Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 października 2016 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia Wydział X Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Anna Garncarz

Ławnicy: ----------------------

Protokolant: Dorota Wabnitz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 października 2016 r we W.

sprawy z powództwa S. S.

przeciwko (...) spółka z o.o. Oddział G. w O.

o wynagrodzenie

I.  zasądza od strony pozwanej (...) spółka z o.o. Oddział G. w O. na rzecz powoda S. S. kwotę 7.400 zł (siedem tysięcy czterysta złotych) tytułem wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od:

- kwoty 1.850 zł od dnia 11 lipca 2016 r. do dnia zapłaty;

- kwoty 1.850 zł od dnia 11 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty;

- kwoty 1.850 zł od dnia 11 września 2016 r. do dnia zapłaty;

- kwoty 1.850 zł od dnia 11 października 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 1.850 zł brutto;

III.  nakazuje stronie pozwanej uiścić na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieście) kwotę 250 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony z mocy ustawy.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 13 czerwca 2016 r. powód, S. S., wniósł o zasądzenie od strony pozwanej, (...) Sp. z o.o. w O., wynagrodzenia za okres od dnia wręczenia przez pracodawcę wypowiedzenia do dnia upływu okresu wypowiedzenia w łącznej kwocie 7 400 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz o zasądzenie od strony pozwanej kosztów procesowych wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego (k.12 – 15).

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie powód wskazał, że u strony pozwanej zatrudniony był od dnia 1 stycznia 2015 r. na czas nieokreślony na stanowisku operatora pras w pełnym wymiarze zatrudnienia. Umowa na czas nieokreślony była poprzedzona okresem próbnym oraz umowami na czas określony (okres próbny: 20.08.2012 – 19.11.2012, czas określony: 20.11.2012 – 30.11.2013 oraz 1.12.2013 – 31.12.2014). Od dnia 30 października 2015 r. do dnia 27 maja 2016 r. powód przebywał na zwolnieniu lekarskim. W tym czasie powoda zaliczono do lekkiego stopnia niepełnosprawności. Po zakończeniu okresu leczenia powód zgłosił się do pracy, ale w wyniku orzeczenia lekarza medycyny pracy nie został dopuszczony do wykonywania obowiązków pracowniczych.

W dniu 1 czerwca 2016 r. pracodawca wypowiedział umowę o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, pozbawiając powoda wynagrodzenia. Pracodawca nie zaproponował powodowi innych warunków pracy. Powód wskazał, że znowelizowane przepisy Kodeksu pracy (art. 36 ² k.p.) nakładają na pracodawcę obowiązek wypłaty wynagrodzenia po zwolnieniu pracownika z wykonywania obowiązków służbowych. W ocenie powoda niedopuszczenie do pracy jest jednoznaczne ze zwolnieniem z obowiązków służbowych.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana, F. A. M. Sp. z o.o w O., wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych (k. 59 – 62).

Strona pozwana wyjaśniła, że przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę powodowi była jego długotrwała nieobecność w pracy oraz nieuzyskanie przez powoda zaświadczenia lekarskiego, potwierdzającego zdolność do pracy po okresie choroby. W związku z nieotrzymaniem przez pracownika zaświadczenia potwierdzającego jego zdolność do pracy pracodawca nie mógł dopuścić powoda do pracy i wypowiedział mu umowę o pracę. Zgodnie z art. 80 k.p. wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Żaden przepis prawa pracy nie przewiduje prawa pracownika do otrzymywania wynagrodzenia za okres, w którym nie może świadczyć pracy z uwagi na nieotrzymanie zaświadczenia lekarskiego dopuszczającego go do pracy. W związku z powyższym w ocenie strony pozwanej powodowi nie należy się wynagrodzenie za okres wypowiedzenia, a powództwo winno zostać oddalone.

