Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2017 roku

Sąd Rejonowy w Wieluniu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Magdalena Kościarz

Protokolant: asystent sędziego Magdalena Sola – Duda

po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2017 roku w Wieluniu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. M.

przeciwko W. K.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności (art. 840 k.p.c.)

1. pozbawia wykonalności nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego w Wieluniu I Wydział Cywilny z dnia 23 stycznia 2012 roku, wydany w sprawie o sygn. akt I Nc 15/12, zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia 02 marca 2012 roku zasądzający od powoda J. M. na rzecz pozwanego W. K. kwotę 4.000,00 (cztery tysiące) EURO z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2011 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 224,00 zł (dwieście dwadzieścia cztery złote) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego, w części tj. co do kwoty 200,00 zł (dwieście złotych),

2. oddala powództwo w pozostałej części,

3. zasądza od powoda J. M. na rzecz pozwanego W. K. kwotę 802,35 zł (osiemset dwa złote 35/100) tytułem zwrotu kosztów procesu

Sygn. akt I C 918/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 sierpnia 2016 roku (data stempla pocztowego) powód J. M., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł przeciwko pozwanemu W. K. o pozbawienie w całości wykonalności nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego w Wieluniu I Wydział Cywilny z dnia 23 stycznia 2012 roku, wydanego w sprawie o sygn. akt I Nc 15/12, z klauzulą wykonalności z dnia 02 marca 2012 roku. Nadto, pełnomocnik powoda wystąpił o zabezpieczenie powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt BP Km 798/16.

W uzasadnieniu wskazano, iż w dniu 25 lipca 2016 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu B. P., na wniosek W. K., wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko J. M., w przedmiocie wyegzekwowania kwoty 4.000 euro wraz odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 25 czerwca 2011 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 224,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Pełnomocnik powoda podniósł, iż powód nie posiada żadnych nieuregulowanych należności wobec pozwanego, gdyż wszelkie zobowiązania wobec pozwanego, w związku z należną pozwanemu prowizją z tytułu łączącej strony umowy o pośrednictwo, uregulował częściowo w 2011 roku, a resztę w 2012 roku po otrzymaniu odpisu nakazu zapłaty. Powód skontaktował się wtedy z pozwanym i wspólnie ustalili warunki uregulowania należności z tytułu prowizji, odsetek i kosztów procesu. Powód zapłacił na rzecz pozwanego kwotę 3.526 euro należności głównej z odsetkami, 600,00 zł tytułem pierwszej wpłaty prowizji oraz 50 euro tytułem kosztów procesu, a pozwany w związku z powyższym wystawił dwa rachunki i potwierdził na nich zapłatę tych kwot. Pozwany oświadczył powodowi, że w związku z całkowitym rozliczeniem, nie będzie wszczynał wobec powoda postępowania egzekucyjnego ( pozew k. 2-4).

W piśmie z dnia 16 września 2016 roku (data stempla pocztowego) zatytułowanym ,,Odpowiedź pozwanego na powództwo opozycyjne” pozwany W. K. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pisma pozwany wskazał, iż kwota 4.000 euro zasądzona nakazem zapłaty dotyczyła kary umownej, zastrzeżonej w § 3 umowy o pośrednictwo oraz w pkt 4 Ogólnych Warunków Wykonywania Zleceń, a nie zapłaty prowizji za pośrednictwo, co zostało wyraźne wskazane przez pozwanego w treści zawiadomienia o wypełnieniu weksla, wysłanego powodowi. W. K. wskazał, iż dopiero z chwilą otrzymania przez powoda nakazu zapłaty, skontaktował się on z pozwanym i zaczął regulować zaległości z tytułu należnej pozwanemu prowizji za pośrednictwo. Nadto, pozwany podniósł, iż strony łączyły dwa stosunki umowne, których wykonanie zabezpieczone było wystawieniem weksla in blanco, a W. K. uzyskał nakaz zapłaty na podstawie jednego z tych weksli, wypełnionego zgodnie z deklaracją wekslową i przedstawionego powodowi do wykupienia. Powód nie tylko nie zareagował na wypełnienie weksla i dopiero po wydaniu na jego podstawie nakazu zapłaty, zaczął regulować zaległości prowizyjne łącznie z dwóch stosunków umownych, jednak nie dokonał on żadnej spłaty na rzecz pozwanego z tytułu kary umownej zastrzeżonej w kwocie 4.000 euro i objętej kwestionowanym nakazem zapłaty ( odpowiedź k.44-45).

