Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie Wydział II Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Andrzej Borek (spr.)

Sędziowie: SSO Waldemar Nycz

SSO Mariusz Sztorc

Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Rogozińska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Rzeszowie - Zbigniewa Husa

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 czerwca 2013 r.

sprawy skazanego K. K.

na skutek apelacji wniesionych przez Prokuratora Rejonowego dla miasta Rzeszów

i obrońcę oskarżonego

od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Rzeszowie

z dnia 15 stycznia 2013r., sygn. akt II K 1125/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że wymiar orzeczonego
w punkcie 3 środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym obniża do lat 2 (dwóch),

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych związanych
z postępowaniem odwoławczym, a kosztami procesu związanymi z apelacją prokuratora obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt II Ka 205/13

UZASADNIENIE

K. K. został skazany prawomocnymi wyrokami:

I. Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 21 czerwca 2012 r. sygn. II K 335/12 za przestępstwo z art. 178a § 1 kk popełnione w dniu 12 marca 2012 r. na karę grzywny w wymiarze 200 stawek dziennych po 10 zł każda z zaliczeniem na poczet kary okresu zatrzymania w sprawie od dnia 12 marca 2012 r. do dnia 13 marca 2012r.; orzeczono zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres dwóch lat z zaliczeniem na poczet zakazu okresu zatrzymania prawa jazdy od dnia 12 marca 2012 r. do dnia 13 marca 2012r.

II. Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 21 września 2012 r. sygn akt
II K 541/12 za przestępstwo z art. 177 § 1 kk w związku z art. 178 § 1 kk popełniony w dniu 12 marca 2012 r. na karę jednego roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby trzech lat oraz na karę grzywny
w wymiarze 50 stawek dziennych po 40 zł każda; orzeczono zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres jednego roku.

Sąd Rejonowy w Rzeszowie wyrokiem łącznym z dnia 15 stycznia 2013 r., sygn. akt II K 1125/12, na podstawie art. 85 kk, art. 86 § 1 i § 2 kk oraz art. 569 § 1 kpk w miejsce jednostkowych kar grzywny orzeczonych wyżej opisanymi wyrokami orzekł karę łączną grzywny w wymiarze 200 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 złotych.

Na podstawie art. 63 § 1 kk w zw. z art. 577 kpk na poczet orzeczonej kary łącznej grzywny zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności oskarżonego
w sprawie Sądu Rejonowego w Rzeszowie o sygn. II K 335/12 od dnia 12 marca 2012r. do dnia 13 marca 2012r.

Na podstawie art. 90 § 1 i § 2 kk w związku z art. 85 kk i art. 86 § 1 kk
w miejsce jednostkowych środków karnych w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym orzeczonych wyżej opisanymi wyrokami orzekł łączny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat.

Na podstawie art. 63 § 2 kk na poczet orzeczonego łącznego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym zaliczył okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 12 marca 2012 r. do dnia 13 marca 2012r.

Na podstawie art. 627 kpk w związku z art. 574 kpk zasądził od skazanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 70 złotych tytułem zwrotu wydatków.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy skazanego jest częściowo zasadna.

Początkowo przypomnieć jednak należy, a to wobec treści uzasadnienia złożonego środka odwoławczego, że celem kary łącznej w wyroku łącznym nie jest premiowanie osoby łamiącej porządek prawny lecz zapewnienie racjonalnego stosowania kar i środków karnych przez likwidację ich swoistej konkurencji. Inaczej, kara łączna to szczególny rodzaj kary wymierzonej niejako „na nowo”, która ma stanowić syntetyczną całościową ocenę zachowań sprawcy, będącą właściwą, celową z punktu widzenie prewencyjnego reakcją na popełnione czyny i nie powinna być postrzegana jako instytucja mająca działać na korzyść skazanego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 29 września 2011 roku, II AKa 372/11, Lex Ne 1112394).

