Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant stażysta Bożena Sobczyk

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku A. M. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

o wysokość emerytury

na skutek odwołania A. M. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

z dnia 18 listopada 2011 r. i z dnia 10 stycznia 2012 r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że zobowiązuje
organ rentowy do uwzględnienia przy ustalaniu wysokości emerytury A. M. (1), iż w okresie zatrudnienia w (...) w I. w okresie od dnia 6 listopada 1980 roku do dnia 31 grudnia 1989 roku jego wynagrodzenie było nie niższe niż 80% przeciętnego wynagrodzenia j.g.u., tak aby wskaźnik podstawy wymiaru emerytury wyniósł 69, 89%,

2.  oddala odwołanie w pozostałej części,

3.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. na rzecz A. M. (1) kwotę 60,00 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego.

Sygn. akt VU 89/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 listopada 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. przyznał A. M. (1) prawo do emerytury obliczając jej wysokość zgodnie z treścią art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS .

Do obliczenia wysokości emerytury zgodnie z art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS Oddział przyjął podstawę wymiaru składek z 20 lat kalendarzowych z okresu 1968-1971, 1974-1989r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 44,55 %. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika podstawy wymiaru – 44,55 % przez kwotę bazową 2822,66 zł wyniosła 1257,50 zł. Przy ustalenie wysokości świadczenia uwzględniono okres opłacania składek na FUSR w kwocie 207,39 zł. Wysokość

emerytury przy uwzględnieniu okresów składkowych oraz okresów uzupełniających wyniosła 992, 99 zł.

Wysokość emerytury obliczonej zgodnie z art. 26 wyniosła 847,06 zł.

Emerytura obliczona zgodnie z art. 183 ustawy wyniosła :

80 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej – 794,39 zł

20 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej – 161,41 zł

Łącznie : 963,80 zł

Powyższą decyzję zaskarżył odwołaniem wnioskodawca kwestionując tę część decyzji, którą dokonano obliczenie wysokości emerytury na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej , wnosząc o wyliczenie podstawy wymiaru świadczenia z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia przy przyjęciu rzeczywistych zarobków z lat 1980-1990 udokumentowanych na podstawie dokumentów i zeznań świadków. Skarżący nie zgodził się z przyjętym przez organ rentowy w tym okresie kwot najniższego wynagrodzenia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podniósł, iż A. M. (2) nie przedstawił dokumentów płacowych z okresu pracy 1980 -1990 w Spółdzielni (...) (...) w I. . Jednocześnie dodał, iż emerytura wyliczona na podstawie art. 53 i 26 wyniosła 936,80 zł . W konsekwencji wniósł o oddalenie odwołania.

Drugą decyzją z dnia 10 stycznia 2012 r. ZUS przeliczył wnioskodawcy emeryturę poczynając od dnia 1 sierpnia 2011 r. w części dotyczącej obliczenia świadczenia zgodnie z art. 26 ustawy. W związku ze zmianą art. 174 ustęp 3 ustawy Oddział dokonał przeliczenia podstawy wymiaru kapitału. Nowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalony z 10 lat : 1974 – 1983 r. wyniósł 61,40 %. Część emerytury obliczona na podstawie art. 26 wyniosła 984,97 zł .

Całe świadczenie wyniosło :

80 % emerytury na podstawie art. 53 ustawy – 794,39 zł

20 % emerytury na podstawie art. 26 ustawy – 196,99 zł

Łącznie : 991,38 zł.

Powyższą decyzję także zaskarżył odwołaniem wnioskodawca z tożsamą argumentacją i żądaniem ustalenia wysokości w części dotyczącej obliczenia na podstawie art. 53 z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia przy przyjęciu rzeczywistych zarobków z lat 1980-1990.

W żadnym odwołań skarżący nie wskazał wysokości zarobków osiąganych w spornym okresie.

Organ rentowy wniósł o oddalenie także drugiego z odwołań.

Postanowieniem z dnia 5 marca 2012 r. Sąd zarządził połączenie sprawy VU 202/12 z przedmiotową sprawą do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

A. M. (2) , urodzony (...) wystąpił w dniu 17 sierpnia 2011 r. z wnioskiem o przyznanie mu prawa do emerytury.

Decyzją z dnia 18 listopada 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. przyznał A. M. (1) prawo do emerytury obliczając jej wysokość zgodnie z treścią art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS .

Do obliczenia wysokości emerytury zgodnie z art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS Oddział przyjął podstawę wymiaru składek z 20 lat kalendarzowych z okresu 1968-1971, 1974-1989r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 44,55 %. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika podstawy wymiaru – 44,55 % przez kwotę bazową 2822,66 zł wyniosła 1257,50 zł. Przy ustalenie wysokości świadczenia uwzględniono okres opłacania składek na FUSR w kwocie 207,39 zł. Wysokość

emerytury przy uwzględnieniu okresów składkowych oraz okresów uzupełniających wyniosła 992, 99 zł.