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

W dniu 02 kwietnia 2010 roku oraz w dniu 30 września 2010 roku zawarte zostały pomiędzy W. K. (pośrednikiem), a J. M. (zlecającym) umowy o pośrednictwo pracy. Przedmiotem obu umów było podjęcie się przez pośrednika tj. W. K. czynności zmierzających do nawiązania przez zlecającego tj. J. M., współpracy z zagranicznymi kontrahentami w zakresie świadczenia usług w ramach prowadzonej przez J. M. działalności gospodarczej. Pośrednik W. K., w ramach umowy o pośrednictwo, wyszukiwał zagranicznych kontrahentów zainteresowanych nawiązaniem współpracy ze zlecającym tj. J. M., przekazywał mu informację o warunkach proponowanych przez zagranicznego kontrahenta oraz prowadził negocjacje z kontrahentem zagranicznym celem nawiązania współpracy między podmiotem zagranicznym, a zlecającym. Na podstawie wymienionych dwóch umów o pośrednictwo, nawiązana została współpraca pomiędzy J. M., a dwoma kontrahentami niemieckimi tj. (...) w dniu 02 kwietnia 2010 roku i (...) w dniu 30 września 2010 roku, na rzecz których J. M. odpłatnie świadczył usługi w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej z zakresu m.in. wykonywania instalacji elektrycznych. W. K. z tytułu pośredniczenia w nawiązaniu współpracy między J. M., a zagranicznym kontrahentem, zgodnie z postanowieniami § 5 umowy o pośrednictwo przysługiwało wynagrodzenie w wysokości 10% od otrzymanych przez zlecającego tj. J. M., świadczeń pieniężnych z tytułu wykonanej pracy na rzecz kontrahenta zagranicznego. Wynagrodzenie (prowizja) płatne było na rzecz W. K. przez okres 12 miesięcy, za każdy miesiąc współpracy z zagranicznym kontrahentem pozyskanym przez pośrednika. Prowizja płatna była przez okres 12 miesięcy w stosunku do każdego pozyskanego dla J. M., kontrahenta i to niezależnie od wywiązywania się tegoż kontrahenta z jego obowiązków, w tym terminowości wypłat, w myśl bowiem § 8 pośrednik nie ponosił odpowiedzialności za nieterminowe i w niewłaściwej wysokości regulowanie płatności przez zagranicznego kontrahenta.

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 i 3 umowy J. M. zobowiązany był do przekazywania W. K., pisemnie listem poleconym dokumentów związanych z działalnością firmy zlecającego za granicą, w formie comiesięcznych raportów zawierających m.in. kopie dokumentacji księgowej, umów, wystawionych rachunków, otrzymanych zaliczek, zestawienia przepracowanych godzin, ewidencji wykonanych prac, informowanie pośrednika o zawarciu umowy nawiązującej współpracę z zagranicznym kontrahentem, jej warunkach i okresie, na jaki ją zawarto, a także o wszelkich jej zmianach. N. comiesięcznych raportów, za okres co najmniej dwóch kolejno następujących po sobie miesięcy, skutkowało obciążeniem zlecającego karą umowną w wysokości 4.000 euro, która to kara obciążała zlecającego niezależnie od ciążącego na nim obowiązku zapłaty prowizji (§ 3 ust. 3 umowy o pośrednictwo). W celu zabezpieczenia roszczenia W. K. o zapłatę należności wynikających z umów o pośrednictwo, J. M. wystawił dwa weksle in blanco. Zgodnie z porozumieniem wekslowym, w razie opóźnienia się wystawcy weksla z zapłatą, co najmniej 30 dni w stosunku do terminu płatności wskazanego umową, a także w razie spełnienia się przesłanek uprawniających do obciążenia wystawcy karą umowną, W. K. został upoważniony do wypełnienia weksla, zobowiązany do poinformowania o tym wystawcy oraz wezwania go do wykupu weksla.

