Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 lutego 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 1 grudnia 2015 r. odmówił M. K. prawa wypłaty do renty rodzinnej. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony ukończył 25 lat w dniu 21 grudnia 2015 r. i nie jest studentem ostatniego roku studiów dlatego też brak jest podstaw prawnych do dalszej wypłaty renty rodzinnej.

/decyzja – k. 353 akt ZUS/

Ubezpieczony M. K. uznał w/w decyzję za krzywdzącą i w dniu 15 lutego 2016 r. złożył odwołanie.

/odwołanie – k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, podnosząc argumenty te same co w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 5/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. K. urodził 21 grudnia 1990 r. W dniu 21 grudnia 2015 r. ukończył 25 lat.

/bezsporne/

Decyzją z dnia 1 lipca 1995 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Ł. przyznał S. K. na rzecz małoletniego M. K. rentę rodzinną po zmarłym ojcu od 28 kwietnia 1995 r. tj. od dnia śmierci ojca do 1 stycznia 2007 r. Organ rentowy pouczył w decyzji, że w przypadku przerwania nauki, zmiany lub podjęcia zatrudnienia ma obowiązek natychmiast powiadomić organ rentowy.

/decyzja – k. 24 akt ZUS/

Następnie kolejnymi decyzjami organ rentowy przedłużał wnioskodawcy wypłatę renty rodzinnej z uwagi na kontynuowanie nauki. Rentę wypłacał do 31 grudnia 2015 r.

/bezsporne/

W dniu 9 grudnia 2015 r. M. K. złożył wniosek o przedłużenie wypłaty renty rodzinnej do marca 2017 r. Podał w uzasadnieniu wniosku, że obecnie jest na ostatnim roku studiów: kończy semestr V studiów licencjackich i do marca 2017 r. broni tytuł licencjata. Pozostał mu obecnie jedynie VI semestr. Do wniosku załączył zaświadczenie z Wyższej Szkoły (...) w W. z dnia 24 listopada 2015 r. z którego wynikało, iż wnioskodawca był studentem V semestru na kierunku administracja i planowany termin ukończenia nauki to 31 marzec 2017 r.

/wniosek – k. 346 akt ZUS, zaświadczenie – k. 347 akt ZUS/

Decyzją z dnia 8 stycznia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wstrzymał M. K. wypłatę renty, gdyż wnioskodawca ukończył 25 lat w dniu 21 grudnia 2015 r.

/decyzja – k. 350 akt ZUS/

Z zaświadczenia z dnia 15 stycznia 2016 r. wynika, że ubezpieczony był studentem Wyższej Szkoły Administracji (...) w W.. Naukę rozpoczął w dniu 1 marca 2014 r. na semestrze pierwszym. W roku akademickim 2014/2015 zaliczył semestr II i III. Aktualnie był na IV semestrze, sesja egzaminacyjna obejmująca semestr miała zakończyć się 7 lutego 2016 r. Od marca 2016 r. ubezpieczony miał rozpocząć semestr V trzeciego (ostatniego) roku nauki. Planowany termin ukończenia studiów pierwszego stopnia to 31 marzec 2017 r.

/zaświadczenie – k. 351 akt ZUS, k. 3/

Ubezpieczony na podstawie §18 ust. 3 Regulaminu Studiów Wyższej Szkoły (...) w W. uzyskał zgodę na odbywanie studiów na V semestrze w roku akademickim 2015/2016 według indywidualnej organizacji studiów i realizację V semestru równolegle z semestrem szóstym (...) Lato, zgodnie z planem studiów i programem kształcenia studiów pierwszego stopnia na kierunku administracja.

/decyzja o odbywaniu studiów według indywidualnej organizacji studiów – k. 29, regulamin – k. 37 – 51/

M. K. decyzją Dziekana nr (...) w dniu 1 marca 2014 r. został przyjęty na pierwszy rok studiów I stopnia.

Realizacja poszczególnych semestrów studiów kształtowała się następująco:

- Semestr I w roku akademickim 2013/2014 Lato zaliczony w terminie do 30 września 2014 r.

- Semestr II w roku akademickim 2014/2015 Z. zaliczony w terminie do 28 lutego 2015 r.

- Semestr III w roku akademickim 2014/2015 Lato zaliczony w terminie do 30 września 2015r.

Semestr IV w roku akademickim 2015/2016 Z. zaliczony w terminie do 29 lutego 2016 r.

