Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IC 2209/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2017r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO Ewa Lisowiec

Protokolant: sekr. sąd. Anita Trzeciak

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2017r. w Toruniu

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko D. K.

o uznanie czynności prawnych za bezskuteczne

1. uznaje za bezskuteczną w stosunku do powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. umowę darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oznaczonego numerem (...) położonego w G. przy ulicy (...) zawartą w dniu 25 marca 2011r. w kancelarii notarialnej Notariusz E. S. pomiędzy T. M. a pozwaną D. K. (Repertorium A Nr 2037/2011) - celem zaspokojenia wierzytelności powoda przysługującej mu wobec T. M. na łączną kwotę 100.084,78 złotych wynikającą z prawomocnych nakazów zapłaty: Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 6 listopada 2013r. wydanego w sprawie o sygn. II Nc 4791/13, Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 6 listopada 2013r. wydanego w sprawie o sygn. II Nc 4774/13 i Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 13 maja 2014r. wydanego w sprawie o sygn. II Nc 267/14;

2. umarza powództwo w pozostałej części

3. zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3.886,00 (trzy tysiące osiemset osiemdziesiąt sześć złotych) tytułem zwrotu części kosztów sądowych

4. znosi wzajemnie między stronami pozostałe koszty procesu.

Sygn. akt I C 2209/15

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wniósł pozew przeciwko D. K. o uznanie za bezskuteczną wobec powoda umowy darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...) , zawartej w dniu 6.12.2010r. pomiędzy dłużnikiem R. S., a T. M., dokonanej z pokrzywdzeniem powoda, któremu przysługują wierzytelności w łącznej kwocie 155.436,29 zł, w tym 100.084,78 zł przeciwko odpowiadającym solidarnie R. S. oraz T. M. zasądzone nakazem zapłaty z dnia 13.05.2014r. w sprawie o sygn. II Nc 267/14, nakazem zapłaty z dnia 6.11.2013r. w sprawie o sygn. II Nc 4791/13, nakazem zapłaty z dnia 06.11.2013r. w sprawie o sygn. II Nc 4774/13 oraz 55.351,51 zł przeciwko R. S. zasądzone nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 10.10.2013r. w sprawie o sygn. XV GNc 7408/13 oraz nakazem zapłaty w post. upominawczym z dnia 04.10.2013r. w sprawie o sygn. XV GNc 7363/13. Nadto, powód wniósł o uznanie za bezskuteczną wobec powoda umowy darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...), zawartej w dniu 25.03.2011r. pomiędzy T. M., a pozwaną D. K., dokonanej z pokrzywdzeniem powoda, któremu przysługują wierzytelności w łącznej kwocie 155.436,29 zł, w tym 100.084,78 zł przeciwko odpowiadającym solidarnie R. S. oraz T. M. oraz 55.351,51 zł przeciwko R. S.. Powód domagał się również zasądzenia od pozwanej kosztów postępowania według norm przepisanych, z uwzględnieniem 17 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu żądania, powód podał, że na podstawie umów agencyjnych powierzył R. S. prowadzenie trzech punktów sprzedaży detalicznej, zlokalizowanych w G.: (...) nr (...), (...) ( (...)) nr (...) oraz (...) ( (...)) nr (...). We wszystkich punktach w chwili zakończenia współpracy, stwierdzono niedobory towarowe. W związku z zadłużeniem wobec powoda z tytułu współpracy w poszczególnych punktach, powód uzyskał tytuły wykonawcze, na podstawie których wszczęte zostały postępowania egzekucyjne. Łączna suma wierzytelności powoda w stosunku do dłużnika na dzień wniesienia pozwu wynosi 155.436,29 zł, przy czym w zakresie kwoty 100.084,78 zł dłużnik odpowiada solidarnie z T. M.. Wezwaniem z dnia 17.11.2015r. powód wezwał pozwaną do uiszczenia powyższej kwoty lub do wskazania majątku dłużnika wystarczającego do zaspokojenia w/w należności powoda. Wezwanie pozostało bez odpowiedzi. W toku postępowań egzekucyjnych ustalono, że dłużnik posiadał spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...). Z informacji uzyskanych przez od komornika wynika, że dłużnik w dniu 6.12.2010r. dokonał darowizny lokalu na rzecz swojej matki T. M.. W chwili dokonania darowizny, powód był już wierzycielem dłużnika. Zawarte z dłużnikiem umowy agencyjne zostały rozwiązane w marcu 2011r., co było wynikiem regularnie pojawiających się u dłużnika niedoborów towarowych oraz przetrzymywania utargów. W chwili dokonywania darowizny, powodowi w stosunku do dłużnika przysługiwała wierzytelność w łącznej kwocie równej co najmniej 55.396,66 zł. Niedobór ten, do zakończenia współpracy, uległ zwiększeniu i wynosił łącznie 93.682,40 zł. W toku postępowań egzekucyjnych na rzecz wierzyciela wyegzekwowano kwotę 5.525,58 zł. Obecnie spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przysługuje pozwanej, która wg wiedzy powoda również nabyła je nieodpłatnie tj. na podstawie umowy darowizny zawartej z T. M. w dniu 25.03.2011r. W ocenie powoda, na skutek zawarcia przez dłużnika z T. M. umowy darowizny lokalu, doszło do pokrzywdzenia powoda, zaś darowizna lokalu dokonana przez T. M. na rzecz pozwanej potwierdza zamiar wyprowadzenia z majątku dłużników jedynego cennego składnika majątkowego. Powód podkreślił, że T. M. jako poręczycielka trzech weksli in blanco, również była odpowiedzialna wobec powoda. Jako podstawę żądania powód wskazał art. 531§ 2 kc uznając T. M. za osobę trzecią, a pozwaną za osobę czwartą (następcę prawnego osoby trzeciej).

