Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 stycznia 2017r.

Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Augustyniak

Protokolant: sekr. sądowy Agnieszka Przystupa

po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2017r. we Włocławku na rozprawie

spraw J. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o ustalenie

na skutek odwołań J. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 18 sierpnia 2016r. znak: 5605000/451/112/2016-DZ-RKS

z dnia 26 lipca 2013r. nr: (...)

1.  oddala odwołanie od decyzji z dnia 18 sierpnia 2016r. znak: 5605000/451/112/2016-DZ-RKS;

2.  odrzuca odwołanie od decyzji z dnia 26 lipca 2013r. nr: (...).

Sygn. akt IV U 638/16

UZASADNIENIE

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 26 lipca 2013 roku nr: (...) stwierdzono, że J. Z. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej określonej wpisem Nr (...) podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresach od dnia 01.01.1999r. do dnia 31.08.2001 roku i od dnia 31.03.2003r. do dnia 01.11.2006r. z podstawą wymiaru składek w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

W dniu 22 września 2016 roku J. Z. wniosła odwołanie od w/w decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia odwołania.

J. Z. w uzasadnieniu wniosku o przywrócenie terminu do złożenia odwołania wskazała, że w/w decyzja nigdy nie została jej skutecznie doręczona i nie miała żadnej wiedzy o jej wydaniu. Dodała, że gdyby ją otrzymała to złożyłaby skutecznie odwołanie do sądu od w/w decyzji.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego odrzucenie na mocy art. 477 ⁹ § 1 i 3 kpc. ZUS dodał, że decyzja z dnia 26 lipca 2013 roku nr: (...) została skutecznie doręczona (domniemanie doręczenia w dniu 14.08.2013r.), a zatem stała się prawomocna w dniu 15.09.2013r.

Ponadto decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 18 sierpnia 2016 roku znak: (...)stwierdzono, że J. Z. jest dłużnikiem ZUS z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, a zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 20.142,46 złotych, w tym:

1/ z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w ramach zakresów deklaracji 01-39 za okres od 10.2005r. do 11.2006r. w kwocie 6.557,41 złotych,

- odsetek za zwłokę: 7.562,00 złotych;

2/ z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne w ramach zakresów deklaracji 01-39 za okres od 10.2005r. do 11.2006r. w kwocie 2.335,76 złotych,

-odsetek za zwłokę: 2.682,00 złotych;

3/ z tytułu składek na Fundusz Pracy w ramach zakresów deklaracji 01-39 za okres od 10.2005r. do 11.2006r. w kwocie 467,29 złotych,

-odsetek za zwłokę: 538,00 złotych.

W uzasadnieniu decyzji z dnia 18 sierpnia 2016 roku wskazano, że J. Z. jako płatnik składek nie realizowała obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy.

W dniu 22 września 2016 roku J. Z. wniosła odwołanie od w/w decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 18 sierpnia 2016 roku.

W uzasadnieniu odwołania J. Z. wskazała, że do dnia otrzymania w/w decyzji z dnia 18 sierpnia 2016 roku nie otrzymała żadnej korespondencji z ZUS w tej sprawie. Tym samym nie miała możliwości wypowiedzieć się odnośnie stanowiska ZUS w toku postępowania przed jego organami. Ponadto podniosła zarzut przedawnienia roszczeń ZUS.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu swego stanowiska ZUS podtrzymał argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji z dnia 18 sierpnia 2016 roku.

Postanowieniem z dnia 3 listopada 2016 roku Sąd Okręgowy we Włocławku połączył, w myśl art. 219 kpc, sprawy z obydwu odwołań do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 31.12.1998r. J. Z. dokonała zgłoszenia płatnika składek - osoby fizycznej na druku (...) (wpis Nr (...)) oraz zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na druku (...). Zgłoszenie nastąpiło z kodem tytułu ubezpieczenia 0510 00 tj. osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą. Wyrejestrowanie z ubezpieczeń na druku (...) oraz wyrejestrowania płatnika składek na druku (...) dokonano od 01.01.1999r. Następnie od 01.09.2002r. J. Z. dokonała zgłoszenia płatnika składek na druku (...) (wpis Nr (...)) oraz zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZZA jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą.

Dowód: system (...).

Wpis w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej dotyczący J. Z. został wykreślony z ewidencji 01.08.2011r.

Dowód: www.ceidg.gov.pl.

