udziałem S. Ś., E. T. i J. M.

o ustanowienie służebności gruntowej

p o s t a n a w i a:

I.  ustanowić na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości położonej K. przy ulicy (...) obręb (...) ark. 6 oznaczonej numerem ewidencyjnym (...) dla której Sąd Rejonowy w Kielcach prowadzi księgę wieczystą (...) oraz na rzecz każdoczesnego użytkownika wieczystego nieruchomości położonej w K. przy ul. (...) oznaczonej numerem ewidencyjnym (...) dla której Sąd Rejonowy w Kielcach prowadzi księgę wieczystą (...) służebność gruntową sieci wodociągowej i kanalizacyjnej przez istniejącą sieć na nieruchomościach:

1.  położonej w K. i oznaczonej numerem ewidencyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w Kielcach prowadzi księgę wieczystą (...) pasem gruntu o powierzchni 0,0051 ha wyznaczonym przez punkty 04 – 05 – 013 – 031 – 030 – 06 – 04 pod przyłączem wodociągowym oraz pasem gruntu o powierzchni 0,0006 ha wyznaczonym przez punkty 026 – 027 – 028 – 029 – 026 pod przyłączem kanalizacyjnym,

2.  położonej w K. i oznaczonej numerem ewidencyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w Kielcach prowadzi księgę wieczystą (...) pasem gruntu o powierzchni 0,0026 ha wyznaczonym przez punkty 026 – 027 – (...) – 024 – 025 – 026 pod przyłączem kanalizacyjnym,

przedstawioną na mapie sporządzonej przez geodetę uprawnionego J. K. przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 16 lutego 2015 r. za numerem (...);

II.  zasądzić solidarnie od wnioskodawczyni H. Ś. i uczestnika S. Ś. tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności opisanej szczegółowo w punkcie I:

1.  na rzecz uczestniczki E. T. kwotę 6 058 zł (sześć tysięcy pięćdziesiąt osiem złotych), z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia postanowienia do dnia zapłaty,

2.  na rzecz uczestnika J. M. kwotę 2 763 zł (dwa tysiące siedemset sześćdziesiąt trzy złote), z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia postanowienia do dnia zapłaty;

III.  nakazać pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kielcach solidarnie od wnioskodawczyni H. Ś. i uczestnika S. Ś. kwotę 1 264,72 zł (jeden tysiąc dwieście sześćdziesiąt cztery złote siedemdziesiąt dwa grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

IV.  stwierdzić, że wnioskodawczyni i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

SSR Katarzyna Latała

UZASADNIENIE

W dniu 12 czerwca 2012 r. H. Ś. złożyła wniosek o ustanowienie służebności gruntowej obciążającej działkę oznaczoną numerem (...) przy ul. (...) w K. stanowiącej własność E. T., na rzecz nieruchomości składającej się z działki numer (...) położonej przy ul. (...), która to służebność polegać ma na znoszeniu przez każdoczesnego właściciela nieruchomości obciążonej korzystania przez każdoczesnego właściciela nieruchomości władnącej ze znajdującego się na nieruchomości przyłącza wodociągowego i kanalizacyjnego w postaci zalegających na nieruchomości obciążonej urządzeń umożliwiających dostęp do infrastruktury wodno – kanalizacyjnej dla nieruchomości władnącej. W uzasadnieniu wniosku wnioskodawczyni wskazała, iż uczestniczka E. T. nie wyraża zgody na to, by urządzenia wodno – kanalizacyjne przechodziły przez jej działkę; dnia 5 lipca 2007 r. w piśmie stwierdziła ona, iż zamierza dokonać odcięcia przyłącza wodociągowego i kanalizacyjnego, istnieje więc obawa, że nieruchomość wnioskodawczyni w wyniku odłączenia przyłącza zostanie pozbawiona dostępu do systemu wodno - kanalizacyjnego.

Na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2012 r.(k. 42 odwrót) uczestnicy S. Ś. i E. T. wnieśli o oddalenie wniosku podnosząc, ze nieruchomość ma dostęp do sieci wodociągowej.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 14 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy w Kielcach Sad Rodzinny w sprawie III RNs (...) zezwolił H. Ś. na poopieranie wniosku o ustanowienie służebności gruntowej obciążającej działkę numer (...) na rzecz nieruchomości będącej własnością małżonków Ś. składającej się z działki numer (...).