Strona pozwana podniosła, że pracodawca, chcą dochować obowiązujących przepisów, przy jednostronnym rozwiązaniu umowy musi rozwiązać tę umowę z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Do końca okresu wypowiedzenia pracownik jest formalnie zatrudniony u pracodawcy. Jednocześnie jednak pracownik jako osoba niezdolna do świadczenia pracy nie może być w okresie wypowiedzenia dopuszczona do pracy i nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. W istocie więc, zdaniem strony pozwanej, w pozwie powód kwestionuje nie tyle działania pozwanego, co treść obowiązujących przepisów prawa.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powoda, S. S., łączyły ze stroną pozwaną, (...) Sp. z o.o. Oddział G. w O., następujące umowy o pracę:

–

z dnia 20 sierpnia 2012 r. na okres próbny od dnia 20 sierpnia 2012 r. do dnia 19 listopada 2012 r. na stanowisku młodszego operatora pras;

–

z dnia 19 listopada 2012 r. na czas określony od dnia 20 listopada 2012 r. do dnia 30 listopada 2013 r. na stanowisku operatora pras;

–

z dnia 29 listopada 2013 r. na czas określony od dnia 1 grudnia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. na stanowisku operatora pras;

–

z dnia 1 stycznia 2015 r. na czas nieokreślony na stanowisku operatora pras.

Powód zatrudniony został w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 1 730 zł brutto.

Zgodnie z aneksem do umowy o pracę z dnia 1 stycznia 2016 r. wynagrodzenie zasadnicze powoda ustalono na poziomie 1 850 zł brutto miesięcznie.

Wypłata wynagrodzenia następowała przelewem na konto do 10-go dnia następnego miesiąca.

Dowód : Akta osobowe powoda (w załączeniu do akt sprawy), w szczególności:

- umowa o pracę z dn. 20.08.2012 r.,

- umowa o pracę z dn. 19.11.2012 r.,

- umowa o pracę z dn. 29.11.2013 r.,

- umowa o pracę z dn. 01.01.2015 r.,

- aneks do umowy o pracę z dn. 01.01.2016 r.

Powód przebywał na zwolnieniu lekarskim od miesiąca października 2015 r. do miesiąca maja 2016 r.

Orzeczeniem (...) Zespołu (...) o niepełnosprawności w B. z dnia 25 lutego 2016 r. powód został zaliczony do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Orzeczeniem lekarskim nr (...) z dnia 1 czerwca 2016 r. lekarz medycyny pracy stwierdził przeciwwskazania, wobec istnienia których powód jest niezdolny do wykonywania pracy na stanowisku operatora pras. Jako czynniki fizyczne wskazano: Hałas 97,0 dB i praca zmianowa.

Dowód : Przesłuchanie powoda (k. 68; płyta CD)

Orzeczenie lekarskie nr (...) z dn. 01.06.2016 r. (w aktach osobowych powoda – w załączeniu do akt sprawy)

Orzeczenie Powiatowego Zespołu Orzekania o niepełnosprawności w B. k. 21

Pismem z dnia 1 czerwca 2016 r. strona pozwana rozwiązała z powodem umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, który upływał z dniem 30 września 2016 r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano długotrwałą nieobecność w pracy spowodowaną chorobą wynoszącą 182 dni. Ponadto jako przyczynę pracodawca podał niemożność dalszego zatrudniania powoda z uwagi na brak zaświadczenia lekarskiego wydanego w trybie art. 229 § 2 k.p., stwierdzającego zdolność do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Dalej strona pozwana wskazała, że w związku z brakiem możliwości świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, zgodnie z art. 80 k.p. nie przysługuje powodowi wynagrodzenie.

Powód kierował do pracodawcy prośby o powierzenie innego stanowiska pracy, np. osoby sprzątającej. Pracodawca nie powierzył powodowi innego stanowiska pracy ani nie wypłacił wynagrodzenia za okres od dnia 1 czerwca 2016 r. do dnia 30 września 2016 r.

Dowód : Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem z dn. 01.06.2016 r. (w aktach osobowych powoda – w załączeniu do akt sprawy)

Przesłuchanie powoda (k. 68; płyta CD)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu jako uzasadnione.

Powództwo S. S. w niniejszej sprawie obejmowało roszczenie o zasądzenie kwoty 7 400 zł tytułem wynagrodzenia za okres od dnia 1 czerwca 2016 r. do dnia 30 września 2016 r.

