Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 23 czerwca 2016 r.

Powódka J. T. wniosła o stwierdzenie nieważności uchwały nr (...) Zarządu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w N. z dnia 21 maja 2013r. w sprawie kandydowania do Rady Nadzorczej GSM, natomiast powódka Z. S. wniosła o stwierdzenie nieważności uchwały nr (...) Zarządu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w N. z dnia 21 maja 2013r. w sprawie kandydowania do Rady Nadzorczej GSM. Powódki domagały się również zasądzenia od pozwanego na ich rzecz kosztów postepowania

W uzasadnieniu pozwu powódki wskazały, iż skarżonymi uchwałami Zarząd (...) Spółdzielni Mieszkaniowej postanowił odmówić umieszczenia powódek na liście kandydatów na członka Rady Nadzorczej na okres kadencji 2013-2016. Obie uchwały powódki zaskarżyły w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym do Rady Nadzorczej GSM w N.. Rada Nadzorcza GSM uchwałą nr (...) w stosunku do odwołania J. T. i uchwałą nr (...)w stosunku do odwołania Z. S. z dnia 4 czerwca 2013r. postanowiła nie uwzględnić odwołania powódek i utrzymać w mocy zaskarżone uchwały. Powódki reprezentowane przez profesjonalnego pełnomocnika podniosły, że zaskarżone uchwały są sprzeczne z prawem tj. z przepisem art. 45 § 1 prawa spółdzielczego, bowiem zarząd (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w N. nie był upoważniony do podjęcia przedmiotowych uchwał, gdyż jest to materia zastrzeżona dla Walnego Zgromadzenia. Ponadto uchwały te są sprzeczne z przepisem przejściowym ustawy z dnia 14 czerwca 2007r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz zmianie niektórych innych ustaw, które to przepisy wprowadziły wymogi, że nie mogą kandydować do rady nadzorczej osoby, które przez dwie kadencje były członkami rady, natomiast te przepisy stosuje się do rad nadzorczych powołanych po dniu wejścia w życie tych przepisów. Zdaniem powódek w 2013r. mogły kandydować do Rady Nadzorczej GSM w N., bowiem kadencyjność należy liczyć od dnia wejścia w życie przepisów a te weszły w życie 31 lipca 2007r.

Powódki podniosły, że dotychczas nie występowały na drodze sądowej z żądaniem ustalenia nieważności, a występują w chwili obecnej, gdyż ewentualne uwzględnienie przez sąd ich roszczenia otwiera drogę do dalszych roszczeń. Ponadto występowanie w obrocie prawnym tego rodzaju uchwał rodzi stan niepewności co do tego kto może kandydować i czy zarząd ma kompetencje do podejmowania w przyszłości tego rodzaju czynności. Powódki podały, że na chwilę obecną nie określiły się jeszcze czy będą kandydować do Rady Nadzorczej na okres kadencji 2016-2019.

Pozwana Spółdzielnia wniosła o oddalenie powództwa jako oczywiście bezzasadnego i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu stanowiska pozwany w pierwszej kolejności podniósł, że powódki nie wykazały interesu prawnego w żądaniu ustalenia nieważności uchwał podjętych przez zarząd GSM w N. w maju 2013r., po wtóre zarząd prawidłowo, zgodnie z obowiązującym statutem podjął uchwałę w sprawie odmowy umieszczenia powódek na liście kandydatów na Członka Rady Nadzorczej na okres kadencji 2013-2016. Zdaniem pozwanego to zarząd jest organem, który weryfikuje zgłoszonych kandydatów, wszystkie wnioski i dokumenty i zarząd przekazuje Walnemu Zgromadzeniu projekt uchwały w sprawie wyboru członka rady nadzorczej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Uchwałą Nr (...) uzupełnioną uchwałą Nr (...) z dnia 23 maja 2013r. Zarząd (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w N. działając na podstawie § 132 ust. 2 oraz 136 ust. 1 Statutu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w N. postanowił odmówić umieszczenia powódki J. T. na liście kandydatów na Członka Rady Nadzorczej na okres kadencji 2013-2016. W uzasadnieniu uchwały zarząd powołując się na § 136 ust. 1 Statutu GSM podniósł, że członek Rady Nadzorczej GSM sprawujący funkcje członka Rady Nadzorczej przez ostanie kolejne dwie kadencje nie może nie tylko być wybieranym, ale również nie może kandydować, a zatem nie może być umieszczony na liście kandydatów, mimo spełnienia innych wymogów statutowych.

