Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 kwietnia 2017 roku

Sąd Rejonowy w Brzegu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Joanna Kurowska
Protokolant:	sekr. sądowy Anita Bider

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2017 roku w Brzegu

na rozprawie

sprawy z powództwa K. C.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna z/s w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z/s w W. na rzecz powódki K. C. kwotę 15 000,00 zł (piętnaście tysięcy złotych 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16.04.2013 roku do dnia 31.12.2015 roku oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01.01.2016 roku do dnia zapłaty,

II.  w pozostałej części powództwo oddala,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 750,00 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej, w pozostałej części koszty sądowe ponosi Skarb Państwa,

IV.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 3212,32 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

V.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1800,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Na oryginale właściwy podpis

Sygn. akt I C 94/16

UZASADNIENIE

Powódka K. C. wniosła przeciwko Towarzystwu (...) SA w W. pozew domagając się zapłaty 40 000 zł tytułem zadośćuczynienia w związku ze śmiercią brata M. C. wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16.04.2013r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w dniu (...). w wypadku przy pracy śmierć w wyniku porażenia prądem poniósł brat powódki M. C.. Pokrzywdzony pozostawił dwoje małych dzieci oraz partnerkę życiową, rodziców oraz siostrę- powódkę K. C.. Nagła śmierć brata wpłynęła na dotychczasowe życia powódki i całej rodziny, powoda wskazała, że był bardzo związana emocjonalnie z bratem. Pozwana przyznała powódce tytułem zadośćuczynienia kwotę 10.000 zł jednakże, zdaniem powódki jest to kwota rażąco zaniżona.

W odpowiedzi na pozew (k. 104) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i obciążenie powódki kosztami procesu podnosząc, że nie kwestionuje odpowiedzialności za skutki wypadku co do zasady jednakże wysokość kwoty jakiej domaga się powódka jest wygórowana. Zdaniem p[ozwanego biorąc pod uwagę układ stosunków rodzinnych, bliskość kontaktu danego członka rodziny ze zmarłym, powiązania gospodarcze, wiek roszczącego, jego samodzielność oraz pozostawanie we wspólnocie rodzinnej. Analizując sytuacje w jakiej znalazła się powódka, zdaniem pozwanego nie ma podstaw do przyjęcia by doznała ona tak istotnych zmian w życiu by miały one skutkować przyznaniem na jej rzecz zadośćuczynienia w kwocie wyższej niż przyznano.

Sąd ustalił co następuje:

M. C. – brat powódki K. C. w chwili śmierci miał 24 lata, od powódki był starszy jedynie o 11 miesięcy. Rodzeństwo wychowywało się razem, lubili swoje towarzystwo, wzajemnie wspierali się w trudnych chwilach, brat M. często był wsparciem dla młodszej siostry, razem spędzali wolne dni, wspólnie wyjeżdżali na wakacje. Po zamążpójściu powódki relacje rodzeństwa nie uległy zmianie, mąż powódki pracował razem z M. C., pracowali u tego samego pracodawcy, wspólnie wyjeżdżali na delegacje. Na około 2 lata przed wypadkiem M. C. wyprowadził się z domu rodzinnego do G. gdzie zamieszkał wraz partnerką życiową P. H. oraz dwójką małych dzieci. Pomimo wyprowadzki z domu rodzinnego M. C. nadal utrzymywał serdeczne kontakty z rodzicami i z powódką, rodzina odwiedzała się, wspólnie spędzali wolny czas, powódka mogła w każdej chwili liczyć na rozmowę z bratem. Jednakże najwięcej czasu M. czuj spędzał z partnerka i dziećmi. Powódka w dacie śmierci brata była osoba usamodzielnioną, mężatką, ma jedno dziecko. Powódka wraz rodzona nadal mieszka w domu rodziców.

Śmierć brata bardzo negatywnie odbiła się na psychice powódki, która zamknęła się w sobie, rozpaczała przy każdym wspomnieniu brata, wraz z rodzicami wiele czasu spędzała na cmentarzu. Święta i inne rodzinne uroczystości przestały mieć dla niej charakter uroczysty, wręcz potęgowały wspomnienia, co skutkowało smutna trudna do zniesienia dla innych atmosferę. na tym tle dochodziło także do nieporozumień powódki z mężem B. C. (1), który czuł się odtrącony przez powódkę i jej rodziców. Zmuszony ponurą odosobnioną codzienność znosić pod jednym dachem z teściami i żoną powoli zaczął się wycofywać ze związku z powódką. Powódka natomiast była negatywnie nastawiona do męża, nie informowała go o swoich przeżyciach tylko wraz z rodzicami stanowiła zamknięty krąg niedostępny dla męża. Z tego powodu małżeństwo powódki przechodziło poważny kryzys. Powódka po śmierci brata miała problemy z zasypianiem, towarzyszyło jej poczucie pustki, apatia, nie chciało jej się wstawać rano z łóżka, chodzić do pracy. Po dwóch tygodniach urlopu po śmierci brata powódka powróciła do pracy, chociaż nie chciała, nie korzystała z porad psychologa, psychiatry, problemy emocjonalne rozwiązywała wśród swoich bliskich głównie rodziców, którzy podobnie jak ona przeżywali głęboki kryzys po śmierci syna.

