Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w. T. III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Piotr Kawecki

Protokolant stażysta Monika Smolarek

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2016 r. w. T.

sprawy z powództwa: M. K. (1)

przeciwko: M. K. (2)

o ustanowienie rozdzielności majątkowej

I.  ustanawia z dniem 1 kwietnia 2015r. rozdzielność majątkową małżeńską między M. K. (1) i M. K. (2), którzy od dnia 25 grudnia 2003r. pozostają w związku małżeńskim, dla którego w Urzędzie Stanu Cywilnego w K. wydano akt małżeństwa o numerze (...);

II.  zasądza od pozwanej M. K. (2) na rzecz powoda M. K. (1) kwotę 567,00 złotych (pięćset sześćdziesiąt siedem złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt III RC 1079/15

UZASADNIENIE

Powód M. K. (1) w dniu 18 listopada 2015r. wniósł pozew domagając się – po sprecyzowaniu stanowiska w piśmie procesowym z dnia 18 marca 2016 r. – ustanowienia rozdzielności majątkowej między nim a pozwaną M. K. (2) z dniem 1 kwietnia 2015r. oraz o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesowych według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że strony zawarły związek małżeński w dniu 25 grudnia 2003 r. Nigdy nie zawierały umów majątkowych małżeńskich. Powód jest z zawodu (...) ponadto wykonuje pracę zarobkową w (...) S.A. jako (...). Pozwana z zawodu jest (...) zatrudnioną w (...) sp. z o.o. na stanowisku magazyniera z wynagrodzeniem ok. (...) zł netto miesięcznie. Od 1 kwietnia 2015 r. strony pozostają w faktycznej separacji. Tego dnia powód wyprowadził się z mieszkania, w którym do chwili obecnej zamieszkuje pozwana z dziećmi stron. Powód od tego czasu nie ma możliwości sprawowania nadzoru nad majątkiem wspólnym stron.

Powód wskazał, że przed Sądem Okręgowym w. T., w sprawie o sygn.. akt (...) toczy się obecnie postępowanie o rozwód między stronami. Dodatkowo 17 kwietnia 2015 r. pozwana bez wiedzy i akceptacji powoda zaciągnęła kredyt gotówkowy na kwotę (...) zł nie mówiąc o nim powodowi. Powód o fakcie zaciągnięcia kredytu dowiedział się dopiero podczas rozprawy rozwodowej w dniu 23 września 2015 r. Dodatkowo pozwana bez wiedzy i zgody powoda przystąpiła do sprzedaży samochodu osobowego, który wchodził w skład majątku wspólnego stron.

W odpowiedzi na pozew z dnia 17 lutego 2016 r. pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu wskazała, że powód wyprowadził się ze wspólnego mieszkania 1 kwietnia 2015 r. do innej kobiety. W chwili wyprowadzenia się powoda z domu pozwana pozostała bez środków do życia. Wbrew twierdzeniom powoda może on korzystać z mieszkania albowiem dysponuje kluczami do niego a decyzja o wyprowadzce była jego jednostronną decyzją. Powód pracuje od 6 lat w firmie (...).

Pozwana podkreśliła, że pożyczka na kwotę (...) zł została zaciągnięta za zgodą powoda, wręcz był to jego pomysł. Miało to miejsce w 2014 r. i pożyczka ta została spłacona przez powoda jeszcze przed jego wyprowadzką z domu. Pozwana wskazywała, że zawarta przez nią umowa sprzedaży samochodu osobowego nie była czynnością przekraczającą zwykły zarząd majątkiem oraz, że informowała powoda o zamiarze sprzedaży samochodu już w kwietniu 2015r., a powód nie zgłaszał żadnego sprzeciwu wobec zgłaszanego zamiaru sprzedaży pojazdu. Sprzedaż tego pojazdu była uzasadniona koniecznością spłaty pożyczek zaciągniętych u matki pozwanej D. S. oraz zapewnienia środków na pierwszą komunię syna stron, na życie rodziny, opłacenie rachunków, zakup żywności i innych przedmiotów pierwszej potrzeby, albowiem pozwany opuszczając dom nie pozostawił żadnych środków na utrzymanie rodziny. Pozwana wskazała, że także powód sprzedał samochód osobowy wchodzący w skład majątku wspólnego stron bez żadnej wiedzy pozwanej i bez wyjaśnienia na co przeznaczył środki z tej sprzedaży uzyskane. Pozwana o fakcie sprzedaży tego pojazdu dowiedziała się z portalu internetowego (...)