J. Z. figurowała w Urzędzie Skarbowym we W. w rejestrze osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych od 17.11.1998r. do 31.12.2000r. i objętą podatkiem od przychodów ewidencjonowanych od 01.01.2001r. do 01.11.2006r.

Dowód: pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego we W. z 28.06.2013r. w aktach organu rentowego (...) k.-7.

W okresie od dnia 01.09.2001r. do 28.02.2003r. J. Z. została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.

Dowód: system (...).

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 26 lipca 2013 roku nr: (...) stwierdzono, że J. Z. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej określonej wpisem Nr (...) podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresach od dnia 01.01.1999r. do dnia 31.08.2001 roku i od dnia 31.03.2003r. do dnia 01.11.2006r. z podstawą wymiaru składek w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Decyzję doręczono w sposób zastępczy poprzez dwukrotne awizowanie w dniach 16 i 24 lipca 2013r. (zwrot do nadawcy w dniu 1.08.2013r.) ze skutkiem na dzień

Dowód: decyzja i koperta doręczenia w aktach organu rentowego).

W dniu 25.03.2016r. została wydana przez Prezesa KRUS prawomocna decyzja o ustaniu ubezpieczenia społecznego rolników dla J. Z. od dnia 15.03.2000r. do 30.09.2001r. i od dnia 01.03.2003r. do dnia 01.11.2006r. oraz od dnia 03.04.2011r. do dnia 08.04.2011r.

Dowód: decyzja Prezesa KRUS z 25.03.2016r. w aktach organu rentowego (...) k.-49.

J. Z. prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą nie realizowała obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz Fundusz Pracy.

Dowód: system (...).

Decyzją z dnia 18 sierpnia 2016 roku znak: (...) stwierdzono, że J. Z. jest dłużnikiem ZUS z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, a zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 20.142,46 złotych, w tym:

1/ z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w ramach zakresów deklaracji 01-39 za okres od 10.2005r. do 11.2006r. w kwocie 6.557,41 złotych,

- odsetek za zwłokę: 7.562,00 złotych;

2/ z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne w ramach zakresów deklaracji 01-39 za okres od 10.2005r. do 11.2006r. w kwocie 2.335,76 złotych,

-odsetek za zwłokę: 2.682,00 złotych;

3/ z tytułu składek na Fundusz Pracy w ramach zakresów deklaracji 01-39 za okres od 10.2005r. do 11.2006r. w kwocie 467,29 złotych,

-odsetek za zwłokę: 538,00 złotych.

Decyzję doręczono ubezpieczonej prawidłowo w dniu 23 sierpnia 2016r.

Dowód: decyzja i zpo w aktach organu rentowego.

Sąd zważył, co następuje:

Na wstępie należy wskazać, iż powyżej ustalony stan faktyczny Sąd oparł na materiale dowodowym zgromadzonym w trakcie trwania postępowania i ujawnionym na rozprawie, przede wszystkim w postaci dołączonych do akt dokumentów zebranych w aktach organu rentowego. Przedmiotowy materiał Sąd uznał za rzetelny i wiarygodny. Strony bowiem w trakcie postępowania nie kwestionowały jego prawdziwości. Tym samym należy skonstatować, iż brak jest przesłanek by odmówić dokumentom zgromadzonym w aktach organu rentowego przymiotu wiarygodności W konsekwencji przedmiotowy materiał dowodowy pozwolił dokonać rekonstrukcji stanu faktycznego w niniejszej sprawie. Wobec poczynionej wyżej konstatacji podkreślenia wymaga fakt, iż akta ZUS prowadzone były z należytą starannością, świadczy o tym kompletność zachowanych dokumentów. Ich szczegółowa analiza, dokonana przez Sąd Okręgowy, pozwala na przyjęcie za zasadnej konstatacji, iż brak jest w zgromadzonych w aktach ZUS dokumentach najmniejszych choćby śladów nieuprawnionej ingerencji w ich treść. Trzeba także dodać, iż o wiarygodności dokumentów świadczy fakt, iż zawierają one informacje dotyczące okoliczności występujących w dniu sporządzenia dokumentu, a zatem stanowią bardziej rzetelny materiał dowodowy niż relacje osobowych źródeł, co do zasady rekonstruujących zdarzenia istniejące wcześniej, a zatem w sposób naturalny obarczone ryzykiem nieścisłości wynikającym z niepamięci będącej inklinacją znacznego upływu czasu od zdarzeń na okoliczność zaistnienia których ewentualnie świadkowie są słuchani przed sądem.

