Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2016 r.

Sąd Rejonowy w Starogardzie Gdańskim I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSR Elżbieta Tramowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Karolina Świderska

po rozpoznaniu w dniu 25 października 2016 r. w Starogardzie Gdańskim

na rozprawie

sprawy z powództwa: J. Ś.

przeciwko: (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

1. zasądza od pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki J. Ś. kwotę 24.481,11 zł (dwadzieścia cztery tysiące czterysta osiemdziesiąt jeden złotych 11/100) z ustawowymi odsetkami od dnia 20 kwietnia 2013r.,

2. w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3. kosztami postępowania w całości obciąża pozwaną (...) S.A. w W. i ich szczegółowe rozliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu po uprawomocnieniu orzeczenia.

Sygnatura akt I C 701/15

UZASADNIENIE

Powódka J. Ś. wniosła o zasądzenie od pozwanej Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Spółki Akcyjnej z (...) w W. na jej rzecz kwoty 24.157,29 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że w dniu 21 marca 2013 roku uszkodzeniu uległ pojazd będący własnością powódki marki A. (...) (8T) o numerze rejestracyjnym (...). Sprawcą kolizji, w trakcie której doszło do uszkodzenia pojazdu powódki był kierujący pojazdem ubezpieczonym w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w zakładzie ubezpieczeń pozwanej. Niezwłocznie, tj. w dniu 21 marca 2013 roku powódka zgłosiła pozwanej fakt uszkodzenia pojazdu. Pozwana przyznała na rzecz powódki, tytułem odszkodowania łączną kwotę 19.681,40 złotych.

Powódka, nie zgadzając się z ustaloną przez pozwaną wysokością odszkodowania, zleciła wykonanie kalkulacji, w której koszt naprawy został ustalony na kwotę 43.838,69 złotych.

W związku z powyższym, powódka pismem z dnia 15 maja 2013 roku wezwała pozwaną do zapłaty na swoją rzecz kwoty 24.157,29 złotych, stanowiącej różnice pomiędzy kwotą kosztów naprawy ustaloną na podstawie wyceny sporządzonej na zlecenie powódki,

a kwotą odszkodowania ustaloną i wypłaconą dobrowolnie przez pozwaną. (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. nie ustosunkowała się do treści powyższego pisma.

Powódka wskazała, że zgłosiła żądanie zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty 24.157,29 złotych od dnia 20 kwietnia 2013 roku, mając na uwadze trzydziestodniowy termin na przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego i wypłatę odszkodowania, który upłynął

w dniu 19 kwietnia 2013 roku.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym w dniu 07 maja 2015 roku Sąd Rejonowy w Starogardzie Gdańskim I Wydział Cywilny orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Od powyższego nakazu zapłaty pozwana Powszechny Zakład Ubezpieczeń Społecznych Spółka Akcyjna z (...) w W. złożyła sprzeciw, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów postępowania.

Pozwana w uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, że nie kwestionuje swojej odpowiedzialności za skutki związane ze zdarzeniem drogowym z dnia 21 marca 2013 roku

i że z tego tytułu wypłaciła poszkodowanej odszkodowanie w wysokości 19.681,40 złotych.

Pozwana wskazała, że przedstawioną przez powódkę kalkulację naprawy uznała za zawyżoną i zweryfikowała jej wysokość, co do cen za części zmienne i wysokości stawek na roboczogodziny. Podniosła, że na pozwanym zakładzie ubezpieczeń ciąży obowiązek zwrotu poszkodowanemu niezbędnych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu, ustalonych według cen występujących na rynku usług naprawczych T.. Pozwana ten obowiązek wykonała i wypłaciła odszkodowanie za części zamienne w wysokości jakie obowiązują u preferowanych dostawców na terminie Polski.

Pozwana podała także, że jej zdaniem, powódka nie udowodniła wysokości poniesionych przez nią kosztów zakupu części zamiennych, a zatem nie wiadomo z jakich przyczyn powódka domaga się tak wysokiej rekompensaty. Ponieważ powódka nie przedłożyła faktur serwisowych, pozwana stoi na stanowisku, że do naprawy zastosowano zamienniki lub części używane, dlatego powódka nie może domagać się cen jak za części oryginalne, których wysokość przekracza średnie ceny serwisantów.