W toku postępowania powód podtrzymał swoje stanowisko.

Na rozprawie w dniu 7 grudnia 2016 r. pozwana zmodyfikowała dotychczasowe stanowisko i wniosła o ustanowienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej z dniem 30 listopada 2016 r.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód M. K. (1) i pozwana M. K. (2) zawarli związek małżeński w dniu 25 grudnia 2003r. w K.. W ich małżeństwie obowiązuje ustrój wspólności majątkowej.

/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:

odpis skrócony aktu małżeństwa – k.6/

Strony zamieszkiwały wspólnie w mieszkaniu przy ul. (...) w T., które stanowiło ich współwłasność. Na jego zakup strony zaciągnęły kredyt hipoteczny.

/dowód: przesłuchanie powoda – k. 338-340,

przesłuchanie pozwanej – k. 355v.-356v./

Powód M. K. (1) ma obecnie (...) lat. Jest (...)Pracuje w C. w T. i zarabia ok. (...) zł miesięcznie. Obecnie przebywa na misji w A. i oprócz wynagrodzenia otrzymuje dziennie (...) dolarów diety.

Powód wyprowadził się ze wspólnego mieszkania stron 1 kwietnia 2015r. Po wyprowadzce wynajął mieszkanie przy ul. (...) za kwotę 600 zł odstępnego.

W toku sprawy rozwodowej, we wrześniu 2015r., dowiedział się, że po jego wyprowadzce pozwana bez jego wiedzy i zgody zaciągnęła kredyt na kwotę (...) zł oraz sprzedała wspólny samochód a także, że nie spłaca wspólnie zaciągniętego na zakup mieszkania kredytu hipotecznego. Obecnie to powód spłaca raty kredytu hipotecznego.

Od kwietnia do lipca 2015 r. opłacał również koszty związane z utrzymaniem mieszkania przy ul. (...), opłacał też ubezpieczenie pozwanej.

Przed wyprowadzką z mieszkania zdarzały się sytuacje, że powód nie wiedział na co pozwana wydaje pieniądze. Od czasu wyprowadzki nie ma on wiedzy na temat tego, w jaki sposób M. K. (2) dysponuje majątkiem wspólnym i pieniędzmi.

Od momentu wyprowadzenia się powód nie korzysta ze wspólnego mieszkania stron, przychodzi do niego jedynie odwiedzać dzieci. Od czasu wyprowadzki nie utrzymuje również osobistych kontaktów z pozwaną.

Powód nie ma dostępu do konta bankowego żony.

M. K. (1) bez zgody i wiedzy żony po dniu 1 kwietnia 2015r. zaciągnął samodzielnie trzy kredyty bankowe a także pożyczał pieniądze od osób prywatnych, m.in. (...)zł od M. W..

Pozostaje w związku nieformalnym z M. W., z którą zamierza prowadzić wspólne gospodarstwo domowe.

Po wyprowadzeniu się ze wspólnego mieszkania sprzedał użytkowany przez siebie samochód V. (...) bez zgody i wiedzy żony za kwotę(...)zł.

/dowód: przesłuchanie powoda – k. 338-340,

przesłuchanie pozwanej – k. 355v.-356v.

zeznania świadka K. W. – k. 344-345

pismo (...) (...) – k. 342

dokumentacja z akt sprawy (...)SO w. T. – k. 71-321/

Pozwana M. K. (2) ma obecnie (...)lat. Pracuje w (...) sp. z o.o. z wynagrodzeniem ok. (...) zł netto miesięcznie. Na mocy postanowienia o zabezpieczeniu wydanego w toku sprawy rozwodowej otrzymuje od pozwanego alimenty na rzecz dwóch synów w łącznej kwocie 1600 zł miesięcznie oraz 400 zł miesięcznie tytułem zaspokojenia potrzeb rodziny.

