Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2013 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2013 roku w Szczecinie

sprawę z powództwa M. K.

przeciwko Urzędowi Gminy w S., (...)Bibliotece Publicznej w S.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powódkę M. K.od wyroku Sądu Rejonowego w S.IV Wydziału Pracy z dnia 20 grudnia 2012 roku, sygn. akt IV P 348/11

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powódki M. K. na rzecz Urzędu Gminy w S. kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej;

III.  zasądza od powódki M. K.na rzecz (...) Biblioteki Publicznej w S.kwotę 450 (czterystu pięćdziesięciu) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

UZASADNIENIE

Powódka M. K.w pozwie złożonym przeciwko Gminie S.wniosła o zasądzenie kwoty 8051,40 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 01.10.2011 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwu wskazała, że była zatrudniona do 03.09.20 11 r. w Urzędzie Gminy w S.na stanowisku kierownika (...) Biblioteki Publicznej. Z dniem 30.09.2011 r. rozwiązano z nią stosunek pracy na zasadzie porozumienia stron w związku z przejściem na emeryturę. Przyznano powódce trzymiesięczną odprawę emerytalną na podstawie par. 12 Rozporządzenia Ministra Kultury i Sztuki z 23.04.1999 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników zatrudnionych w instytucjach kultury, prowadzących w szczególności działalność w zakresie upowszechniania kultury (Dz. U. 45 poz. 446 ze zm.). Powódka podała, że była pracownikiem Urzędu Gminy a nie (...) Biblioteki Publicznej w S.i przysługuje jej odprawa emerytalna wypłacana na podstawie przepisów ustawy o pracownikach samorządowych i dlatego wnosi o wypłacenie różnicy między kwotą odprawy wynikającą z ustawy o pracownikach samorządowych a odprawą jej wypłaconą. W piśmie procesowym złożonym przed nadaniem biegu sprawie powódka wskazała, że jej pracodawcą był Urząd Gminy w S.i tę jednostkę pozywa.

Pozwany Urząd Gminy w S.wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Wskazał, że (...) Biblioteka Publiczna została wpisana postanowieniem z 29.06.1985 r. do „Rejestru Instytucji Kultury”. Jest ona jednostką organizacyjną Gminy podporządkowaną Radzie Gminy i jest samorządową instytucją kultury, do której ma zastosowanie ustawa z 25.10.1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej ( Dz. U. 01.13.123 ze zm.). Zgodnie z dyspozycją art. 3 ustawy o pracownikach samorządowych do pracowników bibliotek utworzonych przez gminy wpisanych do „Rejestru Instytucji Kultury”, nie stosuje się przepisów ustawy o pracownikach samorządowych.

W toku postępowania wezwano do udziału w sprawie (...) Bibliotekę Publiczną w S., która wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki kosztów procesu.

Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2012 r. Sąd Rejonowy IV Wydział Pracy w S. oddalił powództwo w stosunku do obu pozwanych (pkt I) oraz przyznał każdemu z pozwanych od powódki po kwocie 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem kosztów procesu (pkt II).

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych

Powódka została zatrudniona w (...) Bibliotece Publicznej w N.od 01.12.1967 r., na czas nieokreślony, na stanowisku kierownika biblioteki.

Uchwałą Rady Gminy w S.z 29.11.1994 r. powołano (...) Bibliotekę z siedzibą w N.. Biblioteka posiada Statut, z którego wynika, że jest gminną jednostką organizacyjną, jest finansowana z budżetu gminy, na jej czele stoi kierownik, który kieruje jej działalnością, reprezentuje na zewnątrz i jest za nią odpowiedzialny. Kierownika powołuje i odwołuje Zarząd Gminy. Bezpośredni nadzór nad Biblioteką sprawuje Zarząd Gminy. W dniu 25 lutego 2003 r. zmieniono siedzibę Biblioteki na S.. (...)Bibliotece w S.jako osobie prawnej nadano numer identyfikacyjny REGON. (...)Biblioteka Publiczna w S.wpisana jest do rejestru instytucji kultury prowadzonego w Urzędzie Gminy w S..

Powódka kontynuując stosunek pracy nawiązany w dniu 01 grudnia 1967 r., w ostatnim okresie zatrudnienia zajmowała stanowisko kierownika (...) Biblioteki Publicznej w S..

W dniu 30.06.2011 r. powódka wystąpiła o rozwiązanie umowy o pracę z dniem 30.09.2011 r. w związku z przejściem na emeryturę i Wójt Gminy S. wyraził na to zgodę.

Na podstawie par. 12 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Kultury i Sztuki z 23.04.1999 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników zatrudnionych w instytucjach kultury prowadzących w szczególności działalność w zakresie upowszechniania kultury (Dz. U. 45 poz. 446 ze zm. ) przyznano powódce odprawę emerytalną w kwocie 8051,40 zł. brutto (trzymiesięczne wynagrodzenie).

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za bezzasadne. Na wstępie Sąd I instancji zauważył, ze bezspornym w sprawie pozostawało, że powódka była zatrudniona w (...) Bibliotece Publicznej w S.na stanowisku kierownika Biblioteki i z dniem 30 września 2011 r. stosunek pracy został rozwiązany w związku z przejściem powódki na emeryturę. Poza sporem pozostawało również i to, że powódka otrzymała od pracodawcy odprawę emerytalną w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia na podstawie par. 12 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Kultury i Sztuki z 23.04.1999 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników zatrudnionych w instytucjach kultury prowadzących w szczególności działalność w zakresie upowszechniania kultury ( Dz. U. 45 poz. 446 ze zm. ). Przedmiotem sporu w sprawie było wyłącznie ustalenie czy powódce przysługuje odprawa emerytalna na podstawie ustawy z 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych ( Dz U 2008 223 1458 ze zm.).