Wysokość emerytury obliczonej zgodnie z art. 26 wyniosła 847,06 zł.

Emerytura obliczona zgodnie z art. 183 ustawy wyniosła :

80 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej – 794,39 zł

20 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej – 161,41 zł

Łącznie : 963,80 zł

Drugą decyzją z dnia 10 stycznia 2012 r. ZUS przeliczył wnioskodawcy emeryturę poczynając od dnia 1 sierpnia 2011 r. w części dotyczącej obliczenia świadczenia zgodnie z art. 26 ustawy. W związku ze zmianą art. 174 ustęp 3 ustawy Oddział dokonał przeliczenia podstawy wymiaru kapitału. Nowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalony z 10 lat : 1974 – 1983 r. wyniósł 61,40 %. Część emerytury obliczona na podstawie art. 26 wyniosła 984,97 zł .

Całe świadczenie wyniosło :

80 % emerytury na podstawie art. 53 ustawy – 794,39 zł

20 % emerytury na podstawie art. 26 ustawy – 196,99 zł

Łącznie : 991,38 zł.

A. M. (2)w okresie od 6 listopada 1980 r. do 31 maja 1990 r. zatrudniony był w (...)w I.w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego. Jego zakład pracy już nie istnieje . ZUS nie uwzględnił tego okresu przy ustaleniu wysokości emerytury, albowiem wnioskodawca nie złożył wymaganej dokumentacji płacowej z tego okresu. Za ten okres organ rentowy przyjął najniższe wynagrodzenie w jgu. ZUS nie uwzględnił treści angaży z powyższego okresu pracy, które wnioskodawca złożył w ZUS-ie przed wydaniem zaskarżonej decyzji. Wynikało z nich , iż w poniższych okresach A. M. (2)otrzymywał następujące wynagrodzenia za godzinę pracy :

a) od.6.11. 1980 r. do 31.05.1982 r. - 21zł na godzinę,

b) od 01.06.1982 r. do 31.12.1982 r. - 22,50 zł na godzinę plus 4 zł dziennie,

plus 16 zł dziennie za OC,

c) od 01.01.1983 r. do 28.02.1 985 r. - 31 zł za godzinę plus składniki z podpkt b),

d) od 01.03 1986 r. do 31.07.1986 - 44 zł za godzinę,

e) od 01.08.1986 r. do 31.97.1987 r. - 51 zł za godzinę,

f) od 01.08.1987 do 31.10.1987 r. - 60 zł za godzinę,

g) od 01.11.1987 r. do 30.04.1988 r. - 79 zł za godzinę,

h) od 01.05.1988 r. do 31.07.1988 r. - 105 zł za godzinę,

i) od 01.08.1988 r. do 31.05.1989 r. - 115 zł za godzinę,

k) od 01.06.1989 r. do 31.12.1989 r. - 170 zł za godzinę,

l) od 01.01.1990 r. do końca maja 1990 r. według dwóch wariantów:

- z angażu (k.83 akt rentowych) 1040 zł na godzinę

- z legitymacji ubezpieczeniowej 328.882

1. Hipotetycznie obliczony wskaźnik podstawy wymiaru emerytury zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej przy z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1968-1971 oraz z uwzględnieniem wynagrodzeń z angaży za okres 1981 -1989 ( rok 1980 i 1990 wyłączone, bo mniej korzystne) wyniósł 48,54 % , a hipotetycznie obliczone świadczenie kwotę 812,11 zł m a po doliczeniu zwiększenia z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników 208,39 zł stanowi kwotę 1019,50 zł . Wysokość emerytury zgodnie z art. 183 ustawy wyniosłaby :

80 % emerytury obliczonej z art. 53 – ( 1019,50 x 80 % ) – 815,60 zł

20 % emerytury obliczonej z art. 26 – 196,99 zł

Łącznie : 1012,59 zł.

Wynagrodzenie za 1990 r. według obu powyższych wariantów nie miało wpływu na zmianę wskaźnika wysokości podstawy wymiaru, ponieważ wynagrodzenie z tego roku jest niższe od przyjętych do wyliczenia wskaźnika . Przyjęcie stawki z angażu w kwocie 1040 zł na godzinę i pomnożenie jej przez 880 godzin (okres od stycznia do maja 1990 r. ) daje kwotę 915200 zł , co w zestawieniu ze średnią krajową 12355644 daje wskaźnik 7,41 %.

Przyjęcie kwoty wynagrodzenia z legitymacji ubezpieczeniowej 328.000 zł miesięcznie daje wskaźnik 2,66 %.

