Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2013r.

Sąd Okręgowy w Słupsku w S. Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Ewa Sławińska- Klamann

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Adamczyk-Podolska

po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2013r. w Słupsku

na rozprawie sprawy

z odwołania R. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 15 maja 2013 r. znak (...)

w sprawie R. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu R. P. prawo do emerytury począwszy od 02 maja 2013 r., nie stwierdzając odpowiedzialności organu rentowego.

Sygn. akt: VU 1095/13

UZASADNIENIE

Ubezpieczony R. P. wniósł odwołanie od decyzji z dnia 15 maja 2013 roku, znak: (...)domagając się jej zmiany, poprzez przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury.

Pozwany organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania podnosząc, iż na podstawie przedłożonej dokumentacji ubezpieczony udowodnił zatrudnienie w wymiarze 27 lat, 5 miesięcy i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych nie uwzględniono ubezpieczonemu okresu od 27 kwietnia 1977 roku do 8 stycznia 1997 roku z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) Spółka z o.o w L. ze względu na rozbieżności w dokumentacji przedłożonej organowi rentowemu tj. niepełne przepisy resortowe w świadectwie pracy w warunkach szczególnych z dnia 9 stycznia 1997 r. oraz świadectwie pracy z dnia 9 stycznia 1997 roku w, którym wpisano stanowisko -ślusarz spawacz.

W związku z tym, że ubezpieczony nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych pozwany organ rentowy nie znalazł podstaw do przyznania emerytury w obniżonym wieku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony R. P. , urodzony dnia (...), lat 60, w dniu 25 kwietnia 2013 roku złożył wniosek o emeryturę.

Wraz z wnioskiem przedłożył zaświadczenia i świadectwa pracy, którymi udokumentował nie kwestionowany przez pozwany organ rentowy staż ubezpieczeniowy wynoszący łącznie 27 lat, 5 miesięcy i 2 dni.

Ubezpieczony nie należy do OFE.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu okresu od 27 kwietnia 1977 roku do 8 stycznia 1997 roku z tytułu zatrudnienia w (...) Spółka z o.o w L. ze względu na rozbieżności w dokumentacji przedłożonej organowi rentowemu tj. niepełne przepisy resortowe w świadectwie pracy w warunkach szczególnych z dnia 9 stycznia 1997 r. oraz świadectwie pracy z dnia 9 stycznia 1997 roku w, którym wpisano stanowisko -ślusarz spawacz. Natomiast w kartach wynagrodzeń widniało stanowisko ,, ślusarz” oraz ,, frezer”

dowód: akta emerytalne: wniosek k. 1-2, kwestionariusz k.4,

zaskarżona decyzja k. 17, karata przebiegu zatrudnienia k. 18

W okresie od 5 sierpnia 1975 roku do 8 stycznia 1997 roku R. P. był zatrudniony w (...) Spółka z o. o w L.. Początkowo do czasu uzyskania uprawnień spawacza pracował na stanowisku ślusarza następnie przez dalszy okres zatrudnienia pracował wyłącznie jako spawacz.

Podstawowy kurs spawania elektrodowego ubezpieczony ukończył 30 czerwca 1971roku , kurs spawania w osłonie C02 R. P. ukończył 27 kwietnia 1977 roku.

Od 27 kwietnia 1977 roku do 8 stycznia 1997 roku z wyłączeniem okresu od 1 sierpnia 1988 roku do 30 czerwca 1991 roku ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę spawacza.

Zakład pracy zajmował się produkcja wag, rozdrabniaczy, maszyn rolniczych, wałów łąkowych, wyrzutników do obornika, ubezpieczony spawał detale do tych urządzeń. Detale do wykonania były rozdzielane na brygady, następnie detale te łączono i powstawały z nich konkretne urządzenia.

Do obowiązków ubezpieczonego należało spawanie elementów do tych detali. Brygady ślusarsko-montażowe zajmowały się przygotowywaniem detali do spawania ich składaniem i spawaniem. Ubezpieczony zajmował się spawaniem inne prace wykonywał tylko wówczas gdy były one pracami pomocniczymi do spawania tj. przygotowawczymi do spawani bądź wykończeniowymi. Od 10.07.199 lr jako brygadzista pracujący wykonywał również w pełnym wymiarze czasu pracy prace spawalnicze, dodatkowo do jego zadań należało rozdzielenie pracy pracownikom, co zajmowało niewielką ilość czasu. Potwierdził powyższe świadek H. K., który wypożyczał ubezpieczonemu stoły spawalnicze. Ubezpieczony w okresie od 27 kwietnia 1977 roku do 8 stycznia 1997 roku wykonywał prace spawalnicze. Ubezpieczony łączył i spawał detale przygotowane przez innych pracowników, czasami sam przycinał na gilotynie detale i heftoweł te elementy.