Na wstępie Sąd Rejonowy wskazał, że art. 38 ust 3 tej ustawy stanowi, że w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości: 1) po 10 latach pracy — dwumiesięcznego wynagrodzenia, 2) po 15 latach pracy- trzymiesięcznego wynagrodzenia, 3) po 20 latach pracy- sześciomiesięcznego wynagrodzenia, a zatem na podstawie wskazanego przepisu powódce, gdyby uznać ją za pracownika samorządowego, o którym mowa w tejże ustawie przysługiwałby odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Sąd I instancji zwrócił zatem uwagę, że z art. 2 ustawy o pracownikach samorządowych wynika, ze jej przepisy stosuje się do pracowników samorządowych zatrudnionych w: 1) urzędach marszałkowskich oraz wojewódzkich samorządowych jednostkach organizacyjnych; 2) starostwach powiatowych oraz powiatowych jednostkach organizacyjnych; 3) urzędach gmin, jednostkach pomocniczych gmin, gminnych jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych; 4) biurach (ich odpowiednikach) związków jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządowych zakładów budżetowych; 5) biurach (ich odpowiednikach) jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego. Jednocześnie jednak Sąd Rejonowy zauważył, że w art.3 ustawy wskazano, że przepisów ustawy nie stosuje się do pracowników zatrudnionych w jednostkach wymienionych w art. 2, których status prawny określają odrębne przepisy. Co do pracowników samorządowych zatrudnionych w instytucjach kultury takim odrębnymi przepisami są przepisy ustawy z 25.10.1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. 01.13.123). Z art. 4 ust. 1 tej ustawy wynika, że osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, których podstawowym celem statutowym nie jest prowadzenie działalności kulturalnej, mogą prowadzić taką działalność w szczególności w formie klubów, świetlic, domów kultury i bibliotek. Art. 9 ust. 1 stanowi natomiast, że jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statutowym. Podmiot tworzący instytucje kultury, o którym mowa w art. 9 zwany jest organizatorem — art. 10 ust. 1 ustawy. Z kolei art. 14 ust. 1 ustawy z 25.10.1991 r. stanowi, że instytucje kultury uzyskują osobowość prawną i mogą rozpocząć działalność z chwilą wpisu do rejestru prowadzonego przez organizatora. Sposób prowadzenia takiego rejestru określało rozporządzenie Ministra Kultury i Sztuki z 17.02.1992 r. (Dz. U. 92.20.80 ), które obowiązywało do 20 maja 2012 r. Sąd Rejonowy dodatkowo zauważył, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w R. w wyroku wydanym w dniu 19.05.2010 r. w sprawie IIDAIRZ275/10, LEX nr 674397 orzekł, że powstanie osoby prawnej z chwilą wpisania jej do rejestru pociąga ten skutek, że nie można jej zlikwidować w innym trybie jak przewidzianym w ustawie z 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. W uzasadnieniu do tego wyroku podano, że rejestr ten ma charakter gwarancyjny a dokonanie wpisu jest czynnością materialno-techniczną i każdy wpis nawet dokonany błędnie pociąga za sobą skutki prawne

Odnosząc zacytowane wyżej przepisy do ustaleń stanu faktycznego Sąd Rejonowy uznał, że powódka nie była pracownikiem urzędu gminy, lecz pracownikiem instytucji kultury - (...)Biblioteki Publicznej. Sąd Rejonowy zwrócił bowiem uwagę, że niespornym było, że na podstawie powyższych przepisów Rada Gminy w S.podjęła uchwałę o powołaniu (...)Biblioteki Publicznej w S.— art. 10 ust. 1, 11 ust. 1 ustawy z 21.11.2008r. Biblioteka posiada Statut tak jak wymaga tego art. 13 ust. I ustawy z 25.10.1991 r. Niespornym również było, że pozwana Biblioteka została wpisana do rejestru, czego dowodzi załączony do sprawy odpis z rejestru instytucji kultury prowadzonego przez Gminę S.. W świetle przytoczonych wyżej przepisów w ocenie Sądu Rejonowego uznać należało, że (...) Biblioteka Publiczna w S.jest instytucją kultury i posiada osobowość prawną. Sąd Rejonowy podkreślił przy tym, że wbrew twierdzeniom powódki do powyższego ustalenia nie jest konieczne, posiadanie konta przez bibliotekę, numeru NIP, otrzymywanie dotacji z Ministerstwa Kultury. Poza tym Sąd rejonowy zwrócił uwagę, że z akt osobowych powódki wynika, że w okresie zatrudnienia była ona traktowana jak pracownik instytucji kultury. Dowodzą tego zawarte w aktach osobowych pisma ustalające wynagrodzenie powódki na podstawie przepisów dla pracowników zatrudnionych w instytucjach kultury. Sąd Rejonowy wyjaśnił przy tym, że w jego ocenie nie ma znaczenia, że w niektórych dokumentach związanych z jej zatrudnieniem wskazywano jako jej pracodawcę Urząd Gminy S.. Niewątpliwie bowiem pracodawcą powódki była (...) Biblioteka Publiczna, czynności Wójta Gminy S.podejmowane wobec powódki jako pracownika miały oparcie w z par. 44 ust. 1 Statutu Gminy, który stanowi, że Wójt wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników Urzędu Gminy oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.

W świetle powyższego Sąd Rejonowy uznał, że to właśnie (...) Biblioteka Publiczna w S.była pracodawcą powódki a nie Urząd Gminy w S.(na co powoływała się powódka), a zatem zgodnie z prawem podstawą wypłaty powódce odprawy emerytalnej był przepis par. 12 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Kultury i Sztuki z 23.04.1999 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników zatrudnionych w instytucjach kultury prowadzących w szczególności działalność w zakresie upowszechniania kultury ( Dz. U. 45 poz. 446 ze zm.). Wobec powyższych ustaleń, powództwo w stosunku do pozwanego Urzędu Gminy w S.oddalono gdyż nie był on pracodawcą powódki, a powództwo skierowanie do (...)Biblioteki Publicznej również jest niezasadne bo powódka odprawę emerytalną otrzymała w wysokości zgodnej z prawem.

Powódkę jako przegrywającą sprawę obciążono kosztami zastępstwa procesowego każdego z pozwanych — par. 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z par. 6 pkt 4 w zw. z par. 5 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 02.163.poz.1349 zezm.)

