Sygnatura akt II AKa 58/16
Dnia 05 maja 2016r.
Sąd Apelacyjny w Łodzi II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący:SSA Paweł Misiak
Sędziowie:SA Piotr Feliniak (spr.)
SA Izabela Dercz
Protokolant:st. sekr. sąd. Małgorzata Kaniewska
przy udziale prokuratora Konrada Gardy
po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2016 r.
sprawy wnioskodawcy P. B. odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie
z powodu apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy
od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 22 grudnia 2015 r. sygn. akt XVIII Ko 58/14.
utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.
SSA Paweł Misiak
SSA Piotr Feliniak SSA Izabela Dercz
II AKa 58/16
Wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 22 grudnia 2015 roku, w sprawie sygn. akt XVIII Ko 58/14, po rozpoznaniu sprawy z wniosku P. B.:
1. na podstawie art. 552a §1 kpk zasądzono od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi na rzecz wnioskodawcy P. B. kwotę 240 000 złotych tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 33 600 złotych tytułem odszkodowania za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie w sprawie Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi o sygnaturze akt V K 262/08 - z ustawowymi odsetkami od daty uprawomocnienia się wyroku,
2. oddalono wniosek w pozostałej części,
3. zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz P. B. kwotę 840 złotych z tytułu wydatków poniesionych na ustanowienie pełnomocnika w sprawie (wyrok k. 78).
Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy. Zaskarżył wyrok w zakresie zasądzonego zadośćuczynienia. Na zasadzie art. 427 §1 i 2 kpk oraz art. 438 pkt 1 i 2 kpk zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
- Naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:
I. art. 552 §4 kpk w zw. z art. 445 kc oraz art. 448 kc w zw. z art. 24 §1 kc - poprzez przyznanie P. B. zadośćuczynienia w kwocie rażąco niewspółmiernej do wyrządzonej mu krzywdy wywołanej niewątpliwie niesłusznym zastosowaniem środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania oraz związanych z pozbawieniem go wolności tak zarówno cierpień fizycznych jak i psychicznych, a także dóbr osobistych takich jak prawo do wolności, prawo do prywatności, prawo do pracy, prawo do kontaktów z dzieckiem etc. - w sytuacji, gdy prawidłowe przeanalizowanie wszystkich okoliczności wpływających na wysokość tej kwoty winno doprowadzić Sąd do zasądzenia kwoty zadośćuczynienia w wysokości znacznie wyższej, tj. tej dochodzonej wnioskiem.
- Naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, a mianowicie:
II. art.7 kpk w zw. z art. 410 kpk oraz art. 424 §1 pkt 1 kpk - poprzez dowolną, skrótową i niepełną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego w zakresie dotyczącym zarówno ustaleń faktycznych, jak i ocen poszczególnych dowodów i wynikających z nich okoliczności faktycznych mających wpływ na ocenę dolegliwości i skutków związanych z długotrwałą izolacją P. B. - przy jednoczesnym pominięciu części zebranego w sprawie materiału dowodowego, który został ujawniony na rozprawie, dokonywaniu ustaleń i ocen na podstawie materiału dowodowego nie ujawnionego na rozprawie oraz formułowaniu wniosków sprzecznych w materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie.
Na podstawie art. 427 §1 i art. 437 §2 kpk wniósł o:
1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na rzecz P. B. zadośćuczynienia w wysokości wskazanej w treści wniosku;
ewentualnie o:
2. uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji w zaskarżonej części (apelacja k. 97-113).
Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 5 maja 2016 roku utrzymano w mocy zaskarżony wyrok (k. 136).
Wniosek o sporządzenie uzasadnienia złożył pełnomocnik wnioskodawcy (k. 144).
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Apelacja nie podlegała uwzględnieniu.
W pierwszej kolejności należy odnieść się do sprecyzowanego jako drugi, zarzutu obrazy przepisów postępowania, mającego wpływ na treść zapadłego rozstrzygnięcia. Z jego treści, a także z uzasadnienia apelacji wynika, iż skarżący w nim przede wszystkim upatruje podstaw do uwzględnienia pierwszego ze składanych wniosków, to jest do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na rzecz
P. B. zadośćuczynienia w kwocie 500 000 złotych lub ewentualnie do wydania orzeczenia o charakterze kasatoryjnym.
Zarzut ten jest niezasadny.
Należało mieć na uwadze, iż przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną reguły z art. 7 kpk, jeżeli jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego oraz jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (patrz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2012 roku, sygn. akt III KK 298/12, LEX 1232292).
W ocenie Sądu Apelacyjnego, analiza treści zapadłego rozstrzygnięcia w
kontekście jego pisemnych motywów, dowodów zgromadzonych w sprawie i
ujawnionych w toku postępowania rozpoznawczego wskazuje, iż zaskarżony wyrok,
wbrew treści zarzutów zawartych w wywiedzionej skardze apelacyjnej, wszystkie
powyższe kryteria spełnia, a więc pozostaje pod ochroną reguły wyrażonej w treści
*
tego przepisu.
Każdy fakt i okoliczności, mające znaczenie w przedmiotowej sprawie, zostały bowiem przez sąd orzekający uwzględnione, ocenione i znalazły odpowiednie odzwierciedlenie w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia. Ustalenia sądu znajdują oparcie w przywołanych dowodach, zaś ocena źródeł dowodowych jest kompleksowa i wszechstronna i nie nosi cech dowolności, o których pisze w swojej apelacji pełnomocnik wnioskodawcy.