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu wskazała, że powód nie wykazał aby w dniu zawarcia darowizny 06.12.2010r. przysługiwała mu wobec R. S. jakakolwiek wierzytelność. Początkową datą naliczania odsetek w nakazach zapłaty jest dzień 23.06.2011r. (tj. w sprawach o sygn. XV GNc 7408/13 i XV GNc 7363/13). Zdaniem pozwanej, skoro powódce przyznano odsetki od tejże daty, to należy przyjąć, że właśnie od tego momentu istniała wierzytelność zasądzona nakazami zapłaty i co więcej, jest to data przypadająca ponad 7 miesięcy później niż data podpisania rzeczonej umowy darowizny. W ocenie pozwanej, zasadność żądania powódki powinna być rozstrzygana w kontekście art. 530 kc. W ocenie pozwanej, R. S. nie działał z zamiarem pokrzywdzenia wierzycieli, a pomiędzy jego działaniem, a powstaniem czy powiększeniem stanu jego niewypłacalności, nie ma żadnego związku przyczynowego. Dalej zwrócono też uwagę, iż przedmiotem umowy z 6 12 2010r. był udział wynoszący ¼ we własności nieruchomości lokalowej, lokalu, który stanowi składnik niesprzedawalny. Odnosząc się do drugiej skarżonej czynności tj. umowy darowizny z dnia 25.03.2011r. dokonanej pomiędzy T. M., a pozwaną D. K., podniesiono, że miała ona miejsce ponad 2 lata przed powstaniem odpowiedzialności R. S. z tytułu poręczenia wekslowego i również tutaj podstawą rozstrzygnięcia musi być art. 530 kc. Pozwana podała, że dokonując darowizny na jej rzecz, T. M. nie działała z zamiarem pokrzywdzenia powoda i nie miała ona świadomości istnienia jakiegokolwiek długu czy zobowiązania, za które mogłaby ponosić odpowiedzialność.

Pismem z dnia 14.10.2016r. (k. 123 akt) strona powodowa cofnęła powództwo w zakresie żądania uznania za bezskuteczną wobec powoda umowy darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...), zawartej w dniu 6 grudnia 2010r. pomiędzy dłużnikiem R. S., a T. M.. Wobec faktu, że dłużniczka T. M. jest dłużnikiem solidarnym wraz z R. S. jedynie w zakresie wierzytelności w łącznej kwocie 100.084,78 zł, powód zmodyfikował powództwo, wnosząc o uznanie za bezskuteczną wobec powoda umowy darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...), zawartej w dniu 25.03.2011r. pomiędzy T. M., a D. K., dokonanej z pokrzywdzeniem powoda, któremu przeciwko T. M. przysługują wierzytelności w kwocie 100.084,78 zł. Zmianę stanowiska w sprawie powód uzasadnił tym, że na rozprawie ujawniono, że przedmiotem pierwszej darowizny był wyłącznie udział wynoszący ¼ spółdzielczego własnościowego prawa do przedmiotowego lokalu mieszkalnego, o wartości rynkowej 25.000 zł. Jednocześnie powód zmniejszył wartość wierzytelności powoda wobec T. M. o kwotę wierzytelności zasądzonych nakazami zapłaty z dnia 04.10.2013r. o sygn. XV GNc 7363/13 oraz z dnia 10.10.2013r. w sprawie o sygn. XV GNc 7408/13 wyłącznie od R. S.. Cofniecie powództwa w powyższym zakresie powód uzasadnił tym, że ujawniona wartość całego prawa (90.000 zł) będącego przedmiotem darowizny T. M. nie wystarczy na zaspokojenie powoda w całości, nawet w zakresie wierzytelności zasadzonych od T. M. (których wartość wynosi 100.084,78 zł). W ocenie powoda uznać należy, że powód był wierzycielem T. M. do kwoty 93.682,40 zł w dniu dokonania przez nią darowizny spornego prawa na rzecz pozwanej. Wskutek dokonanej darowizny, dłużniczka stała się niewypłacalna. Jednocześnie powód podkreślił, że o uznaniu go za wierzyciela przyszłego nie może przesądzać późniejsza data wydania nakazów zapłaty czy też data naliczania od poszczególnych sum wekslowych dalszych odsetek. Jeśliby nawet uznać powoda za wierzyciela przyszłego, to w jego ocenie, działanie T. M. w zamiarze pokrzywdzenia wierzyciela jawi się jako oczywiste bowiem na skutek zawarcia umowy darowizny doszło do pokrzywdzenia powoda w rozumieniu art. 527 kc i powstania u dłużniczki stanu niewypłacalności. Zdaniem powoda, wobec faktu wspólnego zamieszkiwania dłużniczki z R. S., nie sposób jest uznać, że dłużniczka w chwili dokonywania darowizny nie wiedziała o zadłużeniu R. S. w związku z rozwiązanymi umowami agencyjnymi. Tym samym jako poręczyciel wekslowy musiała mieć świadomość, że dojdzie do wypełnienia przez powoda weksla in blanco. Według powoda nie bez znaczenia jest fakt, że pozwana nigdy nie mieszkała w darowanym lokalu i nie mieszka w nim. Lokal natomiast nadal zajmuje T. M..

Pismem z dnia 28 listopada 2016r. (k. 179-180) pozwana wyraziła zgodę na częściowe cofnięcie powództwa. Pozwana ponownie podkreśliła, że T. M. nie była dłużniczką powoda w momencie dokonywania darowizny z dnia 25.03.2011r. W ocenie pozwanej, powód nie wykazał w jakiej dacie zostały złożone poręczenia wekslowe oraz wydane weksle stanowiące podstawę wydania wobec T. M. nakazów zapłaty. Pozwana po raz kolejny podkreśliła, że zasadność żądania powoda powinna być rozstrzygana w kontekście art. 530 kc. Jej zdaniem jednak, T. M. nie można przypisać działania z zamiarem pokrzywdzenia powoda.

Na ostatniej rozprawie pozwana wniosła o uwzględnienie przy rozliczaniu kosztów procesu tego, że powód w części pozew cofnął. W razie uwzględnienia żądania wnosiła o nieobciążanie pozwanej kosztami procesu.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwana D. K. jest córką R. S.. T. M. jest matką R. S. i babcią D. K..

(bezsporne)

R. S. działalność gospodarczą prowadził od 2004 w zakresie pośrednictwa handlowego. Powód (do dnia 29.10.2015r. występujący pod firmą (...) Sp. z o.o.) na podstawie umów agencyjnych, powierzył R. S. prowadzenie trzech punktów sprzedaży detalicznej: (...) nr (...) zlokalizowanego w ‘ (...) w G. przy ul. (...) od dn. 1 lutego 2004r., (...) ( (...)) nr 2140 zlokalizowanego w ‘(...)” przy ul. (...) w G. od dnia 7 listopada 2006r. oraz (...) ( (...)) nr (...) położonego w „Skwerze (...)” przy ul. (...) w G. od dn. 13 stycznia 2010r. R. S. przekazano wyposażenie punktów sprzedaży detalicznej. Umowy zawarto na czas nieoznaczony.