Powód J. M. nie wywiązywał się z obowiązku przesyłania comiesięcznych raportów, zawierających szczegółowe dane odnośnie pracy świadczonej na rzecz zagranicznego kontrahenta, w szczególności uzyskiwanego w zamian za świadczone prace wynagrodzenia, które to wynagrodzenie stanowiło podstawę do wyliczenia stosownej prowizji, jak również nie regulował w terminie należnej W. K. prowizji z tytułu pośrednictwa w nawiązaniu współpracy przez J. M. z zagranicznym kontrahentem, na rzecz którego świadczył on swoje usługi. Z uwagi na powyższe, pozwany W. K., skorzystał z przysługującego mu uprawnienia, do obciążenia J. M. zastrzeżoną umową karą w wysokości 4.000 euro i na taką też kwotę wypełnił wystawiony przez powoda przy zawarciu umowy z dnia 30 września 2010 roku, weksel in blanco. Pismem z dnia 14 czerwca 2011 roku, W. K., zawiadomił J. M. o wypełnieniu weksla na kwotę 4.000 euro tytułem kary umownej i wezwał go do wykupu weksla w dniu 24 czerwca 2011 roku.

(dowód: częściowo zeznania stron - powoda nagranie z dnia 20.10.2016r., płyta k. 112a minuta 00:07:45 do minuta 00:20:05 i minuta 00:43:17 do minuta 00:48:40, nagranie z dnia 20 stycznia 2017r. płyta k. 298 minuta 00:09:13 do minuta 00:21:20, pozwanego nagranie z dnia 20.10.2016r., płyta k. 112a minuta 00:20:06 do minuta 00:42:19 i nagranie z dnia 20 stycznia 2017r. płyta k. 298 minuta 00:21:24 do minuta 00:40:19; umowa o pośrednictwo z dnia 30.09.2010r., k. 46, Ogólne Warunki Wykonywania Zleceń k. 47, porozumienie wekslowe k. 48, potwierdzenie przyjęcia zlecenia k. 49-49v, zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej k. 51-52, umowa o pośrednictwo z dnia 02.04.2010r. k. 54, Ogólne Warunki Wykonywania Zleceń k. 55, porozumienie wekslowe k. 56, potwierdzenie przyjęcia zlecenia k. 57, zawiadomienie o uzupełnieniu weksla z potwierdzeniem nadania k. 50, wyciąg z konta bankowego k. 273-285)

Wobec niewykupienia weksla przez powoda, W. K., wystąpił w dniu 04 stycznia 2012 roku (data stempla pocztowego) o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym na podstawie przedmiotowego weksla. Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 23 stycznia 2012 roku, wydanym przez Sąd Rejonowy w Wieluniu I Wydział Cywilny w sprawie o sygn. akt I Nc 15/12, nakazano J. M., aby zapłacił na rzecz W. K. kwotę 4.000,00 euro z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 25 czerwca 2011 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 224,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu, albo by wniósł w tym terminie zarzuty. Odpis nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu oraz załącznikami został odebrany przez powoda w dniu 30 stycznia 2012 roku. Wobec jego niezaskarżenia i tym samym uprawomocnienia się nakazu zapłaty, w dniu 02 marca 2012 roku, został on zaopatrzony w klauzulę wykonalności.

