Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2017 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Emilia Racięcka

Protokolant: stażysta Agnieszka Kostrzewa

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2017 roku w Łodzi

sprawy z powództwa Fundacji (...) o Należne”

przeciwko A. A. we Francji

o zapłatę:

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 4.800 złotych (cztery tysiące osiemset) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 117/16

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 18 lutego 2016 roku Fundacja (...) o Należne”, za którą działał Prezes Zarządu J. K. reprezentowany przez pełnomocnika będącego adwokatem, wniósł o zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego A. A. S. kwoty 22.755 złotych tytułem odszkodowania obejmującego zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lipca 2015 roku do dnia zapłaty oraz o zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 12 lipca 2014 roku doszło do wypadku komunikacyjnego w wyniku którego uszkodzony został pojazd marki J. (...) o numerze rejestracyjnym (...), którego sprawca był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego. W dniu 25 listopada 2014 roku pozwany przyznał powodowi odszkodowanie z tytułu uszkodzenia pojazdu, które zostało wypłacone w dniu 27 listopada 2014 roku. W związku z uszkodzeniem pojazdu powód wynajął pojazd zastępczy łącznie na okres od dnia 15 września do dnia 27 listopada 2014 roku i poniósł z tego tytułu wydatek w wysokości 22.755 zł. Pozwany decyzją z dnia 29 czerwca 2015 roku przyznał na rzecz powoda z tego tytułu jedynie kwotę 7.380 zł za okres najmu od dnia 15 lipca 2014 roku do dnia 29 lipca 2014 roku i za dodatkowe 7 dni na zagospodarowanie pozostałości. Odmowa wypłaty pełnych kosztów najmu pojazdu zastępczego jest zdaniem powoda bezpodstawna. Poszkodowany nie miał możliwości nabycia nowego pojazdu, czy też naprawienia pojazdu uszkodzonego przed wypłatą odszkodowania z uwagi na brak środków finansowych na ten cel. Prawo do odszkodowania z tytułu kosztów najmu w drodze cesji wierzytelności zostało przeniesione najpierw z poszkodowanego M. C. na I. S. a następnie na powoda.

/pozew k. 2-11/

W odpowiedzi na pozew z dnia 19 kwietnia 2016 roku A. A. reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych lub na podstawie spisu kosztów w przypadku jego przedstawienia. W uzasadnieniu pełnomocnik pozwanego zarzucił nieważność umowy cesji wierzytelności , która legitymuje się powód w niniejszej sprawie, z uwagi na fakt, iż pierwsza umowa cesji pomiędzy poszkodowanym M. C. a I. S. jest nieważna. Nieważność ta wynika, z faktu iż przedmiotem umowy cesji wierzytelności pomiędzy M. C. a I. S. było przeniesienie jedynie wierzytelności przysługującej poszkodowanemu M. C. wobec zakładu ubezpieczeń, a nie także wobec sprawcy. W dalszej części uzasadnienia pozwany zakwestionował długość trwania najmu pojazdu zastępczego określony przez powoda który w jego ocenie nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem z dnia 12 lipca 2014 roku. Wskazano, też poszkodowany posiadał oprócz pojazdu marki J. (...) dwa inne samochody z których mógł korzystać przy uszkodzeniu trzeciego a zatem najem pojazdu nie był w ogóle konieczny. Nadto pozwany z ostrożności procesowej zakwestionował datę od której mają być naliczane odsetki.

/odpowiedź na pozew k. 55-60/

Na rozprawie w dniu 9 stycznia 2017 roku pełnomocnik powoda zajmował stanowisko jak dotychczas i wnosił o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa adwokackiego przez pełnomocnika głównego i substytucyjnego.

/protokół rozprawy z dnia 9 stycznia 2017 roku – zapis na płycie CD k. 130 adnotacja 00:40:31-00:52:55/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 lipca 2014 roku doszło do wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego uszkodzony został pojazd marki J. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność M. C..

Sprawca zdarzenia ubezpieczony był w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego.

/bezsporne/

Pozwany określił wartość pojazdu przed szkodą na kwotę 13.400 zł brutto.