Decyzja nr (...) z dnia 05 marca 2016r. semestr V i VI w roku akademickim 2015/2016 Lato zaliczony w terminie do 30 września 30 września 2016 r.

/pismo – k. 37/

Wnioskodawca ukończył studia pierwszego stopnia w Wyższej Szkole Administracji – (...) w W. na kierunku Administracja i uzyskał tytuł licencjata w dniu 13 października 2016 r.

/zaświadczenie – k. 12/

Regulamin studiów Wyższej Szkoły (...), zwany dalej „regulaminem”, określa organizację i tok studiów oraz związane z nimi prawa i obowiązki studentów Wyższej Szkoły (...) w W. (§1). W Uczelni są prowadzone studia pierwszego stopnia (studia licencjackie) oraz studia drugiego stopnia (studia magisterskie) w formie studiów niestacjonarnych (§9 pkt 1). Studia pierwszego stopnia trwają 6 semestrów, studia drugiego stopnia trwają 4 semestry (§9 pkt 2). Rok akademicki rozpoczyna się 1 października i trwa do 30 września następnego roku kalendarzowego. Rok akademicki dzieli się na dwa semestry – zimowy i letni. W uzasadnionych przypadkach zajęcia mogą się rozpocząć przed 1 października (§10 pkt 1). Dopuszcza się możliwość rekrutacji na studia w semestrze letnim danego roku akademickiego (§10 pkt 2). Indywidualna organizacja studiów polega na określeniu indywidualnych terminów i trybu realizacji obowiązków dydaktycznych wynikających z planów studiów i programu kształcenia, w tym: zaliczeń, egzaminów, praktyk, itp. (§18 pkt 2). Zgodę na studia według indywidualnej organizacji studiów w danym semestrze lub roku studiów, wyraża dziekan na uzasadniony wniosek studenta, złożony przed rozpoczęciem semestru lub roku studiów (§18 pkt 3).

/regulamin studiów – k. 37 – 41/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne i skutkuje oddaleniem odwołania.

W myśl art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 748), dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1) do ukończenia 16 lat;

2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia.

Ustawodawca przyjmuje zatem, że z zakończeniem granicy wiekowej 25 lat prawo do renty rodzinnej ustaje bez względu na okres, jaki pozostał do zakończenia nauki w szkole, jeżeli jest ona odbywana w szkole nie będącej szkołą wyższą. Wyjątek – w odniesieniu do odbywania studiów w szkole wyższej – ustanowiony został w art. 68 ust. 2 ustawy, dopuszczając dalsze, maksymalne przedłużenie okresu pobierania renty rodzinnej przez dziecko, które osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, do zakończenia tego ostatniego roku studiów.

Ustawa nie definiuje pojęcia „ostatniego roku studiów” co w oczywisty sposób rodzi wątpliwości interpretacyjne przy stosowaniu cytowanego przepisu. W orzecznictwie Sądu Najwyższego panuje jednak zgoda co do tego, iż regulacja zawarta w ust. 2 art. 68 stanowi szczególną regulację normatywną nie poddającą się wykładni rozszerzającej także przez pryzmat zasad współżycia społecznego, które mogłyby wpływać na stosowanie lub wykładnię imperatywnych przepisów prawa ubezpieczeń społecznych jedynie wówczas, gdyby taka zależność wynikała z konkretnej regulacji tego prawa, co w rozpoznawanej sprawie nie ma miejsca i oznacza to prawo do przedłużonej ochrony ubezpieczeniowej, której termin końcowy wyznacza data zakończenia tego konkretnego (ostatniego) roku akademickiego studiów w szkole wyższej na którym uprawniony ukończył 25 lat życia. O sposobie zaś określania ostatniego roku studiów wyższych nie decyduje wykładnia art. 68 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach, ale odpowiednie postanowienia regulaminu studiów obowiązującego w konkretnej szkole wyższej. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 października 2003 r., II UK 138/03, OSNP 2004/15/271. Sąd Najwyższy stwierdził także, że ustalenie daty, w której dziecko pobierające rentę rodzinną było na ostatnim roku studiów następuje na podstawie wpisu na ostatni rok studiów dokonanego na podstawie regulaminu obowiązującego daną uczelnię. W regulaminie określa się również indywidualny tok studiów, w którym daty rozpoczęcia i ukończenia poszczególnych semestrów i lat studiów nie muszą zbiegać się z datami obowiązującymi ogół studentów. W każdym wypadku regulamin uczelni decyduje o tym, na którym roku studiów studiuje dany student /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2006 r. sygn. I UK 265/05, opubl: Prawo Pracy rok 2006, Nr 7-8, str. 53; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2007 r. sygn. II UK 15/07, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2008, Nr 19-20, poz. 295, str. 841; a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 czerwca 2006 r. sygn. III AUa 487/06, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych rok 2009, Nr 1, str. 77/.