( dowód: nakaz zapłaty k. 6, zwrotne potwierdzenie odbioru k. 7, postanowienie z dnia 02.03.2012r. k. 9 w załączonych aktach o sygn. I Nc 15/12)

Po otrzymaniu przez powoda J. M., odpisu nakazu zapłaty, skontaktował się on z pozwanym W. K., celem uzgodnienia warunków spłaty zaległości wynikających z łączących strony umów pośrednictwa. Pozwany zażądał w pierwszej kolejności zapłaty na jego rzecz zaległości z tytułu prowizji. J. M. zobowiązał się do spłaty tych zaległości prowizyjnych, a W. K. do niewypełniania weksla kwotą 4.000 euro z tytułu kary umownej, wystawionego przez powoda przy zawarciu pierwszej umowy o pośrednictwo oraz do niewystępowania do sądu o wydanie na jego podstawie nakazu zapłaty. W dniu 02 lutego 2012 roku J. M. napisał oświadczenie, iż do dnia 29 lutego 2012 roku wpłaci na konto pozwanego połowę zaległej sumy z rozliczenia dochodów uzyskanych za świadczenie usług dla firmy (...) za okres od dnia 18 października 2010 roku do dnia 18 października 2011 roku, a pozostałą kwotę wraz z należnymi odsetkami do dnia 30 kwietnia 2012 roku. Powód zobowiązał się również do spłaty na rzecz pozwanego zasądzonych na jego rzecz w nakazie zapłaty kosztów sądowych. W dniu 08 lutego 2012 roku powód wpłacił na rzecz pozwanego kwotę 600,00 zł tytułem faktury za usługę, a w dniu 04 lipca 2012 roku kwotę 50 euro tytułem zwrotu kosztów sądowych. Kolejne wpłaty dokonane były na rachunek bankowy pozwanego tytułem zaległych płatności. J. M. przelał na konto W. K. kwotę 1.146,00 zł tytułem prowizji za usługę pośrednictwa na rzecz kontrahenta (...), na potwierdzenie czego, W. K. wystawił mu rachunek opiewający na wymienioną kwotę oraz zwrócił weksel in blanco wystawiony przez J. M. tytułem zabezpieczenia roszczeń z umowy zawartej w dniu 02 kwietnia 2010 roku. Następnie, J. M. tytułem prowizji za usługę pośrednictwa na rzecz kontrahenta (...), przelał na rzecz W. K. łącznie kwotę 14.305,00 zł, co również zostało potwierdzone rachunkiem wystawionym przez pozwanego. Ponadto powód zapłacił na rzecz pozwanego kwotę 200,00 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów postępowania w sprawie o sygn. akt I Nc 15/12. J. M., oświadczył, iż wszelkie należności prowizyjne na rzecz W. K. zostały przez niego uregulowane i odmówił zapłaty należności z tytułu kary umownej w kwocie 4.000 euro.

( dowód: częściowo zeznania stron - powoda nagranie z dnia 20.10.2016r., płyta k. 112a minuta 00:07:45 do minuta 00:20:05 i minuta 00:43:17 do minuta 00:48:40, nagranie z dnia 20 stycznia 2017r. płyta k. 298 minuta 00:09:13 do minuta 00:21:20, pozwanego nagranie z dnia 20.10.2016r., płyta k. 112a minuta 00:20:06 do minuta 00:42:19 i nagranie z dnia 20 stycznia 2017r. płyta k. 298 minuta 00:21:24 do minuta 00:40:19; oświadczenie z dnia 02.02.2012r. k. 53, wydruki z konta bankowego k. 199-207, potwierdzenie wpłaty k. 208, rachunek nr (...) k. 209, rachunek nr (...) k. 210)

Na podstawie tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 23 stycznia 2012 roku, wydanego przez Sąd Rejonowy w Wieluniu I Wydział Cywilny w sprawie o sygn. akt I Nc 15/12 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 02 marca 2012 roku, z wniosku W. K., zostało wszczęte w dniu 25 lipca 2016 roku przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu B. P., postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygn. akt BP Km 798/16, o czym dłużnik J. M. został powiadomiony w dniu 04 sierpnia 2016 roku.