Pismem z dnia 21 stycznia 2016 roku pełnomocnik powódki rozszerzył powództwo

w ten sposób, iż wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 27.719,33 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 20 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Poza sporem jest, że w dniu 21 marca 2013 roku uszkodzeniu uległ pojazd marki A. (...) (8T) o numerze rejestracyjnym (...), będący własnością powódki. Powyższa kolizja miała miejsce w czasie ochrony ubezpieczeniowej w ramach umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych pojazdu sprawcy zdarzenia. Przedmiotowe zdarzenie i szkoda zostały zgłoszone (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.. Pozwana uznała co do zasady swoją odpowiedzialność za powyższe zdarzenie i wypłaciła tytułem odszkodowania z tytułu naprawy pojazdu kwotę 19.681,40 złotych. Powódka w/w kwotę odszkodowania otrzymała.

Powódka nie zgodziła się z wysokością przyznanego na jej rzecz odszkodowania. W celu wyliczenia wysokości szkody powstałej w jej pojeździe zleciła wykonanie prywatnej opinii. Rzeczoznawca określił wysokość kosztów naprawy na kwotę 43.838,69 złotych, w tym VAT - 8.197,48 złotych.

Pismem z dnia 15 maja 2013 roku powódka wezwała pozwaną (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W. do wypłaty odszkodowania - kwoty 24.157,29 złotych tytułem brakującej części odszkodowania jej należnego, w związku ze zdarzeniem z dnia 21 marca 2013 roku.

(okoliczności bezsporne)

(...) stwierdzonych uszkodzeń pojazdu powódki dotyczy elementów nadwozia i jego wyposażenia zewnętrznego w części przedniej, osprzętu zgrupowanego w części przedniej komory silnika, jak również elementów systemy bezpieczeństwa wyzwolonego w trakcie zderzenia. Prac naprawczych, w wyniku kolizji z dnia 21 marca 2013 roku wymagały m. in. osłona silnika, nakładka zderzaka przedniego, zderzak przedni, reflektor prawy i lewy, błotnik przedni lewy i prawy, pokrywa przednia, ramiona wycieraczek szyby,, poprzeczka zamka przedniego, wykładzina G słupka (...) prawego i lewego, osłona wspornika zamka, wykładzina lewa bagażnika, wykładzina prawa komory bagażnika, pas 3-punktowy przedni lewy i prawy, czujnik kąta odchylenia kierownicy, tablica rozdzielcza, przekaźnik rozdzielający, chłodnica powietrza, przewód skraplacz, przewód sprężarka, chłodnica, pas wielorowkowy, pasek klinowy, koło pasowe sprężarki, wąż kompensacyjny, układ kierowniczy napełnienie, reflektory prawe mgielne, błotnik lewy, odcinek podłużny prawy przedni, część nadwozia, pokrywa przednia, podłużnica oraz błotnik wbudowany. Lakierowania wymagały poszczególne elementy, w postaci: pokrywy komory ślinika, zderzaka prawego, błotnika lewego i prawego, odcinka podłużnego przedniego prawego. Koszty naprawy badanego pojazdu na dzień wyrządzenia szkody wynoszą 44.162,51 złotych.

(dowód: opinia biegłego A. P. - k. 59-73, opinia uzupełniająca biegłego A. P. - k. 106-118, opinia uzupełniająca biegłego A. P. - k. 178-188)

W wyniku kolizji uszkodzeniu uległ przedni, prawy błotnik w pojeździe powódki.

(dowód: kosztorys naprawy pojazdu powódki sporządzony przez rzeczoznawcę pozwanej i dokumentacja zdjęciowa - akta szkody)

Oceniając materiał dowodowy Sąd dał wiarę dokumentom wyżej wskazanym albowiem ich prawdziwości i autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron.

Sąd w pełni podzielił opinie pisemne biegłego sądowego A. P. i przyznał im walor wiarygodności, gdyż są one wyczerpujące i w pełni odpowiadają na zadane biegłemu pytania. Pochodzą od osoby posiadającej niezbędne wiadomości specjalne, wobec której nie zachodziły uzasadnione wątpliwości co do jej bezstronności. Zawierały jasne, stanowczo i precyzyjnie sformułowane wnioski, poprzedzone zapoznaniem się z całością materiału zgromadzonego w aktach sprawy oraz poparte zostały szczegółowym uzasadnieniem. Biegły dokonał także uzasadnienia przyjętych stawek roboczogodziny dla prac blacharsko-mechanicznych i lakierniczych. Ponadto przeprowadził szczegółową analizę uszkodzeń pod kątem zastosowania do ich usunięcia nowych, oryginalnych lub zamiennych części i innych materiałów, a także wpływu takiej naprawy na wartość pojazdu.