(dowód: zaświadczenia k. 139 i 172 akt, umowa agencji sprzedaży nr (...) z załącznikami – k. 140-154, umowa agencji sprzedaży nr (...) z załącznikami – k. 126- 138 akt, umowa agencji sprzedaży nr (...) z załącznikami – k. 159 – 171 akt)

Wraz z umowami zostały zawarte porozumienia wekslowe i wystawiono weksle celem zabezpieczenia wszelkich roszczeń (...) sp. z o.o. w stosunku do wystawcy z tytułu szkód i niedoborów powstałych w wyniku realizacji umów. Poręczycielką weksli in blanco, wystawionych przez R. S., była T. M. (obok M. S. - brata pozwanej, syna R. S.).

(dowód: oświadczenie z dnia 13.01.2010r. k. 173 akt, 3 porozumienia co do sposobu wypełnienia weksla in blanco – k. 174-176 akt)

Inwentaryzacja przeprowadzona w (...) nr 2140 (inaczej (...), ‘(...)”) w dniu 21 września 2010r. wykazała niedobór w wysokości 17.087,13 zł. Inwentaryzacja przeprowadzona w (...) nr 2140 w dniu 7 lutego 2011r. wykazała niedobór w wysokości 27.120,14 zł. Inwentaryzacja przeprowadzona w (...) nr 2140 w dniu 3 marca 2011r. wykazała niedobór w wysokości 10.429,40 zł. Całkowite rozliczenie finansowe dotyczące tego punktu handlowego na dzień 24 07 2012r. wykazało sumę do rozliczenia w kwocie 45.783,82 zł. W związku z tym wezwano R. S. do wyjaśnienia powstałych niedoborów.

(dowód: rozliczenia finansowe k.51-56 i 243- 248 akt)

Inwentaryzacja przeprowadzona w (...) nr (...) (inaczej (...), (...)) w dniu 21 września 2010r. wykazała niedobór w wysokości 911,41 zł. Inwentaryzacja przeprowadzona w (...) nr (...) w dniu 6 lutego 2011r. wykazała niedobór w wysokości 6 585,31 zł. Inwentaryzacja przeprowadzona w (...) nr (...) w dniu 2 marca 2011r. wykazała niedobór w wysokości 16.234,87 zł. Całkowite rozliczenie finansowe dotyczące tego punktu handlowego na dzień 8 10 2011r. wykazało sumę do rozliczenia w kwocie 21.423,87 zł. W związku z tym wezwano R. S. do wyjaśnienia powstałych niedoborów.

(dowód: rozliczenia finansowe k. 57-62 akt i 238-242 akt)

Inwentaryzacja przeprowadzona w (...) nr (...) (inaczej (...), (...) – ‘ (...)’) w dniu 21 września 2010r. wykazała niedobór w wysokości 22.636,33 zł. Inwentaryzacja przeprowadzona w (...) nr (...) w dniu 7 lutego 2011r. wykazała niedobór w wysokości 6.414,32 zł. Inwentaryzacja przeprowadzona w (...) nr (...) w dniu 3 marca 2011r. wykazała niedobór w wysokości zł. 7.717,30 zł. Całkowite rozliczenie finansowe dotyczące tego punktu handlowego na dzień 26 maja 2011r. wykazało sumę do rozliczenia w kwocie 26.474,71 zł. W związku z tym wezwano R. S. do wyjaśnienia powstałych niedoborów.

(dowód: rozliczenia finansowe – k. 64 – 68 i 249- 254 akt)

W dniu 3 marca 2011r. we wszytkach trzech punktach spółka (...) przeprowadziła inwentaryzację zdawczo – odbiorczą. R. S. nie stawił się na inwentaryzuję. Pismami z dnia 16 marca 2011r. poinformowano R. S. o wypowiedzeniu mu trzech umów agencyjnych zawartych w dniach: 7 11 2006r., 13 01 2010r. i 1 02 2004r. Pisma informujące wraz z pismami rozwiązującymi doręczono R. S. wraz z protokołami inwentaryzacyjnymi i arkuszami spisowymi w dniu 21 marca 2011r. Pisma te odebrała T. M.. Wg protokołów sumy zadłużeń na dzień 3 marca 2011r. wynosiły: 11 607,12 zł, 7.407,41 zł i 32.145,96 zł.

(dowód: pisma inforumujące i rozwiązanie umów k. 209-210, 214-215,

protokoły inwentaryzacyjne i arkusze spisowe k. 211-212, 216-232

dowody doręczenia pism o rozwiązaniu umów k. 213, 233 i 237 akt)

W związku z zadłużeniem R. S. powód wniósł do Sądu Rejonowego dla m. st. W. pozwy o zapłatę i wydanie nakazów zapłaty.

(bezsporne)

Dnia 4 października 2013r. w sprawie XV GNc 7363/13 wydano nakaz zapłaty w którym zasądzono od R. S. na rzecz powoda kwotę 26.413,44 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 23.06.2011r. do dnia zapłaty oraz koszty procesu w kwocie 2748 zł. Nakaz został zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia 14.12.2013r. Powód skierował do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji, postępowanie toczyło się pod sygn. Km 725/13 .w toku egzekucji dłużnik przekazał powodowi kwotę 546,77 zł , do spłaty pozostała kwota 43.193,13 zł.

(dowód: nakaz zapłaty z dnia 4 10 2013r. - k. 28 akt, zajęcie wierzytelności – k. 27 akt, wyliczenie odsetek – k. 30 akt)

Dnia 10 października 2013r. w sprawie XV GNc 7408/13 wydano nakaz zapłaty w którym zasądzono od R. S. kwotę 7.104,33 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23.06.2011r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu w kwocie 1280 zł. Nakaz zaopatrzony został w klauzulę wykonalności dnia 04.04.2014r. W oparciu o w/w tytuł powód skierował do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji. Postępowanie toczyło się pod sygn. Km 219/14. Na podstawie w/w tytułu, w związku z przekazaniem powodowi w toku egzekucji kwoty 334,67 zł, do spłaty pozostało 12.158,38 zł.

