Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Magdalena Marczyńska

Protokolant Alicja Jesion

po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku L. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

o dodatek pielęgnacyjny

na skutek odwołania L. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

z dnia 21 lutego 2013 r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje wnioskodawczyni L. B. prawo do dodatku pielęgnacyjnego od dnia 1 stycznia 2013r. do dnia 31 grudnia 2015r.

Sygn. akt VU 391/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 lutego 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. odmówił wnioskodawczyni L. B. prawa do dodatku pielęgnacyjnego do renty. W uzasadnieniu ZUS podał, że wnioskodawczyni jest zdolna do samodzielnej egzystencji, a zatem brak jest podstaw do przyznania świadczenia.

Od powyższej decyzji złożyła odwołanie w dniu 18 marca 2013 roku L. B..

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

L. B., urodzona w dniu (...), uprawniona do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i dodatku pielęgnacyjnego do dnia 31 grudnia 2012 roku, złożyła w dniu 23 listopada 2012 roku wniosek o dalsze prawo do renty wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym.

(dowód: ww. wniosek k. 16 w aktach organu rentowego)

Orzeczeniem z dnia 12 grudnia 2012 roku lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że wnioskodawczyni jest całkowicie niezdolna do pracy do dnia 31 grudnia 2015 roku, ale nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

(dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 12 grudnia 2012 roku z dokumentacją medyczną k. 18, 1 w aktach organu rentowego)

L. B. wniosła sprzeciw od powyższego orzeczenia w wyniku czego sprawę skierowano na komisję lekarską ZUS, która w dniu 7 stycznia 2013 roku wydała orzeczenie zgodne z opinią lekarza orzecznika ZUS. Po ponownym badaniu zdiagnozowano u wnioskodawczyni: niedowład czterokończynowy z przewagą prawej kończyny górnej pod przebytej neuroinfekcji.

(dowód: orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 7 stycznia 2013 roku k. 22, 1 w aktach organu rentowego)

Decyzją z dnia 21 stycznia 2013 roku ZUS przyznał wnioskodawczyni prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy okresowo do dnia 31 grudnia 2005 roku, a zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z dnia 21 lutego 2013 roku odmówił wnioskodawczyni prawa do dodatku pielęgnacyjnego.

(dowód: ww. decyzje k. 175, 183 w aktach organu rentowego)

Orzeczeniem z dnia 9 stycznia 2013 roku Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w T. M.. zaliczył wnioskodawczynię do znacznego stopnia niepełnosprawności na okres do 8 stycznia 2015 roku.

(dowód: ww. orzeczenie k. 3 w aktach sprawy)

Aktualnie u wnioskodawczyni występują następujące schorzenia:

·

niedowład wiotki czterkończynowy z przewagą prawej kończyny górnej po przebytym w 1989 roku zapaleniu mózgu, rdzenia i korzeni rdzeniowych;

·

stan po przebytym złamaniu kości ramiennej lewej w grudniu 2010 roku oraz w czerwcu 2012 roku.

Z powodu powyższych schorzeń wnioskodawczyni jest niezdolna do samodzielnej egzystencji okresowo do dnia 31 grudnia 2015 roku.

(dowód: opinie biegłych lekarzy neurologa A. P. k. 12-14 z opinią pisemną uzupełniającą k. 27 oraz neurologa-rehabilitanta medycznegoB. S. k. 46-47 w aktach sprawy)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 75 ust. l ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia.

Natomiast na drodze wykładni art. 13 ust. 5 powołanej ustawy przyjmuje się, że niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza spowodowaną naruszeniem sprawności organizmu konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy drugiej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Ze względu na fakt, że wnioskodawczyni nie osiągnęła limitu wieku wprowadzonego przez ustawodawcę, który to uprawniałby jej do otrzymania dodatku pielęgnacyjnego istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy spełnia ona ustawowe przesłanki niezbędne do uznania ją za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji.

W celu ustalenia tej okoliczności Sąd dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego lekarza neurologa A. P., biegłej z zakresu dziedziny medycyny, w ramach której mieszczą się rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia. Z uwagi na kwestionowanie opinii neurologicznej przez organ rentowy konieczne stało się dodatkowo dopuszczenie w trybie art. 286 k.p.c. dowodu z opinii biegłego z zakresu neurologii i rehabilitacji medycznej B. S.

Opinie opracowane przez biegłych neurologa A. P. (po jej uzupełnieniu w toku postępowania pod kątem zarzutów zgłoszonych przez organ rentowy) oraz neurologa-rehabilitanta medycznegoB. S. Sąd ocenia jako jasne, pełne, logiczne i należycie uzasadnione. Biegłe sporządziły opinie po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną wnioskodawczyni i wynikami badań dodatkowych, jak również po przeprowadzeniu jej osobistego badania. Określiły w opiniach, na jakie schorzenia cierpi obecnie wnioskodawczyni.

W zgodnej ocenie wskazanych wyżej biegłych wnioskodawczyni jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Biegła A. P., po badaniu wnioskodawczyni w dniu 7 maja 2013 roku orzekła przy tym, że niezdolność ta trwa do 31 grudnia 2013 roku, zaś biegła B. S., która badała wnioskodawczynię w dniu 18 września 2013 roku uznała, że niezdolność do samodzielnej egzystencji należy orzec na okres do dnia 31 grudnia 2015 roku.