Podnieść należy, że ani przepisy ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 1990 r. Nr 65, poz. 385 z późn. zm.), ani żadne inne przepisy dotyczące szkolnictwa wyższego nie regulują kwestii momentu uzyskania statusu studenta wyższego roku. Kwestia organizacji studiów nie została uregulowana w ww. ustawie, lecz pozostawiona została w gestii uczelni wyższych poprzez uchwalenie regulaminu studiów przez samą uczelnię. Również i po zmianie stanu prawnego i wejściu w życie z dniem 1 września 2005 r. nowej ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 572 z późn. zm.) kwestia organizacji studiów pozostawiona została w kompetencji władz uczelni.

Należy także wskazać, że prawo do przedłużonej ochrony ubezpieczeniowej przysługuje do zakończenia tego konkretnego (ostatniego) roku studiów, na którym uprawniony ukończył 25 lat życia, a nie do ukończenia studiów wyższych bez względu na wiek, skoro okres przedłużenia nie został wyznaczony przez wskazanie innej granicy wiekowej, niż ukończenie 25 lat życia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 12 czerwca 2015 r., III AUa 1177/14, Lex nr 1755194).

Przenosząc rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że zgodnie z regulaminem studiów rok akademicki w Wyższej Szkole (...) w W. trwa od 1 października do 30 września następnego roku kalendarzowego. Rok akademicki dzieli się na dwa semestry – zimowy i letni. Jednakże w myśl §10 pkt 2 dopuszczalna jest możliwość rekrutacji na studia w semestrze letnim danego roku akademickiego (§10 pkt 2).

I tak było w przypadku ubezpieczonego. Rozpoczął on naukę w dniu 1 marca 2014 r. tj. w semestrze letnim roku akademickiego 2013/2014. Co oznacza, że rok nauki wnioskodawcy w w/w Wyższej Szkole (...) w W. nie pokrywał się z rokiem akademickim.

Nauka ubezpieczonego w szkole miała trwać 3 lata (6 semestrów) i zakończyć się 31 marca 2017 r., co jasno wynika z zaświadczeń wystawionych przez Szkołę Wyższą.

Ubezpieczony I rok studiów (I i II semestr) zaliczył do dnia 28 lutego 2015 r., II rok studiów (III i IV semestr) ubezpieczony zaliczył do dnia 29 lutego 2016 r. Zaś III rok studiów (V i VI semestr) miał ukończyć do dnia 31 marca 2017 r. Jednakże za zgodą Dziekana wyrażoną w piśmie z dnia 5 marca 2016 r. wnioskodawca zaliczył V i VI semestr łącznie w terminie do 30 września 2016 r. i w dniu 13 października 2016 r. zdał egzamin dyplomowy i uzyskał tytuł licencjata.

Pomimo tego, że IV semestr, V semestr oraz VI semestr ubezpieczony ukończył w jednym roku akademickim tj. (...) to dla ubezpieczonego nie był to ten sam rok nauki w szkole – gdyż dla niego początek semestru rozpoczynał się z dniem 1 marca każdego roku kalendarzowego, a nie 1 października każdego roku kalendarzowego.

Oznacza to, że skarżący ukończył 25 lat (w dniu 21 grudnia 2015 r.) nie jak twierdzi na ostatnim czyli III roku studiów lecz na II roku studiów (IV semestrze), który zgodnie z zaświadczeniem z Wyższej Szkoły (...) trwał do 29 lutego 2016 r.

A zatem należy wskazać, że brak było podstaw do przedłużenia wypłaty renty rodzinnej dla ubezpieczonego i decyzję organu rentowego należy uznać za prawidłową.

Mając na względzie powyższe, Sąd Okręgowy, na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie ubezpieczonego, o czym orzekł w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć ubezpieczonemu.

K.K.-W.