(dowód: nakaz zapłaty z dnia 10.10.2013r. sygn. XV GNc 7408/13 – k. 22, zawiadomienie o zajęciu rachunku bankowego i zakazie wypłat – k. 23, wyliczenie odsetek – k. 24 akt)

Dnia 06.11.2013r. w sprawie II Nc 4791/13 wydano nakaz zapłaty z weksla i zasądzono solidarnie od dłużnika R. S. oraz T. M. i M. S. (poręczycieli weksla in blanco) kwotę 25.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi do dnia 18.09.2013r. do dnia zapłaty i kosztami procesu. Nakaz zaopatrzono w klauzulę wykonalności dnia 20.01.2014r. W oparciu o w/w tytuł wykonawczy powód skierował do komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w G. M. B., wniosek o wszczęcie egzekucji, postępowanie toczyło się pod sygn. Km 78/14. W toku egzekucji, powodowi została przekazana kwota 1522,52 zł, do spłaty pozostała kwota 31.154,31 zł, na którą składają się kwota 25.000 zł tytułem należności głównej z odsetkami w wysokości 5.997,26 zł za okres od 18.09.2013r. do dnia 04.12.2015r. oraz koszty procesu.

(dowód: nakaz zapłaty z dnia 06.11.2013r. sygn. II Nc 4791/13 – k. 19, zawiadomienie o zajęciu wierzytelności – k. 20, wyliczenie odsetek – k. 21 akt)

Dnia 06.11.2013r. w sprawie II Nc 4774/13 wydano nakaz zapłaty z weksla i zasądzono solidarnie od dłużnika R. S. oraz T. M. i M. S. (poręczycieli weksla in blanco) kwotę 25.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi do dnia 18.09.2013r. do dnia zapłaty i kosztami procesu. Nakaz zaopatrzono w klauzulę wykonalności dnia 15.01.2014r. W oparciu o w/w tytuł wykonawczy powód skierował do komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Grudziądzu M. B., wniosek o wszczęcie egzekucji, postępowanie toczyło się pod sygn. Km 77/14. Na podstawie ww. tytułu, w związku z przekazaniem powodowi w toku egzekucji kwoty 1606,87 zł, do spłaty pozostała wierzytelność w wysokości 32.785, 39 zł.

(dowód: nakaz zapłaty z dnia 06.11.2013r. sygn. II Nc 4774/13 k. 25, zawiadomienie o zajęciu wierzytelności – k. 26, wyliczenie odsetek – k. 27 akt)

Dnia 13 maja 2014r. wydano nakaz zapłaty w sprawie sygn. II Nc 267/14 i zasądzono powodowi solidarnie od R. S., T. M. oraz M. S. kwotę 28.358,27 zł z odsetkami ustawoaymi od dnia 20.12.2013r. wraz z kosztami procesu w kwocie 2772 zł. Nakaz został zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia 18.08.2014r. Powód skierował do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji. Postępowanie toczyło się pod sygn. Km 546/14. W toku egzekucji, powodowi została przekazana kwota 1514,75 zł, do spłaty pozostała kwota 36.145,08 zł.

(dowód:: nakaz zapłaty z dnia 13.05.2014r. k. 31, zajecie wierzytelności – k. 32, wyliczenie odsetek – k. 33 akt)

Pismami z 10 kwietnia 2015r. komornik powiadomił powoda o stanie egzakcji, o majątku dłużników i o tym, że prowadzi on obecnie 12 postepowań przeciwko R. S. na sumę łączną 445.226,39zł. Poinformował o zawarciu umów darowizny.

(dowód: pisma, notatki k. 38- 50 akt)

Wszczęte przez powoda postępowania egzekucyjne o sygn. Km 546/14, Km 725/13, Km 219/14, Km 77/14 oraz Km 78/14 zostały umorzone z uwagi na ich bezskuteczność dnia 12 czerwca 2015r. .

(dowód: postanowienia o umorzeniu postępowań – k. 69 – 73 akt)

Dłużnik R. S. był właścicielem ¼ udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w G. przy ul. (...). W dniu 6 grudnia 2010r. dłużnik dokonał darowizny w/w udziału w lokalu na rzecz swojej matki T. M., która była właścicielką udziału wynoszącego ¾ części. Umowa darowizny została sporządzona u notariusza i zarejestrowana w rep. A Nr 8851/2010.

(dowód: akt notarialny z dnia 06.12.2010r. k. 105-107 akt)

W dniu 25 marca 2011r. T. M. dokonała darowizny prawa do ww. spółdzielczego lokalu własnościowego na rzecz swojej wnuczki – pozwanej D. K.. Umowa darowizny została sporządzona u notariusza i zarejestrowana w rep. A Nr 2037/2011.

(dowód: akt notarialny z dnia 25 03 2011r. k. 103-104 akt)

Obecnie, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, położonego w G. przy ul. (...) przysługuje pozwanej D. K..

(bezsporne)

R. S. i T. M. nie mieli innego majątku poza prawami do lokalu spółdzielczego nr (...) przy ul. (...).

(dowód: zeznania świadka R. S. e-protokół z 18 01 2017r. g. 00.12.21

zeznania świadka T. M. e-protokół z 29 03 2017r. g. 00.02.56 i dalej)

W roku 2008 R. S. rozwiódł się z żoną. Pozwana zawarła związek małżeński w roku 2005r. i mieszkała z mężem.

(dowód: przesłuchanie pozwanej e-protokół z 21 06 2017r. g. 00.03.41 i dalej)

Po rozwodzie R. S. zaczął nadużywać alkoholu. Z żoną podzielili majątek. W G. prowadził wówczas 3 punkty handlowe, jeden z nich otworzył w 2010r.

(bezsporne)

W chwili dokonania darowizny w grudniu 2010r. dłużnik R. S. mieszkał w lokalu nr (...) z matką.