Prawomocnym postanowieniem z dnia 12 lutego 2014 r. Sąd Rejonowy w Kielcach Sad Rodzinny w sprawie III RNs (...) zezwolił H. Ś. na poopieranie wniosku o ustanowienie służebności gruntowej obciążającej działkę numer (...) na rzecz nieruchomości będącej własnością małżonków Ś. składającej się z działki numer (...).

W piśmie z dnia 24 września 2015 r. (k. 342 - 343) wnioskodawczyni sprecyzowała wniosek w ten sposób, że wniosła o ustanowenie służebności na działkach numer (...);na działce numer (...) pasem gruntu o powierzchni 0,0051 ha ograniczonym punktami 04 – 05 – 013 – 031 – 030 – 06 – 04 pod przyłączem wodociągowym oraz pasem gruntu o powierzchni 0,0006 ha ograniczonym punktami 026 – 027 – 028 – 029 – 026 pod przyłączem kanalizacyjnym, a na działce numer (...) pasem gruntu o powierzchni 0,0026 ha ograniczonym punktami 026 – 027 – (...) – 024 – 025 – 026n pod przyłączem kanalizacyjnym. Nadto wnioskodawczyni wniosła o zasądzenie wynagrodzenia za ustanowienie służebności w formie okresowej – rocznej wskazując, ze jej sytuacja gospodarcza i osobista nie pozwala na jednorazową zapłatę kwoty 8 821 zł i nie może w tym zakresie liczyć na pomoc męża.

Uczestnicy S. Ś., E. T. i J. M. (k.357) oponowali wnioskowi. Uprzednio uczestniczka E. T. nie wyraziła zgody na określenie wynagrodzenia w formie rocznej (k. 333 odwrót).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni H. Ś. oraz jej małż S. Ś. na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej są użytkownikami wieczystymi nieruchomości położonej przy ul. (...) i oznaczonej numerem 51/1. Nadto są oni współwłaścicielami działki oznaczonej numerem ewidencyjnym (...). Obie te działki stanowią całość gospodarczą.

Z nieruchomością tą sąsiaduje nieruchomość oznaczona numerem ewidencyjnym (...) będąca własnością uczestniczki E. T. oraz nieruchomość oznaczona numerem 54 będąca własnością uczestnika J. M..

W czasie, kiedy małżonkowie Ś. rozpoczęli budowę domu, rozpoczęli oni również starania o wykonanie przyłączy. Okazało się wówczas, że przeprowadzenie przyłączy wodno – kanalizacyjnych w ulicy (...) wiązać się będzie z dużymi kosztami. Uczestnik S. Ś. uzyskał wówczas zgodę swojego ojca B. Ś. (poprzedniego właściciela działki należącej obecnie do E. T.) na przeprowadzenie przyłączy wodno – kanalizacyjnych przez działkę numer (...). Wykonano wówczas dopływ wody do budynku wnioskodawczyni i jej męża oznaczonego numerem 19A z wykorzystaniem przyłącza wodociągowego do budynku oznaczonego numerem (...). Nadto w studzienkę kanalizacyjną odprowadzająca ścieki z budynku numer (...) włączono odpływ z budynku numerem (...), który to odpływ następuje również działką numer (...).

dowód:

- treść księgi wieczystej (...) k. 19 - 30

- treść księgi wieczystej (...) k. 159 - 168

- treść księgi wieczystej (...) k. 10 - 18

- odpis z księgi wieczystej (...) k. 181 - 184

- oględziny k. 94

- zeznania wnioskodawczyni k. 357 odwrót w zw. z k. 86 odwrót

- opinia biegłego J. J. k. 114 - 127

W piśmie z dnia 5 lipca 2007 r. uczestniczka E. T. oświadczyła, iż zamierza dokonać odcięcia przyłącza wodociągowego i kanalizacyjnego do posesji położonej przy ul. (...) oraz że nie wyraża zgody, by przyłącza przechodziły przez jej działkę. S. Ś. został wówczas poinformowany przez (...) Sp. z o.o., że w przypadku dokonania tego odcięcia Spółka utraci techniczną możliwość zaopatrywania w wodę posesji i umowa zostanie rozwiązana na skutek niemożności świadczenia usług.