Powód wyjaśnił, że w dniu 1 czerwca 2016 r. otrzymał orzeczenie lekarskie, które stwierdzało przeciwwskazania i niezdolność do pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku operatora pras. W związku z przedmiotowym orzeczeniem pracodawca w tym samym dniu wręczył powodowi wypowiedzenie umowy o pracę i nie dopuścił go do świadczenia pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku ani nie powierzył innego stanowiska, pozbawił go także prawa do wynagrodzenia za okres od dnia 1 czerwca 2016 r. do dnia 30 września 2016 r., co w ocenie powoda narusza przepisy prawa pracy. Wnosząc o oddalenie powództwa w całości strona pozwana argumentowała, iż żaden przepis prawa pracy nie nakłada na pracodawcę obowiązku przeniesienia pracownika na inne stanowisko w sytuacji, gdy pracownik nie uzyska zaświadczenia lekarskiego o zdolności do pracy.

Istota sporu sprowadzała się więc do ustalenia, czy pracodawca obowiązany był do wypłaty powodowi wynagrodzenia za okres od dnia 1 czerwca 2016 r. do dnia 30 września 2016 r., mimo iż w okresie tym powód nie świadczył pracy.

W orzecznictwie słusznie wskazuje się, że jedną z kilku istotnych cech stosunku pracy jest obciążenie podmiotu zatrudniającego ryzykiem związanym z organizacją procesu pracy (np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2005 r., sygn. akt I PK 42/05, OSNP 2006 nr 17-18, poz. 267). Ryzyko to określane jest niekiedy jako „ryzyko przedsięwzięcia”, „ryzyko związane z zatrudnieniem” czy „ryzyko gospodarcze”. Uważa się także, że ryzyko pracodawcy obejmuje również ryzyko socjalne, które polega na tym, iż pracodawca – wbrew zobowiązaniowej zasadzie świadczeń wzajemnych – powinien wypłacać pracownikowi wynagrodzenie za pracę również za te okresy, w których obowiązek świadczenia pracy ulega zawieszeniu, a które z woli ustawodawcy zostały uznane za odpłatne (Ł. Pisarczyk, Ryzyko pracodawcy, Warszawa 2008, s. 29).

Jak zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 stycznia 2014 r. (sygn. akt I PK 150/13, OSNP 2015/3/35) w związku z ponoszonym ryzykiem organizowania procesu pracy, w niektórych przypadkach przewidzianych przez prawo, pracodawca ma obowiązek odsunięcia pracownika od wykonywania obowiązków, które ten dotychczas wykonywał. W myśl art. 229 § 4 k.p. (…) pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Z kolei, w razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstawanie choroby zawodowej, pracodawca jest obowiązany, na podstawie orzeczenia lekarskiego, w terminie i na czas określony w tym orzeczeniu, przenieść pracownika do innej pracy nienarażającej go na działanie czynnika, który wywołał te objawy, przy czym, jeżeli przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres wynoszący maksymalnie do 6 miesięcy (art. 230 k.p.). Podobne rozwiązanie zostało przewidziane w art. 231 k.p., zgodnie z którym pracodawca na podstawie orzeczenia lekarskiego przenosi (bezterminowo) do odpowiedniej pracy pracownika, który stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów emerytalno-rentowych. Dopuszczenie pracownika do wykonywania obowiązków zawodowych wbrew powyższym zakazom - w zależności od okoliczności konkretnego przypadku - może stanowić zewnętrzną przyczynę wypadku przy pracy (tak w odniesieniu do zakazu przewidzianego w art. 229 § 4 k.p. przyjął Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 17 listopada 2000 r., II UKN 49/00, OSNAPiUS 2002 nr 11, poz. 275; z dnia 7 lutego 2006 r., I UK 192/05, Monitor Prawa Pracy 2006 nr 5, s. 269; z dnia 12 listopada 2008 r., I UK 96/08, LEX nr 678010 oraz z dnia 18 sierpnia 2009 r., I PK 18/09, Monitor Prawa Pracy 2010 nr 5, s. 256; LEX nr 528154).

W niniejszej sprawie bez wątpienia uznać należy, że strona pozwana przez odmowę dopuszczenia powoda do wykonywania jego dotychczasowych obowiązków operatora pras spełniła obowiązek nałożony na pracodawcę przez art. 229 § 4 k.p. Podkreślić należy jednak, że orzeczenie lekarskie z dnia 1 czerwca 2016 r. wskazywało na przeciwwskazania do wykonywania pracy jedynie na określonym stanowisku, czyli stanowisku operatora pras.

