Sygn. akt: KIO 919/16, KIO 937/16, KIO 938/16, KIO 939/16, KIO 943/16, KIO 944/16, KIO
946/16, KIO 947/16, KIO 949/16, KIO 951/16
WYROK
z dnia 20 czerwca 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Przemysław Dzierzędzki
Członkowie: Dagmara Gałczewska-Romek
Emil Kawa
Protokolant: Łukasz Listkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 czerwca 2016 r. w Warszawie:
A) odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
30 maja 2016 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Szwalnię IMA Holding sp. z o.o. sp. k. w Limanowej, Zakłady Odzieżowe Wybrzeże
Spółdzielnię Inwalidów, Spółdzielnię Inwalidów Elremet w Bielsku-Białej (sygn. akt
KIO 919/16),
B) odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
1 czerwca 2016 r. przez wykonawcę Szwalnię IMA Holding sp. z o.o. sp. k. w
Limanowej (sygn. akt KIO 937/16),
C) odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
1 czerwca 2016 r. przez wykonawcę Spółdzielnię Inwalidów Elremet w Bielsku-
Białej (sygn. akt KIO 938/16),
D) odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
1 czerwca 2016 r. przez wykonawcę Spółdzielnię Inwalidów Elremet w Bielsku-
Białej (sygn. akt KIO 939/16),
E) odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
2 czerwca 2016 r. przez wykonawcę M.D., prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą M.D., „Demar” w Mstowie (sygn. akt KIO 943/16),
F) odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
2 czerwca 2016 r. przez wykonawcę PPUH ARM-ex B.M., M.M. sp.j. w Broniszewie
(sygn. akt KIO 944/16),
G) odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
2 czerwca 2016 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Hako sp. z o.o. w Warszawie, CZM Intermag sp. z o.o. w Bydgoszczy
oraz A.R., prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo
Handlowo-Usługowe „Cheman A.R. w Osielsku (sygn. akt KIO 946/16),
H) odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
2 czerwca 2016 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Hako sp. z o.o. w Warszawie oraz CZM Intermag sp. z o.o. w
Bydgoszczy (sygn. akt KIO 947/16),
I) odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
2 czerwca 2016 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Kreator sp. z o.o. sp. k. w Toruniu oraz Zakład Odzieżowy Modar sp. z
o.o. w Staszowie (sygn. akt KIO 949/16),
J) odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
2 czerwca 2016 r. przez wykonawcę M.K., prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą M.K., P.P.U.H. K. w Łowiczu (sygn. akt KIO 951/16)
w postępowaniach prowadzonych przez 2 Regionalną Bazę Logistyczną w Warszawie na:
A) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (mundury polowe),
B) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (ubranie czołgisty-
warsztatowca, ubranie zimowe czołgisty-warsztatowca z podpinką, kombinezon
czołgisty),
C) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. tj. kurtek technika
lotniczego, mundurów polowych tropikalnych w kamuflażu pustynnym wzór 2010 oraz
kurtek pilota,
D) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (koszule ćwiczebne
marynarskie z krótkimi rękawami i koszulo-bluzy polowe),
E) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (buty sportowe,
trzewiki letnie, trzewiki zimowe, buty filcowo-gumowe oraz pantofle kąpielowe),
F) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania (obuwie),
G) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. – berety, dresy
sportowe, rękawice zimowe pięcioplacowe, ubranie sportowe,
H) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (czapki-
garnizonowe, rogatywki, furażerki, zimowe i futrzane),
I) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (spodnie, kurtki,
bluzy, płaszcze),
J) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (ręczniki „frotte”,
śpiwory i karimaty)
orzeka:
1. uwzględnia odwołania i nakazuje zamawiającemu:
a) unieważnienie czynności unieważnienia postępowania na dostawę
przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (mundury polowe) w
zakresie zadania 1, 2, 3,
b) unieważnienie czynności unieważnienia postępowania na dostawę
przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (ubranie czołgisty-
warsztatowca, ubranie zimowe czołgisty-warsztatowca z podpinką, kombinezon
czołgisty) w zakresie zadania 3,
c) unieważnienie czynności unieważnienia postępowania na dostawę
przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. tj. kurtek technika
lotniczego, mundurów polowych tropikalnych w kamuflażu pustynnym wzór
2010 oraz kurtek pilota w zakresie zadania 2,
d) unieważnienie czynności unieważnienia postępowania na dostawę
przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (koszule ćwiczebne
marynarskie z krótkimi rękawami i koszulo-bluzy polowe) w zakresie zadania 1,
2,
e) unieważnienie czynności unieważnienia postępowania na dostawę
przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (buty sportowe,
trzewiki letnie, trzewiki zimowe, buty filcowo-gumowe oraz pantofle kąpielowe)
w zakresie zadania 1, 5, 6,
f) unieważnienie czynności unieważnienia postępowania na dostawę
przedmiotów umundurowania i wyekwipowania (obuwie) w zakresie zadania 2,
g) unieważnienie czynności unieważnienia postępowania na dostawę
przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. – berety, dresy
sportowe, rękawice zimowe pięcioplacowe, ubranie sportowe w zakresie
zadania 1, 2,
h) unieważnienie czynności unieważnienia postępowania na dostawę
przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (czapki- garnizonowe,
rogatywki, furażerki, zimowe i futrzane) w zakresie zadania 10, 11, 12,
i) unieważnienie czynności unieważnienia postępowania na dostawę
przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (spodnie, kurtki,
bluzy, płaszcze) w zakresie zadania 9, 10, 11,
j) unieważnienie czynności unieważnienia postępowania na dostawę
przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (ręczniki „frotte”,
śpiwory i karimaty) w zakresie zadania 2, 3, 4,
2. kosztami postępowania obciąża 2 Regionalną Bazę Logistyczną w Warszawie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 150.000 zł 00 gr
(słownie: stu pięćdziesięciu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
odwołujących tytułem wpisów od odwołań,
2.2. zasądza od 2 Regionalnej Bazy Logistycznej w Warszawie na rzecz
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Szwalni IMA
Holding sp. z o.o. sp. k. w Limanowej, Zakładów Odzieżowych Wybrzeże
Spółdzielnię Inwalidów, Spółdzielni Inwalidów Elremet w Bielsku-Białej
kwotę 18.600 zł 00 gr (słownie: osiemnastu tysięcy sześciuset złotych zero
groszy), stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika,
2.3. zasądza od 2 Regionalnej Bazy Logistycznej w Warszawie na rzecz
wykonawcy Szwalni IMA Holding sp. z o.o. sp. k. w Limanowej kwotę 18.600
zł 00 gr (słownie: osiemnastu tysięcy sześciuset złotych zero groszy),
stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania
oraz wynagrodzenia pełnomocnika,
2.4. zasądza od 2 Regionalnej Bazy Logistycznej w Warszawie na rzecz
wykonawcy Spółdzielni Inwalidów Elremet w Bielsku-Białej kwotę 18.600 zł
00 gr (słownie: osiemnastu tysięcy sześciuset złotych zero groszy), stanowiącą
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika,
2.5. zasądza od 2 Regionalnej Bazy Logistycznej w Warszawie na rzecz
wykonawcy Spółdzielni Inwalidów Elremet w Bielsku-Białej kwotę 18.600 zł
00 gr (słownie: osiemnastu tysięcy sześciuset złotych zero groszy), stanowiącą
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika,
2.6. zasądza od 2 Regionalnej Bazy Logistycznej w Warszawie na rzecz
wykonawcy M.D., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą M.D.,
„Demar” w Mstowie kwotę 18.600 zł 00 gr (słownie: osiemnastu tysięcy
sześciuset złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione koszty strony
poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika,
2.7. zasądza od 2 Regionalnej Bazy Logistycznej w Warszawie na rzecz
wykonawcy PPUH ARM-ex B.M., M.M. sp.j. w Broniszewie kwotę 15.000 zł 00
gr (słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione
koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania,
2.8. zasądza od 2 Regionalnej Bazy Logistycznej w Warszawie na rzecz
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Hako sp. z
o.o. w Warszawie, CZM Intermag sp. z o.o. w Bydgoszczy oraz A.R.,
prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Handlowo-
Usługowe „Cheman A.R. w Osielsku kwotę 18.600 zł 00 gr (słownie:
osiemnastu tysięcy sześciuset złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione
koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia
pełnomocnika,
2.9. zasądza od 2 Regionalnej Bazy Logistycznej w Warszawie na rzecz
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Hako sp. z
o.o. w Warszawie oraz CZM Intermag sp. z o.o. w Bydgoszczy kwotę 18.600
zł 00 gr (słownie: osiemnastu tysięcy sześciuset złotych zero groszy),
stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania
oraz wynagrodzenia pełnomocnika,
2.10. zasądza od 2 Regionalnej Bazy Logistycznej w Warszawie na rzecz
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Kreator sp. z
o.o. sp. k. w Toruniu oraz Zakładu Odzieżowego Modar sp. z o.o. w
Staszowie kwotę 18.600 zł 00 gr (słownie: osiemnastu tysięcy sześciuset
złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu
wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika,
2.11. zasądza od 2 Regionalnej Bazy Logistycznej w Warszawie na rzecz
wykonawcy M.K., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą M.K.,
P.P.U.H. K. w Łowiczu kwotę 18.600 zł 00 gr (słownie: osiemnastu tysięcy
sześciuset złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione koszty strony
poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie.
Przewodniczący: ………………….…
Członkowie: …………………….
……………………..
Sygn. akt: KIO 919/16, KIO 937/16, KIO 938/16, KIO 939/16, KIO 943/16, KIO 944/16, KIO
946/16, KIO 947/16, KIO 949/16, KIO 951/16
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – 2 Regionalna Baza Logistyczna w Warszawie – wszczął i prowadzi
szereg postępowań o udzielenie zamówień na podstawie przepisów ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164), zwanej dalej
„ustawą Pzp”, których przedmiotem jest dostawa przedmiotów umundurowania i
wyekwipowania. Zamawiający wszczął m.in. postępowania mające za przedmiot:
A) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (mundury polowe),
B) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (ubranie czołgisty-
warsztatowca, ubranie zimowe czołgisty-warsztatowca z podpinką, kombinezon czołgisty),
C) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. tj. kurtek technika
lotniczego, mundurów polowych tropikalnych w kamuflażu pustynnym wzór 2010 oraz kurtek
pilota,
D) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (koszule
ćwiczebne marynarskie z krótkimi rękawami i koszulo-bluzy polowe),
E) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (buty sportowe,
trzewiki letnie, trzewiki zimowe, buty filcowo-gumowe oraz pantofle kąpielowe),
F) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania (obuwie),
G) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. – berety, dresy
sportowe, rękawice zimowe pięciopalcowe, ubranie sportowe,
H) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (czapki-
garnizonowe, rogatywki, furażerki, zimowe i futrzane),
I) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (spodnie, kurtki,
bluzy, płaszcze),
J) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (ręczniki „frotte”,
śpiwory i karimaty).
Ogłoszenie o ww. zamówieniach zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej odpowiednio:
A) w dniu 26 grudnia 2015 r., nr 2015/S 250-457108,
B) w dniu 30 grudnia 2015 r. nr 2015/S 252-461381,
C) w dniu 14 stycznia 2016 r. nr 2016/S 009-011243,
D) w dniu 6 stycznia 2016 r. nr 2016/S 003-002449,
E) w dniu 13 stycznia 2016 r. nr 2016/S 008-009444,
F) w dniu 21 stycznia 2016 r. nr 2016/S 014-019981,
G) w dniu 19 stycznia 2016 r. nr 2016/S 012-016705,
H) w dniu 5 stycznia 2016 r. nr 2016/S 002-001392,
I) w dniu 19 stycznia 2016 r. nr 2016/S 012-016605,
J) w dniu 13 stycznia 2016 r. nr 2016/S 008-009436.
W dniu 20 maja 2016 r. (w przypadku zamówienia na mundury polowe) oraz w dniu
23 maja 2016 r. (w przypadku pozostałych zamówień) zamawiający zawiadomił
wykonawców ubiegających się o udzielenie tych zamówień o unieważnieniu postępowań na
podstawie art. 93 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp.