Zawsze przy tym, przy rozważaniach w zakresie zastosowanie zasady absorpcji, asperacji, kumulacji przy orzekaniu kary łącznej należy mieć na uwadze uwarunkowania związane z relacjami zachodzącymi pomiędzy osądzonymi czynami objętymi tym orzeczeniem. Relacje te sprowadzają się do określenia jak bliski związek przedmiotowo-podmiotowy łączy te czyny oraz w jakich odstępach czasu zostały one popełnione. Im bliższe są te relacje, tym bardziej kara łączna orzeczona wyrokiem łącznym winna być zbliżona do dopuszczalnego minimum uwarunkowanego wysokością kar orzeczonych za przestępstwa objęte tym wyrokiem (por. wyrok Sąd Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29.11.2009r., sygn. II AKa 245/12, Lex nr 1307472).

Przy wymiarze kary łącznej uwzględnia się więc kryteria przedmiotowe oraz podmiotowe a do takich zaliczyć należy bliskość czasową popełnionych przestępstw, rodzaj naruszonego dobra, sposób działania, formę winy itd. Z pola wiedzenia nie można przy tym stracić właściwej prewencyjne reakcji na popełniony czyn.

Przenosząc powyższe w realiach sprawy należy zauważyć, że K. K. skazany został dwoma wyrokami Sadu Rejonowego w Rzeszowie. Przedmiotem jednego z prowadzonych postępowań (II K 335/12) było przestępstwo prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości, popełnione przez w/w w dniu 12 marca 2012r. o godz. 15:25 w R. na skrzyżowaniu ulicy (...) I z ulicą (...). Przedmiotem drugiego postępowania (II K 541/12) było przestępstwo umyślnego naruszenia zasad w ruchu lądowym, które zostało popełnione w tym samym dniu, w tym samym miejscu i czasie, a jego nieumyślnym skutkiem było naruszenie czynności narządów ciała pokrzywdzonego na okres przekraczający 7 dni.

Zaznaczyć przy tym należy, że K. K. jest osobą ponad pięćdziesięcioletnią, a dotychczas nie był karany. Przekonuje to, że przypisane mu przestępstwa miały w jego życiu charakter incydentalny, a on sam w obu postępowaniach wystąpił z wnioskami o dobrowolne poddanie się karze. Pokazuje to, że jego postawa, refleksja w stosunku do popełnionych przestępstw jest właściwa
i pokazuje, że opinia co do jego przyszłego zachowania musi być pozytywna.

Powyższe stwierdzenia nakazują przyznać rację Sądowi Rejonowemu i udzielić pełnej aprobaty dla zastosowania zasady absorpcji przy określeniu liczby stawek dziennych określonych w wyroku łącznym, które zostały określone w najmniejszym
z możliwych rozmiarów.

Wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd Rejonowy nie popełnił przy tym błędu przy określeniu wysokości stawek dziennych. W tym bowiem zakresie stosownie do treści art. 86 § 2 kk sąd kieruje się wskazaniami określonymi w treści art. 33 § 3 kk. Tym samym sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, majątkowe i możliwości zarobkowe bez utraty z pola widzenia wyżej wskazanych już przesłanek. Sąd Rejonowy w tym zakresie procesował w sposób właściwy
i prawidłowo określił, dokonując tu nawet szczegółowych wyliczeń, że stawka dzienna w wysokości 20 złotych mieści się w granicach wyznaczonych przesłankami z art. 33 § 3 kk. Oczywiście Sąd odwoławczy zauważa, że oskarżony wobec spowodowania wypadku prócz kary grzywny ponosi inne jeszcze obciążenia finansowe, to jednak jest to „normalnym” następstwem jego zachowania i nie może jednoznacznie wpływać na obniżenie wysokości stawki dziennej. Przy tym, co należy wnioskować z treści apelacji, skazany swoje obciążenia finansowo-ubezpieczeniowe z stosunku do (...) W.już uiścił, co przekonuje, że w przyszłości w tym zakresie nie będą one stanowiły dla niego dodatkowej dolegliwości. Nie sposób też tracić z pola widzenia, że oskarżony nie utrzymuje się tylko z kwoty 1500 zł, skoro jego małżonka również ma stałe zatrudnienie i pobiera podobną wysokość wynagrodzenia. Skarżący nie wykazał też w żadnym razie by K. K.miał obowiązek udzielania pomocy finansowej swoim bliskim. Nie zaznaczył nawet na rzecz kogo miałby to czynić, a jego jedyne dziecko jest w wieku pozwalającym na samodzielne utrzymanie (32 lata).