W powyższym kontekście trzeba podnieść, iż każde twierdzenie stron powinno być w sposób naturalny poparte dowodami. Niemniej przedmiotem dowodu mogą być jedynie fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy ( vide art. 227 kpc). Z tego też względu uzasadniona jest pewna selekcja faktów wskazywanych jako uzasadnienie zgłaszanych wniosków dowodowych z punktu widzenia podstawy faktycznej powództwa, jak również znajdujących zastosowanie przepisów prawa materialnego. Należy zaznaczyć, iż art. 227 kpc wyznacza granicę faktów, które mogą być przedmiotem dowodu w postępowaniu cywilnym. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że ocena, czy określone fakty mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, zależy nie tylko od tego, jakie są to fakty, lecz także, a nawet w pierwszej kolejności, od tego, jak sformułowana i rozumiana jest norma prawna, która w rozpatrywanej sprawie została zastosowana. Dokonane ustalenia faktyczne oceniane są w aspekcie określonego przepisu prawa materialnego, który wyznacza zakres koniecznych ustaleń faktycznych i ma rozstrzygające znaczenie dla oceny, czy określone fakty, jako ewentualny przedmiot dowodu, mają wpływ na treść orzeczenia ( vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2012 roku, II CSK 357/11, Legalis; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2011 roku, I CSK 237/10, Legalis). W niniejszej sprawie Sąd uznał ostatecznie za nieprzydatny dla rozstrzygnięcia sprawy dowód z zeznań wnioskodawczyni i dlatego nie przeprowadził tego dowodu, albowiem stan faktyczny jest w sprawie bezsprzeczny, a jego ocena i kwalifikacja prawna (subsumpcja) należy do wyłącznej kompetencji Sądu, co implikuje zasadność konstatacji, że subiektywne odczucia wnioskodawczyni w tym zakresie są zbyteczne dla prawidłowego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy.

Niewątpliwie prawidłowo organ rentowy wywodzi w odpowiedzi na odwołanie od decyzji z dnia 26 lipca 2013 roku nr: (...), że z przepisu art. 83 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. z dnia 7 czerwca 2016 r., Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.) w związku z art. 477 ⁹ § 1 kodeksu postępowania cywilnego wynika, iż od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje odwołanie do właściwego sądu, które należy złożyć w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Z dowodu doręczenia spornej decyzji (koperta k. 20 akt organu rentowego) wynika jednoznacznie, iż zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 26 lipca 2013 roku nr: (...) awizowano po raz pierwszy w dniu 30.07.2013r. a następnie powtórnie w dniu 7.08.2013r. Z uwagi na niepodjęcie przesyłki operator pocztowy dokonał zwrotu przesyłki w dniu 16.08.2013r. Zgodnie art. 44 § 1pkt 1, § 2, § 3 i § 4 kpa w razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 i 43 operator pocztowy w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej - w przypadku doręczania pisma przez operatora pocztowego; zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie siedmiu dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w miejscu określonym w § 1, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata; w przypadku niepodjęcia przesyłki w terminie, o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od daty pierwszego zawiadomienia; doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy. W świetle tej regulacji Zakład słusznie przyjął domniemanie skutecznego doręczenia decyzji w dniu 14.08.2013r. (poprzez awizowanie dokonane na adres J. Z., tj. W. ulica (...), ze wskazaniem czternastodniowego terminu do odbioru przesyłki w Urzędzie Pocztowym we W.). Natomiast odwołanie zostało nadane w dniu 22.09.2016r., czyli po upływie miesięcznego terminu do jego wniesienia. Zaskarżona decyzja z dnia 26 lipca 2013r. zawierała pouczenie w jakim terminie i do którego sądu należy wnieść odwołanie w przypadku stwierdzenia, niezgodności decyzji z przepisami lub ze stanem faktycznym.

Zgodnie z brzmieniem art. 477 ⁹ § 1 kpc odwołanie od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Z kolei według treści art. 477 ⁹ § 3 kpc sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się.

W powyższym kontekście trzeba podnieść, że wobec treści art. 477 ⁹ § 3 kpc należy uznać, że postępowanie szczególne regulowane przepisami art. 477 ⁸ kpc i nast. nie zna instytucji przywrócenia terminu w rozumieniu art. 168 kpc i nast. ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 6 grudnia 1994 roku, III AUr 344/94, OSA 1995, Nr 1, poz. 9).