Wobec czynności unieważnienia ww. postępowań w niektórych częściach zostały
wniesione odwołania do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odpowiednio:
A) w dniu 30 maja 2016 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Szwalnię IMA Holding sp. z o.o. sp. k. w Limanowej, Zakłady Odzieżowe
Wybrzeże Spółdzielnię Inwalidów, Spółdzielnię Inwalidów Elremet w Bielsku-Białej
(sygn. akt KIO 919/16),
B) w dniu 1 czerwca 2016 r. przez wykonawcę Szwalnię IMA Holding sp. z o.o. sp. k. w
Limanowej (sygn. akt KIO 937/16),
C) w dniu 1 czerwca 2016 r. przez wykonawcę Spółdzielnię Inwalidów Elremet w Bielsku-
Białej (sygn. akt KIO 938/16),
D) w dniu 1 czerwca 2016 r. przez wykonawcę Spółdzielnię Inwalidów Elremet w Bielsku-
Białej (sygn. akt KIO 939/16),
E) w dniu 2 czerwca 2016 r. przez wykonawcę M.D., prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą M.D., „Demar” w Mstowie (sygn. akt KIO 943/16),
F) w dniu 2 czerwca 2016 r. przez wykonawcę PPUH ARM-ex B.M., M.M. sp.j. w
Broniszewie (sygn. akt KIO 944/16),
G) w dniu 2 czerwca 2016 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Hako sp. z o.o. w Warszawie, CZM Intermag sp. z o.o. w Bydgoszczy oraz
A.R., prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Handlowo-
Usługowe „Cheman A.R. w Osielsku (sygn. akt KIO 946/16),
H) w dniu 2 czerwca 2016 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Hako sp. z o.o. w Warszawie oraz CZM Intermag sp. z o.o. w Bydgoszczy
(sygn. akt KIO 947/16),
I) w dniu 2 czerwca 2016 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Kreator sp. z o.o. sp. k. w Toruniu oraz Zakład Odzieżowy Modar sp. z o.o.
w Staszowie (sygn. akt KIO 949/16),
J) odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
2 czerwca 2016 r. przez wykonawcę M.K., prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą M.K., P.P.U.H. K. w Łowiczu (sygn. akt KIO 951/16).
Na podstawie art. 189 ust. 1 zd. 2 ustawy Pzp, zarządzeniem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej, odwołanie te zostały połączone do łącznego rozpoznania.
Odwołanie wniesione przez:
a) wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Szwalnię IMA
Holding sp. z o.o. sp. k. w Limanowej, Zakłady Odzieżowe Wybrzeże Spółdzielnię
Inwalidów, Spółdzielnię Inwalidów Elremet w Bielsku-Białej (sygn. akt KIO 919/16),
b) wykonawcę Szwalnię IMA Holding sp. z o.o. sp. k. w Limanowej (sygn. akt KIO
937/16),
c) przez wykonawcę Spółdzielnię Inwalidów Elremet w Bielsku-Białej (sygn. akt KIO
938/16),
d) przez wykonawcę Spółdzielnię Inwalidów Elremet w Bielsku-Białej (sygn. akt KIO
939/16).
W przywołanych odwołaniach odwołujący zarzucili zamawiającemu naruszenie:
a) art. 93 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp przez jego niewłaściwe zastosowanie z uwagi na
niespełnienie ustawowych przesłanek do unieważnienia właściwych części postępowań,
b) art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przez niezachowanie uczciwej konkurencji, polegające na
przedłużaniu postępowania, a co najmniej opieszałości w działaniu zamawiającego
prowadzącej do utraty finansowania zamówienia ze środków dostępnych w chwili
wszczęcia postępowania oraz sprzeczne z przepisami unieważnienie postępowania.
Odwołujący wnieśli o nakazanie zamawiającemu unieważnienie czynności
unieważnienia postępowania i dokonanie czynności badania i oceny ofert.
W uzasadnieniu odwołań odwołujący podnieśli, że unieważnienie postępowania jest
instytucją wyjątkową w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, przesłanki
unieważnienia powinny być interpretowane ściśle, a ciężar udowodnienia ich zaistnienia
spoczywa na zamawiającym. Zamawiający był zobowiązany wskazać w uzasadnieniu swojej
decyzji okoliczności faktyczne, które jego zdaniem uzasadniają tę decyzję. Tylko takie
wskazanie zamawiającego może umożliwić wykonawcy pełne odniesienie się do
konkretnych przesłanek unieważnienia i skorzystanie z prawa do wniesienia odwołania.
Odwołujący wywodzili, że w postępowaniach zamawiający powołał się na okoliczności
dotyczące zmiany sytuacji finansowej wskazując, iż otrzymał zawiadomienie, że środki
finansowe przeznaczone na zakup przedmiotów umundurowania i wyekwipowania zostaną
wykreślone z „Planu zakupów środków materiałowych w ramach zadań zleconych Szefostwa
Służby Mundurowej WSP SZ na 2016 rok” oraz w ramach zadań „Planu zakupu środków
materiałowych w latach 2016-2022” i zostaną one przeznaczone na inne zadania
realizowane przez Siły Zbrojne RP. Argumentowali, że z pisma zamawiającego z dnia 20
maja 2016 r. wynika jedynie, że środki finansowe przeznaczone na zakup przedmiotów
umundurowania i wyekwipowania dopiero mają zostać wykreślone i przeznaczone na inne
zadania realizowane przez Siły Zbrojne RP. Mamy zatem do czynienia jedynie z możliwością
wystąpienia braku środków finansowych, a nie jednoznacznym potwierdzeniem, że środki
przeznaczone na zakup mundurów polowych zostały już wykreślone lub że zostaną
wykreślone. Odwołujący wywodzili, że nie zostało wykazane iż zawiadomienie (lub
jakikolwiek inny dokument stanowiący jego podstawę) ma charakter wiążący dla
zamawiającego. Nie wiadomo też z jakiej daty pochodzi zawiadomienie, kto jest jego
autorem, kiedy otrzymał je zamawiający. W decyzji o unieważnieniu postępowania brak jest
jakiejkolwiek informacji pozwalających na ustalenie, że rzeczywiście istnieje taki dokument,
skonkretyzowany przez podanie gdzie kiedy i pod jakim numerem został zarejestrowany i
gdzie jest przechowywany. Brak ten powoduje, że odwołujący nie mogą się na niego
powołać w postępowaniu odwoławczym. Nie można postawić znaku równości pomiędzy
interesem publicznym a brakiem środków na realizację przedsięwzięcia objętego
postępowaniem o udzielenie zamówienia. Odwołujący podnosili, że z uzasadnienia
unieważnienia czynności zamawiającego wynikają tylko przesunięcia środków budżetowych,
ale nie wynikają okoliczności uzasadniające uznanie, że ujawnił się priorytetowy interes
publiczny. Dopiero jednoznaczne wykazanie, że wykonanie zamówienia będzie godzić w
interes publiczny może powodować, iż środki na jego realizację przeznaczone nie powinny
być wydane, a zamówienie nie powinno być udzielone. Interes publiczny musi być przy tym
na tyle istotny, aby uzasadniał jego postawienie przed indywidualnym interesem uczestników
postępowania. Przedmiotem zamówienia jest dostawa przedmiotów umundurowania dla Sił
Zbrojnych RP. Zakres, charakter i przedmiot świadczonych dostaw przemawiają za
uznaniem ich za realizowane w bardzo ważnym interesie publicznym związanym z
bezpieczeństwem i obronnością państwa w zakresie wyposażenia Sił Zbrojnych RP w
niezbędne umundurowanie, służące realizacji zadań. Obowiązek noszenia munduru przez
żołnierzy w trakcie wykonywania zadań służbowych wynika z ustawy o służbie wojskowej, a
także z ostatnich wytycznych Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 listopada 2015 r. Zamiar
przeznaczenia środków finansowych na realizację innych nieskonkretyzowanych zadań
niezbędnych dla Sił Zbrojnych RP trudno traktować jako trwały. Zamawiający nie wykazał
również, że odstąpił w ogóle od realizacji przedmiotowych zadań. Tymczasem wypowiedzi w
mediach przedstawicieli rządu świadczą, że przewiduje się zakup umundurowania w
późniejszym terminie (już za rok), co jednoznacznie przesądza, że realizacja zamówienia
leży w interesie publicznym. Ukazały się materiał prasowy, z których wynika, że Ministerstwo
Skarbu Państwa podjęło decyzję o połączeniu dwóch przedsiębiorstw których właścicielem
jest Skarb Państwa zajmujących się szyciem m.in. konfekcji wojskowej, tj. Coratex S.A. z
Wojskowym Przedsiębiorstwem Handlowym. Powstały po połączeniu podmiot ma szyć
mundury dla Wojska Polskiego. Zamawiający zamierza zatem przeprowadzić postępowanie
na dostawę przedmiotów umundurowania ponownie ale już przez inny pomiot, w którym to
Skarb Państwa posiada 100% własności, co oznacza równocześnie, że przedmiotowe
zamówienie pozostaje zgodne z interesem publicznym. Zamawiający powinien wykazać, że
cel, jaki zamierzał osiągnąć prowadząc postępowanie, nie jest już celem zaspokajającym
potrzeby społeczne.
Odwołujący podnosili, że dostawa umundurowania odbywa się wedle ściśle
określonych procedur, specyfikacji i wzorów (zakup umundurowania dotyczy wzoru z 2010
roku) zatwierdzanych w określonych terminach, dlatego z uwagi na dotychczasową praktykę
zamawiającego, trudno uznać za prawdziwe twierdzenia o posiadanych zapasach,
zwłaszcza w kontekście zapowiedzi tworzenia nowych formacji. Nie można w tym kontekście
pominąć przepisów rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 października 2014
r. w sprawie umundurowania i wyekwipowania żołnierzy zawodowych i żołnierzy pełniących
służbę kandydacką (Dz. U. z 2014 r., poz. 1615), które wprowadzają okres używalności
umundurowania i wyekwipowania żołnierza oraz przewidują normy należności
umundurowania poszczególnych kategorii żołnierzy zawodowych i kandydatów. Przepisy te
nie uległy jakiejkolwiek zmianie w ostatnim okresie. Zamawiający nie ma również możliwości
rotacji zapasów wojennych przedmiotów zaopatrzenia mundurowego na użytek bieżący.
Metodyka ustalania potrzeb przedmiotów zaopatrzenia mundurowego odbywa się w oparciu
o decyzję nr 227/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 lipca 2009 r. w sprawie ustalania
potrzeb środków materiałowych służby żywnościowej, mundurowej oraz materiałów pędnych
i smarów (Dz.Urz.MON z 2009 r., Nr 14 poz. 158) i obejmuje m.in. stan posiadania użytku
bieżącego, stan posiadania zapasów wojennych i liczbę osób przewidzianych do
zaopatrzenia. Zgodnie z szeroko komentowanymi zapowiedziami Ministerstwa Obrony
Narodowej ze stycznia 2016 r. powołuje się nowy, piąty rodzaj Sił Zbrojnych pod roboczą
nazwą Ochotnicza Armia Krajowa. Zgodnie z założeniami w każdym powiecie ma powstać
kompania, a docelowo batalion obrony terytorialnej.
O tym, że zamawiający nie dysponuje zapasami świadczą też same zapisy SIWZ. Z
Rozdziału IV pkt 1 SIWZ wynika, że zamawiający wymagał, aby zamówienie gwarantowane
zostało wykonane w ściśle określonych, krótkich terminach, zaś jednym z kryteriów oceny
ofert był termin realizacji dostaw.
Zdaniem odwołujących, przesłankę niemożliwości przewidzenia istotnej zmiany
okoliczności należy interpretować w powiązaniu z zasadą szybkości i efektywności
procedury udzielania zamówień publicznych, której zamawiający nie zachował. W
poprzednich latach w dacie w jakiej obecnie zamawiający unieważnił postępowanie były już
podpisywane umowy w wykonawcami lub nawet wykonawcy przystąpili do ich realizacji.
Utrata przez zamawiającego środków, na którą się obecnie powołuje (a co nie zostało
wykazane w sposób pewny) z pewnością nie wystąpiłaby w przypadku, gdyby zamawiający
nie prowadził postępowania tak długo, a w szczególności gdyby niezwłocznie przystąpił do
wyboru najkorzystniejszej oferty. Przy dołożeniu należytej staranności zamawiający mógł też
przewidzieć zmianę Planów zadań. Sam zamawiający informował, że decyzję o wszczęciu
postępowania o udzielenie zamówienia podjął w oparciu o Projekt Planu Finansowego na rok
2016 - Informacja zerowa. Możliwość zmiany wynika z natury prawnej „projektu” (projekt -
wstępna wersja czegoś), który przyznawał środki na przedmiotowe zamówienie.