Sąd uznał, że w wyniku zdarzenia uległ uszkodzeniu błotnik przedni, prawy w pojeździe powódki, fakt ten bowiem wynika z kalkulacji szkody i zdjęć wykonanych przez rzeczoznawcę pozwanej, których to dowodów powódka nie kwestionowała, a z nich jednoznacznie to uszkodzenie wynika.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd uznał roszczenie powódki za uzasadnione w przeważającej części. Sąd nie podzielił stanowiska powódki jedynie co do tego, że naprawienie szkody powinno nastąpić według cen z daty ustalenia odszkodowania.

Zgodnie z treścią przepisu art. 363 § 1 i 2 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Z uwagi na treść powyższych przepisów, stwierdzić należy, że Sąd wyjątkowo może za podstawę odszkodowania przyjąć ceny istniejące w innej chwili niż chwila ustalania odszkodowania, mianowicie wówczas, gdy przemawiają za tym szczególe okoliczności. Wychodząc z założenia, że odszkodowanie nie może być ani niższe, ani wyższe od wyrządzonej szkody, można ogólnie stwierdzić, że okoliczności takie zachodzą, jeżeliby przyjęcie ceny z daty ustalenia odszkodowania niosło za sobą pokrzywdzenie albo bezpodstawne wzbogacenie poszkodowanego. Przyjmuje się zgodnie, zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie, że szczególną okolicznością, w rozumieniu art. 363 § 2 k.c. jest fakt, że poszkodowany, nie czekając na otrzymanie odszkodowania, samodzielnie zlikwidował uszczerbek, np. zakupił inną rzecz tego samego rodzaju lub podobną (Komentarz do kodeksu cywilnego, art. 363 k.c. [w:] pod red. G. Bieńka, wyd. Lexis Nexis, Warszawa 2007)

Sąd uznał, że w niniejszej sprawie zachodzą szczególne okoliczności uzasadniające przyznanie odszkodowania według cen z dnia powstania szkody. Za taką szczególną okoliczność w literaturze przyjmuje się między innymi naprawienie szkody przez poszkodowanego, który dokonał tego nie czekając na wypłatę odszkodowania. Taka sytuacja ma miejsce w niniejszej sprawie. Powódka bowiem samodzielnie dokonała naprawy samochodu zaraz po wypadku, nie czekając na odszkodowanie.

Mając na uwadze powyższe należało uznać przyznanie odszkodowana według cen z daty powstania szkody z odsetkami od momentu kiedy pozwany powinien zlikwidować szkodę.

Odnoście zakwestionowania przez pozwaną niezastosowania przez biegłego optymalizacji cen części zamiennych i nieuwzględnienia części oznaczonych symbolem (...), które są częściami dostarczanymi przez producentów na pierwszy montaż producentom pojazdów, wskazać należy, że biegły w kosztorysie opinii z dnia 07 grudnia 2015 roku oraz opinii uzupełniającej z dnia 04 kwietnia 2016 roku poziom kosztów naprawy prawidłowo określił przy uwzględnieniu cen części oryginalnych serwisowych, pochodzących z sieci dystrybucyjnej producenta pojazdu. Wskazał, że w/w ceny są cenami części zamiennych, produkowanych zgodnie z specyfikacjami i standardami produkcyjnymi ustalonymi przez producenta A., rekomendowanymi przez niego i dystrybuowanymi w autoryzowanych przez producenta pojazdu punktach sprzedaży, zgodnie z jego wytycznymi i zaleceniami. Są to części oznakowane symbolem O lub (...).

Biegły, odnosząc się do zarzutu nieuwzględnienia części oznakowanych symbolem (...) wskazał, że części O i (...) to części oryginalne, oznakowane logiem producenta pojazdu, dystrybuowane przez jego sieć i pod jego nadzorem. Natomiast części (...) to części oryginalne, oznakowane logiem producenta pojazdu dystrybuowane przez alternatywnych dostawców w stosunku do producenta pojazdu.

A. P. w uzupełniającej opinii z dnia 04 kwietnia 2016 roku oraz z dnia 20 czerwca 2016 roku podał, że uszkodzone elementy pojazdu należały do grupy części oryginalnych z logo producenta pojazdu i tylko części oznaczone symbolem O i (...) dają pełną gwarancję restytucji, rozumianej jako przewrócenie pojazdu do stany sprzed zdarzenia w możliwie najwyższym stopniu.

Z uwagi na powyższe, kierując się sporządzonymi na potrzeby niniejszego postępowania opiniami biegłego, uznać należało, iż wypłacona powódce J. Ś. tytułem odszkodowania kwota 19.681,40 złotych nie została wyliczona prawidłowo, bowiem nie wyrównała zaistniałej szkody, w myśl zasady jej pełnej kompensacji.