dowód:

- pismo uczestniczki E. T. k. 6

- pismo (...) Sp. z o.o. z dnia 17 lipca 2007 r. k. 7

Nieruchomość wnioskodawczyni i jej męża składająca się z działek numer (...) nie posiada aktualnie formalnie zagwarantowanego odpowiedniego dostępu do sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej. Możliwe jest zapewnienia działkom numer (...) dostępu do sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej poprzez instalacje faktycznie na nieruchomościach i oznaczone jako działki gruntu numer (...) wraz z powierzchniami niezbędnymi do obsługi tych instalacji: szerokość pada ochronnego dla przewodów zlokalizowanych na głębokości poniżej 1,5 m od powierzchni terenu (czyli wodociągowych i kanalizacyjnych) wynosi minimum 3m. I tak:

1.  na działce numer (...) pasem gruntu o powierzchni 0,0051 ha ograniczonym punktami 04 – 05 – 013 – 031 – 030 – 06 – 04 pod przyłączem wodociągowym oraz pasem gruntu o powierzchni 0,0006 ha ograniczonym punktami 026 – 027 – 028 – 029 – 026 pod przyłączem kanalizacyjnym,

2.  na działce numer (...) pasem gruntu o powierzchni 0,0026 ha ograniczonym punktami 026 – 027 – (...) – 024 – 025 – 026n pod przyłączem kanalizacyjnym.

Możliwe jest wykonanie tych przyłączy w sposób wskazany w projekcie budowalnym opracowanym w 2009 r., to jest bezpośrednio od ulicy (...), jednakże brak jest uzasadnienia techniczno – ekonomicznego takiej inwestycji.

dowód:

- opinia biegłego J. J. k. 114 – 127, k. 153 odwrót – 154

- opinie biegłej L. S. k. 211 – 213.

Wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności na działce oznaczonej numerem (...) wynosi: 6 058 zł jako wynagrodzenie jednorazowe (606 zł jako wynagrodzenie okresowe - roczne). Wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności na działce oznaczonej numerem (...) wynosi 2 763 zł jako wynagrodzenie jednorazowe (276 zł jako wynagrodzenie okresowe - roczne).

dowód:

- opinia uzupełniająca biegłej R. G. k. 303 - 307.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci dowodów z dokumentów, które nie były kwestionowane w toku niniejszego postępowania.

W zakresie dostępu nieruchomości wnioskodawczyni i jej męża S. Ś. do mediów Sąd poczynił ustalenia faktyczne w oparciu o opinię pisemną i ustną biegłego J. J., które to opinie były opiniami jasnymi, pełnymi, sporządzonymi zgodnie z zasadami nauki i praktyki w tym zakresie. Podkreślić należy, iż biegły przeanalizował możliwości zapewnienia nieruchomości wnioskodawczyni i uczestnika dostępu do wody i kanalizacji. Tak sporządzone opinie dały więc Sądowi pełne podstawy do przyjęcia, iż biegły je sporządzający dysponuje wiadomościami specjalnymi niezbędnymi do stwierdzenia okoliczności mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.

Sąd poczynił również ustalenia faktyczne na podstawie opinii biegłej z zakresu szacowania nieruchomości R. G.. Przy czym ustalenia te poczynione zostały na podstawie opinii uzupełniającej biegłej, sporządzonej na skutek uwzględnienia zarzutów wnioskodawczyni co do nieruchomości przyjętych w opinii do porównania. Opinia uzupełniająca nie była już kwestionowana ani przez wnioskodawczynię, ani przez uczestników niniejszego postępowania.

Również opinia biegłego z zakresu geodezji L. S.odzwierciedlająca przebieg instalacji na gruncie stała się podstawą poczynienia przez Sąd ustaleń faktycznych jako niekwestionowana przez uczestników postępowania.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek H. Ś. o ustanowienie służebności sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 285 § 1 i 2 kc nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa). Służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części.