/wycena nr 0144179.02 k. 30-33/

Z kalkulacji naprawy sporządzonej przez Biuro Opiniowania Wypadków Drogowych wynika, że wartość rynkowa pojazdu przed szkodą wynosi 14.000 zł brutto.

/kalkulacja naprawy k. 19-25/

M. C. czekał na wypłatę odszkodowania przez pozwanego.

/zeznania świadka M. C. – protokół rozprawy z dnia 9 stycznia 2017 roku – zapis na płycie CD k. 130 adnotacja 00:07:57-00:09:02/

W dniu 29 lipca 2014 roku M. C. został poinformowany drogą poczty elektronicznej o tym, iż szkoda w uszkodzonym pojeździe została rozliczona metodą szkody całkowitej.

/wydruk wiadomości mailowej k. 70/

Decyzją z dnia 25 listopada 2014 roku pozwany przyznał na rzecz M. C. z tytułu szkody w pojeździe kwotę 10.050 zł wskazując iż przewidywany koszt naprawy przekracza wartość rynkową pojazdu w stanie nieuszkodzonym i w związku z tym odszkodowanie ustalone zostało jako różnica pomiędzy wartością rynkową pojazdu przed szkodą, a wartością pojazdu po szkodzie. Wartość rynkową pojazdu wyliczono z uwzględnieniem indywidualnych cech pojazdu takich jak wyposażenie seryjne i dodatkowe, data pierwszej rejestracji, przebieg.

/decyzja z dnia 25 listopada 2014 roku k. 35-36, zeznania świadka M. C. – protokół rozprawy z dnia 9 stycznia 2017 roku – zapis na płycie CD k. 130 adnotacja 00:07:00-00:07:57/

W okresie łącznie od 15 września 2014 roku do dnia 27 listopada 2014 roku M. C. wynajmował samochód zastępczy marki J. o numerze rejestracyjnym (...) od M. (...) I. S. ze stawką 250 zł netto za każdą rozpoczętą godzinę.

Koszt najmu pojazdu zastępczego wynosił 22.755 zł.

/umowa najmu pojazdu zastępczego z dnia 15 września 2014 roku k. 38, faktura VAT nr (...) k. 39/

M. C. wynajmował pojazd na krótkie okresy, a następnie przedłużał je czekając na decyzję w sprawie odszkodowania.

M. C. koszty najmu pojazdu zastępczego uregulował w gotówce.

W okresie wynajmowania pojazdu zastępczego M. C. zarabiał średnio 3.500 zł netto miesięcznie.

M. C. wykorzystywał samochód zastępczy do dojazdów do pracy.

M. C. jest kierowcą ciężarówki. Jego praca polega na wyjazdach 2-3 dniowych bądź tygodniowych. Jeśli ciężarówka jest załadowana to poszkodowany wracał ciężarówką do Ł., jeśli nie była załadowana to ciężarówka zostawała w danym mieście w Polsce a wtedy po powoda przyjeżdżała jego narzeczona. Narzeczona poszkodowanego przyjeżdżała po niego i zawoziła go do innego miasta raz w tygodniu. Poszkodowany wykorzystywał też samochód zastępczy do codziennego użytkowania. Samochód zastępczy poza weekendami był wykorzystywany przez narzeczoną poszkodowanego, zgodnie z podziałem istniejącym przed szkodą.

/zeznania świadka M. C. – protokół rozprawy z dnia 9 stycznia 2017 roku – zapis na płycie CD k. 130 adnotacja 00:16:42-00:19;49, 00:26:21-00:32:02, 00:33:52-00:37:57/

Poszkodowany M. C. w okresie korzystania z pojazdu zastępczego marki J. o nr rej (...) posiadał dwa inne samochody: samochód marki B. (...) [E38] o numerze rejestracyjnym (...) i samochód marki B. (...) o numerze rejestracyjnym (...).

/bezsporne/

Samochód marki B. (...) był niesprawny, miał uszkodzony silnik, który był w tym czasie w remoncie.

Samochód marki B. (...) M. C. kupił do użytku dla swojego ojca. Ojciec M. C. mieszkał i pracował w tamtym czasie poza Ł..

