Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2012 r.

na rozprawie

sprawyz wniosku W. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału

w R.

od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 5 lipca 2012 r. sygn. akt IV U 265/11

o d d a l a apelację .

Sygn. akt III AUa 960/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20.01.2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w R. działając z urzędu, powołując się na ustawę z dnia 17.12.1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2009 r. nr 153 poz. 1227 z późn. zm.) stwierdził, że dotychczas wypłacane wnioskodawcy świadczenie ustalono od błędnej podstawy wymiaru. W związku z tym przeliczył od 1.02.2011 r. tj. od najbliższego terminu płatności, przysługującą W. K. emeryturę, przyjmując do jej ustalenia prawidłowe składniki podstawy wymiaru wynagrodzenie, które stanowiło podstawę wymiaru składek z 5 lat kalendarzowych tj. od 1.01.1980 r. do 31.12.1984 r.

Organ rentowy ustalił wskaźnik wysokości podstawy wymiaru na 106,84% wobec wcześniejszego, który wynosił 117,36% oraz, że obliczenie wysokości emerytury nastąpiło od kwoty bazowej obowiązującej na 31.08.1996 r.

Ponadto w załączniku do decyzji organ rentowy wskazał, że od 1.02.2011 r. wysokość świadczenia emerytalnego ulega obniżeniu, ponieważ zostało błędnie sporządzone zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 28.01.1999 r., bowiem w roku 1980 doliczono nagrodę z okazji Dnia Górnika, w 1981 r. doliczono rekompensaty w zawyżonych kwotach oraz nagrodę z okazji Dnia Górnika , w 1982 r. doliczono rekompensaty w zawyżonych kwotach oraz nagrodę z okazji Dnia Górnika,
w 1983 r. doliczono „13" pensję, w 1984 r. doliczono „13" pensję oraz nagrodę
z okazji Dnia Górnika, bowiem kwoty te nie stanowiły podstawy wymiaru składek.

W odwołaniu, W. K. podniósł, iż sprzeciwia się obniżeniu wysokości przyznanej mu emerytury. Wniósł o zmianę decyzji twierdząc, że w/w składniki były oskładkowane.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w R. wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując twierdzenia zawarte
w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 5.07.2012r. Sąd Okręgowy w Rzeszowie zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. w części w ten sposób, że nakazał organowi rentowemu wyliczenie emerytury W. K. przy przyjęciu, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne za rok 1980 wynosi 84 329 złotych , za rok 1981 wynosi 112 636, 84 złotych, za rok 1982 wynosi 155 244,66 złotych, za rok 1983 wynosi 181 692 złote oraz za rok 1984 wynosi 285 257 złotych, w pozostałej części oddalił odwołanie wnioskodawcy.

Sąd ten przeprowadził szczegółowe postępowanie dowodowe, przede wszystkim dopuścił dowód z akt emerytalnych wnioskodawcy, dowód z zeznań świadków: S. G. oraz J. S.- kierownika działu płac i spraw pracowniczych, która szczegółowo omówiła każdą pozycję z kart wynagrodzeń, które składniki były oskładkowane, a które nie. Z kolei świadek S. G. zeznał, że w Spółdzielni była prowadzona "Karta Górnika", przy czym w porównaniu do kopalń obowiązywała ona w ograniczonym zakresie. Potwierdził fakt wypłacania 13 pensji, nagród z zysku i nagród z okazji Dnia Górnika.

Sąd I instancji zwrócił się do ZUS o dokonanie analizy tych pozycji, które wynikają z oryginalnych kart wynagrodzeń za sporny okres z uwzględnieniem zeznań świadków i o wyliczenie wwpw.

W piśmie z dnia 25.07. 2011r. organ rentowy, po dokonaniu analizy, przedłożył i wskazał, że do wyliczenia podstawy wymiaru emerytury zostały uwzględnione dodatkowe składniki wynagrodzenia wnioskodawcy tj. nagroda z okazji Dnia Górnika oraz dodatek drożyźniany i dopłaty. Przedstawił również wyliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury skarżącego z doliczeniem w/w składników. Podniósł, że nie uwzględnił pozostałych składników wynagrodzenia wykazanych w kartach wynagrodzeń tj. tzw. trzynastek i nagród z funduszu nagród tworzonego na podstawie ustawy z 16.09.1982r. Prawo Spółdzielcze, ponieważ nie stanowiły one podstawy wymiaru składek oraz kwot zasiłku chorobowego z uwagi na brak dokumentu potwierdzającego faktyczną wypłatę tego świadczenia.

Na okoliczność wysokości kwotowej zasiłków chorobowych ze spornego okresu, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu księgowości.

Biegła ustaliła, że wnioskodawca przebywał na zwolnieniu lekarskim
w okresach szczegółowo wymienionych w opinii, a następnie stwierdziła, że z kart wynagrodzeń wynika, iż w miesiącach, kiedy wnioskodawca przebywał na zwolnieniu lekarskim, dodatek drożyźniany i dodatek stażowy mają potwierdzenie
w kwocie do wypłaty, dlatego też dodatki te nie powinny być uwzględnione do wyliczenia wysokości zasiłku chorobowego. Do wyliczenia kwoty zasiłku chorobowego przyjęła wynagrodzenie : akord, dniówka, godziny nadliczbowe, dodatek brygadzistowski, premię i dopłaty.

Za miesiąc luty 1981 r. wyliczyła kwotę zasiłku chorobowego w wysokości 626,94 zł, co stanowi 80% podstawy wymiaru, za okres od 8.04.1981 r. do 10.08.1981 r. w kwocie 28.560,00 zł, za okres od 3.11.1981 r. do 0.11.1981 r. i od 24.11.1981 r. do 2.12.1981 r. w kwocie 3.884,16 zł przyjmując 100% podstawy wymiaru i za okres od 1.06.1982 r. do 9.06.1982 r. oraz od 17.06.1982 r. do 22.06.1982r. w kwocie 3.149,28 zł przyjmując 80% podstawy wymiaru. Końcowo
w oparciu o dokonane wyliczenia biegła zaopiniowała , że zasiłek chorobowy za rok 1981 wynosi kwotę 33.071,10 zł, a za rok 1982 r. kwotę 3.149,28 zł.

Ustosunkowując się do opinii biegłej organ rentowy wskazał, że w latach 1981-1982 wysokość zasiłku chorobowego wynosiła 100% podstawy niezależnie od tego, czy niezdolność do pracy spowodowana była wypadkiem, czy też nie. Podstawę wymiaru stanowiło wynagrodzenie z trzech miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Podniósł również, że z uwagi na to, iż oprócz kart wynagrodzeń brak jest jakichkolwiek regulaminów dotyczących zasad wypłaty składników ruchomych (premia, dopłaty, dodatek stażowy, dodatek brygadierski) nie można ponad wszelką wątpliwość stwierdzić, czy składniki te powinny być wliczone do podstawy wymiaru zasiłków chorobowych. Ponadto składniki na kartach wynagrodzeń nie są opisane w czytelny sposób .

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji organu rentowego, zeznań świadków J. S. i S. G. oraz opinii biegłego sądowego z zakresu księgowości.

Sąd dał wiarę zgromadzonym dokumentom, ponieważ zostały one sporządzone przez powołane do tego organy w przypisanej prawem formie i ich treść nie budzi zastrzeżeń.

Wbrew twierdzeniom organu rentowego, w oparciu o treść kart wynagrodzeń, jednoznacznie można ustalić, jakiego rodzaju składniki wchodziły do wynagrodzenia odwołującego w okresie zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...)
w K., co wynika też z zeznań świadka J. S.. Karty nie noszą śladów nanoszenia poprawek.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka J. S., która z racji zajmowanego stanowiska w Spółdzielni, posiadała stosowną wiedzę na okoliczność ustalania podstawy wynagrodzeń do celów emerytalno-rentowych, a ponadto
w spornym okresie wykonywała wszystkie rozliczenia z ZUS-em.

Sąd dał także wiarę świadkowi S. G. na okoliczność wypłacania "nagród z zysku” z okazji Dnia Górnika, czy tzw. 13 pensji. Zeznania
w tym zakresie posiadają potwierdzenie w zgromadzonej dokumentacji - wypłacanie takich dodatków jednoznacznie wynika z kart wynagrodzeń.

Dalej Sąd wskazał, że w całości nie dał wiary opinii biegłej i wyliczone tam kwoty zasiłku chorobowego podwyższył do 100%.

Sąd uznał za wiarygodną opinię biegłej na okoliczność ustalenia ilości dni przebywania przez W. K. na zwolnieniu lekarskim w związku
z wypadkiem przy pracy, rodzaju składników wynagrodzenia przyjętych przez biegłą do wyliczenia kwoty zasiłku chorobowego.

Biegła na podstawie kart wynagrodzeń stwierdziła, że w miesiącach, w których wnioskodawca przebywał na zwolnieniu lekarskim dodatek drożyźniany i dodatek stażowy mają potwierdzenie w kwocie do wypłaty, wobec czego nie należy ich uwzględniać do wyliczenia wysokości zasiłku chorobowego. Na tą kwestię zwróciła również uwagę w zeznaniach J. S.. Stwierdziła również, że od 13 pensji i nagród z okazji Dnia Górnika były odprowadzane składki, co także znajduje potwierdzenie w zeznaniach w/w świadka.

Sąd nie podzielił natomiast ustaleń biegłej w zakresie wyliczenia zasiłku chorobowego za 11.1981 r. oraz za okres od 1.06.1982 r. do 9.06.1982 r. i od 17.06. 1982 r. do 22.06.1982 r., bowiem biegła błędnie przyjęła, iż wysokość zasiłku chorobowego za te okresy powinna wynosić 80% podstawy wymiaru. W latach 1981 i 1982, na co wskazywał organ rentowy wysokość zasiłku chorobowego wynosiła 100% podstawy, bez względu na to czy niezdolność do pracy była spowodowana wypadkiem, czy też nie. Z tego tez względu zasiłek choroby za 11.1981 r. powinien wynosić 783,68 zł, a nie 626,94 zł i za okres od 1.06.1982 r. do 9.06.1982 r. i od 17.06.1982 r. do 22.06.1982 r. - 3.936,66 zł, a nie 3.149,28 zł.

W ocenie Sądu można było dokonać wyliczeń w oparciu o karty wynagrodzeń za sporny okres, ponieważ znalazły one potwierdzenie w zeznaniach świadków
i wyjaśnieniach wnioskodawcy. Uznał odwołanie za zasadne oraz wskazał, że organ rentowy do wyliczenia podstawy wymiaru emerytury nie uwzględnił dodatkowych składników wynagrodzenia tj. nagród z okazji Dnia Górnika i dodatku drożyźnianego
oraz dopłat. Nie uwzględnił natomiast wykazywanych w kartach wynagrodzeń tzw. trzynastek i nagród z funduszu nagród tworzonego na podstawie ustawy z dnia 16.09.1982r. Prawo Spółdzielcze ponieważ składniki te nie stanowiły podstawy wymiaru składek i dlatego w tej części odwołanie oddalił.

Apelację od powyższego wyroku złożył organ rentowy. Zarzucił wyrokowi naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy,
w szczególności art. 233 § 1 k.p.c., polegające na przyjęciu, że opinia biegłego
z zakresu księgowości i rozliczeń finansowych stanowi wiarygodny dowód na okoliczność ustalenia, że składniki ruchome winny być wliczone do podstawy wymiaru zasiłków chorobowych, podczas gdy oprócz kart wynagrodzeń brak jest jakichkolwiek regulaminów dotyczących zasad wypłaty składników ruchomych.

Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania w całości ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest nieuzasadniona, stąd też nie może odnieść dochodzonego nią skutku w postaci uwzględnienia.

Wyrok Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w Rzeszowie z dnia 5.07.2012r. jest – w ocenie tut. Sądu - wyrokiem trafnym
i odpowiadającym prawu, zaś w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie występują jakiekolwiek przesłanki zaskarżenia mogące wyrok ten wzruszyć,
w szczególności te, które Sąd II instancji ma na uwadze z urzędu (art. 378 § 1 kpc).

W szczególności wyrok ten nie został wydany z zarzucanym mu naruszeniem przepisów prawa materialnego. Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń i trafnie je ocenił, wydając w konsekwencji orzeczenie, które skutecznie podważone być nie może.

Spór sprowadza się do ustalenia, czy organ rentowy zaskarżoną decyzją prawidłowo dokonał przeliczenia podstawy wymiaru emerytury W. K.
w oparciu o treść kart wynagrodzeń za okres zatrudnienia wnioskodawcy w latach 1980-1985 w (...) Spółdzielni Pracy Robót Budowlanych
i Hydrogeologicznych (...)w K..

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 z późn. zm.) podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego.

Z kolei zgodnie z przepisem § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. Nr 10, poz. 49 z późn.zm.) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty są dla pracowników zaświadczenie zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków.

Z powyższego przepisu jednoznacznie wynika, iż dokumentem potwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę emerytury lub renty w poszczególnych latach jest nie tylko zaświadczenie zakładu pracy tj. druk Rp-7, ale również legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków. Niezależnie od powyższego strona może dowodzić wysokości wynagrodzenia na potrzeby ustalenia wysokości podstawy wymiaru świadczenia również za pomocą dokumentacji płacowej jak np. kart wynagrodzeń.

W tym miejscu wypadnie przypomnieć, że w postępowaniu sądowym nie obowiązują ograniczenia, co do środków dowodowych stanowiących podstawę wymiaru emerytury względnie renty określonych w § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z 7.II 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz.49). Stanowisko to znajduje potwierdzenie miedzy innymi w wyroku Sądu Najwyższego z 25.VII 1997 r. II UKN 186/97, OSNAP Nr 11 z 1998 r., poz. 342.

W ocenie tut. Sądu przeprowadzone postępowanie przed Sądem Okręgowym było wystarczające, pełne i wyczerpujące. Sąd ze starannością ocenił wszystkie dowody, w szczególności karty wynagrodzeń. Przeprowadził postępowanie wyjaśniające, przesłuchał świadków, w szczególności J. S., która zajmowała się rozliczeniami z ZUS- em i bardzo szczegółowo wszystkie pozycje omówiła, dlatego też późniejsze zlecenie organowi rentowemu przygotowania symulacji było jak najbardziej zasadne. Następnie powstałe wątpliwości związane z zasiłkiem chorobowym ocenił powołany w sprawie biegły
z zakresu księgowości, który wszechstronnie zbadał i ocenił materiał dowodowy.

Sąd Apelacyjny w pełni zaakceptował tok postępowania i wyliczenia dokonane przez Sąd I instancji.

Z tych względów zaskarżony wyrok Sądu I instancji jest prawidłowy i nie narusza prawa, zatem apelacja organu rentowego jako pozbawiona podstaw faktycznych i prawnych z mocy art. 385 k.p.c. podlega oddaleniu.

(...)

1.  (...) B. P..

2.  (...)