Wskazać przy tym należy, iż kwestia ustanowienia na rzecz osoby fizycznej – właściciela nieruchomości służebności polegającej na przeprowadzeniu sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej biegnącej przez sąsiednie nieruchomości nie została wprost uregulowana w przepisach ustawy Kodeks cywilny. Zważyć jednakże należy, iż Sąd Najwyższy wielokrotnie stawał na stanowisku, iż dopuszczalne jest ustanowienie przez sąd służebności gruntowej umożliwiającej przyłączenie do sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej nieruchomości pozbawionej połączenia z siecią i obciążenie tą służebnością nieruchomości mającej bezpośrednią łączność z tą siecią. Ustanowienie takiej służebności przez sąd odbywa się na podstawie stosowanego w drodze analogii art. 145 k.c. dotyczącego ustanowienia drogi koniecznej (por. postanowienie SN z dnia 25 czerwca 2008 w sprawie III CSK 108/08, wyrok SN z dnia 10 stycznia 2002 roku w sprawie II CKN 639/99, uchwała SN z dnia 3 czerwca 1965 r., III CO 34/65, OSNCP 1966, z. 7-8, poz. 91).

Na skutek nowelizacji kodeksu cywilnego ustawą z dnia 30 maja 2008 roku o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw ( Dz.U.08.116.731) kwestia ustanowienia służebności przesyłu została wprost uregulowana w przepisach art. 305 ¹ k.c. – art. 305 ⁴ k.c. Stosownie bowiem do treści art. 305 ¹ k.c. nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). Zważyć jednakże należy, iż przepisy wprowadzone przywołaną powyżej nowelizacją kodeksu cywilnego dotyczą jedynie służebności przesyłu ustanawianej na rzecz przedsiębiorcy. Ustanowienie służebności przesyłu uregulowanej w treści art. 305 ¹ k.c. – art. 305 ⁴ k.c. możliwe tylko na rzecz takiego przedsiębiorcy, który jest właścicielem urządzeń, służących do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz innych urządzeń podobnych lub który zamierza wybudować takie urządzenia. Nie oznacza to jednak, iż wprowadzona regulacja pozbawiła możliwości ustanowienia służebności gruntowej umożliwiającej przyłączenie do sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej na rzecz właściciela nieruchomości pozbawionej połączenia z takimi sieciami, a więc wówczas gdy zachodzi potrzeba zaspokojenia jednostkowych potrzeb właścicieli oznaczonych nieruchomości, bez dostępu do usług świadczonych przez przedsiębiorstwa użyteczności publicznej. W tym zakresie w dalszym ciągu uzasadnione jest analogiczne stosowanie normy art. 145 k.c. w sytuacji kiedy dla dostarczenia wody lub energii jest konieczne zainstalowanie na pośrednich nieruchomościach sąsiednich odpowiednich urządzeń przesyłowych, czy też korzystanie z już istniejących.

Niewątpliwie zaś z taką sytuacją mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie – jak bowiem jednoznacznie wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, nieruchomość wnioskodawczyni H. Ś. i jej męża S. Ś. składająca się z działek oznaczonych numerami (...) nie ma odpowiedniego dostępu do sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej. Co prawda faktyczny dostęp nieruchomości do wody i kanalizacji istnieje, w trakcie bowiem budowy domu uczestnik S. Ś. uzyskał wówczas zgodę swojego ojca B. Ś. na przeprowadzenie przyłączy wodno – kanalizacyjnych przez działkę numer (...) i wykonano wówczas dopływ wody do budynku wnioskodawczyni i jej męża oznaczonego numerem 19A z wykorzystaniem przyłącza wodociągowego do budynku oznaczonego numerem (...), a w studzienkę kanalizacyjną odprowadzająca ścieki z budynku numer (...) włączono odpływ z budynku numerem (...), który to odpływ następuje również działką numer (...). Zauważyć jednakże, że jest to dostęp jedynie faktyczny, opierający się na zgodzie właściciela nieruchomości, przez którą przebiegają instalacje; dostęp ten nie jest więc w żaden sposób formalnie uregulowany. Zgoda ta w każdej chwili może zaś zostać odwołana – jak wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego uczestniczka E. T. w piśmie z dnia 5 lipca 2007 r. oświadczyła, iż zamierza dokonać odcięcia przyłącza wodociągowego i kanalizacyjnego do posesji położonej przy ul. (...) oraz że nie wyraża zgody, by przyłącza przechodziły przez jej działkę, w związku z czym (...) Sp. z o.o. poinformowały S. Ś., że w przypadku dokonania tego odcięcia Spółka utraci techniczną możliwość zaopatrywania w wodę posesji i umowa zostanie rozwiązana na skutek niemożności świadczenia usług. Co prawda w toku niniejszego postępowania (oraz postępowań przed Sądem Rodzinnym) uczestniczka E. T. deklarowała, że nie zamierza odcinać tych instalacji, a sporządzenie pisma z dnia 5 lipca 2007 r. spowodowane było jedynie emocjami wywołanymi przez konflikt dotyczący przekazania jej przez wnioskodawczynię i jej męża części działki, zauważyć jednakże należy, iż są to jedynie deklaracje uczestniczki, które w każdej chwili mogą zostać wycofane, co jest prawdopodobne wobec istniejącego konfliktu pomiędzy wnioskodawczynią z jednej strony, a uczestniczką E. T. i jej bratek S. Ś. z drugiej strony i dotyczącym części nieruchomości należącej do wnioskodawczyni i jej męża. W takiej zaś sytuacji – gdy zgoda na korzystanie z nieruchomości może zostać w każdej chwili wycofana (także przez uczestnika J. M., który zresztą nigdy formalnie nie wyraził zgody na posadowienie urządzeń na jego działce)- nie można mówić, aby działki oznaczone numerami (...) posiadały zapewniony dostęp do instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej. Jedynie więc ustanowienie stosownej służebności usunie ten stan niepewności i w sposób trwały zapewni działkom oznaczonym numerami (...) dostęp do instalacji wodno – kanalizacyjnej.

Stosownie do treści art. 145 § 1 k.c. jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna). Zgodnie zaś z brzmieniem § 2 i § 3 powołanego powyżej przepisu przeprowadzenie drogi koniecznej ma nastąpić z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić, a nadto powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy.

Stosując powyższy przepis w drodze analogii do ustanowienia służebności sieci en wodociągowej i kanalizacji sanitarnej, stwierdzić należy, iż jest to możliwe w przypadku gdy nieruchomość nie posiada odpowiedniego przyłączenia do tychże sieci.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w sposób niewątpliwy wykazał iż nieruchomość położona w K. przy ul. (...) i oznaczona jako działka numer (...) będąca w użytkowaniu wieczystym wnioskodawczyni i uczestnika S. Ś. oraz nieruchomość oznaczona jako działka numerem (...) będąca ich współwłasnością obecnie nie posiadają odpowiedniego dostępu do sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej, zaś takie przyłączenie możliwe jest jedynie poprzez przeprowadzenie przyłącza przez nieruchomości sąsiednie.

Ustalając przebieg przedmiotowych służebności Sąd miał na względzie potrzeby działek (...), a także to aby ustanowienie służebności nastąpiło z jak najmniejszym obciążeniem gruntów przez które miałyby one przebiegać. Uwzględniając powyższe okoliczności, a także interes społeczno - gospodarczy, podzielając wnioski wypływające z opinii biegłego J. J., Sąd doszedł do przekonania, iż najbardziej zasadnym i celowym będzie przeprowadzenie służebności przez działki numer (...), przez istniejące na tych działkach instalacje.

Z tych też względów orzeczono jak w punkcie I postanowienia.

