Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 3 sierpnia 2016 roku, w sprawie z powództwa A. K. (1) przeciwko K. P., Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi oddalił powództwo oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 4.817 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zaskarżając go w części oddalającej powództwo, co do kwoty 9.500 zł, w tym co do kwoty 2.500 zł tytułem odszkodowania i kwoty 7.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę rozstrzygnięcia, mający istotny wpływ na treść orzeczenia, polegający na błędnym ustaleniu przez Sąd pierwszej instancji, iż między stronami doszło do zawarcia ustnej umowy najmu miejsca parkingowego nr 27 na okres sierpień i wrzesień 2014 r., w sytuacji gdy nie ma żadnego dowodu, że do zawarcia takiej umowy doszło, a okoliczności sprawy wręcz temu przeczą, przede wszystkim przeczy temu okoliczność bezsporna, że powód miał już zawartą inną umowę najmu od osoby trzeciej na miejsce parkingowe nr 29 tuż przy magazynie swego sklepu za cenę przeszło dwukrotnie niższą, a zatem nie był zainteresowany zawarciem z pozwaną zbędnej (z punktu widzenia logiki) i niekorzystnej (finansowo) umowy, a jedynie zaproponował ewentualną zamianę w/w miejsc dla komfortu pozwanej – ale bez żadnych dopłat;

2.  naruszenie prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik sprawy, w szczególności art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. oraz art. 328 § 2 k.p.c., poprzez dowolną, a nie wszechstronną i logicznie poprawną ocenę dowodów, polegającą na:

a)  uznaniu za bezsporną okoliczności notorycznego parkowania przez dostawców powoda na miejscu parkingowym pozwanej, w sytuacji gdy okoliczność ta stanowiła pomiędzy stronami główną oś sporu, a z akt sprawy wynika, że potwierdzonych przypadków takiego parkowania było 18 na przestrzeni 1,5 roku (notatki ochrony), czyli średnio 1 raz w miesiącu (na około 50 dostaw odbywających się miesięcznie);

b)  błędnym przyjęciu, że powód nie podjął żadnych kroków aby dostawy do jego sklepu nie utrudniały parkowania pozwanej na miejscu nr 27, skoro z ustalonego stanu faktycznego wynika, że powód wynajął w celu umożliwienia dostaw miejsce parkingowe nr 29 położone bezpośrednio przy magazynie sklepu, należące do kancelarii r.pr. A. K. (2) oraz zwracał na powyższą kwestię uwagę dostawców i prosił o to personel sklepu, a także zaproponował dla komfortu pozwanej ewentualną bezpłatną zamianę w korzystaniu z miejsc 27 i 29;

c)  nietrafnej odmowie wiarygodności zeznaniom powoda w zakresie dotyczącym ustaleń stron poczynionych podczas rozmowy odbytej w sierpniu 2014 r. w przedmiocie miejsca parkingowego nr 27 z jednoczesnym brakiem wskazania przez Sąd a quo jakichkolwiek przyczyn uzasadniających odmowę uznania ich za wiarygodne, w sytuacji gdy zeznania te są spójne i logiczne oraz zgodne z zebranym w sprawie materiałem dowodowym;

d)  nadaniu waloru wiarygodności przesłuchaniu pozwanej w zakresie dotyczącym zawarcia rzekomej umowy ustnej podczas rozmowy odbytej w sierpniu 2014 r. w przedmiocie miejsca parkingowego nr 27 w sytuacji, gdy twierdzenia te nie zostały przez pozwaną w jakikolwiek sposób udowodnione, są niekonsekwentne, wewnętrznie sprzeczne, a także są sprzeczne z pozostałymi dowodami zebranymi w sprawie i zasadami doświadczenia życiowego;

1.  naruszenie prawa materialnego – art. 659 § 1 k.c. w zw. z art. 60 § 1 k.c. poprzez nietrafne przyjęcie, że strony ustnie zawarły umowę najmu miejsca parkingowego i uzgodniły essentialia negotii umowy najmu warunkujące jej ważność, skoro według ustaleń Sądu pierwszej instancji, pomiędzy stronami nie było zgody (konsensusu) chociażby co do okresu trwania najmu, a istotą najmu jest oddanie rzeczy do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony najemcy, który zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz;