Powódka J. T. odwołała się od tych uchwał Zarządu do Rady Nadzorczej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w N.. Uchwałą Nr(...) z dnia 4 czerwca 2013r. Rada Nadzorcza GSM w N. postanowiła w głosowaniu tajnym 9 głosów - za, nie uwzględnić odwołania powódki J. T. i utrzymać w mocy zaskarżone uchwały.

(dowód: odpis uchwały Nr (...) i Nr (...) Zarządu GSM w N., k. 12, 13, odpis uchwały Nr (...) Rady Nadzorczej GSM w N. k. 14-15)

Uchwałą Nr 362/13 uzupełnioną uchwałą Nr (...) z dnia 23 maja 2013r. Zarząd (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w N. działając na podstawie § 132 ust. 2 oraz 136 ust. 1 Statutu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w N. postanowił odmówić umieszczenia powódki Z. S. na liście kandydatów na Członka Rady Nadzorczej na okres kadencji 2013-2016. W uzasadnieniu uchwały zarząd powołując się na § 136 ust. 1 Statutu GSM podniósł, że członek Rady Nadzorczej GSM sprawujący funkcje członka Rady Nadzorczej przez ostanie kolejne dwie kadencje nie może nie tylko być wybieranym, ale również nie może kandydować, a zatem nie może być umieszczony na liście kandydatów, mimo spełnienia innych wymogów statutowych.

Powódka Z. S. odwołała się od tych uchwał Zarządu do Rady Nadzorczej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w N..

Uchwałą Nr (...) z dnia 4 czerwca 2013r. Rada Nadzorcza GSM w N. postanowiła w głosowaniu tajnym 9 głosów - za, nie uwzględnić odwołania powódki Z. S. i utrzymać w mocy zaskarżone uchwały.

(dowód: odpis uchwały Nr (...) i Nr (...) Zarządu GSM w N., k. 16, 17, odpis uchwały Nr (...)Rady Nadzorczej GSM w N. k. 18-19)

Tak ustalony stan faktyczny był bezsporny między stronami i wynikał z powołanych w stanie faktycznym dowodów z dokumentów, których autentyczność i moc dowodowa nie była przez żadną ze stron kwestionowana, nie budziła też wątpliwości Sądu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Powódki w niniejszej sprawie domagają się stwierdzenia nieważności uchwał Zarządu GSM w N. podjętych w dniu 21 maja 2013r., mocą których odmówiono umieszczenia powódek na liście kandydatów na członka Rady Nadzorczej Spółdzielni na okres kadencji 2013-2016, kadencja Rady Nadzorczej wybranej na ten okres upływa w czerwcu 2016r. Powódki domagając się ustalenia nieważności zaskarżonych uchwał powołały się na sprzeczność tych uchwał z przepisem art. 45 § 1 prawa spółdzielczego, który stanowi, że (...) składa się z co najmniej z trzech członków wybranych stosownie do postanowień statutu przez walne zgromadzenie, zebranie przedstawicieli lub zebrania grup członkowskich”. Strona zarzucając sprzeczność uchwały z konkretnie wskazanym przepisem prawa może wnosić o ustalenie jej nieważności, a podstawą prawną powództwa będzie art. 58 k.c. i art. 189 k.p.c., którego przesłanki muszą być jednocześnie spełnione (przede wszystkim zachodzi konieczność wykazania interesu prawnego). Zdaniem Sądu powódki nie wykazały interesu prawnego w zaskarżeniu uchwał zarządu podjętych w 2013r.