W tym miejscu wskazać należy, iż z treści cytowanego przepisu art. 477 ⁹ § 3 kpc wynika wprost, iż do skutecznego wniesienia odwołania po upływie miesięcznego terminu niezbędne jest spełnienie się obu warunków: przekroczenie terminu nie może być nadmierne, a przyczyna tego musi być niezależna od odwołującego się. W niniejszej sprawie żaden z nich nie został spełniony. Jest bez wątpienia nadmiernym opóźnieniem złożenie odwołania po upływie ponad 3 lat, zwłaszcza gdy porówna się ten okres z przewidzianym prawem terminem jednomiesięcznym. Należy w tym kontekście podkreślić, iż odwołująca wniosła odwołanie w terminie stanowiącym ponad trzydziestokrotną multiplikację wyznaczonego ustawowo. Już sama powyższa konstatacja uzasadnia odrzucenia odwołania, albowiem jak wynika z treści cytowanych przepisów sąd może odstąpić od odrzucenia złożonego po terminie odwołania jedynie w sytuacji, gdy opóźnienie w złożeniu odwołania nie jest nadmierne (co nie ma jednak miejsca w niniejszej sprawie) oraz nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. To bowiem jedynie w sytuacji, gdy przekroczenie terminu nie jest nadmierne, obowiązkiem sądu określonym w art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. jest przed odrzuceniem odwołania wyjaśnienie przyczyn tego przekroczenia i ocena, czy były to przyczyny niezależne od odwołującego się. Niemniej celem uzupełnienia argumentacji przemawiającej za uzasadnianym rozstrzygnięciem o odrzuceniu odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 26 lipca 2013 roku nr: (...) należy dodać, iż brak jest podstaw do stwierdzenia, iż opóźnienie we wniesieniu odwołania było wynikiem okoliczności niezależnych od skarżącej.

W tym miejscu podnieść należy, iż ocena, czy przekroczenie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się, jest pozostawiona uznaniu sądu. Przy ocenie czy przekroczenie terminu do złożenia odwołania nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się należy brać pod uwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiały stronie dokonanie czynności, lecz także badać, czy okoliczności te były niezależne od skarżącego.

W rozpoznawanej sprawie odwołująca się nie wykazała żadnych okoliczności uniemożliwiających jej złożenie odwołania w terminie, a jedynie powoływała się na nieskuteczność doręczeni jej przesyłki o nr (00) (...). Jak wynika z postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2013 roku (sygn. akt III CZ 6/13, LEX nr 1314372) to na stronie zobowiązanej do dokonania czynności procesowej w określonym terminie ciąży obowiązek zachowania należytej staranności w celu jego dotrzymania, której miernikiem jest obiektywnie oceniana staranność, jakiej można wymagać od osoby właściwie dbającej o swoje interesy procesowe. Uchybienie w tym względzie spowodowane nawet lekkim niedbalstwem, narusza obiektywny miernik staranności i stanowi podstawę do oddalenia wniosku o przywrócenie terminu, skoro nawet lekkie niedbalstwo świadczy o zawinionym niedokonaniu czynności w terminie (tak też postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2005 r., II CZ 103/05, niepubl.; z dnia 26 kwietnia 2007 r., III CZ 22/07, niepubl.). Przez analogię treść tego postanowienia należy odnosić również do obowiązku zachowania ustawowego terminu do wniesienia odwołania. Rażące niedbalstwo odwołującej skutkujące uchybieniem temu terminowi skutkować musi odrzuceniem odwołania. Wprawdzie Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 14 lutego 1996 roku (sygn. akt II URN 63/95, OSNAPiUS 1996 Nr 17, poz. 256) przyjął, że pojęcie niezależnych od strony przyczyn uchybienia terminowi jest sformułowaniem szerszym od "braku winy strony" w rozumieniu art. 168 § 1 kpc i pozwala na uwzględnienie także niektórych przyczyn zawinionych, to jednak - zdaniem Sądu orzekającego w niniejszej sprawie - okoliczności rozpoznawanego przypadku stanowczo nie usprawiedliwiają przekroczenia terminu. Sąd zgodził się ze stanowiskiem organu rentowego, wyrażonym w petitum odpowiedzi na odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 26 lipca 2013 roku nr: (...) i jej uzasadnieniu, że okoliczności sprawy nie wskazują na jakiekolwiek obiektywne przyczyny niezachowania terminu.