2.  naruszenie art. 5 k.c., poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że powód nadużył swego prawa podmiotowego dochodząc objętych powództwem roszczeń, ponieważ sam naruszał prawo własności pozwanej i nie podjął żadnych działań aby temu zapobiec, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że powód wynajął już miejsce parkingowe nr 29 przy magazynie swego sklepu od osoby trzeciej, korzystanie z miejsca parkingowego pozwanej nr 27 przez dostawców powoda jeśli miało miejsce było krótkotrwałe (10-15 minut) i miało charakter wyjątkowy (średnio raz w miesiącu), uzasadniony okolicznościami, a także w żaden sposób nie ograniczało prawa powódki do korzystania z miejsca parkingowego nr 27, bowiem po zwróceniu uwagi samochody były niezwłocznie przeparkowywane (oprócz jednego wyjątku gdzie kierowca odmówił przeparkowania);

3.  naruszenie art. 23, 24, 415 i 448 k.c. polegające na oddaleniu powództwa, w sytuacji gdy pozwana ponad wszelką wątpliwość naruszyła swym bezprawnym działaniem dobra osobiste powoda, skutkujące wyrządzeniem mu szkody.

W oparciu o wskazane zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 9 500,00 zł w tym kwoty 2 500,00 zł tytułem odszkodowania za poniesiona szkodę majątkową kwoty 7 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 V 2015 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa adwokackiego, ewentualnie o chylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia, przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie jako bezzasadnej oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu apelacyjnym według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja jest niezasadna i podlega oddaleniu.

Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia, które Sąd Okręgowy przyjmuje za własne, co czyni zbędnym ich ponowne przytaczanie w tym miejscu. Ustalenia te Sąd I Instancji poparł wnikliwą i rzetelną analizą zebranych dowodów, a ocena tych dowodów dokonana przez ten Sąd odpowiada zasadom logiki i obejmuje wszystkie okoliczności sprawy. Sąd Rejonowy powołał także prawidłową podstawę prawną wyroku, przytaczając w tym zakresie stosowne przepisy. Sąd Okręgowy nie dostrzega również naruszenia przepisów prawa materialnego, które zobligowany byłby wziąć pod uwagę z urzędu.

Wobec postawienia w apelacji zarówno zarzutów naruszenia prawa materialnego jak
i procesowego zauważyć trzeba, że prawidłowość zastosowania lub wykładni prawa materialnego może być właściwie oceniona jedynie na kanwie niewadliwie ustalonej podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Skuteczne, zatem zgłoszenie zarzutu dotyczącego naruszenia prawa materialnego wchodzi zasadniczo w rachubę tylko wtedy, gdy ustalony przez sąd pierwszej instancji stan faktyczny, będący podstawą zaskarżonego wyroku, nie budzi zastrzeżeń (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1997 r. II CKN 60/97 - OSNC 1997/9/128). Powyższe rodzi konieczność rozpoznania w pierwszym rzędzie zmierzających do zakwestionowania stanu faktycznego zarzutów naruszenia prawa procesowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1997 r. II CKN 18/97 – OSNC 1997/8/112).

Nietrafny jest zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Przede wszystkim dokonanie ingerencji w ustalony stan faktyczny przez Sąd I instancji jest ograniczone w toku rozpoznawania apelacji i tylko wykazanie, że ustalenia te dokonane zostały w sposób rażąco odbiegający od zasad logicznego rozumowania i wnioskowania, może doprowadzić do ich zmiany. Tymczasem zarzuty strony apelującej w tym zakresie sprowadzają się do forsowania własnej, korzystnej dla apelującej, oceny stanu faktycznego. Uchybienia w powyższym zakresie apelujący upatrywał w nieuzasadnionej odmowie przyznania wiarygodności zeznaniom powoda A. K. (1), w sytuacji, gdy w materiał dowodowy zebrany w sprawie, w szczególności treść zeznań stron nie daje podstaw do uznania jego zeznań za niewiarygodne i jednocześnie przyznania tego waloru zeznaniom pozwanej. W świetle zaś utrwalonych poglądów judykatury i piśmiennictwa nie jest wystarczającym uzasadnieniem zarzutu naruszenia normy art. 233 § 1 k.p.c. przedstawienie przez stronę skarżącą własnej oceny dowodów i wyrażenie dezaprobaty dla oceny prezentowanej przez Sąd pierwszej instancji. Subiektywne przekonanie strony o tym, którym dowodom należy przyznać wiarę oraz przekonanie strony o odmiennej ocenie poszczególnych środków dowodowych, nie może być podstawą kwestionowania swobodnej oceny dowodów dokonywanej przez sąd (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 24 września 2015 roku, III AUa 962/14, Lex numer 1820905). Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.). Musi się ona zatem ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Skarżący powinien zatem wskazać, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im taką moc przyznając (zob. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00, Lex nr 52753, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 3/05, Lex nr 180925), a także wskazać, dlaczego w świetle doświadczenia życiowego, wnioski, jakie wywiódł sąd dokonując tej oceny są niewłaściwe. Odnosząc te uwagi ogólne do rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy podzielił i przyjął za własne. Skarżący nie wykazał natomiast, że wnioskowanie Sądu I instancji wykraczało poza schematy logiki formalnej albo dokonywane było wbrew zasadom doświadczenia życiowego, czy nie uwzględniało nadto jednoznacznych związków przyczynowo-skutkowych, natomiast skuteczność procesowych zarzutów apelacji zależna była właśnie od wykazania powyższego. Takie zaś zarzuty w sprawie niniejszej nie zostały postawione.