(dowód; pismo organu rentowego – k. 27 -28 akt sprawy).

Z A. M. (1)w trakcie zatrudnienia w (...)– (...)w I.pracował J. O. (1), który w okresie od 1 lutego grudnia 1981 r. do grudnia 1985 r. był pomocnikiem wnioskodawcy. Jeździł z nim razem K.niskopodwoziowym . Wynagrodzenie wnioskodawcy nie było niższe niż wynagrodzenia pomocnika. Wynagrodzenie O.w powyższym okresie było troszkę niższe od płacy M..

(dowód : zeznania świadka J. O. – k. 35 verte akt sprawy)

Wynagrodzenie kierowców składało się z płacy zasadniczej, dodatku stażowego, premii i wynagrodzenia za godziny nadliczbowe. W każdym miesiącu było zmienne, bo zależało od przejechanych godzin.

(dowód: zeznania świadka J. T.- k. 35 verte i B. T. – k. 100 akt sprawy)

Od 1986 r. J. O. (1) był już samodzielnym kierowcą i jeździł J..

Wynagrodzenie J. O. (1) w okresie od 1 lutego 1981 r. do 31 grudnia 1985 r, tj. kiedy pracował razem z wnioskodawcą jako pomocnik kierowcy stanowiło :

- 1981 r. – 79,36 % przeciętnego wynagrodzenia

-1982 r. – 75,08 % przeciętnego wynagrodzenia

-1983 r. – 86,50 % przeciętnego wynagrodzenia

-1984 r. – 82,51 % przeciętnego wynagrodzenia

-1985 r. – 78,05 % przeciętnego wynagrodzenia

( dowód : legitymacja ubezpieczeniowa J. O. – k. 33 akt sprawy i wyliczenia ZUS-u – k. 38 akt )

2. Hipotetycznie obliczony wskaźnik podstawy wymiaru emerytury zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia przy założeniu że w latach 1981- 1985 wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenia nie niższe niż J. O. (1), a od 1986 r. do 1989r. według stawek godzinowych wynikających z angaży wyniósł 58,80 % , a hipotetycznie obliczone świadczenie kwotę 880,19 zł, zaś po doliczeniu zwiększenia z tytułu opłacania składek na FUSR w wysokości 207,39 zł stanowi kwotę 1087,58 zł .

Wysokość emerytury zgodnie z art. 183 ustawy wyniosłaby :

80 % emerytury obliczonej z art. 53 – ( 1087,58 x 80 % ) – 870,06 zł

20 % emerytury obliczonej z art. 26 – 196,99 zł

Łącznie : 1067,05 zł.

(dowód : pismo i obliczenia organu rentowego – k. 38-39 akt sprawy)

Wynagrodzenia kierowców zatrudnionych razem z wnioskodawcą w spornym okresie składało się ze stawki godzinowej, dodatku stażowego, , nadgodzin i premii. Nie było ono jednakowe , gdyż zależało od indywidualnie przejeżdżonych godzin i związanych z tym nadgodzin.

( dowód : zeznania świadka J. T. (2) – k. 35 verte akt sprawy).

Kierowca Z. P. (1) zatrudniony także na stanowisku kierowcy nie pracował na takim samym stanowisku pracy co wnioskodawca, bo on jeździł s. z koparką , a M. J. i K.. Miał on dużo nadgodzin, sporadycznie korzystał ze zwolnień lekarskich. Miał podobny staż pracy do wnioskodawcy.

(dowód: zeznania świadka : Z. P. (1) – k. 72 akt sprawy)

Wynagrodzenie J. O. (1) w okresie od 1 lutego 1981 r. do 31 grudnia 1985 r, tj. kiedy pracował razem z wnioskodawcą jako pomocnik kierowcy stanowiło :

- 1981 r. – 79,36 % przeciętnego wynagrodzenia

-1982 r. – 75,08 % przeciętnego wynagrodzenia

-1983 r. – 86,50 % przeciętnego wynagrodzenia

-1984 r. – 82,51 % przeciętnego wynagrodzenia

-1985 r. – 78,05 % przeciętnego wynagrodzenia

( dowód : legitymacja ubezpieczeniowa J. O. – k. 33 akt sprawy i wyliczenia ZUS-u – k. 38 akt )

Wynagrodzenie Z. P. (1)w okresie jego zatrudnienia w (...)–(...) w I., tj. od 1981 r. do 31 grudnia 1989 r, tj. kiedy pracował razem z wnioskodawcą jako kierowca stanowiło :

