Pełny tekst orzeczenia

  Sygn. akt II Ca 567/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 grudnia 2016 roku

  Sąd Okręgowy w Lublinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Andrzej Mikołajewski (spr.)

Sędziowie: Sędzia Sądu Okręgowego Ewa Łuchtaj

Sędzia Sądu Okręgowego Marta Postulska-Siwek

Protokolant Maciej Bielak

po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2016 roku w Lublinie

na rozprawie

sprawy z powództwa G. Ż.

przeciwko D. M.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z dnia 25 stycznia 2016 roku, sygn. akt II C 203/15

I.  zmienia częściowo zaskarżony wyrok:

a)  w pkt I. w ten sposób, że zasądza od D. M. na rzecz G. Ż. kwotę 24191,79 zł (dwadzieścia cztery tysiące sto dziewięćdziesiąt jeden złotych siedemdziesiąt dziewięć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 października 2014 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1,89 zł z tytułu odsetek ustawowych za opóźnienie od tej kwoty za dzień 4 października 2014 roku, przy czym spełnienie przez M. M. (1) tego świadczenia, zasądzonego od niej wyrokiem Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z dnia 22 maja 2013 roku, sygn. akt II C 66/11, zmienionego wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 11 września 2014 roku, sygn. akt II Ca 842/13, zwalnia D. M.;

b)  w pkt II. w ten sposób, że znosi koszty procesu pomiędzy stronami;

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od D. M. na rzecz G. Ż. kwotę 1942,22 zł (tysiąc dziewięćset czterdzieści dwa złote i dwadzieścia dwa grosze) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Marta Postulska-Siwek Andrzej Mikołajewski Ewa Łuchtaj

Sygn. akt II Ca 567/16

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 22 stycznia 2010 roku powódka G. Ż. wniosła o zasądzenie od pozwanego D. M. kwoty 9000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu, tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu położonego w L. przy ul. (...) za okres do dnia 16 stycznia 2010 roku.

W toku procesu powódka wielokrotnie zmieniała powództwo, ostatecznie dochodząc zapłaty na rzecz powódki od D. M. solidarnie z M. M. (1) kwoty 44099 zł z tytułu odszkodowania za bezumowne korzystanie z przedmiotowego lokalu powódki w okresie od dnia 17 lutego 2009 roku do dnia 31 grudnia 2010 roku z ustawowymi odsetkami od dnia 12 kwietnia 2011 roku.

Wyrokiem z dnia 22 maja 2013 roku, sygn. akt II C 66/11, Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie oddalił powództwo wobec pozwanych M. M. (1) i D. M. o zapłatę solidarnie kwoty 44099 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 12 kwietnia 2011 roku do dnia zapłaty i o zapłatę od pozwanej M. M. (1) kwoty 6662 zł.

Sąd Okręgowy w Lublinie wyrokiem z dnia 11 września 2014 roku, sygn. akt II Ca 842/13, w zakresie żądania powódki skierowanego przeciwko pozwanemu D. M. uchylił zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego, zniósł postępowanie toczące się w tym zakresie przed Sądem Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie od dnia 26 marca 2012 roku i w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu Lublin-Zachód w Lublinie do ponownego rozpoznania.

W toku ponownego postępowania powódka ograniczyła powództwo przeciwko D. M. do kwoty 24191,79 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 12 kwietnia 2011 roku do dnia zapłaty, cofając pozew w pozostałej części i zrzekając się roszczenia.

*

Wyrokiem z dnia 25 stycznia 2016 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie:

I. oddalił powództwo w zakresie kwoty 24191,79 zł;

II. umorzył postępowanie w zakresie kwoty 19907,21 zł;

III. zasądził od G. Ż. na rzecz D. M. kwotę 2417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 września 2000 roku pozwany D. M. i M. M. (1) zawarli małżeństwo. Małżonkowie oraz ich syn M. M. (2) razem zamieszkali w lokalu mieszkalnym numer (...) położonym w L. przy ul. (...) l, który żona pozwanego nabyła w 1994 roku.