W tym miejscu należy wskazać, że podstawą prawną odpowiedzialności pozwanej (nie kwestionowanej przez nią) był art. 35 i art. 36 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U nr 124, poz. 1152 z późn. zm.). Zgodnie z pierwszym z przytoczonych przepisów "ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu". Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej (art. 36 ust. 1 cytowanej ustawy).

Z kolei podstawą odpowiedzialności posiadacza (kierującego pojazdem) był art. 436 k.c. w zw. z art. 435 k.c., stanowiący, że "samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody a także posiadacz zależny, któremu posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch tego środka komunikacji, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności".

W istocie spór w niniejszej sprawie, wobec nie kwestionowania co do zasady przez pozwaną zakresu uszkodzeń pojazdu powódki i swojej odpowiedzialności za skutki zdarzenia - sprowadzał się do ustalenia wysokości należnego odszkodowania, gdyż pozwana podnosiła m. in., że koszt naprawy pojazdu wynikający z przedłożonej przez powódkę kalkulacji został zawyżony. Podkreślić należy, że świadczenie zakładu ubezpieczeń zawsze polega na zapłacie określonej sumy pieniężnej jako odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku (art. 805 § 2 pkt 1 k.c.), przy czym suma pieniężna wypłacona przez zakład ubezpieczeń nie może być jednak wyższa od poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 8241 § 1 k.c. ).

Za powszechnie przyjęte w orzecznictwie należy uznać stanowisko, zgodnie z którym "odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku" (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 roku, sygn. akt. III CZP 32/03, publ. OSNC 2004/4/51). Stanowisko to Sąd w niniejszym składzie podziela.

Na gruncie niniejszej sprawy koszt naprawy wyniósł (zgodnie z opinią biegłego z dnia 04 kwietnia 2016 roku) kwotę 44.162,51 złotych i zdaniem Sądu można ją było uznać za ekonomicznie uzasadnioną.

Warto podkreślić, że Sąd podzielił stanowisko biegłego, który wskazał, że ekonomicznie uzasadnione wydatki obejmują w przypadku samochodu powódki, koszty elementów zalecanych przez producenta, co daje gwarancję przywrócenia pojazdu do stanu wymaganego technologią i wskazaniami producenta danej marki pojazdu. Istotnym jest, że żaden z elementów zakwalifikowanych do wymiany nie nosił cech nieoryginalności lub śladów uszkodzeń, co uzasadniałoby ewentualną amortyzację lub zastosowanie elementów pochodzących od alternatywnych dostawców.

Sąd podzielił tym samym również zapatrywania doktryny i orzecznictwa sądowego, że wysokość odszkodowania za uszkodzony pojazd nie może być ustalona w oparciu o ceny tzw. zamienników części, które są tańsze niż oryginalne podzespoły, zaś ubezpieczyciel nie może swobodnie zaniżać odszkodowania o koszty amortyzacji pojazdu i zasłaniać się tym, że uszkodzone części nie były nowe (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 roku, sygn. akt III CZP 80/11, publ. OSNC 2012/10/112, LEX nr 1129783).

Zauważyć jednocześnie należy, że zakres uszkodzeń i części zakwalifikowanych do wymiany pokrywał się z zakresem wynikającym z ostatecznej kalkulacji sporządzonej w toku postępowania likwidacyjnego, na zlecenie pozwanej.

Reasumując powyższe rozważania należało, na podstawie przywołanych wcześniej przepisów, zasądzić od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki J. Ś. kwotę 24.481,11 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 20 kwietnia 2013 roku, oddalając powództwo w pozostałym zakresie, gdyż zgodnie z art. 363 § 2 k.c. w niniejszej sprawie zachodzą szczególne okoliczności uzasadniające przyznanie odszkodowania według cen z dnia powstania szkody, ponieważ poszkodowana, nie czekając na otrzymanie odszkodowania, samodzielnie zlikwidowała szkodę.

O odsetkach Sąd orzekł, na podstawie art. 817 § 1 k.c., zgodnie z którym ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku oraz na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. nr 124, poz. 1152 z późn. zm.), w myśl którego zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Skoro powódka zgłosiła szkodę u pozwanej w dniu 21 marca 2013 roku, co jest okolicznością bezsporną, więc odsetek mogła domagać się od dnia 20 kwietnia 2013 roku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie trzecim wyroku, zgodnie z wyrażoną w art. 98 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, mając na względzie fakt, że pozwana przegrała proces. Na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. Sąd rozstrzygnął jedynie o zasadzie poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu, który dokona tego po uprawomocnieniu się orzeczenia w sprawie, mając na uwadze określoną przez Sąd zasadę poniesienia kosztów.