Odwołanie wniesione przez wykonawcę M.D., prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą M.D., „Demar” w Mstowie (sygn. akt KIO 943/16).
Odwołanie wniesione przez wykonawcę PPUH ARM-ex B.M., M.M. sp.j. w Broniszewie
(sygn. akt KIO 944/16).
Odwołujący zarzucili zamawiającemu naruszenie art. 93 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp
przez unieważnienie postępowania przy błędnym przyjęciu, iż zachodzą przesłanki określone
ww. przepisie umożliwiające zamawiającemu unieważnienie postępowań. Odwołujący
wnieśli o nakazanie zamawiającemu unieważnienie czynności unieważnienia postępowania
we wskazanych przez siebie częściach.
W uzasadnieniu faktycznym odwołujący podnieśli, że zamawiający nie wykazał
kumulatywnego spełnienia przesłanek z art. 93 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp. Zdaniem
odwołujących okoliczności wskazane przez zamawiającego w uzasadnieniu faktycznym
unieważnienia postępowań nie są okolicznościami nadzwyczajnymi, nie dającymi się
przewidzieć, niezależnymi od zamawiającego. Zamawiający jest to logistyczna jednostka
wojskowa Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej podporządkowana Inspektoratowi
Wsparcia Sił Zbrojnych, które podległe jest Dowódcy Sił Zbrojnych a następnie Ministrowi
Obrony Narodowej. Jest to więc wyspecjalizowany organ MON w zakresie zapewnienia
Siłom Zbrojnym wyposażenia. Głównym zadaniem bazy jest zabezpieczenie logistyczne
jednostek wojskowych w jej rejonie odpowiedzialności. Zamawiający stanowi niejako
jednostkę Sił Zbrojnych odpowiedzialną za przetargi, podlegającą Ministerstwu Obrony
Narodowej. Zamawiający podjął decyzję o wszczęciu postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, mając świadomość sytuacji finansowej. Wewnętrzna relokacja środków
finansowych, dokonywana na inne zadania realizowane przez Siły Zbrojne RP nie może
stanowić podstawy do unieważnienia przetargu. „Plan zakupów środków materialnych w
ramach zadań zleconych Szefostwa Służby Mundurowej IWsp SZ na 2016 rok" oraz „Plan
zakupów środków materialnych w latach 2016 – 2022” są wewnętrznymi dokumentami SZ
RP i obowiązują wyłącznie podmioty do których zostały skierowane. Zamawiający jako
jednostka wojskowa zobowiązany jest podporządkować sie wyżej wymienionym planom,
jednakże dla zamawiającego jako podmiotu prawa prywatnego ww. plany są bez znaczenia
ponieważ wewnętrzne decyzję nie mogą wywoływać negatywnych skutków dla osób trzecich
działających w sferze tego prawa. W przedmiotowym postępowaniu doszło do zablokowania
środków finansowych na realizację zamówienia nie przez instytucję nadrzędną nad
zamawiającym jak wskazano w uzasadnieniu faktycznym unieważnienia lecz przez instytucję
której zamawiający jest częścią a więc nie nastąpiła zmiana okoliczności o charakterze
zewnętrznym wobec zamawiającego. Zawsze podmioty publiczne które realizują zadania,
które wymagają ogłoszenia zamówień wykonują te czynności za pomocą
wyspecjalizowanych jednostek organizacyjnych, nie oznacza to że jednostka taka może
unieważniać przetarg w sytuacji zmiany planów przez kierownictwo podmiotu, którego jest
częścią. Doprowadziłoby to do fikcyjności przepisu art. 93 ust 1 pkt 6 ustawy Pzp, który przy
takiej wykładni zakładałby de facto możliwość unieważnienia przetargu bez podania
przyczyn. Powoływanie się przez zamawiającego na ww. plany wskazuje również na brak
ziszczenia przesłanki nieprzewidywalności zmiany okoliczności. Zgodnie z zasadami logiki i
doświadczenia życiowego opracowanie planów zadań realizowanych przez Siły Zbrojne RP
jest procesem rozciągniętym w czasie, wymagającym gromadzenia danych oraz ich
szczegółowej analizy. Organ dysponujący środkami finansowymi, mający w polu widzenia
inne zadania realizowane przez Siły Zbrojne RP wymagające finansowania, powinien z
najwyższą starannością dokonać podziału środków, uwzględniając wszystkie okoliczności.
Cel, dla którego zamawiający zamierzał udzielić zamówienia, nie odpadł. Siły Zbrojnie RP
nie pozyskały z innego źródła przedmiotu zamówienia. Zamawiający nie wykazał, iż dalsze
prowadzenie postępowania nie leży w interesie publicznym.
Odwołanie wniesione przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Hako sp. z o.o. w Warszawie, CZM Intermag sp. z o.o. w Bydgoszczy oraz
A.R., prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Handlowo-
Usługowe „Cheman” A.R. w Osielsku (sygn. akt KIO 946/16).
Odwołanie wniesione przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Hako sp. z o.o. w Warszawie oraz CZM Intermag sp. z o.o. w Bydgoszczy
(sygn. akt KIO 947/16).
Odwołujący zarzucili zamawiającemu naruszenie:
1) 93 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp przez jego nieuzasadnione zastosowanie i unieważnienie
postępowania w oparciu o bezpodstawne uznanie, że w przedmiotowym postępowaniu
wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że przeprowadzenie postępowania lub
wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej
przewidzieć, podczas gdy przesłanka taka nie zaistniała,
2) art. 91 ust. 1 ustawy Pzp przez zaniechanie dokonania oceny oferty odwołującego
zgodnie z kryteriami określonymi w SIWZ.
Odwołujący wnieśli o nakazanie zamawiającemu:
1) unieważnienia czynności unieważnienia postępowania,
2) dokonanie wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez odwołujących we
wskazanych częściach postępowania.
W uzasadnieniu faktycznym odwołujący podnieśli, że przesłanki z art. 93 ust. 1 pkt 6
ustawy Pzp muszą mieć charakter trwały i nieprzewidywalny w chwili wszczęcia
postępowania. Przesłankę wystąpienia istotnej zmiany okoliczności należy zaliczyć do
kategorii przesłanek zobiektywizowanych, co oznacza, że przy zachowaniu należytej
staranności istotnej zmiany okoliczności nie mógł przewidzieć wcześniej zarówno
zamawiający, jak również wykonawca. Na zamawiającym ciąży obowiązek wykazania
łącznego spełnienia wszystkich przesłanek wskazanych w przepisie. Zamawiający musi
również wskazać, o jaki interes publiczny chodzi oraz wykazać, że jest on na tyle ważny, że
postępowanie musi być unieważnione. Zamawiający musi wykazać, że przy zachowaniu
należytej staranności nie mógł wcześniej przewidzieć istotnej zmiany okoliczności
powodującej, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie
publicznym, przy czym interes publiczny nie może być utożsamiany z interesem
zamawiającego. Odwołujący wywiedli, że zamawiający powołał się de facto na okoliczność
cofnięcia środków finansowych przeznaczonych w ramach planowanych dotacji,
utożsamiając to z uznaniem przez jednostkę nadrzędną jakoby realizacja przedmiotu
zamówienia przestała leżeć w interesie publicznym RP. Taki wniosek jest błędny, ponieważ
okoliczność cofnięcia środków finansowych i przesunięcia ich na inne istotniejsze cele nie
świadczy o tym, że zamawiający nie będzie zobligowany do zrealizowania zamówienia
objętego przedmiotowym postępowaniem, jednakże w późniejszym czasie. Przedmiotem
zamówienia jest dostawa elementów odzieży dla wojska RP, a więc jest to asortyment z
kategorii podstawowego wyposażenia żołnierzy i trudno sobie wyobrazić nagły brak potrzeby
realizacji tego zamówienia. Zamawiający nie udowodnił w jaki sposób realizacja zamówienia
będzie pozbawiona racjonalnych podstaw do uznania jej jako nieleżącej w interesie
publicznym. Odwołujący argumentowali, że ustawodawca przewidział możliwość
unieważnienia postępowania w związku z nieotrzymaniem środków wyłącznie na podstawie
art. 93 ust. 1 a ustawy Pzp, tj. jeżeli środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz
niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielonej przez państwa członkowskie
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), które zamawiający zamierzał
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, nie zostały mu przyznane, a zamawiający
zastrzegł w treści ogłoszenia, zaproszeniu do negocjacji czy zaproszeniu do składania ofert
taką możliwość. Z informacji posiadanych przez odwołujących wynika, że prawdziwą
przyczyną unieważnienia postępowania nie był fakt, iż zamówienie co do zasady nie leży w
interesie publicznym, lecz fakt, iż w związku z trwającymi pracami legislacyjnymi dotyczącymi
ustawy Pzp, zamawiający zakłada iż przedmioty umundurowania będą stanowiły sprzęt
wojskowy co umożliwi udzielanie zamówień na te wyroby w innym trybie. Powyższe
wskazywałoby, że zakup elementów umundurowania i wyekwipowania nadal leży w interesie
publicznym, a zamawiający próbuje jedynie w ten sposób uniemożliwić uzyskanie
zamówienia przez wykonawców w tych postępowaniach.
Odwołanie wniesione przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Kreator sp. z o.o. sp. k. w Toruniu oraz Zakład Odzieżowy Modar sp. z o.o.
w Staszowie (KIO 949/16).
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
a) art. 93 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp przez błędne przyjęcie, iż prowadzenie postępowania nie
leży w interesie publicznym oraz że zaszły niedające się przewidzieć okoliczności
skutkujące unieważnieniem postępowania,
b) art. 7 ust. 1 i 3 w związku z art. 2 pkt 7a i art. 93 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp przez
prowadzenie postępowania z naruszeniem zasad uczciwej konkurencji rozumianej jako
lojalność wobec uczestników postępowania i wbrew celowi postępowania o zamówienie
publiczne jakim jest udzielenie zamówienia wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami
ustawy, a także poprzez niepodanie informacji umożliwiających weryfikację prawdziwości
i prawidłowości decyzji o unieważnieniu postępowania.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
a) unieważnienie czynności polegającej na unieważnieniu postępowania;
b) dokonania czynności wyboru oferty z zachowaniem zasad określonych w ustawie Pzp i
kryteriami określonymi w SIWZ.