Postanowieniem z dnia 27 lipca 2007 roku w sprawie o sygn. akt I Co 140/07 Sąd Rejonowy w Lublinie przysądził powódce G. Ż. spółdzielcze własnościowe prawo do wyżej wskazanego lokalu – wpisanego w rejestrze lokali (...) Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej (...) w L.. Postanowienie to uprawomocniło się z dniem 17 lutego 2009 roku.

W sierpniu 2007 roku powódka udała się do mieszkania przy ul. (...) w L. i wówczas poinformowała żonę pozwanego M. M. (1), że jest właścicielem tego lokalu i zażądała wydania jej tego lokalu. M. M. (1) oświadczyła wówczas, że nie ma się gdzie wyprowadzić.

Na mocy umowy majątkowej o wyłączenie wspólności ustawowej sporządzonej w dniu 12 września 2007 roku pozwany z żoną ustanowili rozdzielność majątkową. Z chwilą zawarcia tej umowy pozwany wyprowadził się z lokalu mieszkalnego położonego w L. przy ulicy (...) i zamieszkał w należącym do jego matki lokalu mieszkalnym położonym w L. przy ulicy (...).

Z racji tego, że pozwany i jego żona mieli syna, pomimo wyprowadzki pozwany często odwiedzał żonę i przychodził do należącego do powódki lokalu mieszkalnego.

Od kiedy powódka nabyła własność przedmiotowego lokalu, często nachodziła żonę pozwanego. Dochodziło do sytuacji w których zachowanie się powódki było na tyle agresywne, że zachodziła konieczność wezwania policji. Wówczas żona pozwanego wzywała go telefonicznie, aby przyjechał i jej pomógł.

W pozwie z dnia 22 lipca 2009 roku w sprawie o sygn. akt II C 535/09 G. Ż. wniosła o nakazanie pozwanym D. M. i M. M. (2) opróżnienia lokalu mieszkalnego położonego w L. przy ul. (...). Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2009 roku Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo, jednocześnie ustalił, że M. M. (2) przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego i nakazał wstrzymanie opróżnienia lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w L. przy ul. (...) l do czasu złożenia przedstawicielowi ustawowemu małoletniego pozwanego M. M. (2) przez Gminę L. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Wyrokiem tym Sąd Rejonowy ustalił również, że pozwanemu D. M. nie przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego.

We wrześniu 2011 roku małżeństwo pozwanego D. M. i M. M. (1) zostało rozwiązane przez rozwód.

Wprawdzie pozwany w okresie od 30 lipca 2001 roku do 12 kwietnia 2011 roku był zameldowany na pobyt czasowy w lokalu należącym do powódki, ale faktycznie od 2007 roku w tym lokalu już nie mieszkał i w żaden sposób nie korzystał z niego.

Sąd Rejonowy wskazał, na podstawie jakich dowodów poczynił powyższe ustalenia faktyczne i wskazał, że spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do okoliczności faktycznej zamieszkiwania pozwanego w lokalu należącym do powódki w okresie objętym żądaniem pozwu.

W tym zakresie Sąd Rejonowy dał wiarę świadkom, z których zeznań wynikało, że pozwany wyprowadził się z przedmiotowego lokalu jeszcze w 2007 roku.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za niezasadne, wskazując jako podstawę materialną roszczeń powódki art. 224 § 2 k.c. i art. 225 k.c., jednakże uznając roszczenie to za niezasadne wobec faktu niekorzystania przez pozwanego z lokalu powódki w okresie objętym pozwem.

W części, w jakiej powództwo zostało skutecznie cofnięte, Sąd Rejonowy umorzył postępowanie.

Na podstawie art. 98 § l i § 3 k.p.c. oraz art. 108 § l k.p.c. Sąd Rejonowy zasądził od przegrywającej sprawę powódki na rzecz pozwanego kwotę 2417 zł.

