Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Magdalena Balion - Hajduk (spr.)

Sędzia SO Andrzej Dyrda

Sędzia SO Joanna Łukasińska-Kanty

Protokolant Wioletta Matysiok

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2017 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa D. T.

przeciwko K. K.

o zwolnienie spod egzekucji

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 24 sierpnia 2016 r., sygn. akt I C 861/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2.400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Joanna Łukasińska-Kanty SSO Magdalena Balion - Hajduk SSO Andrzej Dyrda

Sygn. III Ca 120/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 sierpnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Rybniku oddalił powództwo D. T. przeciwko K. K. o zwolnienie spod egzekucji samochodu M. (...) zajętego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Jaworznie. Sąd Rejonowy w ustalił, iż powód i D. B. (1) są kuzynami, którzy utrzymywali ze sobą bliskie relacje. Od kilku lat D. B. (1) miał problemy finansowe i w ramach rodzinnej pomocy powód pożyczył mu na zapłatę rat leasingowych najpierw 20 000 zł, a następnie 30 000 zł. Ta ostatnia kwota dotyczyła leasingu samochodu M. (...). Samochód ten był mu potrzebny w życiu codziennym i zawodowym, a jego sytuacja finansowa była niepewna, dlatego powód zaproponował jego zakup, przy czym samochód pozostał we władaniu D. B. (1). Kuzyn powoda ze względu na trudną sytuację nie zwrócił pożyczek zaciągniętych u powoda. 30 kwietnia 2013 roku wystawiono fakturę na okoliczność zakupu samochodu M. (...) za cenę 55 350 zł i pojazd ten został wciągnięty na listę środków trwałych. Na podstawie wyroku z dnia 23 sierpnia 2012 roku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim toczyło się postępowanie egzekucyjne przeciwko D. B. (2) na rzecz pozwanego K. K.. Postępowanie to został umorzone postanowieniem z 18 czerwca 2013 roku wobec jej bezskuteczności, następnie ponowną egzekucję prowadził komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Jaworznie z wniosku pozwanego przeciwko dłużnikowi D. B. (1). W toku postępowania dokonano zajęcia samochodu M. (...), a zawiadomiony o tym przez komornika powód wystąpił do pozwanego z wnioskiem o zwolnienie pojazdu spod egzekucji, a wobec braku reakcji złożył pozew o zwolnienie zajętego pojazdu spod egzekucji. Sąd R., oceniając umowę sprzedaży samochodu, uznał iż nie można stwierdzić, że umowa kupna była pozorna albowiem powód wpisywał samochód na listę trwałych środków swojej firmy, natomiast z mocy art. 527 k.c. uznał. iż umowa sprzedaży samochodu M. (...) była czynnością prawną, która spowodowała zmniejszenie się majątku dłużnika. Obecnie toczące się postępowanie egzekucyjne przeciwko D. B. (1) jest już drugim postępowaniem z wniosku pozwanego. Dłużnik wiedział o tym, że ma wierzyciela i jakiekolwiek rozporządzanie swoim majątkiem na rzecz osoby trzeciej pogarsza jego wypłacalność, tym bardziej że sprzedający nie otrzymał w ramach umowy sprzedaży żadnych konkretnych środków, które ewentualnie mogłyby zaspokoić wierzyciela. Powód zeznał, że wśród członków rodziny znany był fakt, że kuzyn ma problemy finansowe i udzielił mu pożyczki. Zawarta umowa miała na celu uniknięcie zajęcia pojazdu i jego sprzedaży celem zaspokojenia wierzyciela, zatem zostały spełnione wszystkie przesłanki skargi pauliańskiej. Sąd Rejonowy uznał, iż umowa sprzedaży samochodu w stosunku do pozwanego jest bezskuteczna, dlatego też uznał, iż samochód nie stanowi własności powoda i na mocy art. 841 k.p.c. oddalił powództwo.