Brak jest także podstaw do uznania, iż naruszona została reguła określona w art. 410 kpk. Zdaniem skarżącego wynika to przede wszystkim z faktu oparcia się przez sąd orzekający na materiale dowodowym, który nie został ujawniony w toku rozprawy. Gdyby tak rzeczywiście było to zarzut stawiany zaskarżonemu orzeczeniu był w pełni zasadny. Tak jednak nie jest, bowiem analiza akt sprawy wskazuje, iż materiał dowodowy będący podstawą ustaleń oraz ocen Sądu Okręgowego, wynikał z zaliczenia w poczet dowodów akt sprawy Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi o sygn. akt V K 262/08. W tym zakresie wydano decyzję procesową na rozprawie w dniu 22 grudnia 2015 roku (k. 77 odw.). Jest to więc zarzut całkowicie nieuprawniony w świetle realiów przedmiotowej sprawy.
Odnośnie zarzutu nieuwzględnienia przy zasądzonym zadośćuczynieniu skutków w postaci rozpadu związku z M. J., to należy podnieść, iż zarzuty te są o tyle nieuprawnione, iż wnioskodawca sam zrezygnował w toku postępowania rozpoznawczego ze źródła dowodowego, które tę okoliczność ewentualnie mogłoby udowodnić. Oświadczył bowiem, iż cofa wniosek o przesłuchanie w charakterze świadka M. J. (k. 75).
W związku z powyższym zasadnie uznać należało, w toku postępowania rozpoznawczego, iż wnioskodawca sam zrezygnował z ustalenia tej okoliczności jako istotnej z punktu widzenia rozmiaru doznanych krzywd, co zarazem mogłoby mieć wpływ na wysokość zasądzonego zadośćuczynienia.
Odmienne oceny zawarte w uzasadnieniu apelacji, wobec braku źródła dowodowego, które mogłoby tę okoliczność potwierdzić, ewentualnie jej zaprzeczyć, mają w związku z tym niepodlegający uwzględnieniu charakter domniemania faktycznego.
Co do polemiki z ocenami Sądu Okręgowego w zakresie skutków jakie tymczasowe aresztowanie spowodowało dla wnioskodawcy, to także argumenty zawarte w skardze apelacyjnej nie dostarczyły podstaw do odmiennych ocen tiiż te, które zawarte zostały w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.
Ma rację skarżący, iż podnosi, że uprzednie skazanie wnioskodawcy uległo zatarciu, na co wskazuje zapis w karcie karnej z dnia 13 kwietnia 2015 roku. Natomiast błędnie interpretuje ten fakt. Oczywiście w sprawie karnej niemożliwym jest powoływanie się na zatarte, w świetle prawa, skazanie w celu ustalenia działania w ramach powrotu do przestępstwa, czy ewentualnie przywoływanie tej okoliczności jako obciążającej przy wymiarze kary. Natomiast w rozpoznawanej sprawie ta okoliczność nie była przywoływana, w cytowanym wyżej aspekcie.
Sąd Okręgowy oceniając skutki jakie tymczasowe aresztowanie, w kontekście zadośćuczynienia, miało dla wnioskodawcy, zasadnie, w ramach wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy, odwołał się między innymi do tego faktu, związanego z jego przeszłością.
Pozostałe okoliczności, do których odwołał się apelujący zostały w sposób prawidłowy ustalone i ocenione przez sąd I instancji.
Co do zarzutu opartego na obrazie art. 424 §1 pkt 1 kpk, należało mieć na uwadze, iż zarzut ten nie ma charakteru mieszczącego się we względnej przesłance odwoławczej, określonej w art. 438 pkt 2 kpk. Obraza przepisu art. 424 kpk nigdy nie jest naruszeniem prawa procesowego, mającym wpływ na treść orzeczenia, bowiem do sporządzenia uzasadnienia dochodzi po wydaniu wyroku (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 kwietnia 2013 roku, sygn. akt II AKa 95/13, LEX 1312112). Naruszenie to mogłoby mieć znaczenie tylko wtedy, gdy wadliwe sporządzenie uzasadnienia uniemożliwiałoby kontrolę instancyjną wydanego orzeczenia. W przedmiotowej sprawie, w sposób oczywisty tak nie jest, na co wskazuje także i wywiedziony środek odwoławczy.
W związku z powyższym brak jest także podstaw do uwzględnienia pierwszego z podniesionych zarzutów, bowiem w przedmiotowej sprawie nie stwierdzono naruszenia przepisów procedury, mających wpływ na treść wydanego orzeczenia.
Niezasadne jest także powoływanie się na rażącą niewspółmierność zasądzonego zadośćuczynienia. Zasądzona kwota 240 000 złotych, za okres bezpodstawnego aresztowania wnioskodawcy przez okres czasu 2 lat 4 miesięcy oraz 11 dni, niewątpliwie takiej cechy nie wykazuje, zarówno w świetle cytowanych w zaskarżonym uzasadnieniu orzeczeń sądów powszechnych, jak i realiów przedmiotowej sprawy.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji orzeczenia.