U powoda nie stwierdzono więc niezdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej.

Strona pozwana mogła zatem, nie naruszając zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, powierzyć powodowi wykonywanie innej pracy, adekwatnej do jego kwalifikacji zawodowych i zgodnej z zaleceniami lekarskimi.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w cytowanym wyroku z dnia 7 stycznia 2014 r. (I PK 150/13), które to stanowisko Sądu Najwyższego Sąd w niniejszym składzie w pełni podziela: „…. w sytuacji, gdy pozwany pracodawca z przyczyn obiektywnych taką możliwością nie dysponował (…) należy przyjąć, że zaktualizowało się ryzyko socjalne pracodawcy powodujące powinność wypłaty pracownikowi wynagrodzenia, mimo nieotrzymania od powoda świadczenia ekwiwalentnego (pracy). Taki przypadek stanowi odstępstwo od podstawowej reguły wyrażonej w art. 80 zdanie pierwsze k.p., zgodnie z którą wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Odstępstwo to jest jednak przewidziane w art. 81 § 1 k.p. (…).

Przepis art. 81 § 1 k.p. stanowi, że pracownikowi za czas niewykonania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowanie, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60 % wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.

Przepis art. 81 § 1 k.p. nie uzależnia wypłaty wynagrodzenia od tego, jaka była pierwotna przyczyna decyzji pracodawcy odmawiającej przyjęcia świadczenia pracy od pracownika. Przyczyna dotycząca pracodawcy, o której mowa w cytowanym przepisie, nie mysi być koniecznie zawiniona w sensie przypisania subiektywnej winy osobom działającym w imieniu pracodawcy. Użyte w cytowanym przepisie „przeszkody z przyczyn dotyczących pracodawcy” nie mogą być rozumiane wąsko jako „przyczyny spowodowane przez pracodawcę” lub „przyczyny zawinione przez pracodawcę”. Przeszkody uniemożliwiające wykonywanie pracy mogą być na potrzeby rzeczonego przepisu podzielone na przeszkody dotyczące pracownika i przeszkody niedotyczące pracownika. Jedynie zaistnienie przeszkód dotyczących wyłącznie pracownika wyklucza zastosowanie art. 81 § 1 k.p. (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 stycznia 2014 r., I PK 150/13).

Nie można zgodzić się z argumentacją strony pozwanej, jakoby przyczyny, które spowodowały niedopuszczenie powoda do pracy, tkwiły wyłącznie po stronie pracownika (wynikały ze stanu jego zdrowia). Przeszkoda w wykonywaniu pracy przez powoda istniała od dnia 1 czerwca 2016 r. (kiedy stwierdzono u powoda przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy na określonym stanowisku), natomiast przyczyna niedopuszczenia pracownika do wykonywania pracy dotyczyła pracodawcy (była niezawiniona przez pracownika), bowiem to pracodawca ponosi szczególne ryzyko związane z hipotetyczną utratą przez pracownika przymiotów koniecznych do wykonywania określonej pracy. Powód wyrażał zamiar wykonywania pracy na innym stanowisku, odpowiedniej do swych przeciwwskazań zdrowotnych, pozostając do dyspozycji pracodawcy. Gotowości powoda nie kwestionowała strona pozwana, która twierdziła jednak, że nie miała prawnego obowiązku powierzania powodowi innej pracy niż powód wcześniej wykonywał.

W ocenie Sądu w sytuacji, gdy powód oznajmił pracodawcy gotowość do wykonywania pracy, ale nie został do niej dopuszczony z powodu przeszkody leżącej po stronie pracodawcy (niemożność zaproponowania powodowi stanowiska pracy adekwatnego do jego kompetencji i stanu zdrowia) a zachował zdolność do wykonywania innej pracy niż przeciwwskazana w zaświadczeniu lekarskim, to roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy ma uzasadnienie w art. 81 k.p. Okoliczność, że strona pozwana nie miała możliwości powierzenia powodowi pracy innej niż przeciwwskazana, odpowiadającej jego kwalifikacjom i możliwościom, nie zwalniała pracodawcy z obowiązku zapłaty powodowi wynagrodzenia, mimo iż pracodawcy nie można w tych okolicznościach przypisać winy. To pracodawca ponosi bowiem ryzyko w związku z zatrudnieniem pracownika, w tym także ryzyko utraty przez pracownika przymiotów koniecznych do wykonywania danej pracy (istnienia przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na danym stanowisku). Z tej przyczyny powodowi przysługuje wynagrodzenie określone w art. 81 § 1 k.p. za okres od dnia 1 czerwca 2016 r. do dnia 30 września 2016 r.

Niezależnie od powyższego należy wskazać, że strona pozwana wypowiedziała powodowi umowę o pracę na podstawie art. 36 (2) kp, który wszedł w życie z dniem 22 lutego 2016 r. Zgodnie z przyjętą linią w doktrynie, zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia jest rozumiane jako polecenie pracodawcy (art. 100 par. 1 kp). „Artykuł ten rozszerza uprawnienia kierownicze pracodawcy, jest bowiem ustawową podstawą do jednostronnego spowodowania przez niego przejściowej zmiany treści świadczenia pracownika z działania na zaniechanie”. (por. Komentarz Kazimierza Jaśkowskiego Lex).

Tak rozumiejąc w/w przepis art. 36 (2) kp oczywistym zatem jest, że na mocy tego artykułu w okresie zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy zachowuje on prawo do wynagrodzenia. (por. Komentarz Kazimierza Jaśkowskiego Lex).

Mając powyższe na uwadze, należało uwzględnić roszczenie powoda w całości

Ustaleń stanu faktycznego w niniejszej sprawie Sąd dokonał w oparciu o dowody z dokumentów, wskazanych w treści uzasadnienia, albowiem ich wiarygodność i autentyczność nie budziła wątpliwości stron ani Sądu. Uzupełniająco Sąd skorzystał z wyjaśnień powoda, które korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Wskazać należy, że spór w niniejszej sprawie dotyczył w zasadzie stanu prawnego, a nie okoliczności faktycznych. Sąd pominął dowód z przesłuchania strony pozwanej, gdyż strona pozwana była reprezentowana przez (profesjonalnego pełnomocnika, który został wezwany do złożenia oświadczenia w zakresie wskazania osoby celem przesłuchania w charakterze strony pozwanej, lecz pełnomocnik nie wykonał w/w zobowiązania Sądu. Skoro wezwanie było wezwaniem pod rygorem pominięcia dowodu z przesłuchania strony pozwanej, Sąd ograniczył dowód z przesłuchania stron jedynie do przesłuchania powoda.

Z uwagi na powyższe w pkt I sentencji wyroku Sąd zasądził od strony pozwanej (...) Sp. z o.o. Oddział G. w O. na rzecz powoda kwotę 7 400 zł tytułem wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od:

–

kwoty 1 850 zł od dnia 11 lipca 2016 r. do dnia zapłaty,

–

kwoty 1 850 zł od dnia 11 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty,

–

kwoty 1 850 zł od dnia 11 września 2016 r. do dnia zapłaty,

–

kwoty 1 850 zł od dnia 11 października 2016 r. do dnia zapłaty.

Na podstawie art. 477 ² § 1 KPC wyrokowi w pkt I Sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 1 850 zł, zgodnie z kwotą jednomiesięcznego wynagrodzenia powoda, o czym orzeczono jak w pkt II sentencji wyroku.

W pkt III sentencji wyroku, działając na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025) Sąd nakazał stronie pozwanej uiszczenie na rzecz Skarbu Państwa opłaty od pozwu w wysokości 250 zł, od zapłaty której powód był zwolniony z mocy ustawy. Kwotę tę wyliczono w oparciu o art. 19 § 1 k.p.c. w związku z art. 28 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, na podstawie których Sąd ustalił, iż wartość przedmiotu sporu wynosi 7 400 zł, a opłata stosunkowa od pozwu w sprawie podlegającej rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym przy wartości przedmiotu sporu ponad 5 000 zł do 7 500 zł wynosi 250 zł.