*

Apelację od tego wyroku wniosła powódka G. Ż., zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w punktach I. i III.

Powódka zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi naruszenie:

1. art. 233 § l k.p.c. poprzez zaniechanie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego:

a) pominięcie przez Sąd dowodów z dokumentów w postaci protokołu rozprawy z dnia 22 września 2011 roku, znajdującego się w aktach sprawy o sygnaturze III C 1293/11, dołączonych do akt niniejszej sprawy,

b) niedokonanie przez Sąd porównania wyżej wskazanych dowodów z dokumentów z zeznaniami świadków J. K., J. P., M. Ś., J. S. i M. M. (1) oraz z zeznaniami i wyjaśnieniami informacyjnymi pozwanego D. M. złożonymi w niniejszej sprawie,

c) niewyjaśnienie przez Sąd rozbieżności występujących w zeznaniach świadków J. K., J. P., M. Ś., J. S. i M. M. (1) oraz w zeznaniach i wyjaśnieniach informacyjnych pozwanego D. M.,

co w konsekwencji doprowadziło do dokonania wadliwej oceny zebranych w sprawie dowodów i niezasadnego uznania, że pozwany D. M. nie korzystał z lokalu należącego do powódki w okresie od dnia 17 lutego 2009 roku do dnia 31 grudnia 2010 roku i oddalenie powództwa;

2. art. 328 § 2 k.p.c. poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku nie zawierającego elementów przewidzianych prawem, przez:

a) niedokonanie oceny i tym samym niewskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia przeprowadzonych w niniejszej sprawie dowodów z dokumentów w postaci protokołu rozprawy z dnia 22 września 2011 roku, znajdującego się w aktach sprawy o sygnaturze III C 1293/11, dołączonych do akt niniejszej sprawy,

b) niewyjaśnienie, na których dowodach Sąd oparł się wydając zaskarżone orzeczenie i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, co w konsekwencji doprowadziło do nieuwzględnienia w uzasadnieniu wyroku wszystkich dowodów przeprowadzonych w niniejszym postępowaniu i oddalenia powództwa;

3. art. 30 § l k.r.io. poprzez jego nieuwzględnienie i niezastosowanie w niniejszej sprawie, co w konsekwencji doprowadziło do niezasadnego uznania przez Sąd, że M. M. (1) i D. M., pomimo pozostawania w okresie bezumownego korzystania z lokalu przy ulicy (...) w związku małżeńskim, nie odpowiadają za powstałe w tamtym czasie zobowiązanie solidarnie, co doprowadziło do oddalenia powództwa przeciwko D. M..

Powódka wniosła o o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1. zasądzenie od pozwanego D. M. na rzecz powódki G. Ż. kwoty 24191,79 zł z tytułu bezumownego korzystania z lokalu położonego w L. przy ulicy (...) w okresie od dnia 17 lutego 2009 roku do dnia 31 grudnia 2010 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 12 kwietnia 2011 roku, z zastrzeżeniem solidarnej odpowiedzialności z M. M. (1);

2. zasądzenie od pozwanego D. M. na rzecz powódki G. Ż. kosztów procesów, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki jest częściowo zasadna.

Sąd Rejonowy, pomimo zakreślenia pełnomocnikom stron terminu na wskazanie dokumentów z akt spraw dołączonych, z których należy przeprowadzić dowód (k. 1093-1094) i wykonania tego zobowiązania przez obu pełnomocników (k. 1098-1099, 1101), nie przeprowadził dowodu ze wskazanych dokumentów ani nie ocenił ich wiarygodności, ustalając stan faktyczny w zakresie okoliczności niezamieszkiwania pozwanego w przedmiotowym lokalu od 2007 roku wyłącznie na zeznaniach świadków i pozwanego.

