Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 listopada 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Chorzowie Eweliny Juszczak

po rozpoznaniu w dniu 10 listopada 2016 r. sprawy:

1.  K. E., s. S. i I., ur. (...)
w B. , oskarżonego o czyn z art. 148 § 2 pkt 2 k.k. i art. 280 § 2 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k.,

2.  M. L., s. J. i J., ur. (...)
w S. , oskarżonego o czyn z art. 148 § 2 k.k. i art. 280 § 2 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., art. 280 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., art. 280 § 1 k.k. i art. 281 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k.

na skutek apelacji obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 13 czerwca 2016 roku, sygn. akt XVI K 118/15

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Katowicach) na rzecz adwokat M. R. oraz adw. O. S. – Kancelarie Adwokackie
w C. – kwoty po 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych, w tym 23 % VAT,
tytułem obrony udzielonej z urzędu oskarżonym K. E. i M. L. w postępowaniu odwoławczym;

3.  zwalnia oskarżonych K. E. i M. L. od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

SSA Gwidon Jaworski SSA Wojciech Kopczyński SSA Wiesław Kosowski

Sygn. akt II AKa 420/16

UZASADNIENIE

(co do całości wyroku)

Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 13 czerwca 2016r., w sprawie
o sygn.. akt XVI K 118/15, uznał oskarżonych K. E. i M. L. za winnych tego, że w nocy z 26 na 27 października 2014 roku,
w Ś., wspólnie i w porozumieniu, w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia E. L. i w związku z rozbojem na niej, przewrócili pokrzywdzoną na podłogę, a następnie uciskając jej szyję i zatykając otwory oddechowe, spowodowali jej śmierć przez uduszenie, a po tak użytej przemocy wobec pokrzywdzonej, bezpośrednio zagrażającej jej życiu, zabrali w celu przywłaszczenia należące do E. L. pieniądze w kwocie 5000 zł, złoty łańcuszek
z krzyżykiem o nieustalonej wartości, bransoletkę o nieustalonej wartości oraz alkohol i kawę o nieustalonej wartości, przy czym K. E. czynu tego dopuścił się po odbyciu kary co najmniej 1 roku pozbawienia wolności, będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego dla (...) w (...) z 22 marca
2005 roku, sygn. akt (...), za umyślne przestępstwo podobne z art. 280§1 kk na karę 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności, objętą orzeczoną tym wyrokiem karą łączną 3 lat pozbawienia wolności, którą odbywał od 10 sierpnia 2004 roku do 23 lutego 2005 roku i od 18 września 2006 roku do 5 marca 2009 roku oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w B. z 28 lutego 2008 roku, sygn. akt (...), za dwa umyślne przestępstwa podobne z art. 280§1 kk w zw. z art. 64§1 kk oraz za umyślne przestępstwo podobne z art. 13§1 kk w zw. z art. 280§1 kk w zw. z art. 64§1 kk na kary po 2 lata
i 6 miesięcy pozbawienia wolności, objęte orzeczoną tym wyrokiem karą łączną 4 lat pozbawienia wolności, którą odbywał od 5 marca 2009 roku do 29 grudnia 2011 roku, tj. M. L. uznał za winnego przestępstwa z art. 148§2 pkt 2 k.k. i art. 280§2 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k., a K. E. za winnego przestępstwa
z art. 148§2 pkt 2 k.k. i art. 280§2 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k. i za to na podstawie art. 148§2 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11§3 k.k. wobec M. L. a na podstawie art. 148§2 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11§3 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k. wobec K. E. wymierzył każdemu oskarżonemu karę 25 lat pozbawienia wolności.

Sąd Okręgowy uznał również oskarżonego M. L. za winnego tego, że
w krótkich odstępach czasu, z wykorzystaniem takiej samej sposobności, dopuścił się następujących przestępstw:

- 17 września 2014 roku, w Ś., po uprzednim użyciu wobec L. T. przemocy polegającej na szarpaniu za uszy, zerwał należące do niej złote kolczyki o wartości 500 zł, które następnie zabrał w celu przywłaszczenia, przy czym na skutek użytej przemocy spowodował u pokrzywdzonej obrażenia w postaci rany szarpanej płatka ucha prawego z ubytkiem skóry, skutkujące naruszeniem czynności narządu jej ciała na okres trwający nie dłużej niż 7 dni, tj. przestępstwa z art. 280§1 k.k. i art. 157§2 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k.,

- 8 października 2014 roku, w B., po uprzednim użyciu wobec H. T. przemocy polegającej na przytrzymaniu jej i duszeniu, usiłował zabrać należącą do pokrzywdzonej torebkę, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na postawę pokrzywdzonej oraz zabrał w celu przywłaszczenia należące do niej złote kolczyki
o wartości 1500 zł, tj. przestępstwa z art. 280§1 k.k.

i za to na podstawie art. 280§1 k.k. w zw. z art. 91§1 k.k. wymierzył mu jedną karę 3 lat pozbawienia wolności.

Sąd uznał także oskarżonego M. L. za winnego tego, że 8 października 2014 roku, w B., w celu utrzymania się w posiadaniu zabranych kolczyków, bezpośrednio po dokonaniu ich kradzieży w wyniku rozboju na H. T., użył przemocy wobec K. B., łapiąc ją za ręce i uderzając ją otwartą dłonią
w twarz, tj. przestępstwa z art. 281 k.k. i za to na podstawie tego przepisu wymierzył mu karę 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 91§2 k.k. Sąd orzekł wobec M. L. karę łączną 25 lat pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 63§1 k.k. na poczet kary orzeczonej wobec K. E. zaliczono temu oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od 28 października 2014 roku godzina 13.05 do 13 czerwca 2016 roku.