Po wyprowadzce powoda M. K. (2) wymieniła zamki w drzwiach wspólnego mieszkania i nie przekazała kluczy powodowi. Zmieniła również numer konta bankowego w Urzędzie Skarbowym bez wiedzy powoda i samowolnie przejęła cały zwrot podatku.

Pozwana w dniu 30 maja 2015r. podpisała umowę przedwstępną sprzedaży użytkowanego przez siebie samochodu marki O. (...) o nr rej. (...) za kwotę(...) zł, z czego kwotę (...)zł otrzymała w dniu podpisania umowy, kwotę (...)zł otrzymała w lutym 2016r. Środki ze sprzedaży przeznaczyła na utrzymanie siebie i dzieci.

W lipcu 2015 r. pozwana zaciągnęła bez wiedzy i zgody powoda kredyt w (...) A. na kwotę (...) zł. Kwotę uzyskaną w ten sposób przeznaczyła na spłatę pożyczki zaciągniętej u matki, uregulowanie kosztów poniesionych na pierwszą komunię syna, na utrzymanie siebie i dzieci.

/dowód: przesłuchanie powoda – k. 338-340,

przesłuchanie pozwanej – k. 355v.-356v.

zeznania świadka K. W. – k. 344-345

pismo (...) A. – k. 342

dokumentacja z akt sprawy (...) SO w. T. – k. 229-230, 71-321/

Powód i pozwana od czasu wyprowadzki powoda z mieszkania przy ul. (...), tj. od 1 kwietnia 2015r. prowadzą osobne gospodarstwa domowe i nie maja ze sobą kontaktu. Powód i pozwana nie informują się o podejmowanych decyzjach finansowych.

Od kwietnia 2015r. strony samodzielnie dysponowały swoimi dochodami i podejmowały decyzje finansowe, nie informowały się w tym zakresie. Nie uzgadniały ze sobą żadnych wydatków, nie konsultowały się w sprawach jakichkolwiek zakupów. Po wyprowadzce powoda strony nie zaciągały razem kredytów oraz innych wspólnych zobowiązań, nie informowały się również wzajemnie o podejmowanych samodzielnie decyzjach w tym zakresie.

Obecnie toczy się między stronami sprawa o rozwód.

/dowód: przesłuchanie powoda – k. 338-340,

przesłuchanie pozwane – k. 355v.-356v.

dokumentacja z akt sprawy (...) SO w. T. – k. 71-321/

Sąd zważył, co następuje:

Przedstawiony stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z przesłuchania stron i z zeznań świadka K. W. oraz z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy.

Sąd uznał za wiarygodne dowody w postaci dokumentów, albowiem nie było podstaw do ich podważenia. Strony również nie kwestionowały ich wiarygodności i autentyczności.

Zgodnie z art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne zawarte w pozwie, pismach procesowych złożonych w sprawie, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły, w odpowiednim zakresie, potwierdzenie w pozostałym materiale procesowym.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka K. W. przesłuchanej na okoliczność związaną z zaciąganiem zobowiązań przez strony w jednostce w której świadek pracuje i okoliczności z tym związanych, albowiem jej zeznania były rzeczowe, spójne i logiczne oraz zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Sąd uznał również co do zasady za wiarygodne zeznania stron – zwłaszcza w zakresie, w jakim potwierdzone zostały przez zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków. Zeznania te były logiczne, rzeczowe i wewnętrznie spójne. Wiele okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a zatem dotyczących pozostawania w faktycznej separacji oraz braku wspólnego gospodarowania i podejmowania decyzji finansowych, było przy tym bezspornych między stronami.

W zasadzie jedyną różnicę stanowiła subiektywna ocena pewnych faktów, strony interpretowały je z własnego punktu widzenia.