Ubezpieczony pracował razem z H. K., który był zatrudniony w charakterze spawacza brygadzisty i mistrza oraz z E. P., który był brygadzistą narzędziowym. Ubezpieczony pracował także z J. M., który pracował jako spawacz i R. J..

W okresie od 9 stycznia 1997 roku do 31 grudnia 2001 roku ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno Usługowym (...) s.c gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowisku spawacza.

dowód: zaświadczenie Wojewódzkiego Zakładu (...)

Zawodowego k.3, książeczka spawacza- k.4 -5 akt sprawy, zeznania świadków: H. K. -k.26 verte, E. P., -k.27, J.M. -k.42 verte, R. J.- k.42 akt sprawy, akta osobowe k.18 akt sprawy, zeznania ubezpieczonego złożone w charakterze strony k.43 akt sprawy, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k.40 akta sprawy

Praca ubezpieczonego od dnia 27 kwietnia 1977 roku do 8 stycznia 1997 roku z wyłączeniem okresu od 1 sierpnia 1988 roku do 30 czerwca 1991 roku (16 lat, 9 miesięcy, 23 dni) w (...) Spółka z o. o z siedzibą w L. była pracą w warunkach szczególnych.

Praca ubezpieczonego od 9 stycznia 1997 roku do 31grudnia 1998 roku w (...) (1 rok, 11 miesięcy, 23 dni)

Ubezpieczony według stanu na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymuje się ponad 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Dowód: j/ w

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego R. P. jest uzasadnione.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie było ustalenie uprawnień ubezpieczonego do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227) oraz przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 , poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32,33,39 i 40, jeżeli w dniu wejścia ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27

W myśl ust. 2 art. 184 emerytura przysługuje ubezpieczonym, którzy nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa .

Okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, to 25 lat w przypadku mężczyzny (art. 27 pkt 2).

Wiek emerytalny wynika z § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.), do którego odsyła art. 32 ust. 4 powołanej ustawy o emeiyturach i rentach z FUS.

Dla mężczyzny jest to 50 lat. Wymagany okres zatrudnienia w warunkach szczególnych przewidziany w przepisach dotychczasowych, o którym mowa w art. 184 ust. 1, to okres 15 lat, o czym stanowi § 4 ust. 3 powołanego rozporządzenia.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że ubezpieczony R. P. ma ukończone 50 lat, nie jest członkiem OFE, posiada wymagany ponad 25 letni staż pracy liczony na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 01.01.1999 roku. Oznacza to, iż jedyną przesłanką jaką musiał ubezpieczony udowodnić w przedmiotowej sprawie była praca w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat według stanu na dzień 01.01.1999r.

Organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu od 27 kwietnia 1977 roku do 8 stycznia 1997 roku z tytułu zatrudnienia w (...) Spółka z o.o w L. pomimo przedłożenia przez ubezpieczonego świadectwa pracy w warunkach szczególnych ze względu na rozbieżności w dokumentacji przedłożonej organowi rentowemu tj. niepełne przepisy resortowe w świadectwie pracy w warunkach szczególnych z dnia 9 stycznia 1997 r. oraz świadectwie pracy z dnia 9 stycznia 1997 roku w, którym wpisano stanowisko -ślusarz spawacz.

Zważyć przy tym należy, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem i utartą praktyką w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem w sprawie wieku emeiytalnego mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por: uchwały S.N.: z dnia 10 marca 1984 r. w sprawie III UZP 5/84 oraz z dnia 21 września 1984 r. w sprawie III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

Według art. 473 § 1 kpc w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron.

Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 KPC, sprawia, że każdy istotny fakt (np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (vide wyrok SN z 4 października 2007 r. I UK 111/07).

W ocenie Sądu jest oczywiste, iż brzmienie zajmowanego stanowiska, jakie widnieje w dokumentach prowadzonych i wystawionych przez pracodawcę nie może mieć rozstrzygającego znaczenia w sprawie. Decyduje rodzaj wykonywanej pracy, co nadto wynika z powołanych wyżej przepisów prawa, w szczególności art. 32 ust. 2 który stanowi, iż dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Rodzaje prac ustala się na podstawie powołanego już wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który w załączniku A w Działach od I do XIV wymienia rodzaje prac, które są pracą w warunkach szczególnych.

Ponadto należy dodać, iż w myśl § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W załączniku A do powyżej określonego rozporządzenia w Dziale XIV pkt 12 wskazano prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym.

W tym miejscu należy przypomnieć utrwalony w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, że zawarte w pkt 12, działu XIV wykazu A rozporządzenia Rady Ministrów z 1983 r. określenie "prace przy spawaniu" zamiast terminu "spawacz" pozwala objąć nim także prace wykonywane w przebiegu procesu spawania przez pracowników niebędących spawaczami - prace ślusarzy polegające na przygotowywaniu materiałów do spawania, pod warunkiem że w toku tych czynności przygotowawczych są wykonywane prace spawalnicze lub wycinanie metalu (tak. por wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2008r. w sprawie I UK 192/07, wyrok z dnia 8 czerwca 201 lr. w sprawie I UK 393/10).