( dowód: wniosek egzekucyjny k. 1-1v, zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k. 7, zwrotne potwierdzenie odbioru k. 23 w załączonych aktach Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu B. P. o sygn. BP Km 798/16)

Postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2016 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt I C 918/16, zabezpieczono roszczenie powoda J. M. o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności skierowane przeciwko pozwanemu W. K., poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu B. P. w sprawie o sygn. akt BP Km 798/16 przeciwko dłużnikowi J. M., do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

( dowód: postanowienie z dnia 31.08.2016r. k. 35)

Ustalony w sprawie stan faktyczny w większości okazał się niesporny i został oparty o zgodne twierdzenia stron oraz nieosobowy materiał dowodowy w postaci załączonych do akt sprawy dokumentów, w tym także zgromadzonych w załączonych aktach o sygn. I Nc 15/12 oraz akt komorniczych o sygn. BP Km 798/16, któremu Sąd w całości przypisał walor wiarygodności. Wszelkie dokumenty zostały sporządzone przez podmioty do tego uprawnione, w ramach przyznanych im kompetencji, a wiarygodności i autentyczności tychże dokumentów oraz ich mocy dowodowej strony skutecznie nie podważyły. Strony nie kwestionowały, bowiem faktu zawarcia między nimi umowy o pośrednictwo, jej treści oraz związanych z tym obowiązków stron, w tym w szczególności obowiązku zapłaty prowizji, czy taż zastrzeżenia na wypadek niewywiązywania się z umowy kary umownej w kwocie 4.000 euro. Powód nie kwestionował faktu wystawienia weksli in blanco, celem zabezpieczenia roszczeń umownych, prawdziwości złożonego na wekslu podpisu, a pozwany nie kwestionował, iż otrzymał od powoda tytułem prowizji kwoty wskazane przez niego w załączonych dokumentach bankowych. Sporna między stronami była kwestia, czy przekazana przez J. M. na rzecz W. K. kwota wyczerpuje roszczenie pozwanego, a zatem czy powód spełnił roszczenie po powstaniu tytułu wykonawczego i tym samym czy zobowiązanie powoda J. M. względem pozwanego W. K. wygasło. Bezspornym jest również fakt, że J. M. po wydaniu przeciwko niemu nakazu zapłaty, zapłacił na rzecz W. K. kwotę 200,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania w sprawie o sygn. I Nc 15/12.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło, albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie. Przywołany przepis stwarza podstawę do zwalczania tytułu wykonawczego w przypadku, gdy już po powstaniu tytułu egzekucyjnego zaszły zdarzenia prowadzące do wygaśnięcia zobowiązania lub zdarzenia, wskutek których zobowiązanie nie może być egzekwowane. Rozróżnia się przy tym zdarzenia zależne od woli stron (np. spełnienie świadczenia, potrącenie) oraz niezależne od woli stron (m.in. przedawnienie roszczenia, niemożność świadczenia wskutek okoliczności, za które dłużnik nie odpowiada) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2015 roku, IV CSK 272/14, LEX Nr 1656513).