W uzasadnieniu faktycznym odwołujący podniósł, że finansowanie realizacji
przedmiotu zamówienia dokonywane jest przez zamawiającego w oparciu o środki
budżetowe Ministerstwa Obrony Narodowej. Budżet MON został zatwierdzony decyzją
budżetową na rok 2016 Ministra Obrony Narodowej nr 8/MON z dnia 21 stycznia 2016 roku i
został ogłoszony w Dzienniku Urzędowym MON pod pozycją 11 w dniu 22 stycznia 2016
roku. Zgodnie z §11 przywołanej decyzji dysponenci środków budżetowych sporządzają
plany finansowe w terminach określonych w § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 07
grudnia 2010 roku w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek
budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz.U. 2015.1542). Przepis §8
przywołanego rozporządzenia stanowi, że dysponenci części budżetowych przekazują
kierownikom podległych jednostek budżetowych informacje o kwotach dochodów i wydatków
w terminie określonym w art. 146 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach
publicznych (Dz.U. 2013.885 z późn. zm.). Artykuł ten wskazuje, że informacje o kwotach
dochodów i wydatków są przekazywane jednostkom podległym przez dysponentów w
terminie 10 dni roboczych od ogłoszenia budżetu. Tym samym uznać należy, że
zamawiający posiadał informacje o dysponowaniu środkami budżetowymi na realizację
powierzonych mu zadań najpóźniej w dniu 5 lutego 2016 roku (10-ty dzień roboczy po
ogłoszeniu decyzji budżetowej), a więc 7 dni po ogłoszeniu o zamówieniu w Dzienniku
Urzędowym UE. Jako uzasadnienie unieważnienia postępowania w zakresie zadań nr 8 -11
zamawiający wskazał fakt, że środki finansowe na zakup przedmiotów umundurowania
„zostaną wykreślone z „Planu zakupów środków materiałowych w ramach zadań zleconych
Szefostwa Służby Mundurowej I Wsp. SZ na 2016 rok.”. Odwołujący argumentował, że
zmian w planach finansowych jednostek budżetowych dokonuje się w oparciu o
rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2010 roku w sprawie sposobu
prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów
budżetowych, (tj. Dz.U. 2015.1542). Zgodnie z § 10 ust. 2 dysponenci części budżetowych
zawiadamiają w terminie nie dłuższym niż 7 dni od dnia dokonania zmian w planach
finansowych kierowników podległych jednostek budżetowych. Zestawienie wydatków
budżetu MON wraz z podziałem na dysponentów środków budżetowych według działów,
rozdziałów i paragrafów klasyfikacji budżetowej zostało opublikowane jako załącznik nr 2 do
decyzji nr 8/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 stycznia 2016 roku (Dz.Urz. MON
poz. 11). Zgodnie z § 19 ust. 6 decyzji nr 63/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 04
marca 2014 roku (Dz.Urz. MON 2014.76 z późn. zm.) w sprawie planowania i wykonywania
budżetu resortu obrony narodowej - warunkiem dokonania zmian w zakresie wydatków,
których wielkość została określona w centralnych planach rzeczowych jest uprzednie
zatwierdzenie odpowiednich korekt. Na podstawie § 2 pkt 1) ppkt b) decyzji nr 103/MON
Ministra Obrony narodowej z dnia 31 marca 2014 roku w sprawie zasad opracowywania i
realizacji centralnych planów rzeczowych (Dz.Urz. MON 2014.105) do centralnych planów
rzeczowych zalicza się również Plan Zakupu Środków Materiałowych. Zestawienia potrzeb
rzeczowych opracowuje się, w zakresie planu zakupu środków materiałowych, umieszczając
zadania przygotowane w stopniu umożliwiającym rozpoczęcie postępowań o udzielenie
zamówień. Natomiast korekty Centralnych Planów Rzeczowych dokonuje się w resorcie
obrony narodowej w oparciu o przepis §10 Decyzji nr 103/MON Ministra Obrony Narodowej.
Zgodnie z postanowieniami tego paragrafu opracowanie korekt możliwe jest wyłącznie z
udziałem organów (dysponentów) III stopnia na ich wniosek lub przy ich udziale jako
podmiotów opiniujących.
Odnosząc się do instytucji unieważnienia postępowania odwołujący stwierdził, że
powoduje ona zakończenie postępowania, bez zawarcia umowy o wykonanie zamówienia.
Tym samym zostaje zniweczony sens i cel prowadzonego postępowania, gdyż celem
każdego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest zawarcie z wybranym
wykonawcą umowy na wykonanie przedmiotu zamówienia. Z tego powodu katalog
przesłanek unieważnienia postępowania jest zamknięty i nie może być interpretowany
rozszerzająco. Przesłanki muszą mieć charakter trwały i nieprzewidywalny w chwili
wszczęcia postępowania. Wymagane jest by zmiana okoliczności wystąpiła już w czasie
podejmowania decyzji o unieważnieniu, gdyż niewystarczające jest samo zagrożenie
zmianą, konieczne jest by unieważnienie postępowania było reakcją na zdarzenie, które już
nastąpiło. Na zamawiającym ciąży obowiązek wskazania, o jaki interes publiczny chodzi oraz
wykazania, że jest on na tyle ważny, że postępowanie musi być unieważnione. Naruszeniem
interesu publicznego nie będą zdarzenia powstałe wskutek niedbalstwa czy braku
profesjonalizmu zamawiającego. Dla możliwości unieważnienia postępowania o udzielenie
zamówienia konieczne jest w tym wypadku stwierdzenie, że zmiana wystąpiła, a nie
powstała jedynie możliwość jej wystąpienia. Wystąpienie istotnej zmiany okoliczności
powodującej, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie
publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć, nie może być utożsamiane z
interesem finansowym zamawiającego. Wystąpienie innych niż wynikające z ogłoszonego
postępowania potrzeb zamawiającego i zachodząca w związku z tym konieczność
ograniczenia wydatków na wykonanie zamówionego przedmiotu nie mogą być samoistną
przyczyną unieważnienia postępowania.
Odwołujący argumentował, że z przesłanego przez zamawiającego uzasadnienia
czynności unieważnienia wynika wprost, iż nie doszło do jakiejkolwiek zmiany
potwierdzającej wystąpienie szczególnych okoliczności. Środki finansowe mają dopiero
zostać wykreślone, ale nie oznacza to że faktycznie może dojść do tej operacji. Ponadto w
świetle obowiązujących w resorcie obrony narodowej przepisów zamawiający musiał
posiadać pełną wiedzę, co do ewentualnego zamiaru zaniechania realizacji zamówienia
publicznego lub co najmniej godził się z faktem że do takiej zmiany może dojść. Okoliczność
taka była więc zamawiającemu znana i nie można uznać jej za taką, która była niemożliwa
do przewidzenia w trakcie prowadzenia postępowania. Jak sam zamawiający przyznaje,
wszczęcie postępowania zostało dokonane na podstawie projektu Planu Finansowego na
rok 2016 - Informacja zerowa. Skoro zamawiający podejmował decyzję o wszczęciu
postępowania na podstawie projektu planu, to musiał się przy tym liczyć z możliwością
ostatecznej jego korekty. Wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest
w zasadzie równoznaczne z zobowiązaniem się zamawiającego do zawarcia umowy z
oferentem, którego oferta będzie najkorzystniejsza zgodnie z ustaloną procedurą i będzie się
mieścić w kwocie, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
W dokumentacji postępowania brak jest jakiegokolwiek śladu działania zamawiającego, które
można sklasyfikować choćby jako próbę umożliwienia zakończenia postępowania zgodnie z
pierwotną wolą pozyskania przedmiotów umundurowania. Zamawiający, po otrzymaniu w
dniu 20 maja 2015 roku pisma Szefa Sekcji Mundurowej z prośbą o unieważnienie zadań
między innymi w przedmiotowym postępowaniu, przystąpił do bezkrytycznego wykonania
zaleceń. Tego samego dnia odbyło się bowiem posiedzenie komisji zamawiającego, która
unieważniła całe postępowanie.
Zdaniem odwołującego cel dla którego zamawiający zamierzał udzielić obu zamówień
nie odpadł. Nie można bowiem za odpadnięcie celu postępowania - dokonania zakupu
umundurowania - uznać gołosłownego stwierdzenia przywołanego powyżej. W aktach
postępowania brak jest bowiem jakiegokolwiek dowodu, że twierdzenia w tym zakresie są
prawdziwe. Co więcej, gdyby uznać, że okoliczności takie zaszły, to stanowiłoby to podstawę
do pociągnięcia osób odpowiedzialnych za umieszczenie takiego zadania w planie zakupów
do odpowiedzialności, co najmniej, za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Takie
sformułowanie pozostaje w głębokiej opozycji do faktu, że jeszcze w dniu 22 stycznia 2015
roku Szef Sekcji Mundurowej zamawiającego w piśmie nr 74/4/15 wskazywał, że nie jest
możliwym przedłużenie terminu składania ofert do dnia 30 marca 2016 roku z uwagi na fakt,
że po stronie Sił Zbrojnych istnieją pilne potrzeby zaopatrzeniowe przedmiotów
umundurowania.
Odwołujący wywiódł także, że pełne, klarowne i rzeczywiste uzasadnienie decyzji jest
obowiązkiem zamawiającego, tylko wtedy bowiem wykonawcy mają szansę poznać motywy,
którymi kierował się zamawiający, gdy zostaną one w sposób pełny i rzetelny
zaprezentowane. Tylko wtedy decyzja zamawiającego może zostać poddana rzeczywistej
kontroli. Tymczasem zamawiający nie tylko nie wyjaśnił szczegółowych podstaw
unieważnienia postępowania ale dla osiągnięcia zamierzonego rezultatu posłużył się
niepopartymi niczym argumentami stojącymi w opozycji do wcześniej składanych
oświadczeń. Przywołując konieczność unieważnienia postępowania z uwagi na wystąpienie
istotnego interesu publicznego, rozumianego jako interes Sił Zbrojnych RP i koniecznością
nadania priorytetów innym zadaniom, w ogóle nie wskazał o jaki interes Sił Zbrojnych RP i
jakie priorytety chodzi. Odniesienie się w sposób ogólnikowy do innych priorytetów i
interesów Sił Zbrojnych umyka jakiejkolwiek kontroli.
Odwołanie wniesione przez M.K., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
M.K., P.P.U.H. K. w Łowiczu (sygn. akt KIO 951/16)
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
a) art. 93 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp przez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż
zachodzą przesłanki określone w tym przepisie,
b) art. 6 kodeksu cywilnego przez jego niezastosowanie, to jest nieprzedstawienie przez
zamawiającego żadnego dowodu na realne istnienie zmiany okoliczności skutkujących
koniecznością unieważnienia postępowania, przywołanie jedynie niepewnych zdarzeń
przyszłych, które nie mają odzwierciedlenia w żadnym dokumencie urzędowym,
podczas gdy to na stronie wywodzącej skutki prawne z danego faktu ciąży
zobowiązanie do udowodnienia przywoływanego stanu faktycznego i prawnego,
c) art. 7 ust. 1 ustawy Pzp polegające na braku zachowania uczciwej konkurencji przez
przedłużanie postępowania, w wyniku czego utracono możliwość finansowania
zamówienia ze środków dostępnych chwili jego wszczęcia,
d) art. 5 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy o finansach publicznych przez
hipotetyczne przyjęcie, że udzielenie przedmiotowego zamówienia nie leży w interesie
publicznym, podczas gdy środkami publicznymi są przychody jednostek sektora
finansów publicznych pochodzące z prowadzanej przez nie działalności oraz
pochodzące z innych źródeł, zaś środki publiczne przeznacza się na wydatki
publicznej,
e) art. 44 ust. 3 pkt 1 ustawy o finansach publicznych przez jego niezastosowanie i
uznanie, iż wystąpiły istotne przesłanki, które mają charakter trwały i były niemożliwe
do przewidzenia w chwili wszczęcia i prowadzenia postępowania, czego konsekwencją
było jego unieważnienie bez optymalnego doboru metod i środków, uzyskania
najlepszych efektów z danych nakładów oraz uniemożliwienie poniesienia wydatków
publicznych w sposób celowy i oszczędny;
f) art. 17 ust. 3 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych przez brak rozważenia jego obowiązującej mocy prawnej i arbitralne
uznanie, iż zostały spełnione przesłanki określone w art. 93 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności
unieważnienia postępowania oraz dokonanie czynności badania i oceny ofert.
W uzasadnieniu faktycznym odwołujący podniósł, że na zamawiającym ciąży
obowiązek wykazania, jakie okoliczności faktyczne i prawne zmusiły go do podjęcia decyzji,
iż kontynuowanie procedury przetargowej nie leży w interesie publicznym. Zamawiający
prócz trybu przypuszczającego swojej wypowiedzi i czasu przyszłego, iż środki finansowe
zostaną w bliżej nieokreślonym czasie wykreślone, nie legitymuje się też ani nie przytacza w
treści zawiadomienia żadnych aktów wewnętrznych Ministerstwa Obrony Narodowej czy
powszechnie obowiązujących przepisów prawa.
Zdaniem odwołującego, nieprzekonywające są argumenty zamawiającego odnośnie
wywołania przez definiowaną przezeń zmianę okoliczności, stanu sprzecznego z interesem
publicznym. Do sprzeczności z interesem publicznym (tu: polegającym na zapewnieniu
zdolności wykonywania przez żołnierzy Sił Zbrojnych RP zadań z obszaru obronności i
bezpieczeństwa państwa) mogłoby dojść jedynie w sytuacji gdyby z uwagi na stan budżetu
resortu obrony narodowej (finansów państwa) zaprzestano wyposażania żołnierzy w
przedmioty umundurowania i wyekwipowania i np. wycofano te przedmioty z norm
należności, określonych rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 października
2014r. w sprawie umundurowania i wyekwipowania żołnierzy zawodowych i żołnierzy
pełniących służbę kandydacką. Tymczasem stan prawny nie uległ zmianie, a przywołane
rozporządzenie MON nie zostało znowelizowane, zamawiający nie wskazuje również, że
podjęto prace legislacyjne w celu dokonania zmian w tym obszarze lub też, że planuje się
podjęcie takich prac. Odwołujący przywołał treść uchwały TK z 12 marca 1997 r. co do
pojmowania pojęcia interes publiczny.