(dowód: zeznania świadka R. S. e-protokół z 18 01 2017r. g. 00.15.38)

Pozwana nigdy nie mieszkała w lokalu nr (...) przy ul. (...), mieszkała obok w lokalu nr (...). W późniejszym okresie czasu dłużnik wyjeżdżał poza G. i bywał u matki jedynie okresowo, ale miał z nią dobry kontakt. Dużo przebywał w G., przez ok. 2 lata mieszkał tam u swojej nowej partnerki. T. M. jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym. Nie można ustalić od kiedy istnieje niepełnosprawność, ale stopień znaczny datuje się od dnia 17 kwietnia 2015r. Obecnie wymaga ona opieki innej osoby. Wcześniej przeszła dwie operacje. Po pierwszej była nadal osobą chodzącą. Celem podpisania umów darowizny stawiła się dwukrotnie osobiście u notariusza. Drugą operację biodra miała po zawarciu umowy darowizny z wnuczką. Po operacji odbyła trzymiesięczną rehabilitację, przebywała wtedy w hospicjum. Zdarzało się wtedy, że gdy R. S. nie było, to pozwana nocowała u babci, pomagała w opiece nad nią, robiła zakupy, sprzątała. R. S. pomieszkiwał wówczas u matki, bywał wtedy gdy przyjechał do G.. T. M. przed operacją sama odbierała przychodzącą do niej korespondencję. Po jej powrocie do domu, po rehabilitacji, syn R. wrócił na parę miesięcy do G.. Mieszkał wtedy z matką. Potem na ponad 3 lata wyjechał do Szwecji. Po drugiej operacji T. M. stała się osobą niepełnosprawną, nie mogła wówczas chodzić, była osobą leżącą. Z domu nie wychodziła. Pozwana wybierała wówczas dla babci korespondencję i przekazywała ją babci. Bywało, że pozwana bywała u babci codziennie, opiekowała się nią.

(dowód: orzeczenie o niepełnosprawności k. 122 akt

zeznania świadka R. S. e-protokół z 18 01 2017r. g. 00.15.38 i dalej

przesłuchanie pozwanej e-protokół z 21 06 2017r. g. 00.06.43 i dalej)

R. S. do kraju wrócił w sierpniu 2016r. Zamieszkał w G.. Obecnie mieszka z matką.

(dowód: zeznania świadka T. M. e-protokół z 29 03 2017r. g. 00.18.59 i dalej)

Pismem z dnia 17.11.2015r. powód wezwał pozwaną do uiszczenia zaległych kwot pieniężnych.

(dowód: wezwanie do zapłaty – k. 34)

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w tej sprawie w tym pism, nakazów zapłaty, dokumentów ze spraw egzekucyjnych o sygn. Km 546/14, Km 725/13, Km 219/14, Km 77/14 oraz Km 78/14, a częściowo także na podstawie zeznań świadków oraz przesłuchania pozwanej.

Do zaoferowanych dokumentów strony nie zgłaszały uwag. Nie budziły one zastrzeżeń. Treść tych dokumentów jest zdaniem sądu jasna i nie nasuwała wątpliwości interpretacyjnych. Sąd uznał ten materiał za wiarygodny. Z oczywistych względów za rzetelne i wiarygodne uznano dokumenty w postaci orzeczeń z innych spraw sądowych i dokumentów z akt spraw egzekucyjnych.

Sąd częściowo dał wiarę świadkom i pozwanej. Do pomyślenia jest, że pozwana nie miała pełnej wiedzy o kondycji finansowej ojca, aczkolwiek nie do uwierzenia jest by nie miała w ogóle wiedzy o jego sytuacji, tym bardziej że ojciec długi czas mieszkał w lokalu obok, wraz z babcią, a potem tam przyjeżdżał. Godzi się także pamiętać, że zobowiązanie względem powoda istnieje nie tylko po stronie ojca pozwanej, ale krąg dłużników jest większy i obejmuje inne osoby najbliższe pozwanej, w tym jej babcię oraz brata. Nie jest możliwe by w rodzinie nie mówiono o tych długach. Tak czy inaczej wiedza pozwanej i tak pozostaje bez znaczenia, bowiem skarżona czynności została dokonana pod tytułem darmym. Pozwana bez wątpienia była zainteresowana uwiarygodnieniem zeznań świadka T. M., tak w zakresie intencji towarzyszącymi babci przy dokonywaniu darowizny, jak i w zakresie pozostawania przez babcię w niewiedzy o istniejących długach. Sad nie odmówił wiary pozwanej, że faktycznie opiekowała się ona babcią i to w znacznym rozmiarze, ale w ocenie sądu nie to było powodem dokonania darowizny – tym bardziej, ze w jej dacie babcia pozwanej nie wymagała jeszcze tak dużej opieki jak później tj. po drugiej operacji po której nie mogła już chodzić. Tymczasem do darowizny doszło w czasie gdy T. M. była jeszcze osoba chodzącą i w miarę samodzielną. Świadczy o tym fakt, że u notariusza (tak w grudniu 2010, jak i w marcu 2011) stawiła się ona osobiście. Notariusz na czynnościach w domu T. M. nie była.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka T. M., że nie wiedziała o długach syna oraz o tym, że sama może być uznana za dłużnika i że w istocie dłużniczką jest. Świadek uzasadniała taki stan rzeczy swym wiekiem i złą kondycją fizyczną i zdrowotną. Ale po pierwsze - jak wyżej wskazano - jej stan zdrowia uległ znacznemu pogorszeniu po dokonaniu darowizny na rzecz wnuczki. Po drugie - bezspornie (w świetle k. 213, 233 i 237 akt) dłużniczka odbierała korespondencję, adresowaną do syna. Temu natomiast zaprzeczała w swoich zeznaniach, co czyni jej twierdzenia niewiarygodnymi. Po trzecie długi czas mieszkała z synem i nie jest możliwe, by nie wiedziała o jego sytuacji, tym bardziej, że miała ona istotny wpływ na sytuację samej T. M.. Świadek wiedziała, że jest poręczycielem wekslowym. Świadek z wykształcenia jest ekonomistą. Dlatego nie do uwierzenia zeznała, że nie wiedziała co to jest weksel, ani jakie są konsekwencje udzielenia poręczenia, że nie wiedziała czego weksle dotyczyły i nie wiedziała co znaczy słowo ‘poręczam’. Zeznania świadka brzmiały w tym zakresie dla Sądu zupełnie niewiarygodne, tym bardziej, że w opozycji do nich pozostawały zeznania R. S., który zeznał: ‘mama wiedziała co podpisuje, ‘mamie nic nie trzeba było wyjaśniać”, „ona wiedziała, że jak mi się nie powiedzie to będzie musiała to spłacać. Mama wiedziała, że jestem dłużnikiem”, „korespondencja przychodziła do domu, do mamy przychodziła oddzielna, na jej nazwisko”. Trzeba też zauważyć, że zeznania T. M. i świadka R. S. nie są ze sobą zgodne nawet w zakresie wzajemnych relacji. Syn zeznał, że ‘mama jest ugodowa i dlatego nasze relacje były dobre”, zaś świadek T. M. utrzymywała, że syn o nią nie dbał, matka się dla niego nie liczyła, że byli jak obcy sobie ludzie. Nie brzmiało dla Sądu wiarygodnie twierdzenie T. M., iż nie wiedziała o wydanych (później) nakazach zapłaty, o postępowaniach egzekucyjnych. Wprawdzie strona powodowa nie wniosła o dowód z dokumentów w sprawach w których wydano nakazy zapłaty, ale z punktu zasad doświadczenia życiowego jest mało prawdopodobne, by nie odebrała ona nakazów wydanych w trzech sprawach ani też dalszych pism (wielu) z trzech spraw egzekucyjnych. Tym bardziej, że jak zeznała pozwana, w czasie gdy babcia nie wychodziła już z domu, to ona dla niej odbierała korespondencję, a następnie przekazywała. Dlatego sąd nie dał wiary świadkowi, że o długach dowiedziała się ona dopiero pół roku temu. Bezspornie też (zob. k. 213, 233 i 237 akt) T. M. odbierała korespondencję dla syna pochodzącą od powoda (wtedy (...)). Tymczasem świadek wprawdzie przyznała, że przyszły do syna dwa pisma, ale dodała iż ona ich nie otwierała i oddała listonoszowi. Nie można uznać tych twierdzeń za prawdziwe, skoro wg powołanych wyżej kart, korespondencja ta była jej wydana i nie została oddana doręczycielowi. Godzi się zauważyć, iż nie były prawdziwe jej zeznania nawet o ilości weksli, których były trzy, a nie jeden jak zeznała. W tym stanie rzeczy w ocenie sądu T. M., z wykształcenia ekonomista, miała wiedzę o tym co podpisuje i jakie mogą być tego skutki. Wiedziała też o długach, o powstałych niedoborach, o wypowiedzeniu synowi umów. Dlatego jej zeznania zdaniem Sądu to tylko wyraz wspomożenia linii obrony pozwanej.