W tym miejscu wskazać należy, że przewidziana w art. 44 kpa zastępcza formy doręczenia pism rodzi domniemanie prawne ( praesumptio iuris), że pismo zostało skutecznie doręczone adresatowi (zob. szerzej wyr. WSA w Łodzi z 5.11.2008 r., III SA/ŁD 390/08, Legalis; post. NSA z 4.4.2013 r., II GSK 426/13, Legalis). Doręczenie zastępcze jest w pełni skuteczne i wywiera takie same skutki jak doręczenie właściwe pisma adresatowi (zob. szerzej wyr. WSA w Warszawie z 25.2.2004 r., III SA 1650/02, Legalis; zob. także E. Iserzon, Doręczenia, [w:] Iserzon, Starościak, Komentarz, 1965, s. 83-84). Domniemanie to może zostać obalone, gdy adresat udowodni, że pomimo zastosowania zastępczej formy doręczenia pismo nie zostało mu doręczone z przyczyn od niego niezależnych. Do takich przyczyn można m.in. zaliczyć nieobecność z powodu choroby i spowodowaną tym niemożność odebrania przesyłki złożonej w urzędzie pocztowym. Obalenie domniemania o doręczeniu pisma rodzi prawo do przywrócenia stronie terminu do dokonania określonej czynności prawnej (zob. szerzej: wyr. WSA w Warszawie z 5.12.2005 r., II SA/WA 423/05, Legalis; wyr. NSA w Katowicach z 3.4.1996 r., SA/KA 1312/95, Legalis; wyr. NSA w Krakowie z 28.5.2002 r., II SA/KR 2612/98, Legalis; wyr. NSA z 8.4.2011 r., I OSK 858/10, Legalis; zob. także A. Wróbel, Doręczenie, [w:] K. Chorąży, W. Taras, A. Wróbel, Postępowanie administracyjne, egzekucyjne i sądowoadministracyjne, Kraków 2003, s. 69).

W niniejszej sprawie odwołująca przedmiotowego domniemania nie obaliła, a nawet nie próbowała tego uczynić, ograniczając się tylko do konstatacji, zawartej we wniosku o przywrócenie terminu, że decyzja nigdy nie została jej skutecznie doręczona. Należy w tym miejscu zauważyć, że J. Z., reprezentowana w sprawie przez fachowego pełnomocnika, miała wyznaczony przez Sąd czternastodniowy termin na przedstawienie dowodów na poparcie zgłaszanych roszczeń procesowych pod rygorem ich pominięcia ( vide postanowienie Sądu Okręgowego we Włocławku z dnia 5 grudnia 2016 roku k.-30v). W wyznaczonym okresie odwołująca nie podjęła jednak żadnej inicjatywy dowodowej, implikując tym samym realizację wzmiankowanego rygoru.

Trzeba dodać, iż indyferentnym prawnie dla oceny stanu faktycznego w niniejszej sprawie jest okoliczność nieprzebywania odwołującej na terenie kraju w czasie awizowania jej inkryminowanej przesyłki, albowiem jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, ergo przyjmując status fachowego podmiotu uczestniczącego w obrocie gospodarczym przyjęła ona na siebie implicite obowiązki zachowania szczególnej dbałości o swoje interesy związane przedmiotowo z rodzajem prowadzonej profesjonalnie działalności.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy we Włocławku, na podstawie art. 477 ⁹ § 3 kpc, odrzucił odwołanie J. Z. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 26 lipca 2013 roku nr: (...) jako wniesione po upływie ustawowego jednomiesięcznego terminu.

W konsekwencji powyższego Sąd, analizując zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, uznał, że zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 18 sierpnia 2016 roku znak: (...) jest w pełni zasadna i opowiada prawu. Kluczowym bowiem jest, że zaskarżona decyzja stanowi niejako wykonanie prawomocnej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 26 lipca 2013 roku nr: (...), mocą sentencji której stwierdzono, że J. Z. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej określonej wpisem Nr (...) podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresach od dnia 01.01.1999r. do dnia 31.08.2001 roku i od dnia 31.03.2003r. do dnia 01.11.2006r. z podstawą wymiaru składek w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. W tym zakresie organ rentowy jest bowiem związany granicami prawomocnej wcześniejszej decyzji – jest to związanie prejudycjalne co oznacza, że nie mógł on dokonać odmiennej oceny prawnej oraz odmiennych ustaleń faktycznych niż zawarta w prejudykacie.

Ostateczność decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 26 lipca 2013 roku nr: (...) ma również znaczenie dla ustaleń dokonanych w przedmiotowej sprawie albowiem skutkiem jej mocy wiążącej jest to, że przesądzenie we wcześniejszej decyzji kwestii o charakterze prejudycjalnym oznacza, iż w procesie późniejszym kwestia ta nie może być już w ogóle badana, a w konsekwencji zachodzi ograniczenie dowodzenia faktów, objętych prejudycjalną decyzją.