Zdaniem odwołującego do zakwalifikowania zmiany jako istotnej potrzebna jest jej
trwałość - rozumiana jako nieodwracalny stan. Tymczasem, w przedmiotowym postępowaniu
upatrywana przez zamawiającego zmiana okoliczności tj. pozbawienie finansowania
sprowadza się wyłącznie do alokacji środków na realizację zamówienia będącego
przedmiotem postępowania, a nie zaprzestania przez Skarb Państwa - budżet resortu
obrony narodowej finansowania zakupów przedmiotów umundurowania i wyekwipowania.
Pozbawienie zamawiającego możliwości dysponowania środkami na przedmiotowe
zamówienie publiczne nie powoduje zobiektywizowanej niemożności pokrycia przez budżet
resortu obrony narodowej tych wydatków, a stanowi jedynie realizację określonego,
wyrażającego się w alokacji środków, interesu zamawiającego, odnoszonego w kontekście
do całych Sił Zbrojnych RP oraz obronności i bezpieczeństwa.
W ocenie odwołującego dziwi stanowisko prezentowane przez zamawiającego, iż
zakup przedmiotów umundurowania i wyekwipowania nie stanowi raptownie priorytetowych
potrzeb. Według wiedzy odwołującego powyższa argumentacja nie znajduje potwierdzenia w
świetle informacji prasowych, opisujących m.in. stan zapasów wojska. W związku z brakiem
odpowiedniej ilości zapasów, koniecznością wyposażenia zwiększonych stanów osobowych
żołnierzy (tworzone wojska obrony terytorialnej) wysoce prawdopodobnym jest, że w
przypadku unieważnienia postępowania, żołnierze aktualnie pełniący służbę i powołani w br.
do służby w jednostkach obrony terytorialnej nie otrzymają należnych im przedmiotów
umundurowania i wyekwipowania. Wykorzystanie zapasów wojennych na bieżące
zaopatrzenie oznacza ograniczenie możliwości i zdolności wykonywania zadań, przez
żołnierzy służby czynnej i powoływanych z rezerwy, w okresie mobilizacji i wojny, a tym
samym obniżenie zdolności bojowej Sił Zbrojnych w zakresie obronności i bezpieczeństwa.
W ocenie odwołującego nie może być zgody na przyrównanie interesu publicznego z
brakiem środków na realizację konkretnego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego. Zamawiający z chwilą zamieszczania ogłoszenia o zamówieniu publicznym
związany był zarówno planem zamówień publicznych jak i założeniami budżetowymi. Zmiana
koncepcji wydatkowania wewnętrznych środków finansowych MON, nie może być samoistną
przyczyną do unieważnienia postępowania. Nadto, zawiadomienie informuje jedynie o
możliwych przesunięciach wewnątrz Sił Zbrojnych RP, bez odniesienia się jaki wpływ
okoliczności przyszłe mogłyby mieć dla samego zamawiającego. Nawet o ile zamawiający
mógłby ponieść jakąkolwiek stratę, to zobowiązany jest taką potencjalną szkodę należycie
wykazać, wesprzeć swoje twierdzenia na dowodach je popierających oraz określić
enumeratywnie przesłanki skutkujące wnioskiem, że postępowania nie powinno być dalej
prowadzone i należy je unieważnić.
W ocenie odwołującego nie można także przemilczeć licznych doniesień prasowych,
obrazujących potrzeby Sił Zbrojnych RP na ekwipunek będący przedmiotem postępowania,
jednakże podkreślających rolę podmiotu, który ma wyjść naprzeciw temu zapotrzebowaniu.
Przedstawiciele rządu RP owszem, potwierdzają potrzeby, które zrealizowanie niniejszego
zamówienia publicznego miało zaspokoić, lecz odkładają to w czasie do momentu
połączenia Coratex S.A. z Wojskowym Przedsiębiorstwem Handlowym.
Zamawiający, jako gospodarz postępowania, nieudolnie prowadził postępowanie.
Wielokrotnie wzywał odwołującego do uzupełnienia dokumentacji przetargowej czego
następstwem było wydłużenie całej procedury udzielenia zamówienia publicznego. Tym
samym naruszył przepisy art. 7 ust. 1 ustawy Pzp utrudniając uczciwą konkurencję. Wskazał,
że w celu uzyskania zamówienia poniósł wysokie, opisane w odwołaniu koszty.
Odwołujący wywiódł, że od zamawiającego jako dysponenta środków publicznych
można oczekiwać lojalności kontraktowej. Unieważnienie postępowania nie wyczerpuje
znamion ani optymalnego doboru metod i środków ani uzyskiwania najlepszych efektów z
poniesionych już nakładów i zaangażowania. Z pewnością czynność dokonana przez
zamawiającego nie prowadzi do wydatkowania środków publicznych celowo, oszczędnie,
terminowo czy w wysokości i terminach powstałych z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania.
W odpowiedzi, jak również w trakcie rozprawy, przedstawił uzasadnienie faktyczne i prawne
swego stanowiska.
Uwzględniając całość dokumentacji z postępowań, w tym w szczególności: protokoły
postępowań, ogłoszenia o zamówieniu, postanowienia specyfikacji istotnych
warunków zamówienia (SIWZ), oferty złożone przez odwołujących, zawiadomienia
zamawiającego o unieważnieniu postępowań, odwołania, odpowiedź na odwołania jak
również biorąc pod uwagę oświadczenia, stanowiska i dokumenty stron złożone w
trakcie posiedzenia i rozprawy, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co
następuje:
W pierwszej kolejności ustalono, że odwołania nie zawierają braków formalnych oraz
zostały uiszczone od nich wpisy. Nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołań na podstawie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Zamawiający prowadzi postępowania o udzielenie zamówienia z zastosowaniem
przepisów ustawy Pzp wymaganych przy procedurze, której wartość szacunkowa
zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8
ustawy Pzp.
W dalszej kolejności Izba stwierdziła, że wypełnione zostały przesłanki dla wniesienia
odwołań określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, tj. posiadanie przez odwołujących interesu
w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku naruszenia
przez zamawiającego przepisów ustawy. Odwołujący złożyli niepodlegające odrzuceniu
oferty, a zamawiający unieważnił postępowania w tych częściach postępowania, w których te
oferty złożono. Odwołujący domagali się nakazania zamawiającemu unieważnienia
czynności unieważnienia postępowań, w tych częściach, w których złożyli swe oferty.
Ustalenie, że zamawiający z naruszeniem przepisów ustawy Pzp unieważnił postępowania w
tych częściach skutkowałoby koniecznością nakazania zamawiającemu unieważnienia takich
czynności, czego efektem może być wybór ofert odwołujących, jako najkorzystniejszych.
Powyższe wyczerpuje dyspozycję art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Ustalono, że zamawiający w grudniu 2015 i w styczniu 2016 r. wszczął i prowadzi
szereg postępowań o udzielenie zamówień, których przedmiotem jest dostawa przedmiotów
umundurowania i wyekwipowania. Zamawiający wszczął m.in. postępowania mające za
przedmiot:
A) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (mundury polowe),
B) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (ubranie czołgisty-
warsztatowca, ubranie zimowe czołgisty-warsztatowca z podpinką, kombinezon czołgisty),
C) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. tj. kurtek technika
lotniczego, mundurów polowych tropikalnych w kamuflażu pustynnym wzór 2010 oraz kurtek
pilota,
D) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (koszule
ćwiczebne marynarskie z krótkimi rękawami i koszulo-bluzy polowe),
E) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (buty sportowe,
trzewiki letnie, trzewiki zimowe, buty filcowo-gumowe oraz pantofle kąpielowe),
F) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania (obuwie),
G) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. – berety, dresy
sportowe, rękawice zimowe pięciopalcowe, ubranie sportowe,
H) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (czapki-
garnizonowe, rogatywki, furażerki, zimowe i futrzane),
I) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (spodnie, kurtki,
bluzy, płaszcze),
J) dostawę przedmiotów umundurowania i wyekwipowania w 2016 r. (ręczniki „frotte”,
śpiwory i karimaty).
W dniu 20 maja 2016 r. (w przypadku zamówienia na mundury polowe) oraz w dniu
23 maja 2016 r. (w przypadku pozostałych zamówień) zamawiający zawiadomił
wykonawców ubiegających się o udzielenie tych zamówień o unieważnieniu postępowań w
niektórych częściach na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp.
W uzasadnieniu faktycznym czynności unieważnień zamawiający wskazał, że jako
dysponent budżetowy III-go stopnia, otrzymał zawiadomienie, iż środki finansowe
przeznaczone na zakup przedmiotów umundurowania i wyekwipowania zostaną wykreślone
z „Planu zakupów środków materiałowych w ramach zadań zleconych Szefostwa Służby
Mundurowej IWsp SZ na 2016 rok” oraz w ramach zadań „Planu zakupu środków
materiałowych w latach 2016 – 2022” i zostaną one przeznaczone na inne zadania
realizowane przez Siły Zbrojne RP. Poprzez wykreślenie z Planów zadań z zakresu zakupu
przedmiotów umundurowania i wyekwipowania, oraz wskazanie, iż środki finansowe zostaną
przeznaczone na realizację innych zadań niezbędnych dla SZ RP, należy uznać, iż wystąpiły
istotne przesłanki, które mają charakter trwały i były niemożliwe do przewidzenia w chwili
wszczęcia i prowadzenia postępowania.
2 Regionalna Baza Logistyczna podjęła decyzję o wszczęciu postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego, w oparciu o Projekt Planu Finansowego na rok 2016 –
Informacja zerowa. Należy zatem uznać, iż w chwili wszczęcia postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, zamawiający nie mógł przewidzieć okoliczności skutkujących
unieważnieniem postępowania.
W trakcie prowadzenia postępowania, zamawiający wykonywał wszelkie czynności
wynikające z ustawy Prawo zamówień publicznych do czego był zobowiązany
przeprowadzając procedurę zmierzającą do udzielenia zamówienia publicznego. Niniejsze
wskazuje, iż przy zachowaniu należytej staranności, zamawiający nie mógł przewidzieć
wystąpienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, iż prowadzenie postępowania oraz
wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym. Jednocześnie, podkreślenia wymaga
fakt, iż wskazywany „interes publiczny” nie jest interesem zamawiającego i winien zostać
odnoszony w kontekście do całych Sił Zbrojnych RP oraz obronności i bezpieczeństwa.
Z uwagi na fakt, iż w Siłach Zbrojnych RP nastąpiły okoliczności, przesłanki
skutkujące podjęciem decyzji o wykreśleniu zadań objętych postępowaniem oraz o
przesunięciu środków finansowych na inne istotne cele, należy uznać, że udzielenie
przedmiotowego zamówienia nie leży w interesie publicznym.
Jednocześnie zamawiający wskazuje, iż zadania związane z zakupem przedmiotów
umundurowania i wyekwipowania nie będą w 2016 roku realizowane przez Siły Zbrojne. W
interesie publicznym istotnym i priorytetowym stało się zabezpieczenie innych zadań na
które to zostały przeznaczone i przesunięte środki finansowe.
Mając na uwadze, iż zakres zapasów jakimi dysponują Siły Zbrojne RP skutkuje
podjęciem decyzji o odstąpieniu od realizacji zadań zakupu przedmiotów umundurowania i
wyekwipowania przy jednoczesnym nadaniu priorytetów innym zadaniom.