Co do zeznań R. S. to sąd uznał je za wiarygodne co do powstania długów i wiedzy matki o ich istnieniu, jak też w zakresie tego co mówił o celu poręczenia i wystawienia weksli oraz wiedzy o skutkach niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania. Nie dano mu wiary, że w dacie gdy dokonywał darowizny udziału na rzecz matki nie było jeszcze niedoborów, bowiem spisy inwentaryzacyjne z trzech prowadzonych przez niego punktów handlowych z dnia 21 IX 2010r. (k. 55, 61, 67 akt) świadczą o czymś odmiennym, a nadto świadek przyznał że od nakazów zapłaty się nie odwoływał bo te długi były.

Poza sporem było zawarcie dwóch umów darowizny: na mocy umowy z dnia 06.12.2010r. R. S. darował swojej matce T. M. udział w spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego położonym w G. przy ul. (...), w wysokości ¼. Umową darowizny z dnia 25 marca 2011r . T. M. darowała swojej wnuczce D. K. spółdzielcze własnościowe prawo do w/w lokalu.

Powód wniósł o uznanie za bezskuteczne wobec niego w/w umów. Ostatecznie, cofnął żądanie uznania za bezskuteczną pierwszej z umów, domagając się uznania za bezskuteczną jedynie umowy z dnia 25.03.2011r. celem zaspokojenia wierzytelności przysługującej mu wobec dłużniczki T. M. na łączną kwotę 100.084,78 zł a wynikającą z trzech prawomocnych nakazów zapłaty w tym dwóch z weksla z 6 listopada 2013r. i jednego z 13 maja 2014r. .

W ocenie Sądu, to żądanie zasługiwało na uwzględnienie.

Na początku godzi się zauważyć, iż wobec faktu, że przedmiotowe umowy były umowami darowizny, to wiedza pozwanej D. K. o zamiarze działania dłużników z pokrzywdzeniem wierzyciela bądź ze świadomością tegoż, była bez znaczenia. Ważne były za to intencje dłużników, tj. R. S., a w szczególności T. M..

Stanowiska stron nie były zbieżne co do tego, co mogło stanowić podstawę pretensji pozwu. Powód początkowo wywodził żądanie z treści art. 527 oraz art. 531§ 2 kc uznając R. S. za dłużnika, T. M. za osobę trzecią na rzecz której doszło do przysporzenia, a pozwaną za osobę czwartą wobec której skierowanie pozwu było dopuszczalne.

W toku procesu powód podtrzymał żądanie tylko w zakresie umowy z 25 marca 2011r. tratując T. M. jako dłużniczkę (zdefiniowaną tak na ten dzień dokonania darowizny), pozwaną zaś jako osobę trzecią na rzecz której dokonano przysporzenia pod tytułem darmym.

Powód w trakcie postępowania nie wykazał, że w dacie dokonania darowizny na rzecz pozwanej, tj. w dniu 25.03.2011r. T. M. miała status dłużniczki powoda. Nie wykazała strona powodowa, że na ten dzień weksel, którego poręczycielką była T. M., został wypełniony. Powód nie przedstawił żadnych dowodów na poparcie twierdzeń, że babcia pozwanej była wówczas dłużniczką. Poza sporem zostawało jedynie, iż wcześniej dokonała poręczania wekslowego. Niemniej zobowiązanie z weksla istnieje nie od daty wystawienia weksla, ale z datą jego wypełnienia. Z dniem jego wystawienia zobowiązanie jest jedynie warunkowe, a wywołuje skutki prawne dopiero, gdy weksel in blanco zostanie uzupełniony całkowicie. Strona powodowa nie zawnioskowała o przeprowadzenie dowodu z dokumentów z akt spraw o wydanie nakazów zapłaty, a to z nich wynikałoby w jakiej dacie wypełniono weksle. Bezspornie natomiast nakazy zapłaty, wydane zostały po dokonaniu darowizny, nadto daty zasądzenia odsetek za opóźnienie – które pośrednio mogłyby wskazać na datę powstania czy wymagalności zobowiązania – również dotyczą okresu czasu już po darowiźnie z 25 III 2011r.