W oparciu o materiał dowodowy zebrany w niniejszej sprawie Sąd I instancji słusznie uznał, iż pomiędzy stronami bezspornym było, iż z miejsca parkingowego należącego do pozwanej i jej męża notorycznie korzystali dostawcy przywożący towar do sklepu powoda. Sam powód przyznał także, że do chwili zaognienia konfliktu z pozwaną jemu samemu zdarzało się również parkować na przedmiotowym miejscu parkingowym. Powód przyznał również, że między stronami miała miejsce rozmowa na temat tego miejsca parkingowego.
W zakresie poczynionych pomiędzy stronami ustaleń Sąd trafnie przyznał walor wiarygodności zeznaniom pozwanej, odmawiając tym samym wiary zeznaniom powoda A. K. (3), uznając, iż strony porozumiały się co do pozostawienia przez pozwaną do wyłącznej dyspozycji powoda miejsca parkingowego nr 27, z którego korzystanie było pozwanej stale utrudniane przez działalność powoda, w zamian za uiszczenie przez niego czynszu najmu w wysokości 210 zł miesięcznie netto. Apelujący w żadnym zakresie nie wykazał przy tym, by zeznania pozwanej były wewnętrznie sprzeczne, czy nielogiczne.
W tym stanie rzeczy należało zgodzić się ze stanowiskiem Sądu I instancji, iż strony ustaliły essentialia negotii umowy najmu, czyniąc ją ważną i skuteczną. Sąd Rejonowy słusznie podkreślił przy tym, że powód nie zareagował na wystawienie przez pozwaną faktury Vat z tytułu korzystania z miejsca parkingowego pozwanej za okres sierpień – wrzesień 2014 r., co tym bardziej czyniło zeznania pozwanej wiarygodnymi. Oceny tej nie zmieniają okoliczności podniesione przez apelującego, w szczególności, iż powód miał już zawartą inną umowę najmu od osoby trzeciej na miejsce parkingowe nr 29 tuż przy magazynie swojego sklepu oraz zwracał na powyższą kwestię uwagę dostawców, czy też zaproponował pozwanej ewentualną zamianę miejsc. Całokształt okoliczności przedmiotowej sprawy przemawia bowiem na korzyść wersji przyjętej przez pozwaną. Sąd Okręgowy przypomina przy tym, iż przy zróżnicowanym i sprzecznym co do treści materiale dowodowym, o treści ustaleń faktycznych decyduje ostatecznie przekonanie sądu. Jeżeli w sprawie istnieją dwie grupy przeciwstawnych dowodów, ustalenia faktyczne z konieczności muszą pozostawać w sprzeczności z jedną z nich. W takiej sytuacji, jaka zaistniała w niniejszym sporze, sąd orzekający w ramach i granicach swobodnej oceny dowodów miał prawo eliminacji pewnych dowodów, poprzez uznanie, że pozbawione są one wiarygodności. Swoje stanowisko uzasadnił przy tym w motywach wyroku w sposób zgodny z intencją art. 233 § 1 k.p.c., nie dopuszczając się jego naruszenia, jak również naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. Apelujący skupił się jedynie na zakwestionowaniu przyjętej przez Sąd Rejonowy oceny poprzez zaprezentowanie własnego stanowiska, które w przedmiotowej sprawie sprowadza się li tylko do polemiki z prawidłowymi ustaleniami.