W dniu 13 czerwca 2016 r. zamawiający złożył odpowiedź na odwołania. Do
odpowiedzi załączono:
1) pismo Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych z 9 maja 2016 r. skierowane do
Komendanta 2 Regionalnej Bazy Logistycznej w Warszawie, w którym „w związku z
procedowaną korektą Planu zakupu środków materiałowych w latach 2016 – 2022 oraz
Planu zakupu środków materiałowych w ramach zadań zleconych Szefostwa Służby
Mundurowej IWsp SZ na rok 2016” poleca unieważnić wszystkie procedury o udzielenie
zamówienia na dostawy PUiW. Jednocześnie poleca sporządzić stosowne wnioski korekt
do ww. Planów i przesłanie ich do Szefostwa Służby Mundurowej w terminie do 12 maja
2016 r.”,
2) pismo Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych z 12 maja 2016 r. skierowane do
Komendanta 2 Regionalnej Bazy Logistycznej w Warszawie, w którym informuje, że
(…środki finansowe na zakup przedmiotów umundurowania i wyekwipowania zostaną
wykreślone z „Planu zakupów środków materiałowych w ramach zadań zleconych
Szefostwa Służby Mundurowej IWsp SZ na 2016 rok” oraz w ramach zadań „Planu
zakupu środków materiałowych w latach 2016 – 2022” i przeznaczone na inne zadania
realizowane przez Siły Zbrojne”,
3) pismo Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych z 8 czerwca 2016 r. skierowane do
Zastępcy Dyrektora Departamentu Prawnego MON, w którym w odpowiedzi na pytania o
powody unieważnienia przetargów dotyczących dostaw asortymentów mundurowych dla
armii informuje, że decyzja (…) wynikała z prowadzonego w Siłach Zbrojnych audytu
określającego faktyczne potrzeby Sił Zbrojnych (…).Skutkowało to określeniem nowych
priorytetów oraz wymusiło alokację środków finansowych, w tym także zakupów
umundurowania na obszary, w których zidentyfikowano znaczące braki. W obszarze
umundurowania (…) nastąpiło niemal pełne zabezpieczenie potrzeb wojennych poprzez
ulokowanie znaczących nakładów finansowych na te zadania w ostatnich latach. W roku
2014-2015 za zakupy umundurowania wydatkowano łączna kwotę 600 milionów złotych
(…).
4) pismo Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych z 20 maja 2016 r. skierowane do
Komendanta 2 Regionalnej Bazy Logistycznej w Warszawie, w którym informuje, że
przesyła uaktualnioną korektę nr 1/2016/ - PUiW projektu „Planu zakupu środków
materiałowych w ramach zadań zleconych IWsp SZ na rok 2016 r., na której widnieje
adnotacja „zatwierdzam” wz. Szefa Inspektoratu Wsparcia SZ z 18 maja 2016 r.,
5) zawiadomienie Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych o zmianach w Planie Finansowym
IWsp SZ w zakresie wydatków zawartych w korekcie nr 10 w części dotyczącej
Dysponenta III-go stopnia, podpisane przez Głównego Księgowego IWspSZ,
6) zawiadomienie Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych o zmianach w Planie Finansowym
IWsp SZ w zakresie wydatków zawartych w korekcie nr 11 z dnia 12.05.20i6r. w części
dotyczącej Dysponenta III-go stopnia, podpisane przez Głównego Księgowego IWspSZ,
7) zawiadomienie Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych o zmianach w Planie Finansowym
IWsp SZ w zakresie wydatków zawartych w korekcie nr 12 z dnia 20.05.20i6r. w części
dotyczącej Dysponenta III-go stopnia, podpisane przez Głównego Księgowego IWspSZ,
8) zawiadomienie z 10 czerwca 2016 r. o zmianach w Planie Finansowym IWsp SZ w
zakresie wydatków zawartych w korekcie nr 15 z dnia 10.06.2016r. w części dotyczącej
Dysponenta III-go stopnia, podpisane przez Głównego Księgowego IWspSZ,
9) sprawozdanie stenograficzne z 20. Posiedzenia Sejmu RP zawierające odpowiedź
podsekretarza stanu MON na zapytanie poselskie.
W trakcie rozprawy zamawiający złożył wykaz umów wieloletnich, z którego wynika że w
roku 2016 r. zamawiający może jeszcze realizować opcje zakupu niektórych przedmiotów
umundurowania i wyposażenia.
Złożono także pismo Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych skierowane do
zamawiającego z 13 czerwca 2016 r., w którym informuje on, że w kwietniu br. podjął prace
zmierzające do wprowadzenia na wyposażenie SZ RP nowego wzoru umundurowania i
wyekwipowania. Na powyższe miały wpływ zachodzące zmiany sytuacji geopolitycznej, w
tym w zakresie bezpieczeństwa, jak również rozpowszechnienie działań hybrydowych w
otoczeniu zewnętrznym Polski, które zmusiły kierownictwo MON do podjęcia zdecydowanych
działań w celu ograniczenia dostępu do aktualnie użytkowanego umundurowania przez SZ
RP. Ponadto wystąpił on do MON o podjęcie inicjatywy ustawodawczej z zakresie zmiany
definicji sprzętu wojskowego zawartej w art. 2 pkt 8a ustwy Pzp a także do organizatora
systemu funkcjonalnego o zainicjowanie pozyskana podstawowych PUiW godnie z ust. 3
ppkt 1 lit . a decyzji MON nr 92/MON w sprawie szczegółowego trybu postępowania w
zakresie kwalifikowania zamówień i oceny występowania interesu bezpieczeństwa państwa.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
Odwołania zasługują na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności należało podkreślić, że Izba nie mogła odnieść się do tych
przyczyn unieważnienia postępowań, jakie zamawiający wskazywał w odpowiedzi na
odwołanie i w pismach złożonych na rozprawie, a które nie zostały zakomunikowane
wykonawcom w uzasadnieniu czynności unieważnienia postępowań z 20 i 23 maja 2016 r.
W rozstrzygnięciach tych, zamawiający jako powód unieważnienia postępowań podał
następujące okoliczności:
a) zamawiający jako dysponent środków budżetowych III stopnia otrzymał zawiadomienie,
że środki finansowe przeznaczone na zakup przedmiotów umundurowania i
wyekwipowania zostaną wykreślone z „Planu zakupów środków materiałowych w ramach
zadań zleconych Szefostwa Służby Mundurowej IWsp SZ na 2016 rok” oraz w ramach
zadań „Planu zakupu środków materiałowych w latach 2016 – 2022” i zostaną one
przeznaczone na inne zadania realizowane przez Siły Zbrojne RP,
b) stan zapasów jakimi dysponują Siły Zbrojne RP skutkuje podjęciem decyzji o odstąpieniu
od realizacji zadań zakupu przedmiotów umundurowania i wyekwipowania przy
jednoczesnym nadaniu priorytetów innym zadaniom.
Tymczasem w odpowiedzi na odwołania i dokumentach złożonych na rozprawie
zamawiający przytoczył dalsze przyczyny, dla których postępowania musiały zostać
unieważnione. W odpowiedzi, złożonym dokumencie Szefa Inspektoratu Wsparcia SZ RP z
13 czerwca 2016 r., a także w stanowisku zaprezentowanym ustnie do protokołu,
zamawiający wskazał m.in., że:
a) decyzja o wykreśleniu środków finansowych z odpowiednich planów została już podjęta,
b) mogą zostać podjęte prace dotyczące zmiany obowiązujących przepisów odnośnie
wzoru umundurowania, w związku z tym, że dane dotyczące dotychczasowego wzoru z
2010 r. są powszechnie znane, co może być wykorzystane w razie prowadzenia
przeciwko RP działań zbrojnych o charakterze hybrydowym,
c) chęć rozpoczęcia prac nad zmianą ustawy Pzp zmierzających do rozszerzenia definicji
sprzętu wojskowego, o której mowa w art. 2 pkt 8a ustawy Pzp, tak aby objąć tą definicją
dostawy przedmiotów umundurowania i wyposażenia.
Podkreślenia wymaga, że zgodnie z art. 93 ust. 3 ustawy Pzp zamawiający
zawiadamiając wykonawców o czynności unieważnienia postępowania obowiązany jest
przekazać wykonawcom uzasadnienie faktyczne i prawne swej czynności. Doręczane
wykonawcom uzasadnienie jest o tyle istotne, że umożliwia im podjęcie decyzji co do tego
czy będą korzystać ze środków ochrony prawnej. Ponadto argumentacja przedstawiona w
uzasadnieniu umożliwia wykonawcom sformułowanie odpowiednich zarzutów, które po
upływie terminu na wniesienie odwołania nie mogą być modyfikowane, co wynika z art. 192
ust. 7 ustawy Pzp. Przypomnienia wymaga także, że zgodnie z art. 192 ust. 7 ustawy Pzp
Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie zostały podniesione w odwołaniu. Za
niedopuszczalne należało uznać rozszerzanie przez zamawiającego w odpowiedzi na
odwołanie i ustnym stanowisku, podstaw unieważnienia postępowań ponad te, które zostały
wskazane w rozstrzygnięciach doręczonych wykonawcom. Natomiast w rozstrzygnięciach
tych jako powód unieważnienia postępowań podano: zawiadomienie dysponentów wyższego
stopnia o tym, że środki finansowe zostaną wykreślone z określonych planów; okoliczność,
że środki te zostaną przeznaczone na inne potrzeby Sił Zbrojnych; fakt, że stan zapasów
umożliwia takie działanie. Wobec tak uzasadnionej czynności unieważnienia postępowań
zostały wniesione odwołania i tylko w takim, zaskarżonym zakresie, mogły być one
rozpoznane przez Izbę. Odwołujący, wobec zasady związania swymi zarzutami wynikającej
z art. 192 ust. 7 ustawy Pzp, nie mogą na etapie postępowania odwoławczego skutecznie
podnieść nowych zarzutów wobec czynności zamawiającego, zatem umożliwienie
zamawiającemu w toku rozprawy rozszerzenia podstaw unieważnienia byłoby sprzeczne z
zasadą równouprawnienia stron. Izba podziela w tym zakresie w całej rozciągłości
stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 15 lipca 2011 r.,
XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy, sygn. akt sygn. akt XXIII Ga 416/11, iż „(…) Z
punktu widzenia Zamawiającego, oznacza to że nie może on zmienić ani rozszerzać
podstawy faktycznej decyzji o wykluczeniu wykonawcy z postępowania po wniesieniu przez
tego drugiego odwołania. W świetle związania KIO, Sądu Okręgowego i Odwołującego
zarzutami podniesionymi w odwołaniu, sprzeczne z naczelną zasadą postępowania
cywilnego, jaką jest zasada równouprawnienia stron, byłoby dopuszczenie do rozszerzenia
podstawy faktycznej decyzji o wykluczeniu Odwołującego. Wobec związania swoimi
zarzutami, Odwołujący nie mógłby bowiem odnieść się do nowych okoliczności
przedstawionych przez Zamawiającego, po wniesieniu odwołania. Z tych względów
postępowanie Zamawiającego, polegającego na przedstawieniu nowych dowodów w
odpowiedzi na odwołanie i skardze, nie można traktować jedynie jako rozszerzenia
argumentacji zawartej w decyzji o wykluczeniu. Powyższej wykładni nie podważa zasada
ekonomiki procesowej ani zasada dyspozycyjności formalnej czyli rozporządzania przez
stronę czynnościami procesowymi. Zasady te aczkolwiek ważne, nie mogą mieć charakteru
dominującego. Z punktu widzenia naczelnych zasad postępowania cywilnego z pewnością
ważniejszą rolę odgrywa zasada równouprawnienia stron a dokładniej zasada równości
środków procesowych. Podsumowując, skoro Odwołujący – wykonawca był związany swoimi
zarzutami zawartymi w odwołaniu to również Zamawiający był związany podstawą faktyczną
decyzji od której to odwołanie wniesiono. Dopuszczenie do rozszerzenia podstawy faktycznej
decyzji przez Zamawiającego uniemożliwiłoby jednocześnie Odwołującemu – wykonawcy
przedstawienie zarzutów, co do tych nowych okoliczności. Wobec tego dowody zgłoszone
przez Zamawiającego jako dotyczące okoliczności związanych z rozszerzoną podstawą
faktyczną decyzji o wykluczeniu, nie mogły zostać uwzględnione (…)”.
Wprawdzie przytoczony wyrok dotyczył rozszerzania przez zamawiającego na etapie
rozprawy podstaw wykluczenia wykonawcy z postępowania, jednakże argumentacja
zaprezentowana w orzeczeniu ma charakter uniwersalny i z oczywistych powodów
znajdowała zastosowanie również w analizowanych sprawach. Wobec powyższego Izba
rozpoznała odwołanie tylko w takim zakresie, jaki wynikał z zarzutów przedstawionych w
odwołaniu z pominięciem nowych podstaw unieważnienia postępowań zakomunikowanych
wykonawcom dopiero w odpowiedzi na odwołanie i na rozprawie.
Przypomnienia wymaga, że przepis art. 93 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp stanowi, iż
zamawiający unieważnia postępowanie jeśli nastąpiła istotna zmiana okoliczności
powodująca, że prowadzenie postępowania lub zawarcie umowy nie leży w interesie
publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć.
