Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 marca 2017r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie VI Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Leszek Mazur (spr.)

Sędzia: SSO Karol Kołodziejczyk

Sędzia: SSO Janina Ignasiak

Protokolant: Agnieszka Bareła

po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2017r. w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa B. T.

przeciwko T. J.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego T. J.

od wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 14 października 2016r.

sygn. akt I C 318/16

oddala apelację

Sygn. akt VI Ca 88/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14.10.2016 r. sygn. akt IC 318/16 k.48 Sąd Rejonowy w Częstochowie zasądził od pozwanego T. J. na rzecz powódki B. T. kwotę 3 269 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych od dnia 14.10.2016 r. do dnia zapłaty, oraz kwotę 164 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd I instancji ustalił następujący stan faktyczny.

Decyzją wydaną w dniu 7.05.2013 r. w sprawie (...)Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla miasta C. w następstwie postępowania prowadzonego w sprawie stanu technicznego elementu architektonicznego w postaci łuku ceglanego nad wjazdem w ulicę (...), łączącego nieruchomości położone w C. przy ulicy (...), nakazał w celu wyeliminowania zagrożenia związanego z jego złym stanem technicznym, wykonanie zabezpieczenia poprzez jego podparcie ustawienie zadaszenia zabezpieczającego użytkowników ciągu pieszego, usunięcie luźnych fragmentów tynku i elementów murowych oraz wykonanie remontu przedmiotowego elementu architektonicznego. Decyzja wydana została na podstawie art. 66 ust. 1 pkt. 1 i 3 w w zw. z art. 61 ustawy z dnia 7.07.1994 r. prawo budowlane (tekst jedn. DzU.2016.290 ze zm.). Prace remontowe wykonane zostać miały do dnia 30.09.2013 r. Do podjęcia wskazanych wyżej działań zobowiązani zostali współwłaściciele opisanych wyżej nieruchomości: powódka B. T., oraz H. R., J. J. i G. W.. Wobec zaniechania podjęcia prac pismem z dnia 17.02.2014 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla miasta C. wezwał do ich wykonania w terminie 7 dni od dnia doręczenia pisma pod rygorem egzekucji. Powódka podjęła nakazane prace, które ukończone zostały w dniu 18 marca 2014 r. uprzednio występując o zgodę do (...) Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Koszt realizacji prac, zamykający się w sumie 6 440 zł, w całości pokryty został przez powódkę. B. T. poniosła także koszty upomnienia w wysokości 16,80 zł oraz pozwolenia na podjęcie prac w wysokości 82 zł (dowód: zawiadomienie k.5, decyzja z dn. 25.07.2011 r. k. 6; decyzja z dn. 14.10.2011 r. k.78, decyzja z dn. 7.05.2013 r. k. 9; upomnienie k. 10, pozwolenie k.11-12, potwierdzenia wpłaty k.13, zawiadomienie k.14-15, kosztorys k.16, pismo z dn. 18.01.2015 r. k.17, dokumentacja fotograficzna k. 34-36, odpis księgi wieczystej nr (...) k.39-40, treść księgi wieczystej nr (...) k.42-45). B. J. zmarła w dniu (...)r. Przysługujący jej udział w prawie własności nieruchomości położonej w C. przy ulicy (...), wynoszący 11620/21248, w drodze dziedziczenia nabył syn T. J.. Postanowieniem z dnia 17.11.2014 r. wydanym w sprawie sygn. akt II Ns 3263/13 Sąd Rejonowy w C. zniósł współwłasność nieruchomości położonej w C. przy ulicy (...), w ten sposób, że przyznał ją na wyłączną własność T. J. 9dowód: odpis aktu zgonu k.24, odpis księgi wieczystej nr (...) k.39-40, treść księgi wieczystej numer (...) k.42-45). Ustalając stan faktyczny Sąd Rejonowy dał wiarę zgromadzonym w sprawie dowodom z dokumentów. W jego ocenie nie budziło wątpliwości, iż dokumenty sporządzone zostały przez osoby, których podpisy znajdują się pod ich treścią lub też, że pochodziły one od organów w ich treści wskazanych, a ich forma i treść były właściwe dla dokonania wskazanych w nich czynności.

Apelację k.58-60 od tego wyroku złożył pozwany zarzucając Sądowi I instancji;

1.  naruszenie art. 922 k.c. poprzez przyjęcie, iż zobowiązanie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego względem B. J. stanowi obowiązek, który wchodził w skład spadku, podczas gdy zobowiązanie to było ściśle związane z osobą B. J. i na podstawie art. 922 § 2 k.c. nie wchodzi w skład spadku;

2.  sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, które miały wpływ na treść wyroku poprzez przyjęcie, że łuk łączący nieruchomości położone w C. przy ul. (...) stanowi część nieruchomości, podczas gdy nie zostało ustalone, czy tuk ten stanowi część składową nieruchomości, czy wyłącznie element architektoniczny stanowiący odrębny przedmiot własności;

3.  naruszenie art. 207 k.c. poprzez jego niezastosowanie obciążenie pozwanego kwotą nieuwzględniającą udziału w nieruchomości położonej w C. przy ul. (...) w dacie powstania roszczenia i obciążenie go pełną kwotą roszczenia jąka ewentualnie powinni ponieść wszyscy ówcześni współwłaściciele tej nieruchomości;

4.  naruszenie art. 232 zd. 2 k.p.c. poprzez niedopuszczenie z urzędu dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa na okoliczność ustalenia, czy łuk łączący nieruchomości położone w C. przy ul. (...) jest częścią składową nieruchomości oraz jaka była faktyczna wartość robót wykonanych przez powódkę, w sytuacji gdy pozwany konsekwentnie kwestionował wartość wykonanych prac remontowych, pozostając w błędnym przekonaniu, iż stanowi to wniosek o powołanie biegłego, co powinno spowodować dopuszczenie tego dowodu przez Sąd z urzędu;

5.  podstawie art. 381 k.p.c. a contrario skarżący wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa na okoliczność ustalenia, czy łuk łączący nieruchomości położone w C. przy ul. (...) stanowi element składowy nieruchomości, a także w celu wykazania jakie były koszty wykonania remontu tego łuku, wskazując, iż strona pozwana kwestionując roszczenie powódki pozostawała z usprawiedliwionym przekonaniu, że spowoduje to dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, ponieważ nie ma wykształcenia prawniczego i działała bez profesjonalnego pełnomocnika w sprawie.