Biegła neurolog A. P. stwierdziła u wnioskodawczyni znaczącego stopnia wiotki niedowład proksymalny kończyn górnych, zwłaszcza prawej z zanikami mięśniowymi oraz niedowład wiotki kończyn dolnych niewielkiego stopnia i uznała, że schorzenia te czynią wnioskodawczynię niezdolną do samodzielnej egzystencji. Ponadto biegła wskazała w opinii, że wnioskodawczyni ma orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności, a poza za tym była przez kilka lat uprawniona do dodatku pielęgnacyjnego, a obecnie pomimo tego, że stan jej zdrowia nie uległ poprawie, a wręcz pogarsza się, została tego dodatku pozbawiona.

W ocenie Sądu opinia neurologiczna nie została w sposób skuteczny zakwestionowana przez organ rentowy w toku postępowania.

W opinii pisemnej uzupełniającej biegła odniosła się do zarzutów podniesionych przez ZUS w piśmie procesowym z dnia 28 maja 2013 roku i podtrzymała w całości swoje stanowisko w przedmiocie uznania wnioskodawczyni za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji.

Biegła wskazała, że wbrew twierdzeniom organu rentowego, wydała opinię w oparciu o przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przy uwzględnieniu wywiadu uzyskanego od wnioskodawczyni, wyników badania przedmiotowego oraz analizy dokumentacji medycznej. W ocenie biegłej wnioskodawczyni jest niesprawna ruchowo w stopniu znacznym i wymaga długotrwałej opieki drugiej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Opinia biegłej neurolog A. P. znajduje pełne potwierdzenie w opinii kolejnej biegłej z zakresu neurologii oraz rehabilitacji medycznej B. S., który to dowód Sąd dopuścił w uwzględnieniu wniosku organu rentowego.

W opinii biegła wskazała, że wnioskodawczyni w 1989 roku przebyła ciężką neuroinfekcję (zapalenie mózgu i rdzenia oraz korzeni rdzeniowych) z niedowładem czterokończynowym, nasilonym głównie w kończynach górnych. Pomimo systematycznej rehabilitacji nie uzyskano u niej istotnej poprawy stanu zdrowia. Zdaniem biegłej wnioskodawczyni zaadaptowała się do istniejącej niepełnosprawności i jest w stanie wykonywać niektóre czynności samoobsługi, jednakże nadal wymaga pomocy osób trzecich. Obecnie wnioskodawczyni wstaje i porusza się samodzielnie, ale wymaga częściowej pomocy przy ubieraniu się. Wnioskodawczyni może samodzielnie jeść posługując się lewą kończyną górną, nie jest jednak w stanie przygotować sobie prostego posiłku. Z trudnością wykonuje codzienną toaletę, wymaga jednak pomocy przy czesaniu i myciu włosów i kąpieli. Wnioskodawczyni nie jest w stanie wykonać większego sprzątania, zrobić zakupów i załatwić spraw poza domem.

Do podważenia dowodu z opinii biegłych nie mogą prowadzić dalsze zarzuty podniesione przez ZUS w piśmie procesowym z dnia 12 listopada 2013 roku. W odniesieniu do tych zarzutów należy wskazać, że wbrew twierdzeniom organu rentowego fakt, iż wnioskodawczyni jest zdolna do wykonywania niektórych czynności samoobsługowych, np. może samodzielnie ubrać się i utrzymać higienę osobistą w podstawowym zakresie, nie wyłącza możliwości uznania ją za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji. Do czynności zabezpieczających samodzielną egzystencję człowieka nie należą bowiem wyłącznie tzw. czynności samoobsługi, jak mycie się, ubieranie, samodzielne jedzenie posiłków, ale również nabywanie żywności, przyniesienie jej do domu i podstawowe prace porządkowe nie wymagające wysiłku fizycznego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 kwietnia 2000 roku, III AUa 190/2000, OSA 2001/12/44). Czynności takich zaś, wnioskodawczyni, jak wynika z opinii biegłych nie może wykonywać. Ponadto czynności samoobsługowe wnioskodawczyni może natomiast wykonywać jedynie w ograniczonym zakresie.

Wskazać też należy, iż istotnie orzeczenie o stopniu niepełnosprawności nie jest równoznaczne z orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji jako przesłanką prawa do dodatku pielęgnacyjnego. Jednocześnie jednak orzeczenie takie, nie może być pomijane, w świetle treści art. 233 k.p.c., przy ocenie niezdolności do pracy warunkującej prawo do dodatku pielęgnacyjnego.

Na rozstrzygnięcie Sądu miała również wpływ okoliczność, że ZUS nie wykazał w żaden sposób, że nastąpiła poprawa w stanie zdrowia wnioskodawczyni, który to stan był podstawą do przyznawania jej dotychczas prawa do dodatku pielęgnacyjnego. Z opinii biegłych wynika zaś, że stan ten ulega pogorszeniu.

Wobec stanowczych wniosków płynących z opinii biegłych neurologa i neurologa-rehabilitanta medycznego, nie było potrzeby dalszego mnożenia opinii uzupełniających, ani powoływania kolejnych biegłych na okoliczności, które zostały już dostatecznie wyjaśnione. Opinie te należało bowiem przy uwzględnieniu treści art. 233 § 1 k.p.c. ocenić jako fachowe, rzetelne oraz pełne. Mając na uwadze, że w jednoznacznej ocenie biegłych wnioskodawczyni jest nadal niezdolna do samodzielnej egzystencji, Sąd nie uwzględnił wniosku ZUS o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu neurologii i rehabilitacji medycznej. Potrzeba powołania innego biegłego, bądź też uzupełnienia opinii winna bowiem wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonych opinii (por. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 sierpnia 1999 roku, I PKN 20/99, OSNP 2000/22/807).

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.