Brak wymagalności zapłaty sumy wekslowej dacie dokonania darowizny oznaczał, iż dług powstały z tego tytułu był – w rozumieniu przepisów o akacji pauliańskiej – długiem przyszłym o którym mowa w art 530 kc (tak wyrok Sądu Apel. w G. z 4 maja 2016r. sygn. I ACa 1055/15).

Z tych względów, żądanie powoda - żądającego ubezskutecznienia tylko umowy z 25 marca 2011r. - mogło znaleźć swą podstawę w art. 530 kc. Wg niego przepisy artykułów poprzedzających stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy dłużnik działał w zamiarze pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli. Jeżeli jednak osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową odpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną tylko wtedy, gdy osoba trzecia o zamiarze dłużnika wiedziała.

Zgodnie z treścią przepisu art. 530 kc dla skuteczność żądania niezbędne jest wykazanie przez powoda – i w konsekwencji ustalenie - iż dłużnik dokonując czynności działał z zamiarem pokrzywdzenia swoich przyszłych wierzycieli. Nie jest przy tym istotny czas jaki dzieli chwilę dokonania czynności prawnej od powstania wierzytelności, a jedynie to, czy czynność ta była dokonana przez dłużnika z zamiarem pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli (tak też komentarz LEX A. Janiaka do art. 530 i powołane publ.: L. Stecki (w:) J. Winiarz, Komentarz, t. I, 1989, s. 539; M. Sychowicz (w:) G. Bieniek, Komentarz, t. I, 2009, s. 844; W. Popiołek (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. II, 2009, s. 219; M. Pyziak-Szafnicka (w:) System prawa prywatnego, t. 6, s. 1263). Zamiar pokrzywdzenia wierzycieli to przesłanka szczególna (tzw. kwalifikowana). Oznacza ona obowiązek wykazania przez powoda, że dłużnik działał nie ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, ale z zamiarem jego (ich) pokrzywdzenia. Chodzi tu o szczególnie naganne działania dłużnika. Jego celem samym w sobie musi być w takim wypadku pokrzywdzenie wierzyciela. Zamiar ten jako bezpośredni i wyłączny oznacza konieczność wykazania przez powoda, że celem dokonania czynności przez dłużniczkę przyszłą było spowodowanie niewypłacalności skutkującej pokrzywdzeniem wierzyciela. (por. M. Pyziak - Szafnicka, „Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika”, Dom Wydawniczy ABC 1995, str. 122 i dalej; M. Jasińska ‘Skarga pauliańska’ CH Beck Warszawa 2015 str. . 179 i dalej). W orzecznictwie oraz literaturze przedmiotu za dominujący uznać należy podgląd, że nie jest konieczne, aby powstanie wierzytelności przyszłej było do końca pewne, a w szczególności by w chwili dokonywania czynności prawnej dłużnik znał przyszłych wierzycieli lub wiedział, kiedy i jakie wierzytelności powstaną. Wystarczy, by dłużnik dokonując czynności, działał z zamiarem pokrzywdzenia swoich ewentualnych przyszłych wierzycieli (M. Jasińska, Skarga..., s. 113; W. Popiołek (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. II, 2009, s. 219; M. Sychowicz (w:) M. Bieniek, Komentarz, t. I, 2009, s. 844; M. Pyziak-Szafnicka (w:) System prawa prywatnego, t. 6, s. 1263 – zob. LEX komentarz A. Janiaka do art. 530).

W ocenie sądu fakt pokrzywdzenia powodowego wierzyciela nie nasuwał wątpliwości. Powód nie może zaspokoić się z majątku dłużników. Jednie niewielkie kwoty (wysokości wynikają z opisów na nakazach zapłaty w aktach tej sprawy) zostały wyegzekwowane i przekazane wierzycielowi. Postępowania egzekucyjne zostały umorzone wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji (k. 69- 73 akt). Stan pokrzywdzenie wierzyciela bezspornie istniał tak na dzień zaskarżenia czynności prawnej, jak i istnieje w chwili obecnej.

Dłużniczka T. M. nie miała innego majątku poza prawem własnościowym do lokalu spółdzielczego. Powód - w zakresie wierzytelności za które jest ona współzobowiązana solidarnie - nie ma możliwości zaspokojenia się. Przeciwko dłużnikowi głównemu toczy się 12 postępowań egzekucyjnych na kwotę ponad 445.000 złotych. On też nie ma innego majątku, który mógłby zaspokoić powoda. W konsekwencji nie ma wątpliwości, iż wskutek zawarcia przez dłużniczkę umowy darowizny przedmiotowego lokalu, doszło do pokrzywdzenia powoda w rozumieniu art. przepisu art. 527§ 1 i 2 kc. W myśl tego przepisu, każda czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności.

W sprawie zostało ustalone, że T. M. była poręczycielką weksli in blanco złożonych przez wystawcę R. S. na zabezpieczenie zawartych przez niego umów agencyjnych z tytułu ewentualnych niedoborów. Po wypełnieniu weksli T. M., stała się dłużniczą powoda z tytułu wymagalnej wierzytelności. W dniu 25 marca 2011r., dłużniczka darowała spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu pozwanej. Stało się to 4 dni po tym gdy T. M. odebrała korespondencję dla syna z której wynikało, że R. S. powód wypowiedział wszystkie umowy agencyjne, a nadto przesłał mu arkusze spisowe inwentaryzacji z których wynikała wielkość niedoborów. Dla ekonomisty z wykształcenia zrozumienie treści tych dokumentów nie nastręczało trudności. Pamiętać przy tym należy, iż bezwzględnie T. M. korespondencję tę odebrała i nie jest prawdą, że zwróciła ją doręczycielowi. Już wyżej Sąd wskazał, iż twierdzenia świadka T. M., nie przekonały w Sądu. Sąd doszedł do przekonania, że wiedziała co to jest weksel, co znaczy poręczenie i jakie mogą być skutki jego udzielenia. Wiedziała też o długach syna, o wypowiedzeniu mu umów agencyjnych, o istniejących niedoborach. W czasie gdy doszło do darowizny T. M. nie była osobą leżącą, wymagającą stałej opieki innych osób. Do notariusza udała się osobiście (tak w grudniu 2010, jak i w marcu 2011). Sąd nie kwestionuje, że potem pozwana roztoczyła opiekę nad babcią, ale było to już po następnej operacji, gdy p. M. była długi czas osobą leżącą. Zatem to nie permanentna opieka udzielana przez wnuczkę była powodem dokonania na jej rzecz darowizny w marcu 2011. Godzi się przy tym pamiętać, iż pozwana nigdy nie zamieszkała wraz z babcią; w istocie w darowanym lokalu nie mieszkała nigdy. Obecnie nie mieszka już nawet po sąsiedzku i nie roztacza nad babcią opieki mimo, że z zeznań T. M. wynika, iż nadal jest osobą niepełnosprawną, wymagającą pomocy i że nie wychodzi już z domu w ogóle. To w żaden sposób nie umniejsza zasług pozwanej względem babci we wcześniejszym okresie czasu, ale w świetle innych okoliczności, może być przesłanką wnioskowania, że motywem darowizny było coś innego niż wdzięczność.