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego;

2. ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, oraz zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje.

Apelacja jest niezasadna.

Sąd odwoławczy podziela ustalenia Sądu I instancji oraz ich ocenę dokonaną przez ten Sąd.

I. Nietrafny jest zarzut sformułowany w pkt. 1 apelacji, tzn. naruszenie art. 922 k.c. poprzez przyjęcie, iż zobowiązanie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego względem B. J. stanowi obowiązek, który wchodził w skład spadku, podczas gdy, zdaniem skarżącego, zobowiązanie to było ściśle związane z osobą B. J. i na podstawie art. 922 § 2 k.c. nie wchodzi w skład spadku. Obowiązek nałożony na B. J. przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego wynikał z przysługującego jej prawa współwłasności nieruchomości obejmującej przedmiotowy łuk i jako taki podlegał dziedziczeniu. Do spadku należą co do zasady prawa i obowiązki rzeczowe, poza ukształtowanymi przez ustawodawcę jako niedziedziczne, a związku z tym wygasające z chwilą śmierci uprawnionego. Obowiązek utrzymania rzeczy we właściwym stanie, w szczególności obowiązek utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym i estetycznym ciąży na wszystkich jego współwłaścicielach, przy czym nie zmienia zasadniczego charakteru tego obowiązku jako cywilnoprawnego fakt, że jest on określony przez przepisy prawa administracyjnego i skonkretyzowany decyzją administracyjną. Cały szereg praw i obowiązków określonych jest decyzjami administracyjnymi, a ich cywilnoprawny charakter jest niekwestionowany (por. akty własności ziemi, decyzje wywłaszczeniowe, hipoteka przymusowa).

II. W literaturze komentarzowej jako przykład obowiązków związanych z prawem własności nieruchomości wymienia się nałożone na właściciela przez przepisy prawa sąsiedzkiego (art. 144 k.c. następne), oraz przez przepisy szczególne, np. prawo wodne (por. E. Skowrońska-Bocian, Komentarz do kodeksu cywilnego, k.s. IV Spadki, Warszawa 2001, str. 11-12, tezy nr 16-17 oraz 23 i 27). Do tej samej kategorii należą przepisy prawa budowlanego. Obowiązki te, jak się zauważa, wynikają ze stosunków prawnych mających charakter tzw. obligacji realnych. Ciążą one na podmiotach, które określone są przez sytuację prawnorzeczową, w której się znajdują. Przejście na spadkobiercę prawa własności prawa własności rzeczy na drodze dziedziczenia oznacza jego wejście w określoną sytuację prawno rzeczową - sytuację właściciela, lub współwłaściciela. Z tym zdarzeniem związany jest skutek w postaci stania się podmiotem opisanych obowiązków (por. powołana wyżej E. Skowrońska-Bocian, Komentarz do kodeksu cywilnego, k.s. IV Spadk…str. 12 teza nr 23).

III. Do spadku nie należą prawa i obowiązki wynikające ze stosunków karnoprawnych, administracyjnoprawnych, finansowoprawnych. Pomimo określenia obowiązku naprawy spornego łuku decyzją administracyjną, ma on charakter cywilnoprawny, majątkowy i dziedziczny.

IV. Nietrafne są zarzuty sformułowane w pkt. 2 i 4 apelacji dotyczące nieustalenia, czy sporny łuk stanowi część składową nieruchomości, czy wyłącznie element architektoniczny stanowiący odrębny przedmiot własności. Te kwestie zostały przesądzone w postępowaniu administracyjnym, w którym określono obowiązki współwłaścicieli związane w naprawą łuku, a którego przesłankami było ustalenie jego statusu prawnego. Decyzja jest prawomocna i nie we wskazanym zakresie nie podlega kontroli w niniejszym procesie. W konsekwencji prowadzenie postępowania dowodowego, o którym mowa w pkt. IV I V apelacji było zbędne.

V. Nietrafny jest także zarzut sformułowany w pkt. 3 apelacji, tzn. naruszenie art. 207 k.c. poprzez jego niezastosowanie obciążenie pozwanego kwotą nieuwzględniającą udziału w nieruchomości położonej w C. przy ul. (...) w dacie powstania roszczenia i obciążenie go pełną kwotą roszczenia jąka ewentualnie powinni ponieść wszyscy ówcześni współwłaściciele tej nieruchomości. Całkowity koszt naprawy łuku wyniósł 6 440 zł, do czego doliczone zostały koszty upomnienia w wysokości 16,80 zł oraz pozwolenia na wykonanie prac w wysokości 82 zł. Od pozwanego zasądzono kwotę 3 269 zł, stanowiącą ok. 50 % kosztów poniesionych przez powódkę. Udział poprzedniczki prawnej pozwanego B. J., odziedziczony przez powoda wynosi 11 620/21 248, co stanowi ok. 54,7 % całości. Zasądzona przez Sąd Rejonowy kwota jest niższa od wyliczonej ściśle według przysługującego skarżącemu udziału.

Mając na względzie wskazane argumenty Sąd odwoławczy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.