Sąd Okręgowy w tym zakresie uzupełnił postępowanie dowodowe (k. 1184-1185) a także z urzędu uzupełnił postępowanie dowodowe na okoliczność ustalenia, czy i w jakiej części M. M. (1) spełniła na rzecz G. Ż. zasądzone od niej prawomocnie świadczenie, częściowo zbieżne z dochodzonym przez powódkę od pozwanego w sprawie niniejszej.

Na podstawie przeprowadzonych wcześniej dowodów oraz dowodów przeprowadzonych w postępowaniu odwoławczym Sąd Okręgowy:

1.  zmienia ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego w ten sposób, że ustala, iż w okresie od dnia 17 lutego 2009 roku do końca grudnia 2010 roku pozwany zamieszkiwał z M. M. (1) i z synem w przedmiotowym lokalu,

2.  uzupełnia ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego w ten sposób, że ustala, iż Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie T. D. na podstawie tytułu wykonawczego: wyroku Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z dnia 22 maja 2013 roku, sygn. akt II C 66/11, zmienionego wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie wyrokiem z dnia 11 września 2014 roku, sygn. akt II Ca 842/13, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, w sprawie o sygn. akt (...) prowadzi postępowanie egzekucyjne z wniosku G. Ż. przeciwko M. M. (1) m. in. w celu wyegzekwowania kwoty 24191,79 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 12 kwietnia 2011 roku, w którym wyegzekwował dotychczas kwotę 16445,95 zł, pokrywającą koszty egzekucyjne i koszty procesu, a w kwocie 10957,99 zł zaliczoną na poczet należnych odsetek ustawowych za opóźnienie,

3.  uzupełnia ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego w ten sposób, że ustala, iż czynsz najmu przedmiotowego lokalu mieszkalnego w okresie od 17 lutego 2009 roku do 31 grudnia 2010 roku, z uwzględnieniem uiszczania opłat do spółdzielni i za media przez M. M. (1), wynosiłby w pierwszym roku 1066 zł miesięcznie (w tym 458,38 zł za okres od 17 lutego 2009 roku do 28 lutego 2009 roku i 607,62 zł za okres za okres od 1 lutego 2010 roku do 16 lutego 2010 roku), w drugim roku 1093 zł miesięcznie (w tym 469,99 zł za okres od 17 lutego 2010 roku do 28 lutego 2010 roku), łącznie 24191,79 zł.

W zakresie okoliczności faktycznej ustalonej w punkcie 2. Sąd Okręgowy oparł się na wiarygodnym dokumencie urzędowym – piśmie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie Tomasza Demendeckiego (k. 1188).

W zakresie okoliczności ustalonej w punkcie 3. Sąd Okręgowy oparł się na dowodzie z opinii biegłej M. K. (k. 857 – 900), przekonująco i wyczerpująco uzasadnionej, której pozwany nie kwestionował.

W zakresie okoliczności ustalonej w punkcie 1. należy zwrócić uwagę, że w sprawie o rozwód o sygn. akt III C 1293/11 na rozprawie w dniu 22 września 2011 roku D. M. wyjaśnił informacyjnie a następnie zeznał, że w mieszkaniu żony zamieszkiwał aż do 10 kwietnia 2011 roku i dopiero wówczas wyprowadził się do swojego mieszkania. Potwierdziła to również M. M. (1) i zeznająca wówczas matka D. J. M. (k. 14-18 akt sygn. III C 1293/11).

Z innych dokumentów, w szczególności z dokumentów z k. 18 i 31 akt sygn. Km 851/09 i k. 80-81 akt sygn. Km 3760/10 oraz dokumentów z akt sprawy o sygn. II C 535/09, nie wynika, do kiedy D. M. zamieszkiwał w przedmiotowym lokalu. W szczególności nie świadczy o niezamieszkiwaniu pozwanego w tym lokalu fakt nieodbierania przez niego korespondencji, gdyż mogło to być spowodowane innymi przyczynami, ani fakt stałego zameldowania w innym lokalu, przy czym pozwany nie kwestionował tego, iż czasowo był zameldowany w lokalu stanowiącym własność powódki.