Powódka reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika wniosła apelację od powyższego wyroku zaskarżając go w całości oraz wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji. Dodatkowo wniosła o zasądzenie od pozwanych na rzecz powódki kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych

Wyrokowi zarzucono:

1. naruszenie prawa materialnego:

- art. 3 kodeksu pracy wyrażające się w uznaniu (...) Biblioteki Publicznej w S.za pracodawcę powódki w sytuacji, gdy Biblioteka nie miała możliwości samodzielnego zatrudniania pracowników, a tym samym nie spełniała podstawowego kryterium pracodawcy,

- paragrafu 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych wyrażające się w uznaniu, iż powódka nie była zatrudniona jako pracownik samorządowy w sytuacji, gdy zajmowane przez nią stanowisko pracy widnieje w załączniku nr 3 litera F do powołanego rozporządzenia jako stanowisko, na którym stosunek pracy nawiązano na podstawie umowy o pracę w urzędach gmin,

- art. 2 w związku z art. 36 ust. 2 w związku z art. 38 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych poprzez uznanie, iż przepisy ustawy nie mają zastosowania do powódki w sytuacji, gdy była ona zatrudniona w urzędzie gminy jako pracownik samorządowy, tym samym zastosowanie mają do niej przepisy dotyczące wypłaty odpraw w związku z przejściem na emeryturę w określonej wysokości

2. naruszenie prawa procesowego, art. 233 kpc poprzez przekroczenie granie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i dokonanie dowolnej oceny, wyrażającej się w pominięciu okoliczności podawanych przez powódkę, iż nie podejmowała samodzielnych decyzji dotyczących zatrudniania i zwalniania pracowników, że była zatrudniona na podstawie umowy o pracę nie zaś powołania, świadectwo pracy został wydane przez Urząd Gminy w S.a nie przez (...) Bibliotekę Publiczną

Uzasadniając podniesione zarzuty pełnomocnik powódki podniósł, że wbrew ustaleniom Sądu Rejonowego w analizowanym przypadku brak było podstaw do uznania, że pracodawcą powódki była (...) Biblioteka Publiczna w S.. W tym zakresie pełnomocnik powódki zauważył, że zgodnie z treścią art. 3 kodeksu pracy, pracodawcą jest jednostka organizacyjna choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Pojęcie to obejmuje wszystkie podmioty zatrudniające pracowników, a więc zarówno występujące w przewidzianych. prawem formach organizacyjno-prawnych, jak np. przedsiębiorstwo państwowe, spółdzielnia, spółka, fundacja, urząd, organizacja społeczna, i prowadzące działalność określoną ich statutami, jak i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą lub zatrudniające pracowników w celach niezarobkowych.

Zdaniem powódki brak jest przesłanek do uznania (...)Biblioteki Publicznej w S.za instytucję kultury - pracodawcę. Pełnomocnik powódki wskazał w tym zakresie, iż (...) Biblioteka Publiczna w S.nie posiadała własnego majątku, środków trwałych, nie prowadziła samodzielnej gospodarki finansowej w ramach posiadanych środków, nic prowadziła również samodzielnej polityki kadrowej, na chwilę przejścia przez powódkę na emeryturę. Uzasadniając swoje stanowisko w tym zakresie apelujący zauważył, iż zgodnie z art. 5 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej dyrektora instytucji kultury powołuje organizator. Tym samym nawiązanie stosunku pracy następuje na podstawie powołania i umowy o pracę. Mając na uwadze powyższe apelujący wskazał, że powódka była zatrudniona na umowę o pracę, a pracodawcą był Urząd Gminy S.. W aktach osobowych powódki brak jest aktu powołania. Mając na względzie art. 69 kodeksu pracy pełnomocnik powódki zauważył, iż do stosunku pracy na podstawie powołania stosuje się przepisy dotyczące umowy o pracę na czas nie określony, z wyłączeniem przepisów regulujących tryb postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę. Tym samym gdyby powódka faktycznie była zatrudniona na podstawie aktu powołania, to mogła być co najwyżej odwołana z zajmowanego stanowiska. Tymczasem z M. K.rozwiązano stosunek pracy na mocy porozumienia stron, z tego względu, iż powódka nabyła prawo do emerytury. Dodatkowo pełnomocnik powódki zauważył, że artykuł 15a powołanej wyżej ustawy wskazuje, iż organizator może powierzyć zarządzanie instytucją kultury osobie fizycznej lub prawnej. W takim przypadku zastosowanie mają do wyboru zarządcy, przepisy dotyczące udzielania zamówień publicznych. Oznacza to, iż powódki nie można uznać za osobę zarządzającą instytucją kultury. Dodatkowo apelujący wskazał, że powódka nie podejmowała samodzielnie decyzji związanych z kierowaną przez siebie placówką. W szczególności zaś nie podejmowała decyzji dotyczących zatrudniania pracowników. Tymczasem dyrektor instytucji kultury jest organem zarządzającym osoby prawnej, autonomicznej i niezależnej w sferze zarządzania personelem. W przedmiotowej sprawie żadną miarą nie można więc zdaniem apelującego uznać powódki za dyrektora instytucji kultury, bowiem takiej samodzielności nic posiadała. Co więcej powódka zatrudniona była na stanowisku kierownika biblioteki, nie zaś dyrektora. Nadto apelujący podkreślił, że Biblioteka była finansowana z budżetu gminy, nie ma przy tym żadnej wzmianki, iż Bibliotece były przekazywane środki w ramach dotacji. Mając na uwadze powyższe apelujący wskazał, że zgodnie z regulacjami dotyczącymi gospodarki finansowej instytucji kultury, zamieszczonymi w rozdziale 3 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej instytucja gospodaruje samodzielnie przydzieloną i nabytą częścią mienia, prowadzi samodzielną gospodarkę w ramach posiadanych środków. Instytucje kultury prowadzące działalność w ramach upowszechniania kultury mogą otrzymywać środki od osób fizycznych i prawnych oraz z innych źródeł, a także dotacje z budżetu przeznaczone na pokrycie kosztów działalności. Zdaniem apelującego brak jest jakichkolwiek dowodów na to, iż Biblioteka prowadziła samodzielną gospodarkę finansową.