/zeznania świadka M. C. – protokół rozprawy z dnia 9 stycznia 2017 roku – zapis na płycie CD k. 130 adnotacja 00:15:21-00:16:42, 00:32:52-00:33:52, 00:37:48-00:39:04, 00:27:54-00:28:55/

W dniu 27 listopada 2014 roku M. C. zawarł z M. (...) I. S. umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przeniósł na M. (...) I. S. wierzytelność przysługującą mu wobec pozwanego oraz wobec sprawcy szkody z tytułu OC sprawcy przedmiotowego zdarzenia celem zaspokojenia wierzytelności M. (...) I. S. z tytułu najmu pojazdu zastępczego.

/umowa cesji wierzytelności z dnia 27 listopada 2014 roku k. 1 04/

W dniu 20 maja 2015 roku I. S. reprezentowana przez pełnomocnika w osobie adwokata Ł. P. wezwała pozwanego do zapłaty na jej rzecz kwoty 22.755 zł tytułem kosztów wynajęcia przez M. C. pojazdu zastępczego marki J. o nr rej. (...).

/wezwanie z dnia 20 maja 2015 roku k. 40-41/

Decyzją z dnia 29 czerwca 2015 roku pozwany przyznał na rzecz M. C. z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego kwotę 7.380 zł. informując, że za zasadny uznano okresie wynajmu pojazdu zastępczego od dnia rzeczywistego wynajmu (zgodnie z przedłożoną dokumentacją od dnia 15 lipca 2014 roku ) do dnia poinformowania o szkodzie całkowitej (informacja z dnia 29 lipca 2014 roku ) + 7 dni na zagospodarowanie pozostałości. Łącznie 24 dni ze stawką 307 zł brutto.

/decyzja pozwanego z dnia 29 czerwca 2015 roku k. 42-43/

W wiadomości przesłanej pozwanemu drogą poczty elektronicznej w dniu 30 czerwca 2015 roku Ł. P. wezwał pozwanego do dopłaty odszkodowania zgodnie z fakturą VAT (...).

/wydruk wiadomości mailowej k. 44/

W dniu 23 września 2015 roku M. C. reprezentowany przez adwokata Ł. P. złożył do Biura Rzecznika Ubezpieczonych skargę wskazując na nieprawidłowości dotyczące procesu likwidacji przedmiotowej szkody a konkretnie na uniemożliwienie poszkodowanemu dostępu do akt szkody.

W piśmie z dnia 7 października 2015 roku skierowanym do pozwanego Rzecznik Ubezpieczonych stał na stanowisku, że zakład ubezpieczeń powinien udostępnić poszkodowanemu dokumenty będące podstawą do przyjęcia bądź braku odpowiedzialności zakładu za określone zdarzenie będące źródłem szkody a także dokumenty na podstawie których wysokość odszkodowania lub świadczenia została ustalona. Rzecznik Ubezpieczonych polecił pozwanemu zbadanie sprawy

/pismo Ł. P. z dnia 15 września 2015 roku k. 95-96, pismo Rzecznika Ubezpieczonych z dnia 7 października 2015 roku k. 97-98/

W dniu 13 lutego 2016 roku w Ł. I. S. zawarła z Fundacją (...) o Należne” w A. umowę powierniczego przelewu wierzytelności na podstawie której przeniosła na ww. fundację wierzytelność określoną jako prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu przedmiotowego pojazdu zastępczego przysługującą jej wobec pozwanego oraz wobec sprawcy szkody.

/umowa powierniczego przelewu wierzytelności z dnia 13 lutego 2016 roku k. 47/

Materiał dowodowy w niniejszej sprawie właściwie bezsporny, a spór miał charakter oceny prawnej. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka M. C. co do faktu, iż w dniu 29 lipca nie otrzymał mailowej informacji o tym, że szkoda zostanie rozliczona jako całkowita. M. C. komunikował się z zakładem ubezpieczeń droga mailową i nie sposób przyjąć, ze przedmiotowa wiadomość do niego nie dotarła. Sad zdaje sobie sprawę, ze była to jedynie informacja , a nie decyzja, ale w kontekście wszystkich ustaleń w sprawie jest to okoliczność istotna, o czym będzie mowa niżej.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawał fakt, iż sprawcą kolizji z dnia 12 lipca 2014 roku był kierowca, który zawarł z pozwanym umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Kwestią sporną pozostawał okres najmu pojazdu zastępczego. Nadto pozwany powołując się na nieważność umowy cesji wierzytelności z dnia 27 listopada 2014 roku zawartą pomiędzy M. C. a M. (...) I. S. podnosił nieważność umowy cesji z dnia 13 lutego 2016 roku , którą legitymuje się w niniejszym postępowaniu powód.

Zarzuty pozwanego okazały się o tyle bezpodstawne , że do akt sprawy została złożona druga umowa cesji z 27 listopada 2014 roku, która obejmowała wierzytelność cedenta względem zakładu ubezpieczeń i wobec sprawcy szkody. M. C. , który był poszkodowanym i Cedentem, nie potrafił wyjaśnić przyczyny, dla której tego samego dnia zawarł dwie umowy z Cesjonariuszem, niemniej jednak druga ze złożonych umów miała już odpowiednią treść powodującą , iż zarzuty pozwanego o akcesoryjnym charakterze odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń zdezaktualizowały się. Pozwany z resztą po złożeniu drugiej umowy nie podnosił dalszych zarzutów dotyczących nieważności cesji (art. 509 kc).

Odpowiedzialność pozwanego za szkodę wyrządzoną w pojeździe statuuje art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba na rzecz, której zostaje zawarta umowa ubezpieczenia. Zgodnie zaś z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (jedn. tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 392 ze zm. - dalej: "u.o.u.o.") w związku z art. 1 pkt 1 tej ustawy, odszkodowanie należne od zakładu ubezpieczeń odpowiadającego w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdów ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie sumy gwarancyjnej. Zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela zasadniczo jest tożsamy z zakresem odpowiedzialności cywilnoprawnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym wynikającym z przepisów kodeksu cywilnego określających zakres odpowiedzialności odszkodowawczej.

W myśl art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. § 2 komentowanego przepisu przewiduje także odpowiedzialność sprawcy za straty, które poszkodowany poniósł (damnum emergens), oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (lucrum cessans). Naprawienie szkody winno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili (art. 363 § 1 i 2 k.c.).

Bezspornym jest, iż utrata możliwości korzystania z rzeczy stanowi szkodę majątkową. Niemożność korzystania z pojazdu, który został uszkodzony i wymaga naprawy, jest normalnym następstwem szkody, o której mowa w art. 361 § 1 k.c. i rodzi obowiązek wypłaty odszkodowania, wówczas gdy zastąpienie rzeczy uszkodzonej w okresie jej naprawy wymagało poniesienia określonych kosztów. Niemożność korzystania z pojazdu mechanicznego jako składnika majątkowego niewątpliwie stanowi też źródło szkody o charakterze niemajątkowym, polegającej na dyskomforcie spowodowanym niedogodnościami posiadacza pojazdu wynikającymi z niemożliwości korzystania z tego składnika majątkowego.

Utrwaloną jest linia orzecznicza przewidująca, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego nie służącego do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje także celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego (uchwała SN z dnia 17 listopada 2011 roku, III CZP 5/11, Lex 1011468). Korzystanie z samochodu stało się przy obecnym stanie rozwoju stosunków społecznych i gospodarczych standardem cywilizacyjnym. Możliwość wynajęcia pojazdu zastępczego ma umożliwić poszkodowanemu zachowanie takiego standardu życia codziennego, jak gdyby wypadek nie miał miejsca. Szkodą majątkową podlegającą naprawieniu są wydatki poniesione przez poszkodowanego w okresie naprawy pojazdu albo przez okres niezbędny do nabycia nowego samochodu, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Nie wszystkie jednak wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.). Na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela, a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji – gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych. Z zasady proporcjonalności może natomiast wynikać zbędność najmu pojazdu zastępczego, jeżeli właściciel nie używał samochodu albo dysponuje innym samochodem nadającym się do wykorzystania. Używanie samochodu w sposób sporadyczny może z kolei uzasadniać celowość wykorzystania w sposób ekwiwalentny innego środka komunikacji (tak : uchwała SN z dnia 17 listopada 2011 roku, III CZP 5/11, Lex 1011468).

Biorąc pod uwagę wypracowane w orzecznictwie wytyczne, Sąd doszedł do przekonania, że powództwo w niniejszej sprawie winno zostać oddalone w całości. Po pierwsze, Sąd ustalił w tej sprawie , iż już w dniu 29 lipca 2014 roku poszkodowany drogą mailową poinformowany został o tym, że szkoda będzie rozliczona jako całkowita. Jak wskazano wyżej nie ma żadnych podstaw , ażeby uznać iż poszkodowany nie otrzymał przedmiotowej informacji wysłanej na adres mailowy, którym się posługuje. Co prawda, była to jedynie informacja, a nie decyzja zakładu ubezpieczeń, ale poszkodowany na podstawie przedmiotowej informacji, potwierdzonej potem decyzją , mógł racjonalizować dalej przedsiębrane działania.

Nawet gdyby przyjąć , że ta informacja mailowa nie dotarła do poszkodowanego, to i tak jego działania uznać należy za sprzeczne z obowiązkiem minimalizacji szkody. Pojazd poszkodowanego przed szkodą wart był około 14.000 złotych, poszkodowany za najem pojazdu zastępczego zapłacił gotówką ponad 22.000 złotych. Nieprawdziwe są zatem twierdzenia, że poszkodowany nie miał środków finansowych , czekał na wypłatę odszkodowania i dopiero wówczas mógł zająć się naprawą samochodu czy kupnem nowego pojazdu. Poszkodowany cały czas pracował zawodowo i miał środki wystarczające na zakup samochodu zdecydowanie wyższej klasy czy nawet nowszego, niż uszkodzony J.. Nie można usprawiedliwiać działania poszkodowanego, który w takiej sytuacji wydaje kwotę 22.000 na najem samochodu zastępczego w gotówce, zamiast za posiadane pieniądze kupić inny pojazd czy naprawić ten uszkodzony, gdyby się na to zdecydował.

Bardzo istotna jest też okoliczność, że poszkodowany miał w tamtym okresie dwa inne pojazdy. Jeden był uszkodzony, ale drugi samochód był całkowicie sprawny, tylko, że pozwany zdecydował się oddać go ojcu do używania i nie zażądał jego zwrotu po uszkodzeniu J.. Postępowanie poszkodowanego było całkowicie nieracjonalne i nie może znaleźć usprawiedliwienia.

Trzeba też zważyć, że tak naprawdę z samochodu wynajętego przez większość czasu korzystała narzeczona poszkodowanego, a on z racji obowiązków zawodowych podróżował w tym czasie służbowym samochodem ciężarowym po terenie kraju. Poszkodowany korzystał z najmowanego pojazdu tylko wwczas gdy narzeczona odbierała go z innych miast w celu przyjazdu do miejsca zamieszkania. A zatem, zdaniem Sądu , racjonalne i zasadne byłoby gdyby narzeczona jeździła po poszkodowanego samochodem oddanym ojcu w użyczenie. Pozwoliłoby to na unikniecie dodatkowych kosztów.

Reasumując, wskazać należy iż zdaniem Sądu działania poszkodowanego znacznie przyczyniły się do zwiększenia szkody i roszczenie nie może być uwzględnione.

Jeżeli zaś strona powodowa uważała, że refundacja kosztów najmu powinna objąć dłuższy okres niż do 29 lipca 2014 roku + 7 dni, to winna tę okoliczność w tej sprawie udowodnić w związku z treścią art. 6 kc i 232 kpc, czego nie uczyniła , mimo pomocy fachowego pełnomocnika.

O kosztach procesu w punkcie 2 sentencji wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. statuującego zasadę odpowiedzialności stron za wynik procesu. Powód przegrał proces w całości zatem zobowiązany jest do zwrotu na rzecz pozwanego wszystkich poniesionych przez niego kosztów w łącznej wysokości 4.800 zł. Na kwotę tę składa się koszt wynagrodzenia pełnomocnika będącego radcą prawnym ustalony na podstawie § 2 punkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) w wysokości – 4.800 zł.