Tym samym określenie „prace przy spawaniu”, zawarte w pkt 12, działu XIV, wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego, obejmuje też inne prace wykonywane w przebiegu procesu spawania np. takie jak tzw heftowanie. Takie rozumienie rozważanego zwrotu wynika z jego wykładni językowej.

W tych okolicznościach rzeczą Sądu było zatem ustalenie czy w okresie od 27 kwietnia 1977 roku do 8 stycznia 1997 roku z tytułu zatrudnienia w (...) Spółka z o.o w L. czynności związane z wykonywaniem obowiązków pracowniczych mogą być związane z pracą w warunkach szczególnych oraz w jakich konkretnie okresach i wymiarze dobowym ubezpieczony czynności te wykonywał.

Z zeznań słuchanych w sprawie świadków H. K. (k. 26 verte as.) , E. P. (k. 27 as), J. M. (k. 42 verte as), R. J. (k. 42 verte as) wynika, iż że w spornym okresie ubezpieczony wykonywał czynności zaliczane do prac w szczególnych warunkach. Z zeznań tych wynika, że uzyskaniu uprawnień do spawania w osłonie co2 od dnia 27 kwietnia 1977 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał czynności spawalnicze i tę pracę wykonywał do 8 stycznia 1997 roku. Zdaniem Sądu w/w zeznania w całości zasługują na wiarę, gdyż są spójne, logiczne i tworzą logiczną całość z danymi wynikającymi z akt osobowych oraz ze złożoną do ZUS dokumentacją, w tym ze świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawionym w dniu 9 stycznia 1997r. przez pracodawcę ubezpieczonego. Świadectwo to zostało wystawione bezpośrednio po ustaniu zatrudnienia, zawiera wszystkie wymagane dane i jest wiarygodnym dokumentem.

Dokładna analiza i charakterystyka pracy ubezpieczonego pozwoliła na ustalenie, że ubezpieczony mając za zadanie zespawanie określonych części wykonywał czynności jedynie niezbędne i mieszczące się w typowej pracy spawacza i były one z tym procesem nierozerwalnie związane.

Zdaniem Sądu heftowanie i przycięcie na gilotynie detali do spawania, należy do podstawowych, określonych przez pracodawcę zadań związanych ze spawaniem .

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala ustalić, niewątpliwie, że w okresie od 27 kwietnia 1977 roku do 8 stycznia 1997 roku (z wyłączeniem okresu od 1 sierpnia 1988 roku do 30 czerwca 1991 roku kiedy pracował w (...) ) podczas zatrudnienia w (...) Spółka z o.o w L. ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudnienie na stanowisku spawacza, wymienionego w Dziale XIV, pod pozycją 12, wykazu A, załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

Nadto, w toku postępowania dowodowego Sąd doszedł do przekonania, że należy ubezpieczonemu uwzględnić także okres zatrudnienia od 9 stycznia 1997 roku do 31 grudnia 1998 roku w (...) s.c (1 rok, 11 miesięcy, 23 dni) kiedy świadczył prace na stanowisku spawacza.

Zatem na dzień 1 stycznia 1999 roku ubezpieczony posiada wymagany okres pracy w szczególnych warunkach, albowiem po doliczeniu spornego okresu zatrudnienia od 27 kwietnia 1977 roku do 8 stycznia 1997 roku z tytułu zatrudnienia w (...) Spółka z o.o w L. (z wyłączeniem okresu od 1 sierpnia 1988 roku do 30 czerwca 1991 roku kiedy pracował w (...) ) oraz okresu zatrudnienia od 9 stycznia 1997 roku do 31 grudnia 1998 roku w (...) s.c ubezpieczony udowodnił posiadanie ponad 15-letniego okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

W tym stanie rzeczy z uwagi na to, że R. P. spełnił wszystkie warunki konieczne do przyznania mu prawa do emerytury na podstawie art. art. 184 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z art. 32 ust. 2 i 4 tej ustawy i w zw. z § 2 ust. 1 i § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu R. P. prawo do emerytury począwszy od 2 maja 2013 roku, o czym orzekł jak w sentencji.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 118 ust. la ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, uznając, że dopiero postępowanie sądowe, a szczególności przeprowadzone w tym postępowaniu dowody z zeznań świadków, pozwoliły na ustalenie, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie zatrudnienia w (...) Spółka z o.o w L. wykonywał pracę w warunkach szczególnych wobec tego przesądziły one ostatecznie o zasadności wniosku. Mając powyższe na względzie Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieprzyznanie prawa do emerytury, o czym orzekł jak w sentencji.