W pierwszej kolejności dostrzeżenia wymaga, że polski ustawodawca zdecydował się
na sformułowanie w art. 93 ustawy Pzp zamkniętego katalogu przesłanek, które obligują,
względnie umożliwiają zamawiającemu unieważnienie postępowania. Powyższe oznacza, że
wolą ustawodawcy było aby – w razie niespełnienia przesłanek z art. 93 ustawy Pzp –
postępowanie toczyło się dalej i kończyło wyborem oferty najkorzystniejszej. Zamknięty
katalog przesłanek unieważnienia oznacza także, że unieważnienie postępowania jest
instytucją wyjątkową, zatem przesłanki z art. 93 ustawy Pzp należy interpretować ściśle.
Z przywołanego przepisu wynika, że unieważnienie postępowania na tej podstawie
możliwe jest wyłącznie w razie łącznego, kumulatywnego spełnienia się 3 przesłanek:
a) nastąpiła istotna zmiana okoliczności,
b) istotna zmiana okoliczności spowodowała, że prowadzenie postępowania lub zawarcie
umowy nie leży w interesie publicznym,
c) istotnej zmiany okoliczności nie można było wcześniej przewidzieć.
Jak wskazuje się w orzecznictwie i piśmiennictwie, istotna zmiana okoliczności, której nie
można było wcześniej przewidzieć, musi mieć charakter okoliczności trwałej, nieodwracalnej,
a także zewnętrznej wobec stron postępowania odwoławczego. Nie może być uznana za
okoliczność nieprzewidywalną taka zmiana sytuacji, która została wywołana przez jedną ze
stron. Istotna zmiana okoliczności musi wystąpić w dacie podejmowania czynności
unieważnienia postępowania, na co wskazuje posłużenie się przez ustawodawcę czasem
przeszłym („nastąpiła”). Nie można zatem powoływać się na okoliczność, która ulegnie
zmianie dopiero w przyszłości. Wreszcie to owa zmieniona okoliczność musiała
spowodować, że dalsze prowadzenie postępowania lub zawarcie umowy nie leży w interesie
publicznym.
Nie ulega również wątpliwości, że ciężar udowodnienia przesłanek unieważnienia
postępowania spoczywał w analizowanych sprawach na zamawiającym. Zgodnie z art. 6 KC
w zw. z art. 14 ustawy Pzp ciężar udowodnienia faktu spoczywa na tym, kto z danego faktu
wywodzi skutki prawne. Zgodnie z art. 190 ust. 1 ustawy Pzp, strony obowiązane są
wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. To
zamawiający z faktu wystąpienia przesłanek unieważnienia postępowania wywodził
konieczność zakończenia postępowań bez wyboru oferty najkorzystniejszej, zatem to ta
strona zobowiązana była wykazać sporne okoliczności faktyczne.
W analizowanych sprawach zamawiający zobowiązany był zatem do wykazania, że w
dacie 20 (23) maja 2016 r. wystąpiła istotna zmiana okoliczności, a także że to ta zmieniona
sytuacja spowodowała, że dalsze prowadzenie postępowań nie leży w interesie publicznym.
Wreszcie zamawiający zobowiązany był udowodnić, że zmiana ta była nieprzewidywalna w
dacie wszczęcia postępowań, co miało miejsce w okresie grudzień 2015 – styczeń 2016 r.
W pierwszej kolejności należało odnieść się do przywołanej przez zamawiającego w
uzasadnieniach okoliczności, zgodnie z którą otrzymał zawiadomienie, że środki
finansowane przeznaczone na zakup środków umundurowania i wyekwipowania „zostaną
wykreślone” z Planu zakupów środków materiałowych w ramach zadań zleconych Szefostwa
Służby Mundurowej IWsp SZ na 2016 rok” oraz w ramach zadań „Planu zakupu środków
materiałowych w latach 2016 – 2022”. Należało wskazać, że sam zamiar (chęć) wykreślenia
środków finansowych przeznaczonych na zakup przedmiotów wyposażenia dla Sił Zbrojnych
nie oznacza jeszcze że jest to stan trwały, a co za tym idzie, że wystąpiła już jakakolwiek
zmiana okoliczności. Sam zamiar zmiany przeznaczenia środków, jeżeli nie został
przełożony na rzeczywistość, nie może być uznany na stan nieodwracalny, którego nie
można przezwyciężyć. Przyznać należało także rację odwołującym, że w uzasadnieniu
czynności unieważnień nie zostało wykazane, iż zawiadomienie (lub jakikolwiek inny
dokument stanowiący jego podstawę) miał charakter wiążący dla zamawiającego.
Wykonawcy nie zostali także poinformowani z jakiej daty pochodziło zawiadomienie, kto jest
jego autorem, kiedy otrzymał je zamawiający, co utrudniało formułowanie zarzutów
odwołania.
Dopiero w trakcie rozprawy na wniosek zamawiającego Izba przeprowadziła dowód z
dokumentu w postaci zawiadomienia z 10 czerwca 2016 r. o zmianach w Planie Finansowym
IWsp SZ w zakresie wydatków zawartych w korekcie nr 15 z dnia 10.06.2016r. w części
dotyczącej Dysponenta III-go stopnia (załącznik nr 8 do odpowiedzi na odwołanie). Z
dokumentu można było próbować wywodzić, że nastąpiła korekta środków finansowych
przeznaczonych na dostawy asortymentów zamawianych w postępowaniach. Jednakże w
uzasadnieniu faktycznym, jakie zamawiający przekazał wykonawcom, wskazano jedynie na
zamiar dokonania takiego przesunięcia. Wzięto również pod uwagę, że dokument ten
opatrzono datą 10 czerwca 2016 r., a zatem nie istniał on w dacie podejmowania
zaskarżonych czynności (20 i 23 maja 2016 r.). Jak wyjaśniono wcześniej, zamawiający na
etapie postępowania odwoławczego nie może rozszerzać podstawy faktycznej czynności
uzasadnienia.
Nie można się także zgodzić z tym, jakoby przywoływana przez zamawiającego
okoliczność była niemożliwa do przewidzenia. Zamawiający niemożliwości przewidzenia
zmiany okoliczności upatrywał w tym, że jest dysponentem środków budżetowych III stopnia.
Uważał, że skoro zamiar przesunięcia środków finansowych został mu zakomunikowany
przez dysponenta wyższego stopnia, do czego musiał się zastosować, to z jego punktu
widzenia jest to okoliczność niemożliwa do przewidzenia w rozumieniu art. 93 ust. 1 pkt 6
ustawy Pzp.
Odnosząc się do tego rodzaju argumentacji należało w pierwszej kolejności
stwierdzić, że decyzja o wszczęciu postępowania i zarezerwowaniu na ten cel określonych
środków, a następnie decyzja o przesunięciu tych środków na inne cele wraz z poleceniem
unieważnienia postępowań została podjęta przez tego samego decydenta, którym nie jest
kierownik zamawiającego. Zamawiający przyznał w odpowiedzi na odwołanie, że 2
Regionalna Baza Logistyczna jako dysponent III-go stopnia budżetu państwa jest
realizatorem zadań objętych Centralnym Planem Rzeczowym (CPR) Resortu Obrony
Narodowej (RON). Zadania objęte CPR RON są realizowane przez zamawiającego na
korzyść całych Sił Zbrojnych RP. W toku rozprawy wyjaśnił zaś, że podlega Szefowi
Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych. Jest to organ, o którym mowa w ustawie z 21 listopada
1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP. Z przepisów tej ustawy wynika, że zadaniem
tego organu jest organizowanie i zarządzanie systemem wsparcia logistycznego sił
zbrojnych, w tym zabezpieczeniem logistycznym. Zamawiający wskazał także, że decyzje
tego organu otrzymuje jako polecenia służbowe. Potwierdzeniem tego były również pisma
Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, załączone przez zamawiającego do odpowiedzi
na odwołanie, w których polecał kierownikowi zamawiającego sporządzanie wniosków
odnośnie korekt odpowiednich planów i polecał unieważnienie postępowań (por. dowód nr 1 i
2 załączone do odpowiedzi na odwołanie).
Nie ulegało wątpliwości Izby, że decyzyjność odnośnie wszczęcia i prowadzenia
procedur o udzielenie zamówienia w takim układzie funkcjonowała nie na poziomie
kierownika zamawiającego (Komendanta 2 Regionalnej Bazy Logistycznej), ale na poziomie
wyższym. W tej sytuacji należało dojść do wniosku, że zmiana sytuacji polegająca na
zamiarze przesunięcia środków finansowych została wytworzona przez jedną ze stron, za
którą należy rozumieć szeroko rozumiany Skarb Państwa i nie może być przez tę stronę
uznawana za zmianę zewnętrzną. W ocenie Izby, to ta strona najpierw zdecydowała się
wszcząć postępowania zapewniając na nie odpowiednie środki finansowe i uznając że
istnieją potrzeby w zakresie dostaw, a następnie ta sama strona zdecydowała o tym, że
środki finansowe zostaną przesunięte na zaspokojenie innych potrzeb. Na niemożność
uznawania za okoliczność zewnętrzną zamiaru zmiany koncepcji zakomunikowanej
zamawiającemu przez przełożonego decydenta zwrócił uwagę Sąd Okręgowy w Warszawie
w wyroku z dnia 19 września 2014 r. sygn. akt V Ca 2123/14. Sąd ten wskazał także, że na
gruncie prawa cywilnego obowiązuje przepis art. 34 kc, stanowiący iż Skarb Państwa jest w
stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia
państwowego nienależącego do innych państwowych osób prawnych, a zatem stanowi
podmiot jednolity, reprezentowany przez różne stationes fisci. Stanowisko, że zmiana musi
mieć charakter zewnętrzny wobec zamawiającego zostało wyrażone także w wyroku Sądu
Okręgowego Warszawa-Praga sygn. akt IV Ca 527/11.
Przechodząc do kolejnych przesłanek wskazanych w uzasadnieniu czynności
unieważnienia postępowań Izba stwierdziła, że odwołujący prawidłowo zarzucili, iż
zamawiający nie sprecyzował, na jakie inne potrzeby Sił Zbrojnych RP mają zostać
przeznaczone środki finansowe, pierwotnie przeznaczone za zakup środków
umundurowania i wyposażenia. Podkreślenia wymagał fakt, że zamawiający nawet w
ogólności nie wskazał celu, na jaki mają zostać przesunięte zaoszczędzone środki.
Ponieważ nie ujawniono jakichkolwiek danych szczegółowych na temat przeznaczenia
środków, niemożliwym stało się przeanalizowanie, czy przesunięcie środków na te
niesprecyzowane cele rzeczywiście leży w interesie publicznym powodując, że wykonanie
przedmiotowych zamówień nie może być dalej uznawane za wpisujące się w ten interes.
Ustosunkowując się do zarzutów zamawiający w odpowiedzi na odwołania wyjaśnił jedynie,
że Centralny Plan Rzeczowy jest dokumentem niejawnym i przedstawianie jego szczegółów
- wskazanie konkretnych zadań, jakie będą realizowane przez Siły Zbrojne, jest w obiegu
informacji publicznej prawnie niedozwolone. Odnosząc się do tej argumentacji należało
podkreślić, że obecnie obowiązujące przepisy ustawy Pzp i aktów wykonawczych do niej
umożliwiają procedowanie w sprawach, w których przedstawiane są informacje niejawne w
rozumieniu przepisów o ochronie informacji niejawnych. Przypomnienia wymaga, że zgodnie
z art. 189 ust. 7 ustawy Pzp Izba rozpoznaje odwołanie na posiedzeniu niejawnym, jeżeli
przy rozpoznaniu odwołania może być ujawniona informacja niejawna w rozumieniu
przepisów o ochronie informacji niejawnych. Nadto procedura przy rozpoznawaniu odwołań
doznaje dalszych modyfikacji wynikających z aktów wykonawczych do ustawy Pzp.