Nietrafny był również zarzut naruszenia art. 659 § 1 k.c. w zw. z art. 60 § 1 k.c. Zarzut ten nie jest uzasadniony wobec niewątpliwego ustalenia stanu faktycznego poczynionego przez Sąd Rejonowy, a które nie zostało skutecznie zakwestionowane rozpoznawaną apelacją. Wskazany zarzut został oparty na twierdzeniach skarżącego, że podczas rozmowy odbytej w sierpniu 2014 roku w przedmiocie miejsca parkingowego nr 27 nie doszło pomiędzy stronami do zawarcia umowy najmu. Twierdzenia te zostały jednak obalone. Materiał dowodowy przedmiotowej sprawy dostarczył bowiem podstawy do przyjęcia, iż powołane okoliczności nie pozostawiają wątpliwości, iż w sierpniu i wrześniu 2014 roku między stronami obowiązywała ustna umowa najmu, której strony dalej nie kontynuowały. Sama polemika z taką decyzją sądu, bez wskazania argumentów, które podważałyby jej trafność i uzasadniałyby przyjęcie tezy apelującego, czyni zarzut oczywiście bezzasadnym. Wskazać przy tym należy, że o ile strony powinny określić również czas trwania stosunku najmu, tj. czy umowa zawierana jest na czas określony, czy nieokreślony, to brak porozumienia w tym zakresie nie wpływa na ważność zawartej przez strony umowy. Z uregulowania zawartego w art. 659 § 1 k.c. wynika, że istotnymi elementami umowy najmu są jej przedmiot i wysokość czynszu (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu – I Wydział Cywilny z dnia 5 kwietnia 2013 roku, I ACa 206/13, Legalis numer 831442). Jeżeli czas trwania umowy nie został określony ani nie wynika w sposób dostateczny z okoliczności, uważa się najem za zawarty na czas nieoznaczony.

Nieuzasadnione były także zarzuty naruszenia art. 23, 24, 415 i 448 k.c. Oparte one zostały na argumentacji sprowadzającej się do wykazania, iż pozwana ponad wszelką wątpliwość naruszyła swym bezprawnym działaniem dobra osobiste powoda skutkujące wyrządzeniem mu krzywdy. Tymczasem materiał dowodowy zgromadzony w sprawie dawał podstawy do uznania, iż wierzytelność wynikająca z faktury nr (...) z dnia 30 września 2014 roku miała swoje źródło w ważnie zawartej ustnej umowie najmu i zgłoszenie przez pozwaną informacji gospodarczej do rejestru dłużników nie nosiło cech bezprawności. W tym stanie rzeczy jak słusznie uznał Sąd Rejonowy niemożliwym było ustalenie odpowiedzialności pozwanej za wynikłą z tego działania szkodę i krzywdę powoda.

Nietrafny był również zarzut naruszenia art. 5 k.c. Sąd I instancji słusznie uznał za uzasadniony podniesiony przez stronę pozwaną zarzut nadużycia przez powoda prawa podmiotowego. Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu I instancji, iż powód wywodzi swoje roszczenie z sytuacji, która w istocie została spowodowana jego własnym działaniem naruszającym podstawowe normy w postaci ochrony własności oraz postępowania zgodnie z uzasadnionymi oczekiwaniami partnerów społecznych i wobec konsekwentnego i długotrwałego naruszania przez powoda praw pozwanej związanych z przysługującą jej możliwością wyłącznego korzystania z miejsca parkingowego nr 27, dochodzenie przez powodowa od pozwanej zadośćuczynienia i odszkodowania pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i zasądzono od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym ustaloną na podstawie § 2 pkt. 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015.1800).

Strony powinny określić również czas trwaniu stosunku najmu - czy umowa zawierana jest na czas określony czy nieokreślony. Należy pamiętać, że dla najemcy korzystniejsze jest zawarcie umowy najmu na czas określony, z uwagi na to, że taką umowę trudniej jest wypowiedzieć, chyba, że klauzula dotycząca wypowiedzenia zostanie oddzielnie zawarta w umowie.