Powszechnie przyjmuje się zasadę uwzględniania przez sądy powszechne skutków prawnych orzeczeń organów administracyjnych, która ma swoje źródło w prawnym rozgraniczeniu drogi sądowej i drogi administracyjnej, czego wyrazem są art. 2 § 3 i art. 177 § 1 pkt 3 kpc oraz art. 16 i 97 § 1 pkt 4 kpc, a pod rządami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.)) także w idei podziału władz (art. 10) oraz działania organów władzy publicznej na podstawie i w granicach prawa (art. 7). Zasada ta doznaje ograniczenia jedynie w myśl koncepcji tzw. bezwzględnej nieważności decyzji administracyjnej, która nie ma normatywnego umocowania, ale znajduje oparcie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, wyrażającym od kilkudziesięciu lat niezmienny pogląd, że decyzja administracyjna nie może wywoływać skutków prawnych, pomimo jej formalnego nieuchylenia, jeśli jest dotknięta wadami, godzących w jej istotę jako aktu administracyjnego. Do takich wad zalicza się brak organu powołanego do orzekania w określonej materii oraz niezastosowanie jakiejkolwiek procedury lub oczywiste naruszenie zasad postępowania administracyjnego (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 1946 r., C.III. 217/46, OSN 1947 nr 1, poz. 25, z dnia 15 października 1951 r., C. 653/51, OSN 1952 nr 3, poz. 75, z dnia 29 czerwca 1957 r., 2 CR 499/57, OSN 1959 nr 3, poz. 88, z dnia 27 sierpnia 1959 r., 1 CR 1051/58, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego" 1960 nr 2, s. 58, z dnia 4 listopada 1959 r., 2 CR 669/59, OSPiKA 1962 nr 4, poz. 106, uchwały z dnia 21 listopada 1980 r., III CZP 43/80, OSNCP 1981 nr 8, poz. 142, z dnia 21 września 1984 r., III CZP 53/84, OSNC 1985 nr 5 - 6, poz. 65, z dnia 27 listopada 1984 r., III CZP 70/84, OSNCP 1985 nr 8, poz. 108 oraz postanowienie z dnia 9 listopada 1994 r., III CRN 36/94, OSNCP 1995 nr 3, poz. 54 i wyrok z dnia 7 kwietnia 1999 r., I CKN 1079/97, OSNC 1999 nr 11, poz. 189). Koncepcja bezwzględnej nieważności decyzji administracyjnej w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego dotyczy wad decyzji, które dyskwalifikują ją jako indywidualny akt administracyjny z punktu widzenia podstawowych cech kreatywnych przesądzających o bycie prawnym aktu administracyjnego w ogóle. Możność badania, a ściślej - kwestionowania decyzji administracyjnej wyłącznie w ograniczonym zakresie, w myśl wypracowanej w judykaturze Sądu Najwyższego koncepcji bezwzględnej nieważności (nieistnienia) decyzji administracyjnej, stanowi jedyne odstępstwo od zasady związania sądu cywilnego decyzją administracyjną. Poza tym Sąd Najwyższy wielokrotnie wyrażał pogląd, że sąd w postępowaniu cywilnym nie jest uprawniony do kwestionowania decyzji administracyjnej, w szczególności pod względem jej merytorycznej zasadności, i jest nią związany także wówczas, gdy w ocenie sądu decyzja jest wadliwa (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1938 r., C.I. 1432/37, „Przegląd Notarialny" 1939 nr 2, s. 19, z dnia 4 listopada 1938 r. C. II 1625/37, „Przegląd Sądowy" 1938, poz. 503, z dnia 27 września 1948 r., C. 574/48, „Przegląd Notarialny" 1949 nr 3 - 4, s. 324, z dnia 2 stycznia 1962 r., 4 CR 445/61, OSNCP 1963 nr 4, poz. 82, wyroki z dnia 12 maja 1964 r., II CR 185/64, OSNCP 1965 nr 3, poz. 41, z dnia 6 marca 1967 r., III CR 402/66, „Informacja Prawnicza" 1967 nr 6, poz. 10, z dnia 3 lutego 1976 r., II CR 732/75, OSNCP 1976 nr 12, poz. 263, uchwały z dnia 18 listopada 1982 r., III CZP 26/82, OSNCP 1983 nr 5 - 6, poz. 64, z dnia 27 września 1991 r., III CZP 90/91, OSNCP 1992 nr 5, poz. 72, postanowienia z dnia 9 listopada 1994 r., III CRN 36/94, OSNC 1995 nr 3, poz. 54, z dnia 24 maja 1996 r., I CRN 67/96, niepublikowane, z dnia 30 w czerwca 2000 r., III CKN 268/00, OSNC 2001 nr 1, poz. 10, wyroki z dnia 16 maja 2002 r., IV CKN 1071/00, OSNC 2003 nr 9, poz. 120, z dnia 12 marca 2004 r., II CK 47/03, z dnia 28 lipca 2004 r., III CK 296/03, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego" 2005 nr 6, s. 29, postanowienie z dnia 19 listopada 2004 r., V CK 251/04, „Przegląd Sądowy" 2006 nr 3, s. 113 i wyrok z dnia 30 stycznia 2007 r., IV CSK 350/06, niepublikowany). Ostateczną decyzją administracyjną, od której strona nie wniosła odwołania w trybie art. 477 ^{( 9)} KPC, związany jest także sąd ubezpieczeń społecznych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2008 r., I UK 173/07, niepublikowany). Reasumując ten wątek rozważań należy przyjąć, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, iż sąd w postępowaniu cywilnym obowiązany jest uwzględniać stan prawny wynikający z osnowy ostatecznej decyzji administracyjnej, chyba że decyzja została wydana przez organ niepowołany lub w zakresie przedmiotu orzeczenia bez jakiejkolwiek podstawy w obowiązującym prawie materialnym, względnie z oczywistym naruszeniem reguł postępowania administracyjnego. W tych przypadkach sąd nie jest związany decyzją administracyjną, ponieważ jest ona bezwzględnie nieważna (nieistniejąca prawnie) i - pomimo jej formalnego nieuchylenia - nie wywołuje skutków prawnych ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2008 roku, I UK 376/07).