Przykładowo zgodnie z przepisem § 2a rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 22 marca
2010 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (t.j. Dz. U. z 2014
r. poz. 964) postępowanie z odwołaniem, którego dokumentacja zawiera informacje niejawne
w rozumieniu przepisów o ochronie informacji niejawnych, w tym wniesienie odwołania wraz
z załącznikami, przystąpienie do postępowania odwoławczego, korespondencja w sprawie
odwoławczej, udostępnienie stronom i uczestnikom postępowania akt sprawy odwoławczej
oraz ich udział w rozpoznaniu odwołania, przechowywanie akt sprawy odwoławczej, a także
przetwarzanie tych informacji odbywa się zgodnie z przepisami o ochronie informacji
niejawnych. Jak wynika z powyższego wskazywane przez zamawiającego okoliczności nie
usprawiedliwiały zaniechania przedstawienia stosownej argumentacji oraz dowodów na jej
poparcie. Wobec nieprzedstawienia żadnej argumentacji odnośnie zmiany przeznaczenia
środków okoliczność, czy dalsze prowadzenie postępowań nie leży w interesie publicznym
nie poddawała się ocenie Izby. Dostrzeżenia wymagało natomiast, że przedmiot zamówienia
w unieważnionych postępowaniach obejmował dostawę przedmiotów umundurowania i
wyposażenia (mundury, obuwie, śpiwory dla żołnierzy itp.) dla Sił Zbrojnych RP, a więc
podstawowych elementów, których zakupy są systematycznie i na bieżąco dokonywane na
potrzeby tych Sił. Podkreślić także należy, że przepisy rozporządzenia Ministra Obrony
Narodowej z dnia 31 października 2014 r. w sprawie umundurowania i wyekwipowania
żołnierzy zawodowych i żołnierzy pełniących służbę kandydacką (Dz. U. z 2014 r., poz.
1615), wprowadzają krótki okres używalności umundurowania i wyekwipowania żołnierza
oraz przewidują normy należności umundurowania poszczególnych kategorii żołnierzy
zawodowych i kandydatów.
W dalszej kolejności Izba stwierdziła, że zamawiający nie wykazał aby stan zapasów
był na tyle znaczny, aby dalsze prowadzenie postępowań nie leżało w interesie publicznym.
Wzmianka o wystarczającym stanie zapasów została wymieniona w uzasadnieniu czynności
unieważnienia postępowań.
Odnosząc się do tego rodzaju argumentacji Izba stwierdziła, że wzmianka o stanie
zapasów miała charakter nazbyt ogólny. Zamawiający nie poparł swych twierdzeń
jakimkolwiek dowodem, który obrazowałby wielkość tych stanów magazynowych. Wzięto pod
uwagę, że wielkość stanów magazynowych (a także możliwość uruchomienia do sierpnia
2016 r. opcji zakupu niektórych partii asortymentu na podstawie umów z lat ubiegłych, co
wynikało ze złożonego wykazu) nie może być uznana na okoliczność zewnętrzną i
nieprzewidywalną dla zamawiającego. Zasady racjonalnego gospodarowania przemawiają
za tym, aby w momencie wszczynania postępowania zostały zidentyfikowane potrzeby, jakie
mają być zaspokojone w wyniku realizacji zamówienia. Wielkość potrzeb zaś wyznacza
także stan zapasów czy możliwość uruchomienia opcji na podstawie dotychczasowych
umów. Nie zasługuje na uwzględnienie stanowisko zamawiającego, zgodnie z którym to nie
on określa swe potrzeby, a jedynie realizuje postępowania w interesie całych Sił Zbrojnych
na polecenie swych przełożonych. Z przyczyn, o których wspomniano wyżej, przesłanka
nieprzewidywalności powinna być spełniona na poziomie podmiotu podejmującego decyzję o
wszczęciu postępowania. W tym kontekście dodać należy także, że obowiązuje zasada
ciągłości działania organów Państwa. Nie można zatem powoływać się wyłącznie na zmiany
w wyniku przeprowadzonych wyborów parlamentarnych, tym bardziej, że wszystkie
unieważnione postępowania zostały wszczęte w grudniu 2015 r. bądź styczniu 2016 r., a
więc odpowiednio miesiąc lub dwa miesiące po ukonstytuowaniu się nowej Rady Ministrów.
Stanowisko zamawiającego co do znacznych stanów zapasów pozostawało także w
sprzeczności ze stanowiskiem prezentowanym przez samego zamawiającego kilka miesięcy
wcześniej. 22 stycznia 2016 roku Szef Sekcji Mundurowej zamawiającego w piśmie nr
74/4/15 wskazywał, że nie jest możliwym przedłużenie terminu składania ofert do dnia 30
marca 2016 roku z uwagi na fakt, że po stronie Sił Zbrojnych istnieją pilne potrzeby
zaopatrzeniowe przedmiotów umundurowania. Nie bez znaczenia był również fakt, że
zamawiający w SIWZ przewidział jako jedno z kryteriów oceny ofert – termin realizacji
zamówienia. Nie zostało także wykazane aby np. nastąpiła rotacja zapasów wojennych
przedmiotów zaopatrzenia mundurowego na użytek bieżący. Zamawiający nie udowodnił
również aby np. pozyskał przedmiot zamówienia w inny sposób.
Izba nie mogła natomiast odnieść się do dalszych przyczyn unieważnienia
postępowań, które zamawiający przywołał dopiero na rozprawie. Zamawiający, powołując się
na złożone na rozprawie pismo Szefa Inspektoratu Wsparcia SZ z 13 czerwca 2016 r.
zdawał się wskazywać, że powodem unieważnienia była także chęć podjęcia analiz i prac,
które mogą zakończyć się wprowadzeniem nowego wzoru umundurowania. Z pisma tego
wynikało, że – w ocenie osób je sporządzających - dotychczasowy wzór może być znany
podmiotom nieuprawnionym, co może mieć znaczenie w razie działań wojennych o
charakterze hybrydowym skierowanym przeciwko RP. Izba stwierdziła, że argumentacja ta
nie została zakomunikowana wykonawcom w uzasadnieniu skarżonych czynności, zatem nie
mogli w tym zakresie sformułować zarzutów i wnieść skutecznego odwołania. Na marginesie
jedynie można było stwierdzić, że okoliczności, o których mowa w tym piśmie, zdawały się
świadczyć o zamiarze podjęcia prac analitycznych, które być może zakończą się zmianą
przepisów regulujących wzór umundurowania. Z pisma tego nie wynikało w sposób
jednoznaczny i klarowny, że uprawnione organy podjęły stanowczą decyzję co do zmiany
wzoru umundurowania, której skutkiem miałaby być zmiana dotychczasowych przepisów
regulujących te wzory.
Wobec powyższego należało dojść do wniosku, że nie zostały spełnione przesłanki
obligujące zamawiającego do unieważnienia postępowań wynikające z art. 93 ust. 1 pkt 6
ustawy Pzp. W konsekwencji Izba uznała, że zamawiający naruszył art. 93 ust. 1 pkt 6
ustawy Pzp przez jego błędne zastosowanie.
Za chybione Izba uznała zarzuty niektórych odwołujących, jakoby rzeczywistym
powodem unieważnienia postępowań miała być chęć zlecenia przez zamawiającego
realizacji zamówień podmiotowi powstałemu z połączenia dwóch przedsiębiorstw, których
właścicielem jest Skarb Państwa zajmujących się szyciem m.in. konfekcji wojskowej, tj.
Coratex S.A. z Wojskowym Przedsiębiorstwem Handlowym. Dowody w postaci wydruków
artykułów prasowych, Izba uznała za mało wiarygodne, mające charakter hipotez i
spekulacji, względnie odnoszące się do przyszłości.
Za nieudowodnione uznano zarzuty niektórych odwołujących, zgodnie z którymi
zamawiający miał prowadzić postępowania w sposób opieszały. Dostrzeżenia wymaga
ponadto, że obowiązujące przepisy ustawy Pzp nie przewidują maksymalnego czasu, w
jakim ma nastąpić badanie i ocena ofert.
Za chybiony uznano zarzut naruszenia art. 7 ust. 3 ustawy Pzp. Zgodnie z przepisem
powołanym przez niektórych odwołujących, zamówienia publicznego udziela się wyłącznie
wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy. Udzielenie zamówienia publicznego
następuje w momencie zawarcia umowy w sprawie zamówienia. Odwołujący nie wykazali,
aby zamawiający zawarł umowę w sprawie zamówienia. Zatem zarzut należało uznać za
chybiony.
Izba nie mogła rozpoznać zarzutów dotyczących naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy o finansach publicznych i ustawy o odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych. Uszło uwadze odwołującego M.K., że zgodnie z art. 180
ust. 1 ustawy Pzp Izba ocenia zgodność czynności i zaniechań zamawiającego z przepisami
ustawy. Przy czym za ustawę w rozumieniu powołanego przepisu rozumie się ustawę Pzp i
aktów wykonawczych do tej ustawy. Natomiast przepisy innych ustaw mogą stać się
wzorcem kontroli wyłącznie wtedy, gdy ustawa Pzp do tych przepisów odsyła (np. w art. 89
ust. 1 pkt 3 czy art. 89 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp).
Zgodnie z przepisem art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza
uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało
wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, co ze
wskazanych wyżej względów miało miejsce w analizowanej sprawie.
Stosownie do art. 192 ust. 1 ustawy Pzp, o oddaleniu odwołania lub jego
uwzględnieniu Izba orzeka w wyroku. W pozostałych przypadkach Izba wydaje
postanowienie. Orzeczenie Izby, o którym mowa w pkt 1 sentencji, miało charakter
merytoryczny, gdyż odnosiło się do uwzględnienia odwołania. Z kolei orzeczenie Izby
zawarte w pkt 2 sentencji miało charakter formalny, gdyż dotyczyło kosztów postępowania, a
zatem było postanowieniem. O tym, że orzeczenie o kosztach zawarte w wyroku Izby jest
postanowieniem przesądził Sąd Najwyższy w uchwale z 8 grudnia 2005 r. III CZP 109/05
(OSN 2006/11/182). Z powołanego przepisu art. 192 ust. 1 ustawy Pzp wynika zakaz
wydawania przez Izbę orzeczenia o charakterze merytorycznym w innej formie aniżeli wyrok.
Z uwagi zatem na zbieg w jednym orzeczeniu rozstrzygnięcia o charakterze merytorycznym i
formalnym, całe orzeczenie musiało przybrać postać wyroku.
W świetle art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp, uwzględniając odwołanie, Izba może -
jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego nie została zawarta - nakazać wykonanie
lub powtórzenie czynności zamawiającego lub nakazać unieważnienie czynności
zamawiającego. W konsekwencji Izba nakazała zamawiającemu unieważnienie niezgodnych
z prawem czynności unieważnienia postępowań we wskazanych w sentencji częściach.
W konsekwencji, na podstawie art. 192 ust. 1 oraz art. 192 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp,
orzeczono jak w pkt 1 sentencji.
Zgodnie z art. 192 ust. 9 ustawy Pzp, w wyroku oraz w postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego. Z kolei
w świetle art. 192 ust. 10 ustawy Pzp, strony ponoszą koszty postępowania odwoławczego
stosownie do jego wyniku, z zastrzeżeniem art. 186 ust. 6. Jak wskazuje się w
piśmiennictwie, reguła ponoszenia przez strony kosztów postępowania odwoławczego
stosownie do wyników postępowania odwoławczego oznacza, że „obowiązuje w nim,
analogicznie do procesu cywilnego, zasada odpowiedzialności za wynik procesu, według
której koszty postępowania obciążają ostatecznie stronę „przegrywającą” sprawę (por. art.
98 § 1 k.p.c.)” Jarosław Jerzykowski, Komentarz do art.192 ustawy - Prawo zamówień
publicznych, w: Dzierżanowski W., Jerzykowski J., Stachowiak M. Prawo zamówień
publicznych. Komentarz, LEX, 2014, wydanie VI. Ponieważ odpowiedzialność za wynik
postępowań odwoławczych ponosił w całości zamawiający, to tę stronę postępowania Izba
obciążyła w całości kosztami tego postępowań.
Biorąc powyższe pod uwagę, o kosztach postępowań orzeczono stosownie do
wyników postępowań - na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepis
§ 6 w zw. z § 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15
marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41 poz. 238).
Izba uwzględniła koszty wynagrodzenia pełnomocników odwołujących, z
ograniczeniem do maksymalnie dopuszczonej wysokości 3.600,00 zł, na podstawie
rachunków złożonych do akt sprawy, stosownie do brzmienia § 6 w zw. § 5 ust. 2 pkt 1 w zw.
z § 3 pkt 2 lit. b przywoływanego rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r.
Skład orzekający: