Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 13 kwietnia 2016r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w V Wydziale Gospodarczym w składzie:

Przewodniczący: SSR Jan Matecki

Protokolant: Ewelina Bartoszewska

po rozpoznaniu w dniu 04 kwietnia 2016r. w Kaliszu

na rozprawie sprawy

z powództwa W. J.

przeciwko (...) S.A. z/s w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A. z/s w W. na rzecz powoda W. J. kwotę 4 132,80 zł (cztery tysiące sto trzydzieści dwa złote i osiemdziesiąt groszy) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 12 września 2015 roku do dnia zapłaty

2.  w pozostałym zakresie powództwa oddala

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 705,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu

SSR Jan Matecki

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 16 listopada 2015 roku powód W. J. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. kwoty 4575, 60 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 września 2015 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego i opłaty od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu wniesionego pozwu powód stwierdził, że dochodzona pozwem należność wynika z tytułu odszkodowania obejmującego koszt najmu pojazdu zastępczego, którego pozwany nie uwzględnił w postępowaniu likwidacyjnym. Do pozwu powód załączył umowę cesji, z której wynika, iż powód jest nabywcą wierzytelności dochodzonej pozwem od poszkodowanego. Powód dołączył do pozwu również umowę najmu pojazdu zastępczego, fakturę wystawioną za wynajem, pismo pozwanego z informacją o niemożliwości wypłaty odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego oraz wezwanie do zapłaty skierowane do pozwanego wraz z oświadczeniem poszkodowanego. W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu wniesionej odpowiedzi pozwany podnosił, że najem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego był nieuzasadniony. Dodatkowo pozwany kwestionował wysokość dziennej stawki za najem pojazdu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 15 czerwca 2015 roku w wyniku wypadku komunikacyjnego uszkodzony został samochód osobowy marki O. (...) o nr rej. (...) należący do poszkodowanego W. J.. Sprawca wypadku posiadał ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie (...).U. S.A. z siedzibą w W.. Na skutek wypadku uszkodzony pojazd poszkodowanego został odholowany na parking strzeżony należący do powoda celem zabezpieczenia przed dalszym uszkodzeniem. Dnia 16 czerwca 2015 roku poszkodowany wynajął od powoda samochód zastępczy. Strony ustaliły czynsz w wysokości 120 zł za każdą dobę najmu. Całkowity koszt najmu, który trwał 31 dni wyniósł 4575,60 zł, natomiast koszt holowania oraz korzystania z parkingu wyniósł łącznie 835,90zł. Tego samego dnia zgłoszona została pozwanemu szkoda. W rozmowie telefonicznej z poszkodowanym pracownik pozwanego zaproponował poszkodowanemu wynajęcie pojazdu zastępczego od jednej z firm świadczących takie usługi współpracujących z pozwanym. Poszkodowany oświadczył jednak, że we własnym zakresie wynajął już zastępczy pojazd. Pracownik poinformował poszkodowanego, iż w takiej sytuacji zwrot kosztów najmu może nastąpić wg cen, jakie oferują podmioty współpracujące z pozwanym i odpowiednio podał ceny 80 zł za samochód klasy A i B oraz 105 złotych za samochód klasy C. Dnia 16 lipca 2015 roku poszkodowany dokonał cesji wierzytelności, która przysługiwała mu w stosunku do pozwanego T. (...) na rzecz powoda W. J.. W konsekwencji dnia 6 sierpnia 2015 roku powód wystawił fakturę na łączną kwotę 5411,50 zł i przedstawił pozwanemu do zapłaty. Pozwany wypłacił powodowi kwotę 835,90zł za poniesione koszty holowania i parkingu. Co do roszczeń dotyczących zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego uznał, iż wypłata odszkodowania nie jest możliwa z uwagi na nieudokumentowanie przez powoda, że wydatek na ten cel był ekonomicznie uzasadniony. Pismem z dnia 27 października 2015 roku pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do zapłaty kwoty wynikającej z nieuregulowanej faktury. Do wezwania dołączył również pismo poszkodowanego, w którym oświadczył, iż pojazd zastępczy był mu niezbędny w celu dojazdów do miejsca pracy, które to oddalone jest o 7 km od jego miejsca zamieszkania oraz w celu załatwiania bieżących spraw życia codziennego. Dodatkowo poszkodowany oświadczył, iż pracuje na stanowisku pomocnika kucharza w związku z czym świadczy pracę również w niedzielę i święta, a rozpoczyna ją we wczesnych godzinach porannych. Pozwany nie dokonał zapłaty ani nie ustosunkował się w żaden sposób do wezwania. Pozwem z dnia 16 listopada 2015 roku wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty wynikającej z nieuregulowanej faktury, tj. 4575,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 września.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o ujawnione i zaliczone na poczet materiału dowodowego dokumenty, tj. umowę najmu, umowę przelewu wierzytelności, fakturę VAT, pismo pozwanego kierowane do poszkodowanego, wezwanie do zapłaty wraz z oświadczeniem poszkodowanego, dokumentację likwidacji szkody, potwierdzenia przelewu, płytę CD z nagraniem zgłoszenia szkody, oraz zeznania świadka S. Ś. będącego poszkodowanym w niniejszej sprawie. W ocenie Sądu dołączona do pozwu dokumentacja nie budzi zastrzeżeń co do jej rzetelności i w połączeniu z zeznaniami świadka tworzy logiczny i spójny obraz. Zebrany w sprawie materiał świadczy o poniesieniu przez poszkodowanego szkody w związku z wypadkiem komunikacyjnym, a także o powstałym po stronie pozwanego obowiązku zapłaty odszkodowania, jako ubezpieczyciela z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu. Na skutek wypadku komunikacyjnego samochód poszkodowanego uległ szkodzie całkowitej, gdyż pojazd uległ zniszczeniu w takim stopniu, że nie nadawał się do naprawy, a koszty ewentualnej naprawy przekroczyłyby wartość pojazdu. Z uwagi na powyższe poszkodowany zlecił powodowi odholowanie pojazdu na należący do powoda parking strzeżony. Jako, że powód w swojej działalności zajmuje się również najmem pojazdów zastępczych, poszkodowany zawarł z nim również umowę najmu samochodu zastępczego. Sąd dał wiarę twierdzeniom powoda zawartym w pozwie w zakresie, w jakim stwierdził, iż na skutek wypadku poszkodowany zmuszony był do korzystania z pojazdu zastępczego albowiem świadczy pracę w odległości 7 km od miejsca zamieszkania, co daje łącznie co najmniej 14 km w jednym dniu pracy. W ocenie Sądu, najem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego był celowy i ekonomicznie uzasadniony. Nie sposób zgodzić się z twierdzeniem pozwanego, iż uzasadniona jest odmowa zwrotu kosztów najmuj z uwagi na brak dokumentów wskazujących na częstotliwość, z jaką wynajmowany pojazd był korzystany, a w konsekwencji niemożliwość oceny zasadności najmu. Sąd uznał, że korzystanie z pojazdu w celu dojazdu do miejsca pracy oddalonego o 7 km od miejsca pracy oraz w celu zaspokajania bieżących spraw życia codziennego jest celowym i ekonomicznie uzasadnionym wydatkiem. Odnośnie okresu, na jaki poszkodowany wynajął pojazd, Sąd uznał, iż pozwany zobowiązany był do zwrotu kosztów najmu pojazdu za okres, gdy poszkodowany faktycznie pozostawał bez środka komunikacji aż do momentu wypłaty odszkodowania przez pozwanego. Od tego bowiem dnia poszkodowany miał środki finansowe, a więc realną możliwość nabycia pojazdu. Sąd podzielił stanowisko pozwanego, iż nie może on być obciążany konsekwencjami braku działania poszkodowanego w celu zakupu pojazdu po wypłacie odszkodowania. W ocenie Sądu, granicą ustalenia zwrotu kosztów najmu jest dzień, w którym ubezpieczyciel zapłacił poszkodowanemu odszkodowanie. Od tego bowiem dnia poszkodowany ma realną możliwość nabycia nowego pojazdu. Sąd nie podzielił jednak zdania pozwanego w zakresie kwestionowanej wysokości dobowej stawki za najem pojazdu. W rozmowie telefonicznej, w trakcie której poszkodowany zgłaszał szkodę, pozwany nie wskazał konkretnego podmiotu, od którego poszkodowany mógł wynająć pojazd za cenę przez niego wskazaną. Poszkodowany nie uzyskał również informacji, czy podmiot ten świadczy usługi na terenie miasta K.. Poszkodowany wynajął pojazd za cenę wyższą od proponowanej przez pozwanego jednak w ocenie Sądu pozwany nie wykazał, aby powód mógł w K. wynająć samochód za cenę niższą. Powód nie przedłożył żadnego dowodu na tą okoliczność, nie przedstawił choćby cennika firmy z miejscowego, lokalnego rynku (...) wynajmującej samochody w tamtym okresie, przez co wykazałby iż powód miał możliwość wynajmu samochodu zastępczego w tamtym czasie za niższą cenę, powód nie złożył również wniosku o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków celem wykazania takiej okoliczności. W związku z powyższym Sąd nie dał wiary twierdzeniom pozwanego, iż cena najmu samochodu w wysokości 120 zł za jeden dzień jest kwotą nazbyt wysoką.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 363 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Z kolei z art. 822 KC wynika, iż roszczenie ubezpieczającego lub osoby, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej może domagać się od zakładu ubezpieczeń odszkodowania wyłącznie w formie pieniężnej. Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. poprzez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Paragraf 4 omawianego przepisu stanowi natomiast, że uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objęty umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Istotą umowy ubezpieczeniowej jest więc zapewnienie wypłaty określonego odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony, czyli osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Mimo, iż art. 822 k.c. precyzuje postać odszkodowania w przypadku roszczeń z tytułu odpowiedzialności ubezpieczycieli, wysokość odszkodowania powinna być ustalana według reguł ogólnych określonych w art. 363 k.c. i stanowić „odpowiednią sumę pieniężną”. W niniejszej sprawie bezspornym był fakt zaistnienia szkody spowodowanej wypadkiem komunikacyjnym w dniu 15.06.2015 roku. Sprawca wypadku ubezpieczony był natomiast u pozwanego, a więc to na nim spoczywał obowiązek wypłaty poszkodowanemu odszkodowania. Z uwagi na to, iż poszkodowany zawarł z powodem umowę cesji wierzytelności, na którą składały się koszty holowania, parkingu oraz najmu pojazdu zastępczego, to powód stał się uprawniony do odszkodowania. Zgodnie bowiem z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Pozwany nie kwestionował na żadnym etapie sprawy swojej odpowiedzialności. Wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie za pojazd oraz powodowi uprawnionemu na mocy cesji zwrot kosztów holowania i parkingu. Kwestionowana przez pozwanego była wyłącznie zasadność zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, jego wysokość i czas, za który zwrotu domagał się powód. Zgodnie z przyjętym w orzecznictwie stanowiskiem, które podziela również Sąd w niniejszej sprawie następstwem zdarzenia szkodzącego polegającego na uszkodzeniu lub utracie pojazdu w stopniu faktycznie wyłączającym możliwość jego naprawy jest utrata możliwości korzystania z rzeczy szczególnego rodzaju, która na obecnym etapie rozwoju cywilizacyjnego jest nie tylko podstawowym narzędziem służącym do wykonywania działalności zawodowej albo gospodarczej, ale także służy w życiu codziennym do zaspokajania elementarnych potrzeb życiowych i społecznych. W konsekwencji Sąd Najwyższy w uchwale z 22.11.2013 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 76/13 uznał również, iż wydatki poszkodowanego posiadacza pojazdu w okresie, w którym faktyczne nie mógł on korzystać z własnego pojazdu są wydatkami celowymi i ekonomicznie uzasadnionymi.

Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4132,80 zł tytułem zwrotu kosztu najmu pojazdu zastępczego wraz z odsetkami za opóźnienie. Kwota niższa niż dochodzona pozwem wynika natomiast z tego, że zapłata odszkodowania przez pozwanego nastąpiła na trzy dni przed zwrotem wynajmowanego pojazdu. Poszkodowany wynajmował pojazd do 16.07.2015 roku. Pozwany zlecił dyspozycję przelewu w dniu 10.07.2015r. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury, momentem zapłaty w przypadku płatności bezgotówkowych jest chwila uznania rachunku bankowego wierzyciela. Uznanie bowiem realizuje klasyczną konstrukcję zapłaty i z tą chwilą zobowiązanie wygasa (tak SN w uchwale z dn. 4.01.1995, sygn. akt III CZP 164/94). Pozwany zlecił przelew w piątek, o godzinie 16.20, a więc uznanie rachunku bankowego poszkodowanego mogło nastąpić najwcześniej w poniedziałek, tj. 13.07.2015r. Z tego względu Sąd zasądził kwotę pomniejszoną o koszt najmu pojazdu w okresie od 14.04.2015 do 16.04.2015roku albowiem pozwany nie był zobowiązany do pokrycia kosztów najmu po dniu, w którym nastąpiła zapłata odszkodowania. Postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego na skutek zniszczenia, z tym że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem, w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania (wyrok SN z dnia 8.09.2004r., sygn. akt IV CK 672/03). Konieczne więc było pomniejszenie dochodzonej przez powoda kwoty o kwotę 360 zł albowiem dzienna stawka najmu wynosiła 120 zł. Odnosząc się do wysokości stawki dziennej za najem pojazdu zastępczego należy podkreślić natomiast, że z przyjętego w orzecznictwie stanowiska wynika, że nie można wymagać od poszkodowanego aby podejmował jakieś szczególne starania zmierzające do znalezienia najkorzystniejszej z punktu widzenia ubezpieczyciela oferty. Nie można wprawdzie wykluczyć, że inne podmioty świadczące tego rodzaju usługi, zwłaszcza w wielkich miastach, mogą pobierać inne, niższe stawki (tak SO w Lublinie w wyroku z dn. 19.02.2014r., sygn. akt II Ca 1085/13). Od pomniejszonej kwoty należnej z tytułu najmu Sąd obliczył 23% podatku VAT , co łącznie dało kwotę 4132,80zł. Na podstawie art. 217§3 k.p.c. Sąd oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika powoda złożony dopiero na rozprawie 4 kwietnia 2016 roku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu wyceny i naprawy pojazdów na okoliczność ustalenia średniej dobowej stawki czynszu najmu na rynku lokalnym dla pojazdu podobnego lub takiej samej klasy jak pojazd wynajmowany. Sąd uznał okoliczności sporne, tj. wysokość stawki dobowej za najem pojazdu zastępczego za dostatecznie wyjaśnione i oddalił wniosek uznając, iż spowodowałby wyłącznie zwłokę w rozpoznaniu niniejszej sprawy. Okoliczność na którą strona powodowa wnosiła o przeprowadzenie powyższego dowodu została bowiem wyjaśniona w sposób zgodny z twierdzeniami powoda. Dopuszczenie przez Sąd dowodu z opinii biegłego w ocenie Sądu było zbędne, gdyż zmierzałoby do tego samego wyniku, który ustalił w niniejszej sprawie Sąd, a także generowało dodatkowe koszty postępowania. Sąd zgodził się z twierdzeniem powoda, iż ceny najmu pojazdu zastępczego w różnych miastach mogą różnić się, a kwota 120 zł nie jest kwotą wygórowaną w przypadku rynku usług w K.. Zgodnie z art. 227 k.p.c. tylko fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie mogą być przedmiotem dowodu. Zdaniem Sądu ustalenie średniej dobowej stawki czynszu najmu pojazdu nie było na tyle istotne żeby mogło istotnie wpłynąć na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z art. 481 k.c.. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. Powód wygrał sprawę w 90,4%, łączne koszty postępowania wyniosły 1463 zł. Złożyły się na nie opłata sądowa oraz koszty zastępstwa procesowego, z czego powód poniósł koszty w kwocie 846 zł, a pozwany w kwocie 617 zł. Mając na uwadze wynik sprawy Sąd stosunkowo rozdzielił koszty i orzekł, jak w punkcie 3 wyroku.