Zwrócić przy tym należy uwagę, że Sądy rozpoznające niniejszą sprawę są związane prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 21 grudnia 2009 roku, sygn. akt II C 535/09, orzekającym eksmisję pozwanego z przedmiotowego lokalu, co oznacza, że pozwany nie może skutecznie dowodzić, iż nie korzystał z przedmiotowego lokalu już przed dniem 30 listopada 2009 roku (data zamknięcia rozprawy w sprawie o sygn. akt II C 535/09). Zgodnie z art. 366 k.p.c. wyrok ten jest objęty powagą rzeczy osądzonej między jego stronami (zarazem stronami tego procesu), a z mocy art. 365 § 1 k.p.c. wiąże inne sądy. Oczywistym przy tym jest, że gdyby D. M. nie korzystał z przedmiotowego lokalu w dacie zamknięcia rozprawy w sprawie o sygn. akt II C 535/09, powództwo o opuszczenie przez niego lokalu mieszkalnego nie mogłoby zostać uwzględnione. Jest to zatem okoliczność stanowiąca przedmiot rozstrzygnięcia w sprawie o sygn. akt II C 535/09.

Odnosząc się zaś do dowodów osobowych przeprowadzonych w sprawie niniejszej należy zwrócić uwagę, że świadek J. K. potwierdziła jedynie, że widuje pozwanego w bloku przy ul. (...) w L. (k. 1090). Świadek J. P. twierdziła, że pozwany do bloku przy ul. (...) wprowadził się około 10 lat temu, widując często pozwanego i na podstawie słów jego cioci (k. 1091). M. Ś. jest obecnym sąsiadem pozwanego i widywał go w sąsiednim bloku oraz pomagał mu przy wywiezieniu gruzu z balkonu i pozwany mówił mu wówczas, około 2007 – 2008 roku, że na stałe się tam wprowadza (k. 1091). Podobnie zeznawał J. S. (k. 1092) i M. M. (1) (k. 1092).

Sąd Rejonowy nie zwrócił jednak uwagi, że te dowody stoją w oczywistej sprzeczności z zeznaniami pozwanego i M. M. (1) złożonymi w sprawie o rozwód. Podkreślić należy, że sprawa o rozwód toczyła się bez udziału G. Ż. i na długi czas przed ujawnieniem się w niniejszej sprawie sporu co do okoliczności zamieszkiwania przez pozwanego w przedmiotowym lokalu. Ani D. M., ani M. M. (1) nie mieli wówczas żadnego interesu, aby co do tej okoliczności podawać nieprawdę, trudno też dać wiarę, że akurat tę datę kilkakrotnie błędnie zapisał Sąd Okręgowy w sprawie rozwodowej.

Z kolei w sprawie niniejszej jeszcze w dniu 5 października 2009 roku M. M. (1) podawała, że mieszka z nią mąż (k. 28) i dopiero w dniu 5 września 2012 roku zeznała, iż mąż opuścił ten lokal w lipcu 2009, ale nadal tam przychodzi (k. 572).

W tym zakresie Sąd Rejonowy wykroczył poza granice swobodnej oceny dowodów, nie dostrzegając i nie wyjaśniając tej ewidentnej sprzeczności pomiędzy dowodami. Naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. było nadto pochodną nieprzeprowadzenia przez Sąd pierwszej instancji dowodu ze wskazanych wyżej dokumentów.