Jeżeli członek spółdzielni ma prawo zaskarżyć uchwałę, wytaczając powództwo o jej uchylenie, to oczywistym staje się jego interes prawny we wniesieniu powództwa ustalającego (art. 189 k.p.c.), mającego taki sam cel unicestwienia uchwały sprzecznej z prawem. Należało rozważyć czy powódkom przysługiwało roszczenie o uchylenie zaskarżonych uchwał Zarządu (...) z dnia 21 maja 2013r. O tym czy powodom przysługuje roszczenie o uchylenie zaskarżonej uchwały decydować winny przepisy ustawy prawo spółdzielcze lub ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Sąd podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 marca 2010r. V CSK 260/09 LEX nr 589842, stosownie do którego wystąpienie z powództwem o uchylenie uchwały organu spółdzielni jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy znajduje podstawę w konkretnym przepisie ustawy. Sytuacja ta nie uległa zmianie po noweli przepisu art. 32 § 1 i 3 ustawy prawo spółdzielcze w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 3 czerwca 2005r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 122, poz. 1024), która weszła w życie 22 lipca 2005r. Znaczenie tego przepisu polega na tym, że nie dopuszcza on wprowadzenia w statucie spółdzielni postanowień uzależniających wystąpienie na drogę sądową od wyczerpania postępowania wewnątrzspółdzielczego oraz rozstrzyga kolizję między jednocześnie toczącym się postępowaniem wewnątrzspółdzielczym i sądowym. Wskazać za tym należy, że nowela ta nie rozszerzyła możliwości odwoływania się do sądu przez członka spółdzielni od wszystkich uchwał każdego z organu spółdzielni.

Członek spółdzielni mieszkaniowej może żądać uchylenia uchwały walnego zgromadzenia – art. 42 § 3 prawa spółdzielczego, może domagać się stwierdzenia nieważności lub nieistnienia takiej uchwały – art. 42 § 2 i 9 prawa spółdzielczego, uchwały rady nadzorczej w przypadkach określonych treścią art. 24 § 6 punkt 2 i art. 198 § 2 prawa spółdzielczego. Wedle przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych członek spółdzielni może zaskarżyć uchwałę zarządu dotyczącą kwestii określonych w art. 43 ustęp 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. W świetle powołanych przepisów powódkom nie przysługiwało roszczenie o uchylenie zaskarżonych uchwał zarządu spółdzielni.

Powódki nie zaskarżyły uchwały walnego zgromadzenia w sprawie wyboru rady nadzorczej pozwanej spółdzielni na okres kadencji 2013-2016, powołany przez powódki przepis art. 45 § 1 prawa spółdzielczego dotyczy wyboru rady przez walne zgromadzenie. W sytuacji, gdy powódki kwestionowały pozbawienie ich biernego prawa wyborczego do rady na okres kadencji 2013-2016 miały roszczenie o uchylenie lub stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia stosownie do przepisów art. 42 § 3 i art. 42 § 2 prawa spółdzielczego. Powódki wykazując, że mają interes prawny w wytoczeniu tego powództwa nie wskazały z jakim roszczeniem zamierzają wystąpić i przeciwko komu a także nie znajduje uzasadnienia dla wykazania interesu prawnego powódek okoliczność, że wyrok zapadły w tej sprawie będzie miał wpływ na ewentualną decyzję co do kandydowania do rady nadzorczej na okres kadencji 2016-2019. Z uzasadnienia uchwały zarządu GSM w N. z dnia 21 maja 2013r. wynika, że odmówiono powódkom - mimo spełnienia innych wymogów statutowych - umieszczenia na liście kandydatów na członka Rady Nadzorczej na okres kadencji 2013-2016, bowiem jedyną przeszkodą było, że powódki przez dwie ostatnie kolejne kadencje były członkami rady.

W tych okolicznościach sprawy skoro powódki nie wykazały interesu prawnego w rozumieniu art. 189 k.p.c. w ustaleniu nieważności uchwał zarządu pozwanej spółdzielni z dnia 21 maja 2013r. powództwo należało oddalić.

O kosztach postępowania z uwagi na wynik sprawy Sąd orzekł w oparciu o treść art. 98 § 1 k.p.c. i art. 99 k.p.c. zasądzając od powódek na rzecz pozwanego w częściach równych zgodnie z art. 105 § 1 k.p.c. koszty zastępstwa procesowego w łącznej kwocie 377 zł – stawka minimalna 360 zł zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015.1804.) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.