W okolicznościach rozpoznawanej sprawy powód podnosił, iż po otrzymaniu odpisu nakazu zapłaty spłacił na rzecz W. K. należność objętą kwestionowanym tytułem wykonawczym. Powyższe stanowisko nie znajduje jednak oparcia w zgromadzonym i uznanym za wiarygodny materialne dowodowym, a przede wszystkim w zgodnych twierdzeniach stron, iż kwota przekazana przez J. M. na rzecz W. K. wyczerpuje kwotę, objętą nakazem zapłaty z dnia 23 stycznia 2012 roku. W pierwszej kolejności wskazać należy, iż mając na uwadze nakaz zapłaty oraz treść deklaracji wekslowej, ale także skierowane do J. M. zawiadomienie o wypełnieniu weksla i postanowienia łączącej strony umowy o pośrednictwo, w tym w szczególności treść § 3 ust. 3, nakazem zapłaty objęta była kwota 4.000 euro, zastrzeżona tytułem kary umownej, na którą to kwotę weksel mógł być wypełniony, zgodnie z porozumieniem wekslowym. W toku postępowania o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, strony zgodnie wskazywały, iż kwoty wpłacone przez J. M. na rzecz pozwanego zostały zapłacone tytułem zaległości w opłatach prowizyjnych należnych W. K.. Powód nie zgłaszał, iż dokonane wpłaty winny być zarachowane również na poczet kary umownej zastrzeżonej w § 3 ust. 3 umowy o pośrednictwo. Nadto, wpłacone kwoty nie wyczerpywały kwoty 4.000 euro. Powód po otrzymaniu nakazu zapłaty, nie wniósł zarzutów, nie podnosił, że kara umowna w wysokości 4.000 euro nie należy się W. K., bądź że obciążenie powoda tą karą jest niezgodne z prawem, a zatem nie ma on obowiązku jej uregulowania. Nakaz zapłaty z dnia 23 stycznia 2012 roku uprawomocnił się, a następnie stał się podstawą wszczętego przez W. K. postępowania egzekucyjnego.

W tym miejscu, jedynie na marginesie, mając na uwadze ograniczony zakres kognicji Sądu w postępowaniu o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, w zakresie podnoszonych przez pełnomocnika powoda zarzutów, iż zasądzona nakazem zapłaty kwota 4.000 euro, nie może być skutecznie egzekwowana wobec powoda, z uwagi na brak podstaw do jej zasądzenia w oparciu o treść art. 483 k.c., w myśl którego kara umowa może być zastrzeżona na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego, a zobowiązanie stron miało charakter pieniężny, wskazać należy, iż strony stosunku zobowiązaniowego mogą określić umownie zakres i sposób naprawienia szkody wynikającej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Instrumentem prawnym służącym dokonywaniu tego rodzaju ustaleń kontraktowych jest kara umowna. Za podstawową funkcję kary umownej może być uznana jej funkcja kompensacyjna. Funkcja ta przejawia się w tym, że kara umowna stanowi dla wierzyciela surogat odszkodowania z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego. Pozwala ona skompensować wierzycielowi wszystkie uszczerbki wynikające dla niego z naruszenia zobowiązania przez dłużnika – zarówno uszczerbki o charakterze majątkowym, jak i uszczerbki niemajątkowe, w tym też takie, które nie są w innych wypadkach uwzględniane. Celem zastrzeżenia kary umownej jest, bowiem ułatwienie wierzycielowi uzyskania rekompensaty pieniężnej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania przez dłużnika. W przypadku zastrzeżenia kary umownej wierzyciel nie jest zobligowany do wykazania wysokości szkody ani faktu jej powstania. Funkcja stymulacyjna kary umownej wyraża się tym, że jej zastrzeżenie ma mobilizować dłużnika do prawidłowego wykonania zobowiązania, a kary umownej wierzyciel może żądać łącznie z żądaniem wykonania zobowiązania w sytuacji, gdy została ona zastrzeżona na wypadek nienależytego wykonania zobowiązania. Kara umowna może też być traktowana, jako bodziec dla dłużnika do realnego wykonania zobowiązania. Patrząc na funkcję stymulacyjną kary umownej od strony wierzyciela, dostrzec można, że ma ona stanowić dla niego swoistego typu gwarancję, iż dłużnik zobowiązanie wykona. Staje się ona środkiem umocnienia zobowiązania zwłaszcza wtedy, kiedy obowiązek jej zapłaty jest niezależny od tego, czy wierzyciel w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania poniesie szkodę. Nie można odrzucić, że w świetle art. 353 ¹ k.c. stronom wolno zastrzegać na wypadek nienależytego wykonania zobowiązań pieniężnych, obowiązek zapłaty określonej kwoty, która miałaby takie same lub podobne znaczenie, jak kara umowna przewidziana w art. 483 § 1 k.c. Podstawę dla takiego postanowienia umowy stanowi art. 353 ¹ k.c., natomiast w zakresie przysługującego z niej roszczenia i środków obrony mają zastosowanie przepisy art. 484 § 1 i 2 k.c. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 1994 r., I CO 39/93, Legalis Nr 1456875). W tym miejscu warto również zwrócić uwagę, iż pojęcie zobowiązania niepieniężnego należy rozumieć szeroko. Zastrzeżenie kary umownej będzie, więc możliwe np. w sytuacji zastrzeżenia jej na wypadek niewykonania obowiązku niepieniężnego, jak w niniejszej sprawie przedstawiania stosownych dokumentów związanych ze świadczeniem usług na rzecz zagranicznego kontrahenta przez J. M., choćby świadczenie z tym obowiązkiem powiązane, miało mieć charakter świadczenia pieniężnego (ustalenie wysokości prowizji).