Jak wskazano wyżej, konieczną przesłanką zaskarżenia przez wierzyciela czynności prawnej dłużnika, dokonanej przed powstaniem jego wierzytelności jest to, by dłużnik przy jej dokonywaniu działał w zamiarze pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli. Stanowisko judykatury jest takie, że „zamiar pokrzywdzenia” nie powinien podlegać zawężającej wykładni a więc zamiar ten należy przyjąć także u tego, kto w chwili dokonywania czynności liczył się z tym, że w związku ze swoją działalnością może mieć wierzycieli i że czynność jego może być połączona z ich krzywdą (wyrok Sądu Najwyższego z 7 lutego 2008 r., V CSK 434/07, LEX nr 393901).

O zamiarze pokrzywdzenia mówić można więc wtedy, gdy dłużnik w chwili dokonywania czynności zdawał sobie sprawę przy zachowaniu należytej staranności, że w przyszłości będzie odpowiadał za dług i dokonał przedmiotowej czynności w celu pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli.

Zdaniem sądu dłużniczka T. M. mogła przewidzieć, że wkrótce dłużnikami wekslowym powoda się stanie. Była to okoliczność do przewidzenia, zwłaszcza jeśli zważyć na to, że 4 dni przed dokonaniem darowizny weszła ona w posiadanie pism kierowanych do syna z których wynikała jaka jest wysokość stwierdzonych niedoborów oraz że umowy zostają mu wypowiedziane. Dlatego parę dni później – przewidując czynności wierzyciela zmierzające do wydobycia długu, tak od dłużnika głównego jak i poręczycieli - dokonała darowizny jedynego wartościowego prawa majakowego jaki posiadała. Dokonanie przez nią darowizny na rzecz pozwanej, spowodowało powstanie u niej stanu niewypłacalności.

W ocenie Sądu, już wcześniej R. S. wyzbywając się swojego udziału działał co najmniej ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, bo już w dniu darowizny z dnia 6 grudnia 2010r. - wiedział on o wynikach trzech inwentaryzacji dokonanych w dniu 21 września 2010r. Swój udział darował wówczas matce. Cel działania musiał być jeden, bowiem sąd nie znajduje innych powodów do wyzbycia się przez niego majątku. Po co miałby to robić gdyby nie miał wtedy długów, gdyby był wówczas – jak zeznał – ‘wzorowym ajentem’. Jego relacje z matką nie były tego rodzaju, by uzasadniały bezinteresowne darme przysporzenie. Chronologia zdarzeń uprawnia wnioskowanie, że tak R. S., jak i później jego matka T. M. wyzbywając się swoich majątków działali w celu uniemożliwienia zaspokojenia się powoda, tj. z zamiarem pokrzywdzenia powodowego wierzyciela. Dla rozstrzygnięcia tej sprawy – w postaci nadanej pismem z dnia 14 X 2016r. k. 123 akt – istotne pozostaje, że z zamiarem takim działała dłużniczka w dniu 25 marca 2011r. Jako ekonomista musiała ona być świadoma, że wobec rozwiązania umów agencyjnych z jej synem z powodu niedoborów, dojdzie do wypełnienia przez powoda weksli in blanco, a tym samym do konieczności poniesienia przez nią odpowiedzialności za zobowiązania R. S..

Z uwagi na uzyskanie przez osobę trzecią (pozwaną) korzyści majątkowej na podstawie nieodpłatnej czynności prawnej, to kwestia stanu wiedzy osoby trzeciej o zamiarze działania dłużnika była - z uwagi na treść art. 530 zd. 2 k.c. - bez znaczenia. Utrwalone też jest, że w przypadku odpowiedzialności z art. 530 kc zastosowanie domniemania z art. 527 par. 3 kc nie wchodzi w rachubę (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 9 listopada 2011 II CSK 64/11; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 18 01 2013r. VACa 682/12).

Mając wszystko powyższe na uwadze zdaniem Sądu przesłanka działania dłużniczki z zamiarem pokrzywdzenia przyszłego wierzyciela została wykazana. Powództwo podległo zatem uwzględnieniu z mocy art. 530 kc w zw. z art. 527 § 1 i 2 kc, o czym orzeczono w punkcie 1 wyroku

W punkcie 2 wyroku na postawie ar. 355 kpc w zw. z art. 203§ 1 kpc sąd umorzył postępowanie w części, bowiem żądanie ubezskutecznienia czynności prawnej pod postacią umowy darowizny z 6 grudnia 2010r. zostało cofnięte. Na cofniecie pozwana zgodę wyraziła – k. 179 akt.

O kosztach procesu orzeczono w myśl przepisu art. 100 kpc, przyjmując, że powód cofając jedno z żądań pozwu o uznanie czynności za bezskuteczną (nie wskutek zaspokojenia w toku procesu) wygrał proces w 50%. Z tego powodu koszty procesu powstałe po obu stronach w postaci wynagrodzeń fachowych pełnomocników sąd zniósł wzajemnie. Natomiast pozwana wi nna zwrócić powodowi połowę opłaty sadowej od pozwu, bowiem w tym zakresie w 50% przegrała ona proces. Podstaw do zastosowania art. 102 kpc nie znaleziono. Dlatego, mając na względzie treść art. 100 kpc – orzeczono jak w punkcie 3 i 4 wyroku.