- 1981 r. – 105,54 % przeciętnego wynagrodzenia

-1982 r. – 94,07 % przeciętnego wynagrodzenia

-1983 r. – 119,72 % przeciętnego wynagrodzenia

-1984 r. – 91,12 % przeciętnego wynagrodzenia

-1985 r. – 81,33 % przeciętnego wynagrodzenia

-1986 r – 91,05 % przeciętnego wynagrodzenia

- 1987 r. – 91,74 % przeciętnego wynagrodzenia

- 1988 r. – 83,05 % przeciętnego wynagrodzenia

- 1989 r. – 89.07 % przeciętnego wynagrodzenia

( dowód : zaświadczenie Rp. 7 Z. P. – k. 59 akt sprawy )

3. Hipotetycznie obliczony wskaźnik podstawy wymiaru emerytury zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia przy założeniu że w latach 1981- 1985 otrzymywał on wynagrodzenia nie niższe niż J. O. (1), a od 1986 r. do 1989r. nie niższe niż 80% przeciętnego wynagrodzenia wyniósł 68,92 % ,a hipotetycznie obliczone świadczenie kwotę 947,34 zł , zaś po doliczeniu zwiększenia z tytułu opłacania składek na FUSR w wysokości 207,39 zł stanowi kwotę 1154,73 zł .

Hipotetyczna wysokość emerytury zgodnie z art. 183 ustawy wyniosłaby :

80 % emerytury obliczonej z art. 53 – ( 1154,73 x 80 % ) – 923,78 zł

20 % emerytury obliczonej z art. 26 – 196,99 zł

Łącznie : 1120,77 zł. ( a nie ja to podał organ rentowy na k. 104 akt sprawy, gdzie błędnie przyjął, iż wysokość wynosi 164, a nie jak to przyjął w zaskarżonej decyzji 196,99 zł (vide: wyliczenia ZUS-u - k. 27 akt sprawy)

4. Hipotetycznie obliczony wskaźnik podstawy wymiaru emerytury zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia przy założeniu że w latach 1981- 1989 wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenia takie jak Z. P. (1)wyniósł 75,07 % , a hipotetycznie obliczone świadczenie kwotę 988,15 zł, zaś po doliczeniu zwiększenia z tytułu opłacania składek na FUSR w wysokości 207,39 zł stanowi kwotę 1195,54 zł .

Wysokość emerytury zgodnie z art. 183 ustawy wyniosłaby :

80 % emerytury obliczonej z art. 53 – ( 1195,48 x 80 % ) – 956,43 zł

20 % emerytury obliczonej z art. 26 – 196,99 zł

Łącznie : 1153,42 zł. ( a nie 1125,84 zł, jak to podał organ rentowy na k. 104 akt sprawy, gdzie błędnie przyjął, iż wysokość wynosi 169,41 , a nie jak to przyjął w zaskarżonej decyzji 196,99 zł (vide: wyliczenia ZUS-u - k. 27 akt sprawy)

5. Hipotetycznie obliczony wskaźnik podstawy wymiaru emerytury zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia przy założeniu że w okresie od 6 listopada 1980 r. do 31 grudnia 1989 r. wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenie nie niższe niż 80% przeciętnego wynagrodzenia wyniósł 69,89% , a hipotetycznie obliczone świadczenie kwotę 880,19 zł, zaś po doliczeniu zwiększenia z tytułu opłacania składek na FUSR w wysokości 207,39 zł stanowi kwotę 1161,17 zł .

Wysokość emerytury zgodnie z art. 183 ustawy wyniosłaby :

80 % emerytury obliczonej z art. 53 – ( 1087,58 x 80 % ) – 928,94 zł

20 % emerytury obliczonej z art. 26 – 196,99 zł

Łącznie : 1125,93 zł.

(dowód : pismo i obliczenia organu rentowego – k. 78 akt sprawy)

Sąd Okręgowy dokonał następującej

oceny materiału dowodowego :

A. M. (2) w przedmiotowym postępowaniu zgłaszał zarzuty co do decyzji organu rentowego tylko w tej w części , w której ten obliczał jego emeryturę na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia wywodząc, iż ZUS bezzasadnie pominął z przyjętego okresu lata 1980 -1990 przyjmując za te lata najniższe wynagrodzenie w jgu, podczas, gdy jego zarobki z tego okresu były wyższe.

W konsekwencji wnosił o uwzględnienie jego rzeczywistych zarobków, ale nie dysponował żadnymi , poza angażami dokumentami płacowymi.

Wnioskodawca w niniejszym postępowaniu zgłaszał więc dowody w postaci dokumentów płacowych świadków pracujących razem z nim w spornym okresie : J. O. (1) i Z. P. (3) oraz z zeznań świadków : J. D. i B. T., którzy to mieli przekonać Sąd, iż wynagrodzenie jego było wyższe niż wynikające z angaży .

