Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu I Wydział Cywilny w składzie następującym:
Przewodnicząca: Sędzia SR Małgorzata Nowak

Protokolant: st. sekr. sąd. Sylwia Domańska

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2017 roku w Zgierzu na rozprawie sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej z siedzibą we W.

przeciwko G. O.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 1155/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 września 2015 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą
we W. wystąpiła o zasądzenie od G. O. kwoty 4.647,66 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP liczonymi
od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazała, iż pozwana jest spadkobierczynią pożyczkodawcy W. O..

(pozew – k. 2-3v)

W dniu 23 września 2015 r. Referendarz sądowy wydał w niniejszej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

(nakaz zapłaty – k. 35)

W sprzeciwie od nakazu pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Podniosła zarzut przedawnienia roszczenia. Pozwana podniosła również,
iż nie zostało jeszcze przeprowadzone postępowanie spadkowe po zmarłym.

(sprzeciw – k. 45-46)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 października 2007 r. W. O. zawarł ze Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową im. F. S. w G. umowę pożyczki konsumenckiej
na cele mieszkaniowej nr (...) w kwocie 5.000 zł na okres od 27 października 2010 r. do 26 października 2015 r. Spłata pożyczki miała następować w miesięcznych ratach określonych w planie spłaty do dnia 26 października 2015 r. (pkt 9,10 umowy). W przypadku nieterminowej spłaty pożyczki od zadłużenia przeterminowanego pobierane były odsetki
w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP (pkt 23 umowy).

(bezsporne, nadto poświadczona za zgodność kopia umowy – k. 14-15v, planu spłaty pożyczki – k. 76-77)

W. O. zmarł w dniu 19 lutego 2013 r. Pozostawił po sobie córkę G. O..

(bezsporne, nadto poświadczona za zgodność kopia odpisu skróconego aktu zgonu – k. 17, aktu urodzenia – k. 21)

W dniu 30 grudnia 2014 r. Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa
im. F. S. w G. zawarła z (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. umowę przelewu wierzytelności, mocą której pierwotny wierzyciel przeniósł na powoda wierzytelność względem W. O. z przedmiotowej umowy pożyczki.

(bezsporne, nadto poświadczona za zgodność kopia umowy przelewu wraz z załącznikiem – k. 10-13v)

Na dzień 17 września 2015 r. do zapłaty pozostało 3.356,78 zł kapitału, 1.243,42 zł odsetek od kapitału oraz 47,46 zł odsetek umownych.

(bezsporne, nadto raport spłaty – k. 30)

Wnioskiem z dnia 4 sierpnia 2016 r. powód złożył w Sądzie Rejonowym w Zgierzu wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po W. O.. Sprawie została nadana sygnatura I Ns 1285/16. Prawomocnym zarządzeniem z dnia 31 stycznia 2017 r. wniosek został zwrócony.

(fakty znane z urzędu, nadto kopia wniosku – k. 93-93v)

Przedmiotowy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych dokumentów, które nie budziły wątpliwości Sądu i nie były kwestionowane przez strony.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

W niniejszej sprawie W. O. zawarł ze Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową im. F. S. w G. umowę pożyczki konsumenckiej
na cele mieszkaniowej nr (...) na okres od 27 października 2010 r.
do 26 października 2015 r.

Stosownie do art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W dniu 30 grudnia 2014 r. pożyczkobiorca zmarł. Do zapłaty pozostało 4.647,66 zł tytułem należności głównej i odsetek. Pozwana jest córką pożyczkobiorcy. Nie zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe po zmarłym. Pozwana zakwestionowała, aby była spadkobiercą po zmarłym pożyczkobiorcy. Wprawdzie z żadnego przepisu nie wynika,
że wierzyciel, występując przeciwko spadkobiercom dłużnika musi wykazać się postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku, ale trudno sobie wyobrazić inny sposób wykazania nabycia spadku, a przez to legitymacji biernej po stronie pozwanej.
W postępowaniu o stwierdzeniu nabycia spadku Sąd bada bowiem krąg spadkobierców ustawowych, okoliczność sporządzenia testamentów przez spadkobiercę czy odrzucenia spadku, wobec czego, obok aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzanego przez notariusza, jest to najpewniejsza droga wykazania legitymacji biernej po stronie pozwanej. Należy również wskazać, że wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może złożyć również wierzyciel. Sąd nie znajduje żadnych podstaw, aby ciężar dowodu w tym zakresie przerzucać na stronę pozwaną. Stosownie do art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Skoro powód domaga się zapłaty od następcy prawnego dłużnika, ma obowiązek wykazać przejście obowiązku zapłaty na pozwanego w drodze spadkobrania (tak też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2007 r. I CNP 51/07, Legalis nr 182365). Powództwo podlegało zatem oddaleniu z uwagi na brak udowodnienia przez powoda legitymacji procesowej biernej pozwanej.

Pozwana podniosła ponadto zarzut przedawnienia roszczenia powoda.

W myśl art. 117 § 1 i 2 kc zasadą jest, że roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu polegającemu na upływie terminu, po którym ten, przeciwko któremu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 kc). Stosownie do art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.

Należy przy tym wskazać, iż wstąpienie przez osobę trzecią w prawa wierzyciela
nie pogarsza sytuacji dłużnika, ponieważ przysługują mu wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy (art. 513 § 1 k.c.). Dotyczy to również zarzutu przedawnienia, które
nie ulega przerwaniu wskutek przejścia wierzytelności na inną osobę. Zmiana dotyczy bowiem strony podmiotowej a nie treści wierzytelności nabytej przez osobę trzecią. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2003 r., IV CKN 430/01, LEX nr 466006).

W niniejszej sprawie zastosowanie znajduje 3-letni termin przedawnienia,
gdyż roszczenie związane jest z prowadzoną działalnością gospodarczą. Pożyczka miała być spłacana w miesięcznych ratach, wobec czego każda z rat stawała się wymagalna osobno kolejnego dnia po terminie płatności. Każda z rat ulegała wobec tego przedawnieniu
w osobnym terminie. Wniesienie pozwu dnia 21 września 2015 r. przerwało bieg przedawnienia. Raty wymagalne w okresie poprzedzającym 3 lata przed wniesieniem pozwu uległy zatem przedawnieniu. Na dzień 26 sierpnia 2012 r. pożyczkobiorca winien był spłacić łącznie 4.644,45 zł, co wynika z harmonogramu spłaty pożyczki (k. 76). Do dnia 30 sierpnia 2012 r. pożyczkobiorca wpłacił 3.128,11 zł (rozliczenie wysokości zadłużenia – k. 80-81),
z czego 12 zł zostało zaliczone na poczet odsetek karnych. Roszczenie w zakresie kwoty 1.528,34 zł uległo zatem przedawnieniu (4.644,45 zł - 3.128,11 zł + 12 zł). Pozostałe raty jak i raty, których termin wymagalności jeszcze nie nadszedł przed śmiercią pożyczkobiorcy, zostały postawione w stan natychmiastowej wymagalności 19 lutego 2013 r., tj. w chwili jego śmierci. W tym zakresie roszczenie nie uległo zatem przedawnieniu. Z przyczyn podanych wyżej powództwo należało jednakże oddalić w całości.

W tym stanie faktycznym należało orzec jak w sentencji.