W niniejszej sprawie jest bezspornym, iż decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 26 lipca 2013 roku nr: (...) została wydana przez organ do tego powołany, w zakresie przedmiotu orzeczenia ze wskazaniem podstawy w obowiązującym prawie materialnym, z uznaniem reguł postępowania administracyjnego.

W tym miejscu należy nadto wskazać, iż w sprawie, w której wniesiono odwołanie od decyzji organu rentowego, przedmiot oraz zakres rozpoznania i orzeczenie sądu pracy i ubezpieczeń społecznych wyznacza treść tej decyzji ( vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 roku, II UZ 52/99).

W związku z powyższym, oraz faktem, iż J. Z. nie podnosiła żadnych merytorycznych zarzutów względem zasadności zaskarżonej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 18 sierpnia 2016 roku znak: (...), a de facto kwestionowała jedynie konstatację prawomocnej już decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 26 lipca 2013 roku nr: (...) i jako takiej ostatecznej, należy stwierdzić, iż Sąd ograniczył się li tylko do weryfikacji prawidłowości samego wymiaru składek i stwierdzenia obowiązku ich zapłaty, dokonanych decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 18 sierpnia 2016 roku znak: (...)

W powyższym zakresie nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości. Organ rentowy swe rozstrzygnięcia zawarte w osnowie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 18 sierpnia 2016 roku znak: (...) oparł bowiem na prawidłowo wskazanych przepisach prawa.

I tak na podstawie art. 46 ust. 1 i art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych płatnik składek jest zobowiązany do przesyłania deklaracji rozliczeniowych i imiennych raportów miesięcznych oraz rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenia za każdy miesiąc kalendarzowy wykonywania działalności gospodarczej w wyznaczonym ustawowo terminie.

Z dokumentów zgromadzonych w sprawie, a także zgodnie z dokonaną analizą rozliczeń konta ustalono, iż J. Z. jako płatnik nie dopełniła powyższych obowiązków. Ponieważ na dzień wydania decyzji nie zostały zaewidencjonowane w Kompleksowym Systemie Informatycznym zarówno dokumenty rozliczeniowe jak i wpłaty postanowiono jak w sentencji zaskarżonej decyzji. Zakład Ubezpieczeń Społecznych prawidłowo ustalił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za poszczególne miesiące oparciu o art. 18 ust. 8 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych stanowiący, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych będących osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osobami z nimi współpracującymi, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Zgodnie z kolei z treścią art. 32 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne. Podstawę na ubezpieczenie zdrowotne stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego wynagrodzenia co wskazuje art. 81 ust.1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tj. z dnia 19 października 2016 r., Dz.U. z 2016 r. poz. 1793 ze zm.). Składki zostały naliczone zgodnie z zapisem art. 22 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz art. 107 ust. l w zw. z art. 104 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tj. z dnia 21 kwietnia 2016 r., Dz.U. z 2016 r. poz. 645 ze zm.).