Sąd dał wiarę w tej części zeznaniom świadków i O. i P., jak tez B. T., iż angaże określały tylko stawkę godzinową i nie mogły odzwierciedlać wysokości całości wynagrodzenia za pracę .

Pierwszy zatem wariant hipotetycznego obliczenia wysokości emerytury( ad.1 ) na podstawie art. 53 na podstawie wyłącznie danych z angaży został przez Sąd odrzucony jako niewiarygodny , gdyż tylko określał jeden składnik wynagrodzenia, które ponad stawkę godzinową składało się także z dodatku stażowego, premii i wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, co potwierdzili przesłuchani w sprawie świadkowie.

Skarżący na początku postępowania wnosił, aby Sąd ustalił jego zarobki w oparciu o dokumenty płacowe świadka O., który od lutego 1981 r. do końca 1985 r. jeździł z nim jednym samochodem jako jego pomocnik kierowcy.

Sąd dał wiarę w tym zakresie zeznaniom wnioskodawcy, iż jego zarobki były nie niższe niż J. O. (1) dlatego zlecił , aby organ rentowy za okres ich współpracy , a za pozostałe okresy (1986 – 1989) stawki z angaży .

Drugi z wariantów opisanych powyżej (ad.2 ) wykazał, iż tak obliczony hipotetycznie wskaźnik podstawy wymiaru emerytury zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia przy założeniu, że w latach 1981- 1985 wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenia nie niższe niż J. O. (1), a od 1986 r. do 1989r. według stawek godzinowych wynikających z angaży wyniósł 58,80 % , a hipotetycznie obliczone świadczenie kwotę 880,19 zł, zaś po doliczeniu zwiększenia z tytułu opłacania składek na FUSR w wysokości 207,39 zł stanowi kwotę 1087,58 zł .

Wysokość emerytury zgodnie z art. 183 ustawy wyniosłaby :

80 % emerytury obliczonej z art. 53 – ( 1087,58 x 80 % ) – 870,06 zł

20 % emerytury obliczonej z art. 26 – 196,99 zł

Łącznie : 1067,05 zł.

Trzeci z wariantów (ad.3 ), które Sąd brał pod uwagę dążąc do ustalenia rzeczywistych zarobków skarżącego, a przeprowadzony na żądanie wnioskodawcy zmierzał do hipotetycznego obliczenia wskaźnika podstawy wymiaru emerytury zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia , przy założeniu że w latach 1981- 1985 otrzymywał on wynagrodzenia nie niższe niż J. O. (1), a od 1986 r. do 1989r. nie mniej niż 80% przeciętnego wynagrodzenia i tak ustalony wskaźnik wyniósł 68,92 % ,a hipotetycznie obliczone świadczenie kwotę 947,34 zł , zaś po doliczeniu zwiększenia z tytułu opłacania składek na FUSR w wysokości 207,39 zł stanowi kwotę 1154,73 zł .

Hipotetyczna wysokość emerytury zgodnie z art. 183 ustawy wyniosłaby :

80 % emerytury obliczonej z art. 53 – ( 1154,73 x 80 % ) – 923,78 zł

20 % emerytury obliczonej z art. 26 – 196,99 zł

Łącznie : 1120,77 zł.

( Tu w piśmie organu rentowego (k. 104 akt) wkradł się błąd rachunkowy, co do bezspornej części świadczenia, tj. 20 % emerytury z art. 26 , albowiem ZUS błędnie przyjął, iż 20 % wysokości emerytury wynosi 169,41 zł a nie jak to przyjął organ w zaskarżonej decyzji 196,99 zł (vide: wyliczenia ZUS-u - k. 27 akt sprawy, dlatego Sąd błąd ten skorygował)

Sąd po przeanalizowaniu całości materiału dowodowego doszedł do przekonania , iż nie jest możliwe, jak tego chciał ostatecznie skarżący ustalenia wynagrodzenia za sporny okres na podstawie dokumentacji płacowej Z. P. (1) . Zarówno bowiem z zeznań tego świadka jak i świadków B. T. i J. T. (2) wynikało, iż miesięczne wynagrodzenie kierowców było zmienne, zależało od ilości przejechanych godzin, były też premie, których warunki nie są Sądowi znane , gdyż na tę okoliczność nie przedstawiono żadnych dowodów . Zróżnicowanie wysokości wynagrodzeń potwierdził w szczególności świadek J. T. (2), który także pracował jako kierowca i zeznał, iż jego wynagrodzenie było z całą pewnością dużo wyższe od płacy skarżącego, gdyż świadek miał dużą liczbę nadgodzin.

