Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 listopada 2015r., wydanym w sprawie o sygn. akt VIII GC 673/15, Sąd Rejonowy w Częstochowie w sprawie z powództwa K. P. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. o zapłatę oddalił powództwo. Przedmiotowe orzeczenie zostało oparte o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne.

Pozwem z dnia 3 lutego 2015r. powód - K. P., wniósł o nakazanie pozwanej - (...) Sp. z o. o. w K., żeby w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, zapłaciła na rzecz powoda kwotę 1.107,00zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 stycznia 2014 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Powód podał, że prowadził sprawę egzekucyjną pozwanej, za którą wystawił fakturę VAT, a która nie została uregulowana.

Sprzeciwem od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Referendarza sądowego Sądu Rejonowego w Częstochowie w dniu 25 marca 2015r., sygn. akt VIII GNc 374/15 pozwana zaskarżyła nakaz w całości, kwestionując istnienie roszczenia. Podniosła, że powód świadczył na zlecenie pozwanego usługę prawną windykacji należności od dłużnika (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. na etapie sądowym i za ten etap wynagrodzenie powoda zostało uiszczone. Pozwana poinformowała powoda, że dłużnik jest niewypłacalny oraz, że nie wyraża zgody na dalsze prowadzenie działań przeciwko dłużnikowi na etapie postępowania egzekucyjnego – aby nie generować dodatkowych kosztów, które nigdy nie zostaną odzyskane.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podniósł, że postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte na wyraźną prośbę członka zarządu Spółki (...) Sp. z o. o. M. S.. Ponadto pełnomocnictwo udzielone Adwokatowi K. P. do prowadzenia sprawy przeciwko (...) Sp. z o. o. do dnia dzisiejszego nie zostało wypowiedziane.

Sąd Rejonowy ustalił, że pozwana reprezentowana przez prezesa M. S. zawarła z powodem umowę o świadczenie usług prawnych. Przedmiotem umowy było postępowanie sądowe przeciwko klientowi pozwanej spółki – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W.. W toku tego postępowania powód uzyskał tytuł wykonawczy – nakaz zapłaty. Pozwany zapłacił należność z tytułu udziału powoda w postępowaniu sądowym. Po uzyskaniu tytułu wykonawczego pozwana we własnym zakresie ustaliła, że jej dłużnik jest niewypłacalny i postępowanie egzekucyjne może nie przynieść rezultatu. Pozwana miała także na uwadze własną złą sytuacją i zamierzała uniknąć kosztów związanych z postępowaniem egzekucyjnym. Wobec powyższego pozwana nie zlecała powodowi dalszych czynności związanych z postępowaniem egzekucyjnym. W dniu 21 stycznia 2014r. powód wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 1.107 zł płatną do dnia 28 stycznia 2014r. tytułem „prowadzenia sprawy egzekucyjnej Km 2194/13”. Pozwana odesłała przesłaną jej fakturę, wskazując że nie wyrażała zgody na prowadzenie sprawy egzekucyjnej, a także, że faktura nie została zaksięgowana. Pismem z dnia 11 lutego 2014r. powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty wynikającej z faktury nr (...), jak również z faktury nr (...).

W ocenie Sądu Rejonowego zebrany materiał dowodowy nie potwierdził istnienia roszczenia powoda. Powód przedstawił jedynie fakturę VAT dotyczącą „prowadzenia sprawy egzekucyjnej Km 2194/13” nie wskazując kiedy wniosek został złożony, jaki komornik prowadził tą sprawę, ani nie załączając żadnych dotyczących jej dokumentów. Powód nie wykazał także na jakiej podstawie wystawił fakturę na dochodzoną kwotę, gdyż nie wskazał jaka była wysokość zadłużenia określona we wniosku egzekucyjnym. Nie wiadomo też na jakim etapie i z jakim skutkiem zakończyło się postępowanie egzekucyjne. Sąd wskazał, że sama faktura nie może stanowić podstawy do czynienia ustaleń w tym zakresie. Twierdzenia powoda, że udzielone mu pełnomocnictwo nie zostało nigdy wypowiedziane, a zatem uprawniony był także do prowadzenia postępowania egzekucyjnego były zdaniem Sądu bezzasadne. Pełnomocnik nie ma uprawnienia do prowadzenia postępowania egzekucyjnego bez wyraźnej woli mocodawcy. Wola taka nie została wykazana. Do złożenia wniosku do komornika o wszczęcie egzekucji i do dalszych czynności egzekucyjnych potrzebne jest osobne pełnomocnictwo, gdyż w tym zakresie nieskuteczne jest pełnomocnictwo wystawione w postępowaniu rozpoznawczym. Sąd wskazał, że powód był niekonsekwentny w zakresie wskazania, kiedy doszło do wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Najpierw twierdził, że nastąpiło to niezwłocznie po uzyskaniu tytułu wykonawczego, co jak wynika z jego zeznań miało miejsce 6.11.2012r., a podczas przesłuchania wskazał, że nastąpiło to dopiero po kilku miesiącach z uwagi na stanowisko prezesa pozwanej, który usiłował pertraktować z dłużnikiem. Rozbieżności te Sąd uznał za istotne w świetle stanowiska pozwanej, która cały czas konsekwentnie zaprzeczała, że wyrażała zgodę na prowadzenie postępowania egzekucyjnego.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód. Zaskarżając orzeczenie w całości, zarzucił mu:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego, a to:

a)  art. 91 pkt 2 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że pełnomocnictwo udzielone powodowi przez pozwanego nie uprawniało go do wszczęcia postępowania egzekucyjnego;

b)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na dowolnej, a nie swobodnej ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności poprzez:

- stwierdzenie, że powód nie wykazał, aby wykonywał czynności w postępowaniu egzekucyjnym ani wysokości dochodzonego roszczenia, a tym samym nie udowodnił swojego roszczenia, choć pozwana nie kwestionowała faktu prowadzenia przez powoda sprawy egzekucyjnej sygn. akt Km 2194/13, ani też wysokości żądanej kwoty, a jedynie kwestionowała zasadność prowadzenia sprawy egzekucyjnej przez powoda;

- przyjęcie, że zachodzą rozbieżności w twierdzeniach powoda co do okresu, w którym doszło do wszczęcia postępowania egzekucyjnego podczas gdy powód konsekwentnie wskazywał, że postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte po kilku miesiącach od uzyskania tytułu wykonawczego z uwagi na stanowisko prezesa pozwanej, który usiłował pertraktować z dłużnikiem;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na przyjęciu, że:

a)  „pozwany nie zlecał powodowi dalszych czynności związanych z postępowaniem egzekucyjnym”;

b)  „powód jest niekonsekwentny w zakresie wskazania kiedy doszło do wszczęcia postępowania egzekucyjnego. W odpowiedzi na sprzeciw twierdzi, że doszło do tego niezwłocznie po uzyskaniu tytułu wykonawczego, co jak wynika z jego zeznań miało miejsce 6.11.2012 roku, podczas gdy w trakcie przesłuchania stwierdził on, że stało się to po kilku miesiącach”.

Powód wniósł o dopuszczenie w poczet materiału dowodowego dokumentów mających wykazać wykonywanie przez niego czynności w postępowaniu egzekucyjnym i wysokość dochodzonego roszczenia.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, w I i II instancji według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o oddalenie apelacji w całości jako niezasadnej i pominięcie nowych faktów i dowodów przedstawionych przez powoda w apelacji. Skarżąca podała, że każdorazowo wskazywała powodowi jakie działania chciałaby podejmować w prowadzonych przez niego sprawach, gdyż współpraca stron oparta była na wcześniej wypracowanych zasadach o charakterze partnerskim. Pozwana dążyła do polubownego uzyskania należności od swojego kontrahenta będącego osobą prawną. Zarzut naruszenia art. 91 pkt 2 k.p.c. i podkreślanie przez powoda swojego uprawnienia do wszczęcia postępowania egzekucyjnego sprzecznego z wolą i interesem pozwanej, prowadzi do kuriozalnej sytuacji narażania spółki na dalsze nieuzasadnione koszty postępowania. Odnosząc się do wniosków dowodowych pozwana wskazała, że spóźnione, a okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione. Powód jako podmiot gospodarczy, od którego wymagana jest nader należyta staranność, powinien w swojej działalności dążyć do minimalizowania negatywnych skutków dla swoich klientów, a nie samemu doprowadzać do dodatkowych i zbytecznych ujemnych skutków finansowych, które pozwany już wcześniej przewidywał.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wniesiona w sprawie jest bezzasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji. Znajdują one oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, który został oceniony przez ten Sąd w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c. z uwzględnieniem zasad logiki i doświadczenia życiowego. Trudno zarzucić Sądowi Rejonowemu brak logiki, gdyż wyciągnięte przez niego wnioski, z zeznań świadków oraz materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie są prawidłowe. Nie ma podstaw do tego by zakwestionować przeprowadzoną przez Sąd I instancji ocenę dowodów, bowiem nie można zarzucić temu Sądowi tego, iż ocena ta jest dowolna i przekracza granicę swobodnej oceny dowodów. Sąd Okręgowy podzielił również ocenę prawną Sądu Rejonowego oraz argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że w postępowaniu uproszczonym, stosownie do art. 505 ⁹ § 1 ¹ k.p.c. apelację można oprzeć na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie (pkt 1) lub naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy (pkt 2). Zatem tylko takie naruszenia Sąd Okręgowy mógł brać pod uwagę. Nie podlegały zatem rozpoznaniu podnoszone przez skarżącego zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia. Sąd Okręgowy zrezygnował zatem z podjęcia rozważań w tym zakresie.

Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia prawa procesowego należy wskazać poniższe.

Zarzut niewłaściwego zastosowania art. 91 pkt 2 k.p.c. jest niezasadny. Przepis ten stanowi, że pełnomocnictwo procesowe obejmuje z samego prawa umocowanie do wszelkich czynności dotyczących zabezpieczenia i egzekucji. Zaznaczyć należy, że przepisy o pełnomocnictwie obejmują „czynności procesowe”, a więc podejmowane w postępowaniu przed sądem. Nie mają one natomiast zastosowania do postępowania przed komornikiem sądowym. Postępowanie egzekucyjne, o którym mowa w art. 91 pkt 2 k.p.c. dotyczy czynności, których w egzekucji dokonuje sąd, np. w postępowaniu wszczętym skargą na czynności komornika lub w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez sąd (por. Knoppek K., Komentarz do art.91 Kodeksu postępowania cywilnego [w:] Dolecki H. (red.), Wiśniewski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I., LEX 2013).

Ponadto wskazać należy, że treść pełnomocnictwa udzielonego powodowi przez pozwaną upoważniała go do reprezentowania pozwanej w sprawie przeciwko (...) sp. z o. o. we wszystkich instancjach. Postępowanie egzekucyjne nie jest natomiast postępowaniem rozpoznawczym i pozostaje poza tokiem postępowania instancyjnego. Jak wskazuje się w orzecznictwie, upoważnienie do działania „we wszystkich instancjach” dotyczy postępowania przed sądami powszechnymi (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2011 r., sygn. akt III CZ 73/11).

Podsumowując, należało przyjąć za Sądem Rejonowym, że pełnomocnik nie ma prawa do prowadzenia postępowania egzekucyjnego bez wyraźnej woli mocodawcy. Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy przeczą, aby taka wola została przez pozwaną wyrażona.

Rozpatrując zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy wskazał poniższe. Przede wszystkim Sąd Rejonowy słusznie zauważył, że w twierdzeniach powodach zachodzą rozbieżności. W odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty powód wyraźnie stwierdził, że przystąpił do czynności mających na celu wyegzekwowanie należności niezwłocznie po uzyskaniu tytułu wykonawczego, zgodnie z ustaleniami poczynionymi z M. S. – pełnomocnikiem pozwanej spółki. Natomiast już na rozprawie przed Sądem Rejonowym powód przyznał, że M. S. prosił o wstrzymanie się ze wszczęciem postępowania egzekucyjnego. To wyjaśnienie jest zgodne z zeznaniami M. S., który konsekwentnie twierdził, że ze względu na złą sytuację finansową dłużnika, chciał odzyskać należności w sposób polubowny. Wobec niespójności w twierdzeniach powoda, w ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji zasadnie dał wiarę zeznaniom M. S., tym samym odmawiając jej, w spornym zakresie, zeznaniom powoda. Sąd Okręgowy nie dopatrzył się, przy dokonywaniu tych ustaleń przez Sąd Rejonowy, naruszeń zasady swobodnej oceny dowodów. Natomiast tylko dowolna ocena tych twierdzeń stron mogłaby doprowadzić do wyciągnięcia przeciwnych wniosków, niż te które ustalił Sąd I instancji. Przechodząc do zarzutu naruszenia swobodnej oceny dowodów poprzez przyjęcie braku udowodnienia roszczenia należy uznać go za niezasadny. Przypomnieć w tym miejscu należy, że naruszenia przepisów postępowania, aby stanowić skuteczny zarzut apelacyjny w postępowaniu uproszczonym, musi mieć możliwość wpływu na wynik sprawy. Już chociażby z tej przyczyny, zarzut ten jest niezasadny. Wobec bowiem braku woli pozwanej do wykonywania przez powoda w jej imieniu czynności w postępowaniu egzekucyjnym i braku odpowiedniego pełnomocnictwa, dokonywanie tych czynności nie było objęte umową. Z ustalonego w sposób prawidłowy przez Sąd pierwszej instancji stanu faktycznego sprawy wynika, iż samo działanie powoda świadczy o jego niepewności co do zleconych mu działań egzekucyjnych. Wynika to w sposób jednoznaczny z odległości czasowej pomiędzy rzekomo wykonanymi czynnościami, a wystawioną fakturą VAT. Powodowi nie przysługiwało zatem wynagrodzenie za umowę zlecenia, gdyż nigdy zlecenia na przeprowadzanie czynności w postępowaniu egzekucyjnym nie otrzymał.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji i na mocy art. 505 ¹² § 3 i art. 505 ¹³ § 2 w zw. z art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.