Podsumowując, ustalenie wysokości stawki dziennej nastąpiło w sposób właściwy, choć rzeczywiście łączna kwota grzywny określona w wyroku łącznym jest obecnie równa sumie jednostkowych kar grzywny orzeczonych w liczbie 200 i 50 stawek, przy określeniu ich wysokości odpowiednio w kwotach 10 i 40 złotych.

Nie zmienia to jednak faktu, że sąd przy określeniu łącznej kary grzywny
w wyroku łącznym zastosował zasadę absorpcji.

Należy się natomiast nie zgodzić z rozumowaniem Sądu Rejonowego przy określeniu wymiaru środka karnego, zwłaszcza jego uzasadnieniem, a to, że inna jego wysokość byłaby stawianiem skazanego w niezasłużenie korzystnej sytuacji. Przy określeniu kary łącznej w wyroku łącznym nie bada się bowiem relacji osoby skazanej do innych osób, co do których kary zapadają w jednym wyroku, bez potrzeby wydania dalszego wyroku łącznego, a przesłankami, którymi powinien kierować się sąd są te wyżej już wymienione. Z kolei przenosząc takie w uwarunkowania sprawy uznać należy, że właściwym wymiarem środka karnego w wyroku łącznym jest okres 2 lat. Takie określenie wysokości środka karnego spowoduje nie tylko zbieżność zasady absorbcji zastosowanej przy wymiarze łącznej kary grzywny i, obecnie, środka karnego, ale będzie też w pełni uwzględniać przesłanki o charakterze przedmiotowo-podmiotowym oraz cele prewencyjne.

Odnosząc się z kolei do apelacji prokuratora, tę ocenić należy jako oczywiście bezzasadną. Skarżący nie kwestionując określonego w wyroku łącznym wymiaru kary grzywny i środka karnego, wniósł, by treść wyroku łącznego zawierała również orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem. Kary, która stanowi element jednego z wyroków jednostkowych. Rzecz jednak w tym, że do wydania kary łącznej w wyroku łącznym potrzeba istnienia dwóch tożsamych kar określonych w wyrokach odrębnych lub tego rodzaju kar, które stosownie do
art. 87 kk podlegają łączeniu. Prowadzone obecnie postępowanie pozwala na stwierdzenie, że kara pozbawienia wolności została określona tylko w jednym
z wyroków jednostkowych, a tym samym nie może ona stanowić przedmiotu wyroku łącznego. Już końcowo należy skarżącemu przypomnieć, że kary, które nie podlegają połączeniu są wykonywane odrębnie (por. art. 576 § 1 kpk).

Tym samym jedyną zmianą w zakresie treści wyroku Sądu Rejonowego jest ta związana z obniżeniem stosowania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym do lat 2.

By skazanego dodatkowo nie obciążać finansowo, zwolniono go od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze. Co prawda jego uwarunkowania majątkowo-rodzinne zostały właściwie uwzględnione przy wymiarze łącznej kary grzywny, to jednak nie sposób nie zauważyć, że łączna kwota miesięcznego wynagrodzenia jest tego rodzaju, iż na dodatkowe dolegliwości finansowe nie pozwala.

Wyrok sądu odwoławczego wydano w oparciu o art. 437 § 1 i 2 kpk, art. 449 kpk, 456 kpk i art. 624 § 1 kpk.