Sąd orzekł również o nieopłaconych kosztach obrony z urzędu zasądzając od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. R. 2287,80 zł, tytułem kosztów obrony udzielonej K. E. oraz na rzecz adw. O. Z. 2431,43 zł tytułem kosztów obrony udzielonej M. L., a na podstawie art.
624§1 k.p.k. zwolnił oskarżonych z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, wydatkami obciążając Skarb Państwa.

Z wyrokiem tym nie zgodzili się obrońcy oskarżonych.

Obrońca M. L. zaskarżył wyrok w części, to jest w odniesieniu do punktu 1 (skazanie za czyn z art. 148§2 pkt 2 k.k. i art. 280§2 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k.)
i 4 (wymierzenie kary łącznej). W złożonym środku odwoławczym podniósł zarzuty:

1.obrazy prawa procesowego mającego wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to:

- art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny wyjaśnień współoskarżonego K. E., polegającej na błędnym uznaniu, że wyjaśnienia tego oskarżonego zasługują w przeważającej większości na uwzględnienie, podczas gdy w toku postępowania oskarżony ten prezentował w swych wyjaśnieniach odmienne wersje zdarzenia, co czyni jego relację niespójną i niewiarygodną,

- art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny wyjaśnień oskarżonego M. L., polegającej na bezpodstawnym uznaniu, że wyjaśnienia oskarżonego zmierzają do uniknięcia przez niego odpowiedzialności karnej i nie zasługują na walor wiarygodności, podczas gdy ich ocena dokonana w oparciu
o całokształt materiału dowodowego, prowadzi do wniosku, że wyjaśnienia te są logiczne, spójne i konsekwentne,

2. błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku,
a mającego wpływ na jego treść, a polegającego na przyjęciu, że oskarżony M. L. popełnił przestępstwo zabójstwa, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy prowadzi do wniosku, że oskarżony M. L. nie planował i ni brał udziału w zabójstwie, a zbrodnia ta była ekscesem współoskarżonego E..

Stawiając te zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie
1 poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa zabójstwa, a w konsekwencji zmianę punktu 4 poprzez wymierzenie oskarżonemu kary łącznej nie obejmującej kary 25 lat pozbawienia wolności orzeczonej za zabójstwo.

Z ostrożności procesowej obrońca oskarżonego M. L. postawił również zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej za przestępstwo zabójstwa kary, przy wymiarze której, zdaniem skarżącego, Sąd nie wziął pod uwagę okoliczności łagodzących, takich jak prowadzenie stosunkowo ustabilizowanego trybu życia, posiadanie rodziny oraz wyrażenie skruchy z powodu popełnionych przestępstw.

Stawiając ten zarzut obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie
1 poprzez wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności w dolnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego w przepisie art. 148 §2 pkt 2 k.k. i zmianę wyroku w punkcie 4 poprzez wymierzenie kary łącznej z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji.

Obrońca oskarżonego K. E. zaskarżył wyrok tylko w części dotyczącej orzeczenia o karze zarzucając rażącą niewspółmierność orzeczonej kary
25 lat pozbawienia wolności i wnosząc o zmianę orzeczenia poprzez wymierzenie łagodniejszej kary pozbawienia wolności.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Sąd I instancji zgromadził w sprawie pełny materiał dowodowy nie wymagający poszerzenia ani uzupełnienia. Poddał go też wnikliwej ocenie zgodnej z dyspozycjami art. 7 k.p.k. Na podstawie prawidłowo ocenionych dowodów ustalił stan faktyczny nie popełniając w tym zakresie żadnych błędów. Dotyczy to tak przestępstw rozboju
i kradzieży rozbójniczej przypisanych M. L., co do których wyrok Sądu I instancji uprawomocnił się niezaskarżony przez żadną ze stron, jak też przestępstwa zabójstwa kwalifikowanego przypisanego M. L.
i K. E., w którym to zakresie sprawa była rozpatrywana na skutek złożonych środków odwoławczych.

Nie sposób zgodzić się z obrońcą M. L., iż doszło do naruszenia reguł zawartych w przepisie art. 7 k.p.k. Sąd meriti ujawnił w toku rozprawy głównej całokształt okoliczności sprawy, następnie rozważył wszystkie okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, a dowody ocenił zgodnie z zasadami logiki, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, co jasno wynika z uzasadnienia wyroku.

Jak wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną reguły z art.
7 k.p.k., jeżeli jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego oraz jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco
i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (tak m.in. postanowienie SN z dnia 18 grudnia 2012r., III KK 298/12). O dowolności ustaleń nie świadczy natomiast sytuacja (jak próbuje to sugerować skarżący) , gdy w obszarze jednego dowodu sąd uzna za niewiarygodną określoną część depozycji źródła dowodowego, zaś w innej części obdarzy je wiarą, zwłaszcza, że przepisy postępowania karnego nie przyznają prymatu relacjom złożonym przed sądem nad tymi złożonymi na wcześniejszym etapie postępowania. Istotne jest to, by przeprowadzona przez sąd meriti ocena pozostawała
w zgodzie z regułami poprawnej oceny dowodów, a z taką sytuacją niewątpliwie mamy do czynienia na kanwie niniejszej sprawy.