Do zgłoszenia szkody doszło w dniu (...). w tym czasie a więc na dwa lata po śmierci brata powódka zdecydowała się na wizytę u lekarza psychiatry w czerwcu i lipcu 2013r. W tym samym czasie jej rodzice a także partnerka życiowa oraz małoletnie dzieci zmarłego M. C. zgłosili się do tego samego psychiatry celem konsultacji. Lekarz potwierdził u powódki objawy zespołu stresu pourazowego, zaproponował rozważenie włączenia leków p/ depresyjnych jednakże powódka nie zażywała żadnych lekarstw. Początkowo powódka domagała się od ubezpieczyciela kwoty 250 0000 zł tytułem zadośćuczynienia, przed Sądem domagała się kwoty 40 000 zł, powódka nie potrafiła określić skąd takie kwoty i z czego wynika tak znaczna różnica w żądanej kwocie. Do chwili obecnej powódka ma obniżony nastrój kiedy tylko sytuacja zmusi ja do wspomnień o bracie.

Dowód:

1.  karta zgonu , k. 20

2.  odpis skrócony aktu zgonu M. C., k. 22

3.  protokół ustalenia przyczyn wypadku przy pracy , k. 23-26

4.  orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z (...). , k, 27

5.  zawiadomienie PR w P. w sprawie (...), k. 28

6.  zgłoszenie szkody z (...), k,. 36-39

7.  Korespondencja stron, k. 44-68

8.  Akta szkody w tym dokumentacja medyczna lekarza psychiatry

9.  Opinią biegłego, k. 141-147

10.  Zeznania świadka B. C., rozprawa z dnia 16.11.2016r. zapis 0.25.00-0.36.39

11.  Zeznania świadka D. C., rozprawa z dnia 16.11.2016r. zapis 0. (...)-0.23.47

12.  Zeznania powódki, rozprawa z dnia 01.02.2017r., zapis 0.05.31-0.25.15

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie. Stan faktyczny między stronami jest bezsporny w zakresie wypadku, śmierci barta pokrzywdzonej M. C.. Pozwany zakwestionował jedynie wysokość dochodzonego roszczenia.

Podstawą prawną orzeczenia była treść art. 448 k.c. w zw, z art. 24 k.c. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 22.10.2010 (III CZP 76/10) najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r.. Podstawę dochodzenia zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przed dniem 3 sierpnia 2008 r. w następstwie naruszeniem deliktem dobra osobistego w postaci szczególnej więzi rodzinnej łączącej osobę zainteresowaną ze zmarłym stanowi art. 448 w związku z art. 24 § 1 k.c.. Jak wskazał Sąd Najwyższy katalog dóbr osobistych określony w art. 23 k.c. ma charakter otwarty. W orzecznictwie i w piśmiennictwie przyjmuje się zgodnie, że ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c. objęte są wszelkie dobra osobiste rozumiane jako pewne wartości niematerialne związane z istnieniem i funkcjonowaniem podmiotów prawa cywilnego, które w życiu społecznym są uznawane za doniosłe i zasługujące z tego względu na ochronę. W judykaturze uznano, że do katalogu dóbr osobistych należy np. prawo do intymności i prywatności, płeć człowieka, prawo do planowania rodziny, tradycja rodzinna, pamięć o osobie zmarłej. Trudno byłoby znaleźć argumenty sprzeciwiające się zaliczeniu do tego katalogu także więzi rodzinnych. Więzi te stanowią fundament prawidłowego funkcjonowania rodziny i podlegają ochronie prawnej (art. 18 i 71 Konstytucji RP, art. 23 k.r.o.). Skoro dobrem osobistym w rozumieniu art. 23 k.c. jest kult pamięci osoby zmarłej, to - a fortiori - może nim być także więź miedzy osobami żyjącymi. Nie ma zatem przeszkód do uznania, że szczególna więź emocjonalna między członkami rodziny pozostaje pod ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c.

Dla przypisania zaś określonemu podmiotowi odpowiedzialności deliktowej na podstawie przywołanych powyżej przepisów kodeksu cywilnego konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek: (I) powstanie szkody rozumianej jako uszczerbek w dobrach prawnie chronionych o charakterze majątkowym, a w przypadkach określonych w ustawie - także o charakterze niemajątkowym; (II) wyrządzenie szkody czynem niedozwolonym polegającym na bezprawnym i zawinionym zachowaniu sprawcy szkody; (III) związek przyczynowy pomiędzy czynem niedozwolonym a powstaniem szkody. W ocenie Sądu spełnienie tych przesłanek pozostawało poza sporem.