Niezależnie od powyższego, oczywistym jest, iż dla sądu egzekucyjnego istnienie i zakres nadającego się do egzekucji roszczenia oraz zasięg obowiązku prawnego dłużnika są wiążąco stwierdzone urzędowym dokumentem w postaci tytułu egzekucyjnego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 1973 r., II PZ 34/73, Legalis Nr 17298, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2016 roku, II CSK 489/16, L.), a powództwo opozycyjne przewidziane w art. 840 k.p.c. nie może prowadzić do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy zakończonej prawomocnym orzeczeniem oraz, że jedyną przesłanką dla prawidłowego stosowania art. 840 k.p.c., a co za tym idzie pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, jest stwierdzenie, że pomimo prawomocności orzeczenia, nie może być ono egzekwowane na skutek nowych zdarzeń, jakie nastąpiły po zamknięciu rozprawy, wskutek których zobowiązanie, w całości lub w części, wygasło (art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.). Takim zdarzeniem jest niewątpliwie spełnienie świadczenia przez dłużnika ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04 listopada 2005 r., V CK 296/05, Legalis Nr 108792). Jak już wyżej wskazano, w niniejszej sprawie nie doszło do spełnienia przez powoda/dłużnika J. M., po powstaniu tytułu wykonawczego, świadczenia objętego tym tytułem w kwocie 4.000 euro, a tylko całkowite zaspokojenie pozwanego/wierzyciela W. K. kwotą zasądzoną tym tytułem byłoby asumptem do pozbawiania tegoż tytułu wykonalności. Natomiast, strony niniejszego postępowania zgodnie wskazały, iż po wydaniu nakazu zapłaty, powód uiścił na rzecz pozwanego, kwotę 200 zł tytułem zasądzonych kosztów postępowania.

Mając powyższe na uwadze, Sąd pozbawił wykonalności nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego w Wieluniu I Wydział Cywilny z dnia 23 stycznia 2012 roku, wydany w sprawie o sygn. akt I Nc 15/12, zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia 02 marca 2012 roku zasądzający od powoda J. M. na rzecz pozwanego W. K. kwotę 4.000 euro z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2011 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 224,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego, w części tj. co do kwoty 200,00 zł. W pozostałym zakresie powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności jako bezzasadne, należało oddalić (pkt 1 i 2 wyroku).

O kosztach, jak w pkt 3 wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c., w myśl, którego powód, jako strona przegrywająca sprawę na żądanie pozwanego, obowiązany jest do zwrotu kosztów procesu, na które złożyły się koszty dojazdu pozwanego do Sądu na rozprawy w dniach: 20 października 2016 roku, 12 grudnia 2016 roku i 20 stycznia 2017 roku w łącznej wysokości 802,35 zł (3x 267,45 zł, k. 109).