Powód w apelacji zarzucił naruszenie przepisów art. 233 § 1 k.p.c. przez brak wszechstronnego rozważenia całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, wyprowadzenia ustaleń sprzecznych z tym materiałem, w sposób w sposób przekraczający granice swobodnej oceny przez błędne ustalenie, iż powód zaproponował D. B. (1) sprzedaż samochodu wyłącznie w tym celu, aby nikt mu tego samochodu nie zabrał, pominięcie okoliczności, iż powód był wierzycielem D. B. (1), a przeniesienie własności pojazdu nastąpiło celem zabezpieczenia interesów majątkowych powoda, a na poczet ceny sprzedaży zakwalifikowano uiszczone przez powoda na rzecz leasingodawców kwoty, błędne ustalenie iż w świetle przesłuchania powoda i zeznań świadków zakup pojazdu nie miał być formą zabezpieczenia zwrotu udzielonych wcześniej porzeczek i błędne ustalenie, że powód pożyczył najpierw kwotę 20 000 zł, a potem 30 000 zł. Zarzucił także naruszenie art. 527 § 1, 2 k.c. przez błędne orzeczenie, iż dokonana czynność jest bezskuteczna w stosunku do pozwanego i że dłużnik wskutek czynności stał się niewypłacalny. Skarżący wniósł o zmianę wyroku przez zwolnienie spod egzekucji samochodu M. (...) zajętego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Jaworznie w postępowaniu egzekucyjnym i zasądzenie kosztów procesu.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zarzuty zawarte w apelacji są nieuzasadnione. Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenie powoda, przyjmując za podstawę prawną swego rozstrzygnięcia przywołane przepisy prawne, a następnie ustalił wszystkie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Poczynione ustalenia dotyczące okoliczności faktycznych mają podstawę w zgromadzonym w sprawie materialne dowodowym, który w zakresie dokonanych ustaleń jest logiczny i wzajemnie spójny, natomiast informacje zawarte w poszczególnych źródłach dowodowych nawzajem się uzupełniają i potwierdzają, przez co są w pełni wiarygodne.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i unikając ich powtórzenia Sąd odwoławczy przyjmuje za własne. Sąd Rejonowy prawidłowo także zakwalifikował roszczenie powoda oraz stanowisko pozwanego, które stanowiło skargę paulińską, o której mowa w art. 527 k.c. Z ustalonego stanu faktycznego, a przede wszystkim z zeznań powoda wynika, że pożyczył D. B. (1) najpierw 20 000zł, a potem 30 000 zł, a po drugiej pożyczce zaproponował mu wystawienie faktury odnośnie sprzedaży samochodu M. (...). Zeznał, że proponując umowę sprzedaży chciał zabezpieczyć kuzyna, by nie zabrano mu samochodu, że umówili się że jak kuzyn stanie na nogi, to odkupi od niego samochód oraz że nadal ma nadzieję, że tak się stanie. Zeznał, że nadal oczekuje na zwrot pożyczek. W związku z tymi zeznaniami nie można uznać, iż umowa sprzedaży samochodu stanowiła zwrot udzielonych przez powoda swojemu kuzynowi pożyczek. Była to faktycznie umowa zawarta tylko w tym celu, aby D. B. (1) mógł prowadzić działalność gospodarczą i żeby nie zabrano samochodu w postępowaniu egzekucyjnym. Pełnomocnik pozwanego złożył zarzut, iż była to umowa pozorna. Wbrew stanowisku Sądu Rejonowego fakt wciągnięcia samochodu do środków trwałych w firmie powoda i wystawienia faktury nie wyklucza uznania na podstawie art. 83 § 1 k.c. iż była to umowa pozorna, która w efekcie nie pociągnęła za sobą skutku w postaci przeniesienia własności samochodu. Pożyczkę zawarto celem uregulowania rat leasingowych i nie została ona spłacona tą umową sprzedaży. Powód nadal oczekuje jej zwrotu, a zatem umowa ta była nieważna, a co za tym idzie powód nie stał się na jej podstawie właścicielem samochodu. Tym samym powództwo oparte na art. 841 k.c. nie mogło zostać uwzględnione. Zasadne jest również zarzut, iż zawarta umowa sprzedaży miała na celu pokrzywdzenie wierzyciela. W tym zakresie Sąd Okręgowy podziela w całości ocenę prawną tego zachowania oraz skuteczność zgłoszonego zarzutu opartego na art. 527 k.c. w związku z art. 531 § 1 k.c.

Sąd Okręgowy, mając powyższe na uwadze na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację, zaś na mocy art. 98 i 108 k.p.c. zasądził od powoda na rzecz pozwanego koszty postępowania odwoławczego, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 2400zł.

SSO Joanna Łukasińska-Kanty SSO Magdalena Balion - Hajduk SSO Andrzej Dyrda