W ocenie Sądu Okręgowego w tym zakresie należało dać wiarę dokumentowi – protokołowi rozprawy z dnia 22 września 2011 roku w sprawie o sygn. akt III C 1293/11 co do faktu korzystania przez pozwanego z przedmiotowego lokalu w okresie objętym żądaniem pozwu. Sąd Odwoławczy nie wyklucza, że pozwany w tym okresie czasu zaczął więcej przebywać z ciotką w mieszkaniu przy ul. (...) w L., czy nawet tam nocować, ale nie jest to równoznaczne z ustaleniem, że w ogóle nie korzystał z lokalu powódki, ani nie było tam jego rzeczy. Zeznający świadkowie częściowo mogli bazować na własnej interpretacji częstej obecności pozwanego u ciotki związanej z udzielaną jej pomocą, a częściowo opierali się na informacjach od samego pozwanego, które należy uznać za nieprawdziwe. Duże wątpliwości budzi też umiejscowienie przez świadków w czasie momentu przeprowadzki pozwanego, zwłaszcza, że zeznawali oni w 2015 roku, a pozwany wyprowadził się z mieszkania powódki na początku 2011 roku. Należy wnosić, że świadkowie w tym zakresie mylą się albo świadomie zeznają na korzyść znanego im sąsiada, pomagając mu w ten sposób w uchyleniu się od odpowiedzialności odszkodowawczej wobec powódki.

Sąd Odwoławczy nie znalazł natomiast podstaw do uzupełnienia postępowania dowodowego w zakresie dokumentów z akt postępowania administracyjnego toczącego się w przedmiocie wymeldowania pozwanego. W tym zakresie wniosek dowodowy powódki należy uznać za spóźniony, gdyż miała ona możliwość powołania tych dowodów przed Sądem pierwszej instancji (art. 381 k.p.c.). Natomiast kwestia, do kiedy ostatecznie pozwany pozostawał tymczasowo zameldowany w przedmiotowym lokalu, nie ma znaczenia dla wyniku procesu, gdyż po pierwsze zameldowanie nie jest równoznaczne z zamieszkiwaniem, a po drugie ewentualne rozbieżności mają dotyczyć końca zameldowania (kwiecień czy wrzesień 2011 roku), tj. okresu nie objętego żądaniem przeciwko D. M..

W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy przyjmuje ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji za własne.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny roszczenie powódki przeciwko D. M. w zakresie objętym zaskarżeniem należało uznać za uzasadnione w znacznej części.

Dokonując oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego należy wskazać, że zgodnie z art. 18 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 roku, poz. 150, ze zm.), osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. Poza przypadkiem, gdy zobowiązane do zapłaty są osoby uprawnione do lokalu socjalnego bądź zamiennego, odszkodowanie to powinno odpowiadać wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby uzyskać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać odszkodowania uzupełniającego.

Przywołane wyżej przepisy posługują się pojęciem odszkodowania w odniesieniu do roszczenia tradycyjnie określonego w przepisach Kodeksu cywilnego jako wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z cudzej rzeczy.

W niniejszej sprawie przedmiotem licytacji było spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i to prawo zostało utracone przez M. M. (1) na skutek prawomocnego przysądzenia tego prawa na rzecz powódki G. Ż. (niezależnie od jego późniejszego przekształcenia w prawo odrębnej własności). Osoba, której przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, jest lokatorem w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2004 roku, V CA 1/04, Lex nr 503242). Lokatorami są też jej osoby bliskie, wywodzące od niej uprawienia do zamieszkiwania w lokalu. Tym samym należy uznać, że zastosowanie do D. M. miały wyżej przywołane przepisy art. 18 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, będące przepisami szczególnymi w stosunku do unormowań art. 224 k.c. i nast. w zw. z art. 251 k.c., przywołanych przez Sąd Rejonowy.

O tyle nie ma to w sprawie znaczenia, że z obu tych podstaw prawnych (zarówno przyjętej przez Sąd Rejonowy jak i przyjętej wyżej jako prawidłowa przez Sąd Okręgowy) należy wywieść obowiązek zapłaty przez D. M. G. Ż. kwoty odpowiadającej wysokości możliwego do uzyskania czynszu najmu lokalu. Skoro zaś zgodnie z art. 18 ust. 1 cyt. wyżej ustawy odszkodowanie w tej wysokości powinno być płacone co miesiąc (tj. za każdy miesiąc), niewątpliwie w dniu 12 kwietnia 2011 roku pozwany D. M. pozostawał w opóźnieniu w zapłacie tego odszkodowania za okres od 17 lutego 2009 roku (utrata tytułu prawnego do lokalu przez M. M. (1)) do 31 grudnia 2010 roku i na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.c. powódce należały się odsetki ustawowe za czas opóźnienia.