Czwarty wariant przeprowadzony na żądanie wnioskodawcy przez organ rentowy wykazał, iż hipotetycznie obliczony wskaźnik podstawy wymiaru emerytury zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia przy założeniu że w latach 1981- 1989 wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenia takie jak Z. P. (1)wyniósł 75,07 % , a hipotetycznie obliczone świadczenie kwotę 988,15 zł, zaś po doliczeniu zwiększenia z tytułu opłacania składek na FUSR w wysokości 207,39 zł stanowi kwotę 1195,54 zł .

Wysokość emerytury zgodnie z art. 183 ustawy wyniosłaby :

80 % emerytury obliczonej z art. 53 – ( 1195,48 x 80 % ) – 956,43 zł

20 % emerytury obliczonej z art. 26 – 196,99 zł

Łącznie : 1153,42 zł. ( a nie 1125,84 zł, jak to podał organ rentowy na k. 104 akt sprawy, gdzie błędnie przyjął, iż 20 % wysokość emerytury z art. 26 wynosi 169,41 , a nie jak to przyjął w zaskarżonej decyzji 196,99 zł (vide: wyliczenia ZUS-u - k. 27 akt sprawy)

Sąd nie znalazł jednak przekonywujących dowodów , które dałyby prawdopodobieństwo graniczące z pewnością, iż wnioskodawca z P. otrzymywali identyczne wynagrodzenia. Nie oznacza to jednak, iż dokumentacja płacowa Z. P. okazała się zupełnie bezużyteczna. Sąd bowiem dokonała analizy wyoskosci jego wynagrodzeń i ich stosunkowi do przeciętnego wynagrodzenia w spornym okresie i z całą pewnością może przyjąć, iż wynagrodzenie A. M. (1) nie mogło być przez okres od początku zatrudnienia do końca 1989 r. niższe niż 80 % przeciętnego wynagrodzenia. Z obliczeń organu rentowego wynika, iż wynagrodzenia Z. P. oscylowały w tym całym okresie od 81 do 105 % przeciętnego wynagrodzenia, czyli w całym okresie nie było ono nigdy niższe niż 80 % . To potwierdzałoby także tezę prezentowaną przez skarżącego i świadka O., że wynagrodzenia wnioskodawcy jako kierowcy były wyższe od O., który był pomocnikiem, które z kolei oscylowały od 75 %. – 82 %.

Sąd uznał w tej sytuacji, iż przy braku rzetelnej dokumentacji płacowej wnioskodawcy zgromadzone dowody potwierdziły, iż wbrew stanowisku organu rentowego, jego zarobki były wyższe niż najniższe wynagrodzenia w jgu i wynosiły nie mniej niż 80 % przeciętnego wynagrodzenia w okresie od początku zatrudnienia, tj. od 6 listopada 1980 r. do 31 grudnia 1989 r.

Dlatego ostatecznie za podstawę rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy przyjął piąty wariant, według którego hipotetycznie obliczony wskaźnik podstawy wymiaru emerytury zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia przy założeniu że w okresie od 6 listopada 1980 r. do 31 grudnia 1989 r. wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenie nie niższe niż 80% przeciętnego wynagrodzenia wyniósł 69,89% , a hipotetycznie obliczone świadczenie kwotę 880,19 zł, zaś po doliczeniu zwiększenia z tytułu opłacania składek na FUSR w wysokości 207,39 zł stanowi kwotę 1161,17 zł .

Wysokość emerytury zgodnie z art. 183 ustawy wyniosłaby :

80 % emerytury obliczonej z art. 53 – ( 1087,58 x 80 % ) – 928,94 zł

20 % emerytury obliczonej z art. 26 – 196,99 zł

Łącznie : 1125,93 zł.

(dowód : pismo i obliczenia organu rentowego – k. 78 akt sprawy)

Warto w tym miejscu podkreślić, że różnice w wysokości świadczenia przy przyjęciu trzeciego i czwartego wariantu są nieznaczne, bo oscylują od 5 zł do 25 zł .

Jeśli chodzi o rok 1990 ma rację organ rentowy, iż nie może on być uwzględniony do ustalenia wysokości emerytury, gdyż wynagrodzenie z tego roku jest niższe od przyjętych do wyliczenia wskaźnika . Przyjęcie zaś stawki z angażu w kwocie 1040 zł na godzinę i pomnożenie jej przez 880 godzin (okres od stycznia do maja 1990 r. ) daje kwotę 915200 zł , co w zestawieniu ze średnią krajową 12355644 daje wskaźnik 7,41 %.