Co do wynagrodzenia za ustanowienie służebności drogi koniecznej stwierdzić należy, iż wynagrodzenie to należy się za samo ustanowienie służebności, a Sąd ustanawiając służebność, orzeka o wynagrodzeniu z urzędu. Co do zasady wynagrodzenie to powinno być określone jako świadczenie jednorazowe, jednakże orzecznictwo Sądu Najwyższego dopuszcza w określonych wypadkach możliwość określenia wynagrodzenia w formie świadczeń okresowych. (zob.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2012 r., II CSK 371/11, Lex nr 1215144; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 1999 r., III CKN 211/98, Lex nr 319573; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 1969 r., III CRN 379/68, OSNC 1969/12/223). Wnioskodawczyni w niniejszej sprawie wnosiła o zasądzenie wynagrodzenia w formie okresowej, argumentując swe stanowisko trudną sytuacją osobistą i gospodarczą. Zdaniem jednakże Sądu okoliczności niniejszej sprawy wskazują, iż właściwym jest ustalenie wynagrodzenia za ustanowienie służebności w formie wynagrodzenia jednorazowego. Orzekając w przedmiocie wynagrodzenie Sąd miał bowiem obowiązek wziąć pod uwagę również interes właścicieli nieruchomości obciążanych służebnością. W niniejszej zaś sprawie nie ujawniły się żadne okoliczności, które wskazywałyby, że przedmiotowa służebność stanie się dla nieruchomości władnących za jakiś czas zbędna, a to jest główne kryterium decydujące o zasadności zasądzenia wynagrodzenia w formie świadczenia okresowego. Skoro zaś nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, że za pewien czas służebność ta będzie zbędna dla nieruchomości władnących, zdaniem Sądu wynagrodzenie to winno zostać zasądzone w formie wynagrodzenia jednorazowego, tak aby właściciele nieruchomości niezwłocznie otrzymali stosowną rekompensatę za bezterminowe obciążenie swoich nieruchomości. Jak zaś wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności na działce oznaczonej numerem (...) wynosi 6 058 zł jako wynagrodzenie jednorazowe, zaś wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności na działce oznaczonej numerem (...) wynosi 2 763 zł jako wynagrodzenie jednorazowe. Wynagrodzenie to zasądzone zostało odpowiednio na rzecz uczestników E. T. i J. M., solidarnie od wnioskodawczyni H. Ś. i uczestnika S. Ś.. Okoliczność, iż uczestnik S. Ś. oponował wnioskowi nie zwalnia go bowiem z obowiązku zapłaty wynagrodzenia, albowiem jest on współużytkownikiem wieczystym i współwłaścicielem nieruchomości władnących.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w punkcie II postanowienia

Na zasadzie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazano pobrać od wnioskodawczyni H. Ś. i uczestnika S. Ś. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kielcach kwotę 1 264,72 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych. Sąd obciążył całością tych kosztów wnioskodawczynię i uczestnika, albowiem niniejsze postępowanie toczyło się w ich interesie – to dla ich nieruchomości doszło do ustanowenia służebności. Na nieuiszczone koszty sądowe w zakresie ustanowienia w/w służebności w łącznej kwocie 1 264,72 zł złożyły się:

- kwota 145,02 zł - część wynagrodzenia biegłego J. J. (k. 170)

- kwota 1 119,70 zł – część wynagrodzenia biegłej L. S. – S. (k. 223).

Podkreślić należy, iż w ocenie Sądu brak było podstaw do nieobciążania nieuiszczonymi kosztami sądowymi wnioskodawczyni (o co wnioskodawczyni wnosiła – k. 357), albowiem wnioskodawczyni osiąga stałe i regularne miesięczne dochody.

Z tych też względów sąd orzekł jak w punkcie III postanowienia.

Na zasadzie art. 520 § 1 k.p.c. w punkcie IV orzeczono, iż wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie. Wnioskodawczyni wnosiła co prawda, aby na podstawie przepisu art. 520 § 2 k.p.c. zasądzono na jej rzecz poniesione przez nią koszty postępowania od uczestniczki E. T., a to z uwagi na fakt, iż uczestniczka oponowała wnioskowi. Z faktu bowiem, iż uczestniczka E. T. jest członkiem rodziny wnioskodawczyni, w żadnym razie nie wynikał obowiązek uczestniczki wyrażenia zgody na ustanowienie służebności. Uczestniczka jako właściciel nieruchomości, która miała zostać obciążona, miała bowiem pełne prawo „bronić się” przed tym obciążeniem (mogło się przecież okazać, że służebność obciąży inne działki). Jeszcze raz podkreślić należy, iż ustanowienie służebności leżało wyłącznie w interesie współużytkowników wieczystych i współwłaścicieli nieruchomości władnących, oni zatem winni ponieść koszty niniejszego postępowania we własnym zakresie.

SSR Katarzyna Latała