Sąd miał na uwadze, że strony starały się w sposób jak najbardziej dla siebie korzystny przedstawić okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Strony zawarły związek małżeński dnia 25 grudnia 2003r. W myśl art. 31 § 1 kro, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Nie ulega wątpliwości, że między stronami od dnia 25 grudnia 2003r. istniała wspólność ustawowa, której strony nie ograniczyły ani nie wyłączyły w drodze umowy zawartej przed czy w czasie trwania małżeństwa.

Bezspornym jest również, że 1 kwietnia 2015r. powód wyprowadził się ze wspólnego miejsca zamieszkania stron i od tego dnia strony mieszkały osobno.

Stosownie do art. 52 § 1 kro, z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.

Art. 52 § 2 kro stanowi natomiast, że rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Z zeznań stron wynika, że od 1 kwietnia 2015r. powód i pozwana żyli w faktycznej separacji. Pozwana pozostała w mieszkaniu przy ul. (...) tj. w miejscu ich dotychczasowego zamieszkania, natomiast powód wynajął mieszkanie przy ul. (...).

W sprawie zostało również ustalone, że strony od czasu rozstania prowadziły oddzielne gospodarstwa domowe. Samodzielnie dysponowały swoimi dochodami, nie konsultując ze sobą żadnych wydatków. Nie uzgadniały ze sobą żadnych ważnych decyzji finansowych, nie zaciągały wspólnie kredytów ani innych zobowiązań. Nie ulega zatem wątpliwości, że zarówno powód, jak i pozwana od chwili zamieszkania osobno żyli na własny rachunek.

Strony same podejmowały decyzje w sprawach finansowych, nie informując się o nich.

W ocenie Sądu zeznania nie tylko powoda, ale również pozwanej świadczyły o tym, że strony od momentu rozstania nie współudziały w zarządzie majątkiem wspólnym. Każda z nich żyła na własny rachunek.

Przesłanką zastosowania art. 52 § 1 kro może być trwałe zerwanie wszelkich stosunków majątkowych oraz brak możliwości podejmowania wspólnych decyzji gospodarczych, będące konsekwencją uprzedniego ustania więzi rodzinnoprawnych między małżonkami i co za tym idzie powstania trwałego stanu separacji faktycznej (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14.01.2005 r. w sprawie III CK 112/04).

Należy zauważyć, iż w świetle art. 52 § 2 kro już sam fakt życia w rozłączeniu może uzasadniać orzeczenie przez sąd rozdzielności majątkowej z datą wsteczną. Niewątpliwie fakt ten miał miejsce w przedmiotowej sprawie. Należy przy tym podkreślić, iż wymieniony przepis nie wymaga jednoczesnego spełnienia obu warunków, tj. zaistnienia wyjątkowych wypadków i życia w rozłączeniu, tylko używa sformułowania „w szczególności”. Życie w rozłączeniu jest zatem jedyną szczególną przesłanką wskazaną przez samego ustawodawcę, która uzasadnia ustanowienie rozdzielności między małżonkami z datą wsteczną.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynikało, że od 1 kwietnia 2015r. strony mieszkały osobno prowadząc odrębne gospodarstwa domowe, strony w ogóle się ze sobą nie kontaktowały. Od tego czasu strony nie współdziałają w zarządzie majątkiem wspólnym. Strony są ze sobą skłócone, każda ze stron podejmuje decyzje finansowe, ale i majątkowe samodzielnie nie pytając drugiej o zgodę. Wspólne zarzadzanie majątkiem przez strony od dnia 1 kwietnia 2015r. nie było i nie jest możliwe. Separacja stron ma charakter trwały, obie strony w sprawie rozwodowej domagają się orzeczenia winy za rozkład pożycia małżeńskiego swojego przeciwnika, nie są w stanie wypracować wspólnie jakiejkolwiek decyzji.

Zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej z wcześniejszą datą, nawet poprzedzającą dzień wytoczenia powództwa, nie budzi zastrzeżeń właściwie tylko wtedy, gdy powodem zniesienia jest separacja faktyczna małżonków. Według utrwalonego, tak w piśmiennictwie, jak i orzecznictwie sądowym poglądu, ważnym powodem do zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej jest bowiem separacja faktyczna małżonków uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym (por.: wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 28.10.1997 r. w sprawie I CKN 238/97, z dnia 13.05.1997 r. w sprawie III CKN 51/97, z dnia 13.01.2000 r. w sprawie II CKN 1070/98, z dnia 29.03.2000 r. w sprawie I CKN 542/98, z dnia 20.06.2000 r. w sprawie III CKN 287/00, z dnia 12.09.2000 r. w sprawie III CKN 373/99, z dnia 7.12.2000 r. w sprawie II CKN 401/00, z dnia 8.05.2003 r. w sprawie II CKN 78/01, z dnia 4.06.2004 r. w sprawie III CK 126/03, z dnia 4.11.2004 r. w sprawie V CK 215/04, z dnia 11.12.2008 r. w sprawie II CSK 371/08). W ocenie Sądu z taką sytuacją mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie. Ustalone w toku postępowania sądowego i przytoczone okoliczności - separacja małżonków, brak prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego, podejmowania decyzji w spawach finansowych, uzasadniały przyjęcie daty 1 kwietnia 2015r. określającej moment, kiedy zaistniały ważne powody w rozumieniu przepisu art. 52 § 1 i § 2 kro.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 31.01.2003 r., IV CKN 1710/00, stwierdził, że dobro rodziny jest celem ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej, bowiem ten ustrój zapewnia jej ustabilizowaną bazę materialną i najpełniej realizuje zasadę równych praw obojga małżonków w dziedzinie stosunków majątkowych, stanowiących materialną podstawę funkcjonowania rodziny. Nie znaczy to jednak, że ze względu na dobro rodziny ustrój ten powinien być utrzymywany bez względu na stan aktualnie istniejącej sytuacji majątkowej pomiędzy małżonkami. Separacja małżonków uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym stwarza bowiem z reguły zagrożenie interesów majątkowych jednego lub nawet obojga małżonków. Podstawową zatem kwestią jest to, czy wiążąca strony wspólność majątkowa stanowi ustabilizowaną bazę materialną rodziny, a więc czy spełnia funkcję leżącą u podstaw jej powołania.

Za ważny powód uzasadniający zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami uważa się wytworzenie przez jednego z nich takiej sytuacji, w której dalsze trwanie wspólności zagraża interesom drugiego małżonka i dobru rodziny, co będzie mieć miejsce zwłaszcza wówczas, gdy jeden z małżonków trwoni wspólny dorobek lub wykazuje zupełną niegospodarność. (wyrok SN z 10.02.1997r., I CKN 70/96)

Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie, za dopuszczalne uznanie za ważny powód zniesienia (także z datą wsteczną) wspólności majątkowej małżeńskiej, przyjmuje się ponadto już sam fakt prowadzenia, a nawet samej możliwości prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego, jeżeli przemawia za tym dobro rodziny lub dobro współmałżonka dłużnika, szczególnie wówczas, gdy małżonkowie od dłuższego czasu pozostają w faktycznej separacji. (wyrok SN z 15.10.1998r., I CRN 228/95)

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że pozwana zaciągnęła pożyczkę oraz sprzedała wspólny samochód bez wiedzy i zgody powoda. Trudno dać wiarę tej części zeznań pozwanej, w których próbowała przekonać, że wzięcie jej zdaniem niewielkiej pożyczki uzasadnione było brakiem środków na utrzymanie konieczne rodziny, zważywszy choćby na fakt, że w dniu 30 maja 2015r. pozwana otrzymała już część środków za sprzedaż samochodu marki O. (...) (k. 142 akt), a w sierpniu 2015r. opłaciła pobyt na wczasach, które zarezerwowała już w czerwcu 2015r. (k. 134 akt). Również powód po wyprowadzeniu się ze wspólnego mieszkania zaciągał zobowiązania i liczne kredyty nie informując o tym żony.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 52 § 2 kro, Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

Sąd ustanowił rozdzielność małżeńską z dniem 1 kwietnia 2015r., tj. od czasu wyprowadzki powoda.

O kosztach procesu rozstrzygnięto na mocy art. 98 § 1 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, orzekając jak w punkcie II sentencji.