Co więcej w ocenie apelującego za słusznością stanowiska powódki, iż była zatrudniona jako pracownik samorządowy przemawiają dokumenty przedłożone przez powódkę, jak chociażby porozumienie zmieniające umowę o pracę z dnia 1 grudnia 2009 r., z którego jasno wynika, iż pracodawcą jest Urząd Gminy, nie zaś Biblioteka czy też świadectwo pracy wydane powódce w dniu 30 września 2011. r., z którego wynika, iż pracodawcą był Urząd Gminy w S.. Nadto w piśmie Wójta Gminy S. z dnia 30 listopada 2007 r. przyznającym powódce nagrodę jubileuszową jako podstawę prawną przyznania tej nagrody wskazano art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych. Zgodnie z treścią tego przepisu pracownikom samorządowym przysługuje dodatek za wieloletnią pracę, nagroda jubileuszowa oraz jednorazowa odprawo przy przechodzeniu na rentę inwalidzką lub emeryturę. Przepis o tej samej treści znalazł się w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych. Tym samym powódka została uznana za pracownika samorządowego. Oznacza to zdaniem pełnomocnika powódki, iż powódka nabyła prawa przysługujące pracownikom samorządowym, również w zakresie przyznawania odpraw.

Apelująca zauważyła również, że zgodnie z załącznikiem nr 3 litera F do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, ustala się stanowisko pomocnicze i obsługi „kierownik biblioteki”, tym samym w ocenie apelującego kierownik biblioteki został uznany za pracownika samorządowego. Stanowisko to zostało wskazane w tabeli IV zatytułowanej „stanowiska‚ na których stosunek pracy nawiązano na postawie umowy o pracę” w „urzędach gmin, miast (miast na prawach powiatu) i biurach związków jednostek samorządu terytorialnego”. Oznacza to wg powódki, iż na stanowisku tym z pracownikiem nawiązano stosunek pracy na podstawie umowy pracę w urzędzie gminy. Powołanym rozporządzeniem m.in. ustalono wykaz stanowisk, w tym stanowisk kierowniczych urzędniczych, urzędniczych, pomocniczych i obsługi oraz doradców i asystentów, minimalne wymagania kwalifikacyjne oraz warunki i sposób wynagradzania. Rozporządzenie to zdaniem apelującego ma zastosowanie do powódki, skoro powódka była zatrudniona na umowę o pracę. Na zakończenie wskazano, iż pracownicy bibliotek szkolnych, niebędący nauczycielami, są pracownikami samorządowymi.

W odpowiedzi na apelację Urząd Gminy w S.wniósł o oddalenie apelacji w całości oraz obciążenie powódki kosztami postępowania apelacyjnego w tym kosztami zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Odnosząc się do zarzutów apelacji pozwany wskazał m.in., że (...) Biblioteka Publiczna miała osobowość prawną, co jest wystarczające do uznania jej za jednostkę organizacyjną zdolną do zatrudniania pracowników. (...) Biblioteka Publiczna zatrudniała pracownika - powódkę. Okoliczność, że Biblioteka nie zatrudniała innych pracowników nie wynikał z faktu, że nie miała takich uprawnień lecz z faktu, że nie dysponowała dodatkowymi środkami finansowymi pozwalającymi na zatrudnienie kolejnej osoby.. Odnośnie zarzutu braku majątku, pozwany wskazał, że Biblioteka została wyposażona w majątek przez organizatora na etapie wpisywania Biblioteki do rejestru instytucji kultury. Dalej pozwany wskazał, że przepisów ustawy o pracownikach samorządowych nie stosuje się do pracowników, których status prawny określają inne przepisy. Mając na uwadze powyższe podkreślił, iż Biblioteka jest wpisana do rejestru instytucji kultury, a zatem jest samorządową instytucją kultury, działającą w oparciu o przepisy ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej i przepisy tej właśnie ustawy miały zastosowanie do powódki. Pozwany wskazał, że powódka już w latach 70 i kolejnych miała ustalane wynagrodzenie właśnie w oparciu o przepisy dotyczące pracowników upowszechniania kultury, wówczas powódka nie miała żadnych wątpliwości, iż mają do niej zastosowania te właśnie przepisy. Dalej pozwany wskazał, że to że w imieniu Biblioteki w kwestiach pracowniczych w stosunku do powódki działał wójt, nie skutkowało tym, że to Urząd Gminy stał się pracodawcą powódki. Wójt działał bowiem w ramach swoich kompetencji, co więcej oczywistym jest, że powódka jako kierownik Biblioteki nie mogła sama ze sobą zawrzeć umowy o pracę. Dodatkowo odnosząc się do zarzuty zatrudnienia powódki na podstawie umowy o pracę a nie aktu powołania pozwany wyjaśnił, że przepis dotyczący nawiązywania stosunku pracy z kierownikiem/dyrektorem instytucji kultury na podstawie powołania wszedł w życie w 1996 r., kiedy powódka była już kierownikiem Biblioteki. W przepisach przejściowych ustawodawca wskazał, że pracownicy istniejących w dniu wejścia w życie ustawy instytucji kultury, dla których organizatorem były m.in. jednostki samorządu terytorialnego stawali się pracownikami tej instytucji w rozumieniu nowych przepisów z mocy prawa.

Odpowiedź na apelację wniosła również pozwana (...) Biblioteka Publiczna w S.. Pozwana wniosła o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od powódki zwrotu kosztów procesu za postępowanie apelacyjne wg norm przepisanych. Odnosząc się do zarzutów apelacji pozwana podniosła, że wbrew twierdzeniom powódki to właśnie Biblioteka była pracodawcą powódki. To, że Wójt Gminy jedynie wykonywał czynności w sprawach pracy w imieniu tej Biblioteki, nie świadczyło o tym, że to Urząd Gminy był pracodawcą powódki. Zgodnie z treścią art. 31 k.p. za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna osoba. Osoba wykonująca te czynności nie musi być przy tym objęta strukturą organizacyjną tej jednostki. Wójt dokonywał czynności jako organ zarządzający na podstawie § 44 Statutu Gminy. Dalej pozwana wskazała, że art. 3 ustawy o pracownikach samorządowych zawiera generalne wyłączenie spod jurysdykcji tej ustawy pracowników zatrudnionych w samorządowych instytucjach kultury, których status prawny określają odrębne przepisy, w tym przypadku ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Skoro zatem Biblioteka była samorządową instytucją kultury to do powódki nie miały zastosowania przepisy ustawy o pracownikach samorządowych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się niezasadna.

Na wstępie wskazać należy, iż postępowanie apelacyjne ma merytoryczny charakter i jest dalszym ciągiem postępowania rozpoczętego przed sądem pierwszej instancji. Zgodnie z treścią art. 378 § 1 k.p.c., sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. Rozważając zakres kognicji sądu odwoławczego, Sąd Najwyższy stwierdził, iż sformułowanie „w granicach apelacji” wskazane w tym przepisie oznacza, iż sąd drugiej instancji między innymi rozpoznaje sprawę merytorycznie w granicach zaskarżenia, dokonuje własnych ustaleń faktycznych, prowadząc lub ponawiając dowody albo poprzestaje na materiale zebranym w pierwszej instancji, ustala podstawę prawną orzeczenia niezależnie od zarzutów podniesionych w apelacji oraz kontroluje poprawność postępowania przed sądem pierwszej instancji, pozostając związany zarzutami przedstawionymi w apelacji, jeżeli są dopuszczalne, ale biorąc z urzędu pod uwagę nieważność postępowania, orzeka co do istoty sprawy stosownie do wyników postępowania (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r., sygn. akt III CZP 49/07, niepubl.). Dodatkowo należy wskazać, iż dokonane przez sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne, sąd drugiej instancji może podzielić i uznać za własne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 1998 r., sygn. akt II CKN 923/97, OSNC 1999/3/60).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozstrzyganej sprawy stwierdzić należy w pierwszej kolejności, iż Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny, a swe ustalenia oparł na należycie zgromadzonym materiale dowodowym, którego ocena nie wykraczała poza granice wskazane w art. 233 § 1 k.p.c. Sąd pierwszej instancji wywiódł prawidłowe wnioski z poprawnie dokonanej analizy dowodów stanowiących podstawę przyjęcia, że powódka była pracownikiem instytucji kultury - (...) Biblioteki Publicznej w S., a nie pracownikiem Urzędu Gminy w S., a zatem podstawę prawną wypłaty powódce odprawy emerytalnej były przepisy ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, a nie przepis art. 38 ust. 3 pkt 3 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, stąd też, Sąd Okręgowy ustalenia Sądu I instancji w całości uznał i przyjął jako własne. Sąd Odwoławczy nie stwierdził przy tym naruszenia przez Sąd Rejonowy prawa materialnego, w związku z czym poparł rozważania Sądu Rejonowego również w zakresie przyjętych przez niego podstaw prawnych orzeczenia. Nie podzielił natomiast argumentów powódki podniesionych w treści apelacji.

W pierwszej kolejności Sąd Odwoławczy zwrócił uwagę, że dla oceny zasadności apelacji istotne są zarzuty naruszenia przez Sąd I instancji art. 233 k.p.c.. W apelacji pełnomocnik powódki zakwestionował bowiem przyjęte przez Sąd I instancji stanowisko, że powódka była pracownikiem (...) Biblioteki Publicznej w S., a nie pracownikiem Urzędu Gminy w S., które to ustalenie — w ocenie powódki — wynikało z wadliwej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

W pierwszej kolejności wskazać w tym aspekcie zatem należy, że zgodnie z art. 233 k.p.c., wiarygodność i moc dowodów Sąd ocenia według swego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (tak min. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27.09.2002 r., II CKN 817/00, LEX nr 56906). Zaakcentować jednocześnie trzeba, że zarzucenie naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów może polegać tylko na podważeniu podstaw tej oceny z wykazaniem, że jest ona rażąco wadliwa lub oczywiście błędna (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2004 roku, sygn. akt IV CK 274/03, LEX nr 164852). Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 7 czerwca 2006 roku, sygn. akt I ACa 1407/05, LEX nr 278415). W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając (tak Sąd Najwyższy m. in. w orzeczeniach z dnia: 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00, LEX nr 52753, 12 kwietnia 2001 r., II CKN 588/99, LEX nr 52347, 10 stycznia 2002 r., II CKN 572/99, LEX nr 53136). Na płaszczyźnie procesowej, skuteczność zarzutu dokonania przez Sąd I instancji błędnych ustaleń faktycznych, uzależniona jest od wykazania, iż Sąd ten wadliwie ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, a tym samym naruszył art. 233 § l k.p.c.

Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 kpc nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu apelującego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności wnoszący apelację powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając. Wymogów tych nie spełnia apelacja powódki, której uzasadnienie w zakresie omawianego zarzutu ogranicza się do ogólnej krytyki ustaleń faktycznych, na których oparte zostało zaskarżone orzeczenie.

Na gruncie poczynionych wyżej rozważań, stwierdzić trzeba, że powódka nie wykazała, aby Sąd I instancji naruszył powołany wyżej art. 233 k.p.c. Powódka, wskazując w apelacji na naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów prowadzące do uznania przez Sąd Rejonowy, że powódka była pracownikiem instytucji kultury, a nie pracownikiem samorządowym, o którym mowa w ustawie o pracownikach samorządowych nie przedstawiła żadnych argumentów, które mogłyby podważyć poczynione przez Sąd ustalenia, ani nie wskazała na jakiekolwiek niespójności w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego czy też uchybienia polegające na wnioskowaniu w sposób nie korespondujący z zasadami logiki, czy doświadczenia życiowego. Wskazać przy tym należy, że uzasadniając naruszenie przez Sąd I instancji art.233 k.p.c., wnosząca apelację zasadniczo powieliła zarzuty zgłaszane w toku postępowania przed sądem I instancji, z którymi to zarzutami, w sposób wyczerpujący i trafny, rozprawił się już Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. W uzasadnieniu wyroku, Sąd I instancji szczegółowo wytłumaczył m.in. dlaczego zgromadzony materiał dowodowy nie pozwolił na ustalenie, że powódka była pracownikiem Urzędu Gminy w S.. Przedstawiona przez powódkę wersja stanu faktycznego stanowiła w ocenie Sądu Okręgowego wyłącznie polemikę z ustaleniami poczynionymi przez Sąd Rejonowy. W tym miejscu wyjaśnić przy tym należy, że samo wskazanie, że Sąd inaczej niż powódka ocenił wskazywane przez nią okoliczności, nie stanowi dowodu, że ocena Sądu I instancji zawiera błędy logiczne, wewnętrzne sprzeczności lub jest niepełna.

Zdaniem Sądu Okręgowego chybione okazał się również zarzuty apelacji zmierzające do wykazania naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego, poprzez przyjęcie, że powódka była pracownikiem instytucji kultury, a zatem podstawę prawną wypłaty powódce odprawy emerytalnej stanowiły przepisy ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, a nie przepis art. 38 ust. 3 pkt 3 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych. Przede wszystkich chybione w tym zakresie okazały się zarzuty apelacje zmierzające do wykazania, że Biblioteka nie mogła zostać uznana za instytucję kultury, o której mowa w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. W tym zakresie powódka wskazała, że Biblioteka nie posiadała własnego majątku, środków trwałych, nie prowadziła samodzielnej gospodarki finansowej - była finansowana z budżetu gminy. Dodatkowo powódka podniosła, że jako kierownik Biblioteki była zatrudniona na podstawie umowy o pracę, a nie aktu powołania, tymczasem stosunek pracy z kierownikiem instytucji kultury jest nawiązywany na podstawie powołania. Tym samym w ocenie powódki nie można jej uznać za pracownika instytucji kultury. Zarzuty te Sąd Odwoławczy uznał za bezpodstawne.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy zwrócił zatem uwagę, że chybione okazały się argumenty powódki zmierzające do wykazania, że (...)Biblioteka Publiczna w S.nie jest instytucją kultury. Aktem prawnym regulującym zasady funkcjonowania podmiotów prowadzących działalność kulturalną polegającą na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury jest ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. W treści art. 9 ust. 1 ustawy wskazano, że jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statutowym. W art. 13 ust. 1 tejże ustawy wskazano, że instytucje kultury działają na podstawie aktu o ich utworzeniu oraz statutu nadanego przez organizatora. Z kolei w art. 14 ust. 1 i 3 ustawy wskazano, że instytucje kultury uzyskują osobowość prawną i mogą rozpocząć działalność z chwilą wpisu do rejestru prowadzonego przez organizatora. Instytucja kultury z urzędu podlega wpisowi do rejestru. Regulacja prawna, kształtująca w sposób jednoznaczny powołanie do życia jednostek kultury, ich status, funkcjonowanie oraz finansowanie (art. 9, 10, 11, 13, 14 i 27 ustawy z 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej), odnosi się przy tym wprost do bibliotek prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego. Mając na uwadze przytoczone przepisy Sąd Okręgowy podzielił ustalenia Sądu I instancji, że w analizowanym stanie faktycznym niewątpliwie należało uznać przedmiotową Bibliotekę za instytucję kultury. Z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, których wiarygodności żadna ze stron nie zakwestionowała wynika bowiem jednoznacznie, że (...)Biblioteka Publiczna w S.została utworzona na mocy uchwały Rady Gminy nr (...)z dnia 29 listopada 1994 r. W statucie Biblioteki wskazano, że działa ona m.in. na podstawie ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz że jest ona gminną jednostką organizacyjną kultury działającą w obrębie krajowej sieci bibliotecznej, której celem jest zaspokajanie i rozwijanie potrzeb czytelniczych społeczeństwa oraz upowszechnianie wiedzy i rozwój kultury. Biblioteka została wpisana do rejestru instytucji kultury i tym samym uzyskała osobowość prawną.

Powyższemu ustaleniu, zdaniem Sądu Odwoławczego nie przeczy wskazywany przez powódkę fakt, że biblioteka finansowana jest z budżetu gminy. W tym miejscu wskazać bowiem należy, że z treści art. 12 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej wprost wynika, że organizator (a zatem w analizowanym przypadku stosownie do treści art. 10 ustawy - gmina S.) zapewnia instytucji kultury środki niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności kulturalnej oraz do utrzymania obiektu, w którym ta działalność jest prowadzona. Na prowadzoną działalność instytucje kultury mogą zatem otrzymywać środki z budżetu gminy przeznaczone na pokrycie kosztów bieżącej działalności i zobowiązań. Bez znaczenia przy tym dla ustalenia czy dana jednostka jest instytucją kultury jest sposób finansowania przez gminę zadań z zakresu działalności kulturalnej (bezpośrednio z budżety gminy lub w formie dotacji). Metody finansowania przez gminę działalności kulturalnej podlegają ocenie wyłącznie w ramach kontroli prawidłowości prowadzenia przez gminę gospodarki finansowej. W tej sytuacji prawnej nie można podzielić poglądu skarżącej, zgodnie z którym finansowanie działalności Biblioteki bezpośrednio z budżetu gminy decyduje o tym, że Biblioteka nie jest odrębnym od gminy podmiotem prawa. Po wpisaniu do rejestru (...) Biblioteka Publiczna w S., jako osoba prawna stała się całkowicie odrębnym w stosunku do gminy podmiotem prawa, z własnym majątkiem, środkami trwałymi, przychodami oraz kosztami, samodzielnie gospodarującą w ramach posiadanych środków ( art. 27 ust. 1 i art. 28 ust. 1 ustawy). Przychodami są m.in. wpływy z prowadzonej działalności, środki otrzymane od osób trzecich oraz dotacje z budżetu (art. 28 ust. 1-3 cyt. ustawy).

Bez znaczenia dla ustalenia, iż (...) Biblioteka Publiczna w S.jest instytucją kultury pozostawała okoliczność, że powódka jako kierownik Biblioteki była zatrudniona na podstawie umowy o pracę, a nie aktu powołania, stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę, a nie w wyniku odwołania ze stanowiska. Sąd Okręgowy zwrócił zatem uwagę, że wprawdzie z treści art. 15 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej wynika, że nawiązanie stosunku pracy z dyrektorem instytucji kultury następuje w drodze powołania przez organizatora na czas określony. Okoliczność ta pozostawała jednak bez znaczenia w niniejszej sprawie. Sąd Odwoławczy zwrócił bowiem uwagę, że stosownie do brzmienia art. 41 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej instytucje i placówki upowszechniania kultury istniejące w dniu wejścia w życie ustawy, dla których organizatorem były podmioty określone w art. 8 i 9 (a więc ministrowie i kierownicy urzędów centralnych oraz jednostki samorządu terytorialnego) podlegają z urzędu wpisowi do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez właściwego organizatora, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, a pracownicy tych instytucji stają się pracownikami instytucji kultury. Mając na uwadze powyższe Sąd zwrócił uwagę, że powódka była zatrudniona w (...)Bibliotece Publicznej w S.na stanowisku kierownika nieprzerwanie od 1 grudnia 1967 r. do 30 września 2011 r. (...) Biblioteka w S.została wpisana do rejestru instytucji kultury i sztuki w województwie (...)prowadzonego przez Dyrektora Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w S.w grudniu 1984 r. (postanowienie z 29.06.1985 r. - k. 49), następnie po wejściu w życie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej ww. Biblioteka została również wpisana do Rejestru Instytucji Kultury prowadzonego przez Gminę. Tym samym skoro w dniu wejścia w życie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej powódka była już pracownikiem instytucji upowszechniania kultury dla której organizatorem była gmina stała się ona z mocy prawa z dniem wejścia w życie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej pracownikiem instytucji kultury w rozumieniu tejże ustawy. Bez znaczenia przy tym pozostaje okoliczność, że powódka była zatrudniona na stanowisku kierownika biblioteki a nie dyrektora biblioteki. Nazwa zajmowanego przez powódkę stanowiska była bowiem zgodna z nomenklaturą użytą w statucie Biblioteki. Mianowicie w statucie Biblioteki w § 10 wskazano bowiem, że na czele Biblioteki stoi kierownik, który kieruje jej działalnością, reprezentuje Bibliotekę na zewnątrz i jest za nią odpowiedzialny.

W ocenie Sądu Okręgowego powódka również bezzasadnie zaskarżonemu wyrokowi zarzuca naruszenie art. 3 KP. Naruszenie to miałoby - zdaniem wnoszącej apelację - polegać na w przyjęciu, iż pracodawcą powódki jest (...) Biblioteka Publiczna w S.. Powódka uzasadniając zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 3 k.p. ograniczyła się przy tym do sformułowania ogólnikowej tezy, że "pracodawcą w myśl aktualnie obowiązujących przepisów kodeksu pracy jest podmiot mogący wykonywać czynności w zakresie zatrudniania wobec pracownika", a w jej ocenie (...) Biblioteka Publiczna w S.nie prowadziła samodzielnej polityki kadrowej, w tym zakresie powódka podniosła, że jako kierownik tej biblioteki nie podejmowała decyzji dotyczących zatrudniania pracowników.

Mając na uwadze twierdzenia powódki, podkreślenia wymaga, że W rozumieniu przepisu art. 3 k.p. pracodawcą jest bowiem jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudnia ona pracowników. Przy czym dla uzyskania statusy pracodawcy wystarczające jest zatrudnianie chociażby jednego pracownika. Zatrudnienie to powinno mieć przy tym charakter autonomiczny w tym sensie, że konkretny podmiot występuje samodzielnie jako strona umowy o pracę lub innego aktu kreującego stosunek pracy, w ramach swych ustawowych, regulaminowych albo statutowych kompetencji. Mając na uwadze powyższe Sąd Odwoławczy zwrócił uwagę, że z ustaleń stanu faktycznego wynikało jednoznacznie, że (...)Biblioteka Publiczna w S.posiada status pracodawcy w rozumieniu cytowanego przepisu skoro zatrudniała jednego pracownika - powódkę. Umowa o pracę została przy tym zawarta pomiędzy powódką, a (...) Biblioteką Publiczną w S.(przed zmianą siedziby Gromadzką Biblioteką Publiczna w N.). Podanie o pracę powódka również kierowała do Biblioteki (dokumenty w aktach osobowych powódki). Przypisanie (...)Bibliotece Publicznej w S.statusu pracodawcy powódki nie może w ocenie Sądu Okręgowego - w świetle wspomnianych ustaleń faktycznych - budzić wątpliwości. Co więcej po wpisaniu do rejestru (...)Biblioteka Publiczna w S., jako osoba prawna jest całkowicie odrębnym w stosunku do gminy podmiotem prawa zdolnym do zatrudniania pracowników, a więc spełnia przesłanki określone w art. 3 KP. Sama okoliczność, że poza powódką nie zatrudniono w Bibliotece innych pracowników pozostawała bez znaczenia dla ustalenia, iż Biblioteka posiada status pracodawcy w rozumieniu przepisów kodeksu pracy. Status pracodawcy nie zależy bowiem od ilości zatrudnionych pracowników. Co więcej w ocenie Sądu, z treści statutu Biblioteki jednoznacznie wynikało, że powódka jako kierownik biblioteki miała potencjalną możliwość zatrudnienia pracownika. Jako kierownik biblioteki kierowała bowiem jej działalnością, reprezentowała bibliotekę na zewnątrz i była za nią odpowiedzialna. Wyłącznie w stosunku do stanowiska kierownika wskazano, że powołuje go i odwołuje zarząd gminy (§ 10 statutu). To, ze przez cały okres zatrudnienia powódki w (...)Bibliotece Publicznej w S.była ona jedynym jej pracownikiem wynikało nie z braku samodzielności kadrowej tego podmiotu, lecz wyłącznie z ograniczonych środków finansowych uniemożliwiających zatrudnienie kolejnej osoby.

Oceny tej nie tylko nie podważają, ale wręcz ją potwierdzają - wbrew mniemaniu apelującej - szczególne uregulowania art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (jednolity tekst: Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 ze zm.). Pierwszy z tych przepisów stanowi, że do zadań zarządu gminy należy między innymi zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, zaś z drugiego wynika, że kierownik urzędu gminy (wójt lub burmistrz) wykonuje w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych uprawnienia zwierzchnika służbowego. Przytoczone unormowania należy rozumieć w ten sposób, że za Bibliotekę, jako pracodawcę, działa przy zatrudnianiu i zwalnianiu jego kierownika (a więc powódki) Zarząd Gminy S., zaś Wójt jest jej służbowym przełożonym, czyli podmiotem realizującym dyrektywne kompetencje pracodawcy i uprawnionym w tych ramach do wydawania jej poleceń dotyczących pracy ( art. 100 § 1 KP). Innymi słowy, kwestię statusu Biblioteki jako pracodawcy powódki ( art. 3 KP) należy odróżniać od sprawy organów lub osób upoważnionych do dokonywania za tego pracodawcę czynności z zakresu jej stosunku pracy na stanowisku kierownika Biblioteki ( art. 3 ¹ KP). Zatrudnianie lub zwalnianie przez Zarząd Gminy, jak też podejmowanie innych decyzji kadrowych (np. w sprawie zmiany wysokości wynagrodzenia) w stosunku do kierownika Biblioteki przez Wójta Gminy nie jest więc - pomimo przekonania powódki - wyrazem pozostawania powódki w stosunku pracy z Urzędem Gminy w S.., tylko wyrazem realizowania przez te podmioty kompetencji Biblioteki jako samodzielnego pracodawcy w rozumieniu art. 3 KP. Status pracodawcy w rozumieniu art. 3 k.p. ma zatem każda jednostka zatrudniająca pracowników (na podstawie aktów będących podstawą stosunku pracy: umów o pracę i in.). Jest pracodawcą także dla kierownika tej jednostki, chociaż jego zatrudnienie i zwolnienie oraz ustalenie mu wynagrodzenia należy do innego organu, któremu podlega ta jednostka. Na przykład dla kierownika gminnego ośrodka pomocy społecznej pracodawcą jest ten ośrodek, mimo że jego zatrudnienie i zwolnienie należy do rady gminy, a wójt (burmistrz) mogą mu wydawać polecenia dotyczące pracy (wyrok SN z dnia 20 października 1998 r., I PKN 390/98, OSP 2000, z. 7-8, poz. 105, z glosą R. Szarka). Analogiczna sytuacja miała miejsce w analizowanym postępowaniu, powódka była zatrudniona jako kierownik samorządowej instytucji kultury - (...) Biblioteki Publicznej, lecz kwestie dotyczące jej zatrudnienia (kwestie finansowe, zwolnienie) należały do Wójta Gminy. Z kolei z wyroku z dnia 11 września 1998 r., II UKN 196/98, OSNAPiUS 1999, nr 18, poz. 589, wynika, że szkoły podstawowe prowadzone przez gminy są pracodawcami dla zatrudnionych w nich nauczycieli i innych pracowników. Wobec pracowników za tego rodzaju zobowiązania pracodawców odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa lub gmina.

Na zakończenie wskazać należy, że nie uszło uwadze Sądu Okręgowego, że po ustaniu zatrudnienia powódka otrzymała świadectwo pracy, w którym jako pracodawcę wskazano Urząd Gminy w S.. W tym miejscu podkreślenia zatem wymaga, że stwierdzenie w tym przedmiocie miało charakter wiążącego i nie podlegało kontroli sądu. Świadectwo pracy nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Sąd nie mógł zatem dokonać ustaleń opartych na dokumencie zawierającym dane, które okazały się niezgodne z prawdą.

Reasumując w analizowanym postępowaniu podzielić należało ustalenia Sadu I instancji, że pracodawcą powódki była (...) Biblioteka Publiczna w S., a nie Urząd Gminy w S., a w konsekwencji przyjęcie, że powódka była pracownikiem instytucji kultury, zatem podstawę prawną wypłaty powódce odprawy emerytalnej był przepis art. 31c ust. 1 pkt 3 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, a nie przepis art. 38 ust. 3 pkt 3 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych. Przepisy zawarte w tej ustawie z 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej stanowią lex specialis w stosunku do przepisów znajdujących się w ustawie o pracownikach samorzadowych, a zatem wyłączają stosowanie tych ostatnich co do pracowników instytucji kultury w zakresie, w jakim kwestie pracownicze są regulowana tymi pierwszymi przepisami. Regulacje zawarte w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej dotyczące świadczeń należnych pracownikom instytucji kultury mają charakter kompletny i wyczerpujący. W art. 31c ust. 1 wskazano, że pracownikowi instytucji kultury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje jednorazowa odprawa pieniężna w wysokości:

1) jednomiesięcznego wynagrodzenia - jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 15 lat,

2) dwumiesięcznego wynagrodzenia - jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat,

3) trzymiesięcznego wynagrodzenia - jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 20 lat.

Wobec powyższego, skoro niesporne było, że powódka otrzymała już odprawę emerytalną w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, powództwo o zapłatę w stosunku do (...) Biblioteki Publicznej w S.okazało się bezzasadne. Powództwo o zapłatę skierowane do Urzędu Gminy w S.okazało się bezpodstawne z uwagi na ustalenie, że powódka nie była pracownikiem samorządowym zatrudnionym w tym Urzędzie, a zatem nie przysługiwało jej prawo do odprawy emerytalnej w wysokości wskazanej w art. 38 ust. 3 pkt 3 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych.

Mając powyższe na względzie – w oparciu o treść art. 385 1 k.p.c. – Sąd Odwoławczy oddalił apelację.

W punkcie II wyroku przyznano pozwanemu Urzędowi Gminy w S. od powódki kwotę 450 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w II instancji. O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł w oparciu o treść art. 98 § 1 oraz art. 99 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 11 ust. 1 pkt 2 w zw z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu - Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) Stosownie do treści § 11. ust. 1 pkt 2 rozporządzenia stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu prawa pracy o wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż wymienione w pkt 4 - 75% stawki obliczonej na podstawie § 6 od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy. Wartość przedmiotu sporu wynosiła 8052 zł. W związku z tym, na podstawie § 6 rozporządzenia zastosowanie ma stawka z pkt 4 w wysokości 1200 zł Z kolei na podstawie § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia należy ją pomniejszyć do wysokości 75% tej stawki, czyli do kwoty 900 zł. Następnie na podstawie § 12 tego rozporządzenia należało zasądzić 50% tej stawki, czyli kwotę 450 zł, albowiem pełnomocnik pozwanego Urzędu Gminy w S. prowadził przedmiotową sprawę przez Sądem pierwszej instancji.

Na zakończenie Sąd wskazuje, że wydał postanowienie w sprawie uzupełnienia wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 maja 2013 r. w sprawie VI Pa 38/13, w ten sposób, że w punkcie III zasądzić od powódki M. K.na rzecz (...)Biblioteki Publicznej w S.kwotę 450 (czterystu pięćdziesięciu) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w drugiej instancji. Sąd wziął pod uwagę, że wyrok ten nie zawierał rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów postępowania należnych (...)Biblioteki Publicznej w S., pomimo zgłoszenia przez pozwaną żądania zwrotu kosztów w tym zakresie. Pismem z dnia 5 czerwca 2013 r. (data wpływu do Sądu 7 czerwca 2013 r.) (...) Biblioteka Publiczna w S.reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika wniosła o uzupełnienie powyższego wyroku, domagając się zasądzenia na jej rzecz od powódki zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w drugiej instancji.