W odniesieniu do zadośćuczynienia aktualność posiadają wypracowane przez orzecznictwo i doktrynę prawa cywilnego poglądy dotyczące instytucji zadośćuczynienia za doznaną krzywdę przewidzianą w art. 445 k.c. . Kompensacie podlega doznana krzywda, a więc w szczególności cierpienie, ból i poczucie osamotnienia po śmierci najbliższego członka rodziny. Suma pieniężna przyznana tytułem zadośćuczynienia ma być odpowiednia. Nie ulega wątpliwości, że o jej rozmiarze decyduje rozmiar doznanej krzywdy, w związku z czym jego wysokość nie może być symboliczna, lecz musi przedstawiać dla strony jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość, Zadośćuczynienie ma na celu naprawienie szkody niemajątkowej, wyrażającej się doznaną krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. Nie dający się ściśle wymierzyć charakter krzywdy sprawia, że ustalenie jej rozmiaru, a tym samym i wysokości zadośćuczynienia, zależy od oceny sądu. Przy ustalaniu rozmiaru cierpień powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, odniesione jednak do indywidualnych okoliczności danego wypadku. Oceniając rozmiar szkody niemajątkowej brane są zatem pod uwagę: dramatyzm doznań osób bliskich zmarłego, poczucie osamotnienia i „odczuwanej pustki", cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej.

Powódka domagała się zadośćuczynienia w kwocie 40.000 zł. Łączyły ją z bratem bardzo bliskie relacje. Nawet po wyprowadzeniu się M. C. z domu rodziców i założeniu przez niego własnej rodziny a także po zamążpójściu samej powódki relacje nie uległy osłabieniu Niewątpliwie już sama śmierć brata, była dla niej olbrzymią tragedią, powódka straciła radość życia, do chwili obecnej nie pogodziła się z jego śmiercią. Pomiędzy stronami charakter bliskich relacji brata z powódka nie były sporne Jednakże relacje te nie były ponadnormatywne, ponadprzeciętne. Powódka po dwóch tygodniach od śmierci brata powróciła do pracy, była w stanie funkcjonować, co niewątpliwie było działaniem wymuszonym przez nią samą. Powódka wskazała bowiem, że powrót do pracy, do zwykłych czynności pozwalał jej zapomnieć o tragedii. Dalej należy podnieść, że przez dwa lata od zdarzenia powódka nie widziała [potrzeby skontaktowania się z terapeutą, zrobiła to podobnie zresztą jak pozostali członkowie rodziny dopiero tuż po zgłoszeniu szkody- w połowie 2013roku. Do chwili obecnej powódka nie miała potrzeby sięgać po leki uspokajające, przeciwdepresyjne, których lekarz psychiatria wprost jej nie zalecił ale zaproponował w razie potrzeby. Powódka nie wymagała jednak leczenia farmakologicznego. Powyższe okoliczności niewątpliwie wskazują, że powódka przeszła reakcję depresyjną związaną z nagłą, niespodziewaną, bo na skutek wypadku przy pracy, śmiercią brata nie mniej jednak sąd podziela staowkso biegłego psychiatry, który wskazał, że reakcja powódki jest związana z naturalnym przebiegiem jej żałoby.

Nie ulega kwestii, że było to wzorcowe rodzeństwo, oparte na bliskich relacjach ale nie należy zapominać o tym, że zarówno pokrzywdzony jak i powódka w dacie tragicznego wypadku byli osobami dorosłymi, usamodzielnionymi, prowadzącymi osobne gospodarstwa domowe, każde z nich założyło rodzinę. Powódka z żaden sposób nie była uzależniona od brata z powodu np. konieczności sprawowania nad nią opieki, problemów życiowych z którymi sama nie potrafiła sobie poradzić z racji swojej nieporadności życiowej, brat nie był też jedynym żywicielem powódki. Przeciwnie, oboje byli osobami samodzielnymi, ustatkowanymi zawodowo i rodzinnie, w pełni cieszącymi się życiem.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd doszedł do wniosku, że zasadnym będzie zasądzenie na rzecz powódki zadośćuczynienia kwoty 15.000,00 zł. Kwota ta z jednej strony uwzględnia charakter i stopień cierpień doznanych przez powódkę w związku ze śmiercią brata, jej wiek i sytuację życiową, z drugiej zaś strony stanowi odczuwalną dla powódki wartość ekonomiczną, która pozwoli na złagodzenie doznanej przez nią krzywdy przy uwzględnieniu, że powódka otrzymała już od pozwanego kwotę 10 000 zł.

Sąd zasądził odsetki od dnia 16 kwietnia 2013 roku mając na uwadze 30- dniowy termin do spełnienia świadczenia przez pozwanego od dnia zgłoszenia szkody mając na względzie doczasowe orzecznictwo Sądu Najwyższego, który chociażby w wyroku z dnia 18.02.2011r. wskazał, że skoro okoliczności ujawnione w toku niniejszego postępowania pozwoliły przyjąć, że istniały one już w dacie zgłoszenia szkody należy zasądzić odsetki od dnia następnego.

Orzeczenie o kosztach uzasadnia treść art. 100 k.p.c. powódka przegrała proces w 62,5% zatem Sąd zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu państwa ( powódkę zwolniona z kosztów sądowych w całości ) kwotę 750 zł tytułem zwrotu tymczasowo poniesionych kosztów związanych z opłatą sądową , od powódki należało zasądzić kwotę 3212,32 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, zaś od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1800 zł.

Mając na uwadze powyższe, Sad orzekł jak na wstępie.