Powódka dochodziła tej kwoty solidarnie od D. M. i M. M. (1), przy czym wyrok zasądzający tę kwotę od M. M. (1) jest prawomocny.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że odpowiedzialność odszkodowawcza osób zajmujących lokal mieszkalny bez tytułu prawnego jest odpowiedzialnością in solidum, co oznacza, że wprawdzie nie jest ona solidarną, ale spełnienie świadczenia przez jednego ze zobowiązanych zwalnia drugiego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2015 roku, III CZP 70/15, OSNC 2016/10/118). W ocenie Sądu Okręgowego nie było podstaw do wywiedzenia solidarności pomiędzy D. M. i M. M. (1) z art. 30 § 1 k.r.io. Przepis ten dotyczy tylko zobowiązań wywodzących się z czynności prawnej („zaciągniętych”), a do takich nie można zaliczyć odszkodowania dochodzonego przez powódkę w niniejszej sprawie.

Należało też uwzględnić okoliczność, że na poczet zobowiązania będącego przedmiotem niniejszego procesu komornik wyegzekwował od M. M. (1) na rzecz G. Ż. kwotę 10957,99 zł, zaliczoną na poczet zaległych odsetek. Oznacza to, że roszczenie powódki zostało zaspokojone w zakresie ustawowych odsetek od kwoty 24191,79 zł za okres od dnia 12 kwietnia 2011 roku do dnia 3 kwietnia 2014 roku w całości i w zakresie części odsetek ustawowych za opóźnienie od tej kwoty za dzień 4 kwietnia 2015 roku (6,73 zł). Z tego względu powództwo mogło zostać uwzględnione tylko w pozostałym zakresie, gdyż częściowe spełnienie świadczenia przez M. M. (1) zwolniło w tym zakresie D. M. z obowiązku jego spełnienia.

Powództwo przeciwko D. M., uwzględniając fakt, że powódka dochodziła od niego kwoty 44099 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 12 kwietnia 2011 roku, w części cofnęła powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia, a ostatecznie zasądzono od niego kwotę 24191,79 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 października 2014 roku i kwotę 1,89 zł odsetek ustawowych za 4 października 2014 roku, zostało uwzględnione w około połowie, w związku z czym na podstawie art. 100 k.p.c. Sąd Okręgowy zniósł koszty procesu przed Sądem pierwszej instancji pomiędzy stronami.

Apelacja powódki została uwzględniona częściowo, tj. w 72,25 %, gdyż na datę orzekania przez Sąd Odwoławczy dochodziła ona łącznie kwoty 39471,72 zł (należność główna i skapitalizowane odsetki ustawowe za opóźnienie), a zasądzono na jej rzecz łącznie kwotę 28520,46 zł (należność główna i skapitalizowane odsetki ustawowe za opóźnienie).

Suma kosztów postępowania odwoławczego wyniosła 6010 zł, przy czym po stronie powódki 3610 zł (opłata od apelacji, wynagrodzenie pełnomocnika – adwokata w stawce minimalnej 2400 zł), a po stronie pozwanego – 2400 zł (wynagrodzenie pełnomocnika – adwokata w stawce minimalnej). Na pozwanego przypadać powinno 72,25 % sumy kosztów procesu, co daje kwotę 4342,22 zł, a zatem na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. należało zasądzić od niego na rzecz powódki różnicę pomiędzy kosztami należnymi a kosztami poniesionymi.

Wysokość wynagrodzenia adwokatów ustalono na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800) w brzmieniu obowiązującym przed dniem 27 października 2016 roku (por. § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie, Dz. U. z 2016 roku, poz. 1668).

Z tych względów na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. i art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.