Przyjęcie kwoty wynagrodzenia z legitymacji ubezpieczeniowej 328.000 zł miesięcznie daje wskaźnik 2,66 %. Nie sposób zgodzić się z twierdzeniem skarżącego, iż wpis w legitymacji ubezpieczeniowej na stronie 82 (k. 15 akt rentowych) , gdzie wpisano wynagrodzenie za rok 1990 – 328 000 zł dotyczy średniego miesięcznego wynagrodzenia za cały okres pracy, czyli za 10 lat. To stanowisko jest zupełnie niedorzeczne , gdyż pracodawca w legitymacjach ubezpieczeniowych nigdy nie wpisywał średniego wynagrodzenia z całego okresu pracy. Warto tez zwrócić uwagę, iż z zaświadczenia złożonego przez wnioskodawcę na k. 23 akt sprawy wynika ponad wszelką wątpliwość, iż podano w nim średnie miesięczne wynagrodzenia za okres od 1 stycznia do 31 maja 1990 r. , a świadek B. T. , która podpisała to zaświadczenie potwierdziła, iż kwota ta dotyczyła wyłącznie 1990 roku.

Nic natomiast nie wniosły do sprawy zeznania świadka J. D. (k. 84 akt sprawy) , która nie posiadała żadnej wiedzy na temat wynagrodzeń kierowców .

(dowód; pismo organu rentowego – k. 27 -28 akt sprawy).

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Odwołanie jest częściowo uzasadnione.

Podstawę prawną żądania A. M. (1) stanowi przepis art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Stanowi on, iż :

1. Emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej urodzonej po dniu 31 grudnia 1948 r., z wyjątkiem ubezpieczonych, którzy pobrali emeryturę na podstawie przepisów art. 46 lub 50, o ile osoba ta nie była członkiem otwartego funduszu emerytalnego albo złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2009, wynosi:

1) 80% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz

2) 20% emerytury obliczonej na podstawie art. 26.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż wnioskodawca skarży obie decyzje w części ustalającej wysokość emerytury na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej i Sąd tymi granicami zaskarżenia jest związany.

Skoro skarżący osiągnął wiek emerytalny w 2009 r. to prawidłowo organ rentowy przyjął do obliczenia wysokości jego emerytury powołany wyżej przepis art. 183 ustawy.

Obliczenie wysokości emerytury na podstawie art. 183 oznacza obliczenie jej częściowo według reguł wynikających z art. 53, a częściowo według reguł wynikających z art. 26 w/w ustawy ( ta cześć decyzji jest niesporna) . Zastosowanie reguł wynikających z art. 53 oznacza konieczność podporządkowania się warunkom z art. 15 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Zatem emerytura wnioskodawcy mogła być obliczona z 10 kolejnych lat wybranych z 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok, w którym nastąpiło zgłoszenie wniosku o emeryturę ( art. 15 ust. 1) albo z 20 lat wybranych z całego okresu ubezpieczenia ( art. 15 ust. 6).

Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury A. M. (1) ZUS przyjął wynagrodzenie z 20 lat kalendarzowych, tj. lat , tj. okres 1968-1971, 1974-1989r. jako wariant najkorzystniejszy.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wnioskodawcy wyniósł 44,55 %.

Wnioskodawca nie kwestionował ustalenia wysokości emerytury z 20 lat, lecz nie zgadzał się z przyjętą za te lata wysokością wynagrodzeń.

Wnosił by organ rentowy ustalił podstawę wymiaru emerytury z 20 lat z uwzględnieniem przyjętego okresu, ale przy uwzględnieniu, że jego wynagrodzenie było wyższe od najniższego wynagrodzenia w jgu , przyjętego przez ZUS za okres od 1980-1989, a nadto z uwzględnieniem także zarobków z 1990 r.

Rzeczą Sądu było więc rozstrzygnąć, czy ZUS ustalając wysokość emerytury wnioskodawcy w aspekcie art. 183 ustawy prawidłowo przyjął do tej części świadczenia, tj. obliczonego na podatnie art. 53 (czyli do 80 % ) wynagrodzenia z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia , a w szczególności, czy ustalił prawidłową ich wysokość.

ZUS w toku przedmiotowego postępowania prezentował pogląd, iż skoro brak jest pełnej dokumentacji płacowej to brak jest możliwości ustalenia wysokości wynagrodzeń ponad przyjęte przez organ rentowy w kwotach najniższego wynagrodzenia w jgu.

Sąd Okręgowy nie podziela poglądu organu rentowego.

Wszak ma on rację, iż zgodnie z przepisem § 20 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty są dla pracownika zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacje ubezpieczeniowe zawierające wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków.

Przewidziane jednak w powołanym wyżej rozporządzeniu ograniczenia co do środków dowodowych będących podstawą ustalenia wysokości zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru świadczenia, nie obowiązują jednak w postępowaniu sądowym.

Do postępowania dowodowego w tym zakresie mają zastosowanie ogólne przepisy dotyczące przeprowadzania dowodów w procesie cywilnym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku, II UKN 186/97, OSNP 1998/11/342). Powyższe rozważania dotyczą także sytuacji, gdy przedmiotem sporu jest podstawa wymiaru świadczeń ubezpieczeniowych. Podobne stanowisko zostało wyrażone w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku, wydanym w sprawie II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/342, którego teza brzmi: „W postępowaniu sadowym nie istnieją ograniczenia, co do środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty określone w § 20 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń”.

Należy jednak zauważyć, że choć przewidziane w powołanym wyżej rozporządzeniu ograniczenia co do środków dowodowych, będących podstawą ustalenia wysokości zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru świadczenia, nie obowiązują w postępowaniu sądowym, to dowody na te okoliczności mają być dowodami nie budzącymi wątpliwości, spójnymi i precyzyjnymi. Dowody te należy więc oceniać rygorystycznie i można dokonać na ich podstawie ustaleń faktycznych tylko wówczas, gdy spełniają one wyżej wymienione kryteria (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1998 roku, II UKN 440/97, OSNP 1998/22/667).

A. M. (1) mógł więc w postępowaniu sądowym dowodzić wysokość osiąganych przez siebie zarobków za pomocą wszelkich dostępnych środków.

Jak Sąd Okręgowy podkreślił we wcześniejszej części uzasadnienia postępowanie dowodowe wykazało, iż skarżący osiągał w okresie od początku zatrudnienia , tj. od 6 listopada 1980 r. do końca 1989 r. z całą pewnością wynagrodzenie wyższe od najniższego wynagrodzenia przyjętego przez ZUS za ten okres. Sąd doszedł ostatecznie do przekonania, iż analiza zarówno dokumentacji płacowej J. O. (1) , który był jego pomocnikiem , jak i Z. P. (1), który pracował na tożsamym stanowisku kierowcy daje podstawę do przyjęcia, iż wynagrodzenie skarżącego nie było niższe niż 80 % przeciętnego wynagrodzenia i takie nakazał zastosować organowi rentowemu do obliczenia emerytury na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej, tak aby wskaźnik podstawy wymiaru wyniósł w tej części 69,89 % .

Z uwagi więc na wykazanie przez wnioskodawcę wysokości wynagrodzeń za wskazane powyżej okresy zatrudnienia, wymiar czasu pracy oraz biorąc pod uwagę, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury z 20 najkorzystniejszych lat jest wyższy niż dotychczasowy (44, 55 %)

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł, jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

Odwołanie dalej idące jest nieuzasadnione. Trudno, jak tego chce skarżący, aby przyjąć za sporny okres wynagrodzenia identyczne do wynagrodzeń Z. P., gdyż kierowcy osiągali różne wynagrodzenia , które jakkolwiek oscylowały w zbliżonych granicach, to jednak różniły się zarówno wysokością dodatków za godziny nadliczbowe jak i wysokościami premii, których ani wysokości ani zasad naliczania skarżący nie wykazał.

Przyjęcie zaś wynagrodzeń za lata 1981-1985 J. O. (1) , a za pozostały okres 80 % przeciętnego (wariant trzeci) dawałby skarżącemu niższy wskaźnik niż przyjęty w zaskarżonym wyroku (wariant piąty) .

Brak jest także w ocenie Sądu Okręgowego uwzględnienie roku 1990 , gdyż zarówno wysokość miesięcznego wynagrodzenia wykazana zarówno w legitymacji ubezpieczeniowej jak i w zaświadczeniu jak i stawka godzinowa z angażu daje bardzo niski wskaźnik i byłaby niekorzystna dla wnioskodawcy.

Przyjęcie bowiem stawki z angażu w kwocie 1040 zł na godzinę i pomnożenie jej przez 880 godzin (okres od stycznia do maja 1990 r. ) daje kwotę 915200 zł , co w zestawieniu ze średnią krajową 12355644 daje wskaźnik 7,41 %.

Przyjęcie zaś kwoty wynagrodzenia z legitymacji ubezpieczeniowej 328.000 zł miesięcznie daje wskaźnik 2,66 %.

Sąd jeszcze raz chce podkreślić, iż w żadnym razie nie sposób zgodzić się z twierdzeniem skarżącego, iż wpis w legitymacji ubezpieczeniowej na stronie 82 (k. 15 akt rentowych) , gdzie wpisano wynagrodzenie za rok 1990 – 328 000 zł dotyczy średniego miesięcznego wynagrodzenia za cały okres pracy, czyli za 10 lat. To stanowisko jest zupełnie niedorzeczne , gdyż pracodawca w legitymacjach ubezpieczeniowych nigdy nie wpisywał średniego wynagrodzenia z całego okresu pracy.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w punkcie 2 sentencji wyroku.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc.