Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

A. P. został skazany prawomocnymi wyrokami:

2.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 21 kwietnia 2008 roku w sprawie X K 363/08 za przestępstwo z art. 178a § 1 kk popełnione w dniu 8 marca 2008 roku na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres 2 lat, świadczenie pieniężne w kwocie 200 złotych, zakaz prowadzenie pojazdów mechanicznych na okres 2 lat, po czym na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 3.03.2010 roku w sprawie IX Ko 251/10 zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności;

3.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 7 kwietnia 2009 roku w sprawie X K 113/09 za przestępstwo z art. 244 kk popełnione w dniu 12.01.2009 roku na karę 80 stawek dziennych grzywny każda po 10 złotych, która została wykonana w dniu 13 kwietnia 2010 roku;

4.  wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 10 czerwca 2009 roku w sprawie X K 405/09 za ciąg przestępstw z art. 62 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony w dniu 28 lutego 2009 roku na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres 5 lat, karę 50 stawek dziennych grzywny każda po 10 złotych;

5.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 16 marca 2010 roku w sprawie VIII K 366/10:

I. za przestępstwo z art. 56 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 kk i art. 65 kk popełnione w marcu 2009 roku na karę 1 roku pozbawienia wolności i karę 100 stawek grzywny każda po 50 złotych;

II. za przestępstwo z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 kk i art. 65 kk popełnione w bliżej nieustalonym czasie 2007 roku na karę 1 roku pozbawienia wolności i karę 100 stawek grzywny każda po 50 złotych;

III. za ciąg przestępstw z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 kk i art. 65 kk popełniony w okresie od początku do końca 2008 roku na karę 1 roku pozbawienia wolności i karę 100 stawek grzywny każda po 50 złotych;

IV. za przestępstwo z art. 57 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w kwietniu 2009 roku na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności;

VI. za przestępstwo z art. 62 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w dniu 18 maja 2009 roku na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności –

Przy czym kary opisane w pkt I-IV połączono i orzeczono karę łączną 1 roku pozbawienia wolności i karę 100 stawek grzywny każda po 50 złotych, na poczet której zaliczono okres tymczasowego aresztowania od dnia 18 maja 2009 roku do 16 marca 2010 roku.

Dowody:

- odpisy orzeczeń k. 37-54,

- akta spraw X K 363/08, X K 113/09, X K 405/09 i VIII K 366/10,

- karta karna k. 140,

- opinia o skazanym k. 141-142,

- odpis postanowienia k. 144a,

- inf. o wykonaniu grzywny k. 145 (oraz akta VIII K 366/10 i X K 113/09).

Po pierwsze należy podkreślić, że ze względu na treść art. 19 ust. 1 ustawy z 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, który mówi, że przepisów rozdziału IX ustawy kodeks karny, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, Sąd był zmuszony do zastosowania względem skazanego przepisy kodeksu karnego o karze łącznej w brzmieniu sprzed 1 lipca 2015 roku. Te z kolei wskazywały, że wydaniu wyroku łącznego nie stoi na przeszkodzie, że poszczególne kary wymierzone za zbiegające się przestępstwa, lub należące do ciągu przestępstw zostały już w całości lub w części wykonane (art. 92 kk).

Po drugie należy wskazać, że skazanie wyrokiem opisanym wyżej w punkcie 3 (X K 405/09) nie uległo zatarciu, gdyż okres 6 miesięcy od upływu okresu próby, który według przepisów obowiązujących przed 1 lipca 2015 roku skutkował zatarciem skazania, upłynął już pod rządami kodeksu karnego, który uzależnia zatarcie skazania od braku przesłanek z art. 108 kk. Okres ten upływał w dniu 24 września 2015 roku, a przestępstwa objęte tym wyrokiem i wyrokiem opisanym wyżej w punkcie 4 (VIII K 366/10) pozostawały w zbiegu realnym. Konstatacja o braku zatarcia skazania wynika z art. 21 ustawy z 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, o której już wyżej. Mimo takiego wniosku Sąd stanął na stanowisku, że branie pod uwagę skazania wyrokiem w sprawie X K 405/09 (co skutkowałoby „zdjęciem” zawieszenia) byłoby sprzeczne z wykładnią systemową przepisów o zarządzeniu wykonania kary w kontekście przepisów o możliwości, czy też konieczności orzeczenia kary łącznej bezwzględnej, nawet jeśli któraś z kar podlegających łączeniu jest karą z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Wszak przepis art. 75§4 kk, także w aktualnym brzmieniu, pozwala zarządzić wykonanie kary nie później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Trudno przypuszczać aby racjonalny ustawodawca konstruując przepisy o zatarciu skazania w wypadku kary warunkowo zawieszonej dążył do tego aby tylko i wyłącznie wyrokiem łącznym można było „zdjąć” zawieszenie wiele, wiele lat po upływie okresu próby, gdyż skazanie nie uległo zatarciu. Dodatkowym argumentem na nie branie pod uwagę przy orzeczeniu kary łącznej skazania wyrokiem w sprawie X K 405/09 jest fakt, że art. 89 § 1a został dodany przez art. 1 pkt 19 lit. b) ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. (Dz.U.2009.206.1589) zmieniającej ustawę kodeks karny z dniem 8 czerwca 2010 r., a więc po popełnieniu przestępstwa objętego tym wyrokiem jednostkowym, a nawet po skazaniu. W tym kontekście w grę musiałby wejść art. 4§1 kk. Co więcej apelację od wyroku SR w Toruniu z dnia 25 lutego 2016 roku (k. 79-80) wniósł wyłącznie obrońca skazanego, tak więc do cały niniejszego wyroku łącznego zastosowanie ma art. 443 kpk.

Warunki do orzeczenia kary łącznej określał art. 85 kk. Przepis ten stanowił, że jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, Sąd orzeka karę łączną. Jak zostało to wyjaśnione w orzecznictwie, zawarty w art. 85 k.k. zwrot „zanim zapadł pierwszy wyrok" odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstwa, zaś spójnik „zanim” jasno określa sekwencję zdarzeń, jakie muszą po sobie nastąpić, aby spełnić dyspozycję przepisu: przestępstwa muszą być popełnione wcześniej, niż zapadł wyrok, „pierwszy, chociażby nieprawomocny". Użycie zaimka „tych” w wyrażeniu, że karę łączną można orzec jedynie wobec „tych przestępstw", jednoznacznie powołuje wskazaną w pierwszej części przepisu kategorię obiektywną: „te" dwa /lub więcej/ przestępstwa, które zostały popełnione zanim zapadł pierwszy wyrok. Nie „te”, które w określonej konfiguracji mogą stworzyć stan nieprzegrodzenia ich jakimkolwiek wyrokiem, ale „te”, które obiektywnie zostały popełnione zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny. Konkretne przestępstwa nie pozostają w zbiegu realnym, dlatego że wytworzył się akurat taki a nie inny układ procesowy, ale dlatego że to sprawca podjął przestępcze działania w określonych warunkach, wiedząc przecież, czy zapadł już wobec niego wyrok, czy też nie (uch. SN (7) z dnia 25 lutego 2005 r., I KZP 36/04, OSNKW 2005 roku, Nr 2, poz. 13). Z przepisu art. 85 kk, jak i pozostałych o karze łącznej wynika także karę grzywny można połączyć wyłącznie z karą grzywny.

Granice kary łącznej określa art. 86§1 kk. Zgodnie z jego treścią, Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa (zasada absorpcji) poprzez orzeczenie jako kary łącznej kary w wymiarze powyżej najwyższej z wymierzonych kar jednostkowych, a poniżej sumy tych kar (zasada asperacji) do sumy tych kar (zasada kumulacji).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wystarczy powiedzieć, że chronologia dat wyroków i dat popełnienia przestępstw, a także rodzajów orzeczonych kar nakazywała Sądowi połączenie kar pozbawienia wolności orzeczonych wyrokami opisanymi wyżej w punktach 1 i 4 II i m.in. ze względu na treść art. 443 kpk orzeczenia kary łącznej na zasadzie absorbcji, a więc 1 roku pozbawienia wolności. Fakt, że w wyniku takiego rozstrzygnięcia skazany będzie miał do wykonania „dodatkowe”, w stosunku do jego sytuacji sprzed wydania wyroku łącznego, 4 miesiące pozbawienia wolności nie stoi w sprzeczności z celami instytucji wyroku łącznego. Nie ma on prowadzić do polepszenia, a nawet do niepogarszania sytuacji skazanego, co już od dawna wynikało z przepisów kodeksu karnego (vide np. art. 88 kk) i zostało przesądzone w doktrynie i orzecznictwie. Konkludując brak jest jakichkolwiek podstaw pranych do umorzenia postępowania o wydanie wyroku łącznego z tej tylko przyczyny, że orzeczona kara łączna pogarsza sytuację skazanego – wszak warunki do wydania wyroku łącznego zachodzą (vide art. 572 kpk). Jak już wspomniano wyżej połączenie grzywny orzeczonej wyrokiem opisanym wyżej w punkcie 4 II z karą pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem opisanym wyżej w punkcie 1 było niedopuszczalne z mocy ustawy, stąd ta grzywna (100 stawek po 50 zł.) uległa niejako reaktywacji, aczkolwiek skazany uiścił już grzywnę (łączną) orzeczoną wyrokiem opisanym wyżej w punkcie 4 (VIII K 366/10), stąd należało uznać, że kara ta nie podlega już wykonaniu.

Kolejnym chronologicznie wyrokiem był wyrok opisany wyżej w punkcie 2, którym A. P. został skazany na karę samoistnej grzywny. W związku z tym Sąd musiał połączyć, przy zachowaniu przesłanek z art. 85 kk, skazanemu tę karę z karami grzywny orzeczonymi wyrokiem opisanym wyżej w punkcie 4, a konkretnie z karami orzeczonymi za przestępstwa opisane wyżej w punktach 4 I i 4 III. W tym układzie także zastosowano zasadę absorbcji i wymierzono skazanemu karę łączną 100 stawek dziennych po 50 złotych każda (art. 443 kpk). Skazany przebywa już na wolności i ma pełną możliwość zarobkowania. Wykonano już grzywnę 80 stawek po 10 złotych orzeczoną wspomnianym wyrokiem (X K 113/09), stąd do wykonania została skazanemu do wykonania grzywna w kwocie 4 200 złotych (84 stawek po 50 złotych).

Mając na uwadze powyższe do połączenia pozostały kary jednostkowe pozbawienia wolności orzeczone wyrokiem opisanym wyżej w punktach 4 I, 4 III, 4 IV i 4 V, bowiem orzeczona tymże wyrokiem kara łączna pozbawienia wolności uległa rozwiązaniu w wyniku rozstrzygnięcia o karze łącznej zamieszczonego w punkcie I sentencji niniejszego wyroku łącznego i opisanego wyżej. W tym przypadku również zastosowano zasadę absorbcji z powodów, o których wyżej i wymierzono skazanemu karę łączną 1 roku pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres tymczasowego aresztowania i okres odbytej już kary w sprawie VIII K 366/10. Spowodowało to, że karę łączną pozbawienia wolności należało uznać za wykonaną w całości.

Na koniec należy podkreślić, o czym zresztą już wspominano, że niniejszy wyrok łączny zapadł przy uwzględnieniu zasad zakazu reformationis in peius. Uchylony do ponownego rozpoznania wyrok łączny w sprawie VIII K 1009/15 rodził dla skazanego takie same skutki ja niniejszy. Orzeczono nim dwie kary łączne pozbawienia wolności w wymiarze po jednym roku i dwie kary łączne grzywny w wymiarze po 100 stawek dziennych, przyjmując jedną stawkę w wysokości 50 złotych.

O wydatkach orzeczono w myśl art. 624§1 kpk.