Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Ga 228/16

POSTANOWIENIE

Dnia 29 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy, VIII Wydział Gospodarczy, w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Kala

Sędziowie: SO Marek Tauer

SR del. Artur Fornal (sprawozdawca)

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2016 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w B.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w B.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 30 lipca 2013 r. (sygn. akt VIII GC 1014/12)

p o s t a n a w i a:

uchylić zaskarżony wyrok w punktach I (pierwszym) oraz III (trzecim) i umorzyć postępowanie w sprawie.

Marek Tauer Elżbieta Kala Artur Fornal

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 lipca 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, w sprawie z powództwa syndyka (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej, zasądził od pozwanego Zakładów (...) S.A. na rzecz powoda kwotę 11 896,56 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 5 września 2012 r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałej części. Apelację od powyższego wyroku – w części zasądzającej (pkt I), a także w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu (pkt III) złożył pozwany.

Ustalono w toku postępowania przed Sądem drugiej instancji, że powodowa spółka (...) sp. z o.o. (na rzecz której działał syndyk, występujący z powództwem w niniejszej sprawie) została, wobec stwierdzenia zakończenia prowadzonego wobec niej postępowania upadłościowego w sprawie XV GUp 3/12 Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, prawomocnie wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego - ze skutkiem na dzień 16 lutego 2016 r. (zob. odpis pełny z rejestru przedsiębiorców – k. 319-322 v. akt sprawy).

W ocenie Sądu Okręgowego wydanie w tej sytuacji merytorycznego orzeczenia stało się niedopuszczalne na skutek utraty osobowości prawnej przez spółkę, która pozostawała w niniejszej sprawie powodem w znaczeniu materialnym (art. 160 ust. 1 w zw. z art. 144 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze; zob. także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2004 r. IV CK 86/04, LEX nr 143176, Biuletyn SN 2005, nr 2, poz. 15).

W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że z dniem uprawomocnienia się postanowienia sądu upadłościowego o zakończeniu postępowania upadłościowego, syndyk masy upadłości utracił legitymację procesową w niniejszej sprawie, dotyczącej praw upadłego, gdyż jego funkcja wygasła (art. 367 ust. 2 w zw. z art. 368 ust. 3 ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze; zob. także uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2014 r., III CZP 56/14, OSNC 2015, Nr 6, poz. 68). Z kolei także i upadła spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, z momentem uprawomocnienia się postanowienia sądu rejestrowego o wykreśleniu jej z właściwego rejestru utraciła swój byt prawny (art. 289 § 1 k.s.h.; por. m.in. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 1995 r., III CZP 64/95, OSNC 1995, Nr 11, poz. 180, a także postanowienie tego Sądu z dnia 19 czerwca 2001 r., I CZ 73/01, OSNC 2002, Nr 3, poz. 35). Nie może w związku z tym budzić wątpliwości, że strona powodowa utraciła obecnie zdolność sądową przysługującą jej z mocy art. 64 § 1 k.p.c. (zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2008 r., I CSK 204/08, „Biuletyn SN” 2009, nr 3, s. 9, a także uzasadnienie postanowienia tego Sądu z dnia 2 czerwca 2010 r., II PZ 15/2010, LEX nr 619634).

Trzeba przy tym zauważyć, że – jak to ustalono z urzędu na podstawie akt ww. postępowania upadłościowego powoda (zob. notatkę urzędową z dnia 28 listopada 2016 r. - k. 328 akt sprawy) – sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego dokonana w postępowaniu upadłościowym ww. spółki nie obejmowała wierzytelności będącej przedmiotem niniejszego sporu, to zaś wyklucza możliwość uznania nabywcy przedsiębiorstwa za następcę prawnego upadłego pod tytułem ogólnym (zob. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2012 r., IV CSK 598/12, LEX nr 1284765).

W konsekwencji uznać należy, że zaistniała nieusuwalna (bezsukcesyjna) następcza utrata zdolności sądowej strony powodowej uzasadnia umorzenie postępowania na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2002 r., V CKN 1100/00, OSNC 2003, Nr 1, poz. 11). Zauważyć trzeba, że jeśli – jak w niniejszej sprawie – pewne jest, że utrata zdolności sądowej przez stronę jest trwała, nieodwracalna (definitywna) i z pewnością nie ma następcy prawnego strony, wówczas uprzednie zawieszanie niniejszego postępowania na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. po to tylko, aby niezwłocznie je umorzyć, jest zupełnie zbędne (zob. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2011 r., II PK 63/11, LEX nr 1129342). Jedynie na marginesie można natomiast wskazać, że w aktach powyższej sprawy upadłościowej znajduje się także informacja syndyka powodowej spółki, z której wynika, iż przedmiotowa wierzytelność wygasła już wcześniej - na skutek potrącenia dokonanego z zachowaniem wymogów z art. 93 ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze ( zob. k. 330 akt sprawy).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 386 § 3 k.p.c. Należy ponadto wyjaśnić, że gdy do umorzenia postępowania dochodzi na skutek następczego braku zdolności sądowej strony należy przyjąć możliwość umorzenia postępowania na posiedzeniu niejawnym – na podstawie zastosowanego per analogiam art. 183 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Pomimo bowiem stanowczego brzmienia art. 375 k.p.c. odmienny pogląd doprowadziłby do sytuacji, w której nie jest dopuszczalne umorzenie postępowania przez sąd drugiej instancji ani na posiedzeniu niejawnym, ani też na rozprawie, o której nie można byłoby powiadomić strony (zob. M. Manowska [red.] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1-505(38), Wolters Kluwer 2015, teza 4 do art. 355).

Marek Tauer Elżbieta Kala Artur Fornal

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13