W tym miejscu należy wskazać, iż dochodzone przez ZUS składki za okres od miesiąca października 2005 r. do miesiąca listopada 2006 roku nie uległy przedawnieniu, z uwagi na fakt, iż nie uległy one przedawnieniu na dzień wydania decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 26 lipca 2013 roku nr: (...) stwierdzającej, że J. Z. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej określonej wpisem Nr (...) podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresach od dnia 01.01.1999r. do dnia 31.08.2001 roku i od dnia 31.03.2003r. do dnia 01.11.2006r. z podstawą wymiaru składek w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Zgodnie bowiem z art. 24 ust. 5f ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w przypadku wydania przez ZUS decyzji ustalającej obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna (dodany ustawą z dnia 28.04.2011 r., Dz.U. Nr 138, poz. 808, która weszła w życie 20.07.2011 r.). Tym samym w niniejszej sprawie nie upłynął 10-letni okres przedawnienia ( vide art. 24 ust. 4 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu nadanym ustawą o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw z dnia 18.12.2002 r. ,Dz.U. Nr 241, poz. 2074, która weszła w życie 1.01.2003 r.). Trzeba w tym miejscu dodać, że w sprawie będącej przedmiotem niniejszego postępowania, do rozstrzygania w przedmiocie przedawnienia zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne, zastosowanie ma ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych i tylko przepisy tej ustawy regulują kwestię przedawnienia (zgodnie z art. 32 w/w ustawy do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne). Zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2011roku, należności z tytułu składek co do zasady ulegały przedawnieniu po upływie 10 lat od chwili kiedy stały się wymagalne. Zgodnie z obowiązującym od dnia 0l.0l.2012r. nowym brzmieniem art. 24 ust. 4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym nadanym ustawą z dnia 16 września 2011r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. Nr 232, poz.1378), należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne. Równocześnie zgodnie z art.27 ust.1 powołanej powyżej ustawy do przedawnienia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, których bieg przedawnienia rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2012r., stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym tą ustawą, z tym, że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia 01.0l.20l2r. Ponadto stosownie do przepisów przejściowych zawartych w art.27 ust.2 jeżeli przedawnienie rozpoczęte przed 1 stycznia 2012r. nastąpiłoby zgodnie z obowiązującymi przepisami do dnia 31.12.2011r., wcześniej, przedawnienie następuje z upływem wcześniejszego terminu, tj. poprzednio obowiązującego 10- letniego terminu przedawnienia.

Niejako na marginesie można jeszcze dodać, że postępowanie sądowe sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego pozostaje poza przedmiotem tego postępowania. W postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zastosowanie znajdują przepisy kodeksu postępowania cywilnego, a nie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, w związku z czym nie ma możliwości badania w świetle przepisów tego kodeksu prawidłowości wydanej przez organ rentowy decyzji. Podnoszone przez odwołującą zarzuty naruszenia przepisów kodeksu postępowania administracyjnego leżały zatem poza sferą rozważań Sądu. Wskazać w tym kontekście należy, że sądy powszechne nie są sądami właściwymi do rozstrzygania tego typu procesowych zagadnień dotyczących postępowania administracyjnego. Skoro odwołująca upatrywała tego typu nieprawidłowości w działaniach ZUS winna wystosować stosowne środki odwoławcze przewidziane czy to w ustawie - Kodeks postępowania administracyjnego z dnia 14 czerwca 1960 r., czy też w ustawie - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z dnia 30 sierpnia 2002 r. (tj. z dnia 10 maja 2016 r., Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.). Sądy powszechne rozpatrują sprawy z odwołań od decyzji ZUS tylko w ściśle określonym zakresie badając ich merytoryczną zasadność. W ich kognicji nie pozostają kwestie zachowania formalnych warunków określonych procedurą administracyjną.

Mając na uwadze powyższe rozważania, uznając decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 18 sierpnia 2016 roku znak: (...)za pozbawioną wad tak faktycznych jak i prawnych, na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 1 kpc, orzeczono jak w sentencji uzasadnianego wyroku. Nie stwierdzono bowiem żadnych podstaw do uwzględnienia odwołania wnioskodawczyni.