Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Dorota Markiewicz

Sędziowie:SA Przemysław Kurzawa

SA Jacek Sadomski (spr.)

Protokolant:st. sekr. sąd. Monika Likos

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2013 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa syndyka masy upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W.

przeciwko (...) W.

z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej - Przedsiębiorstwa (...) spółki akcyjnej z siedzibą w P.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 30 listopada 2012 r. sygn. akt II C 828/12

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od syndyka masy upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. na rzecz (...) W. i Przedsiębiorstwa (...) spółki akcyjnej z siedzibą w P. kwoty po 5400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I ACa 472/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 listopada 2012 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo syndyka masy upadłości (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. przeciwko (...) W. o zapłatę kwoty 5.243. 229,33 zł dochodzonej tytułem zapłaty za wykonanie robót budowlanych oraz z tytułu zwrotu kwot zatrzymanych przez Przedsiębiorstwo (...) S.A., jako generalnego wykonawcę zadania inwestycyjnego(...) z(...). Powództwo zostało skierowane przeciwko (...) W., jako inwestorowi ponoszącemu odpowiedzialność za zapłatę podwykonawcom, zgodnie z konstrukcją przewidzianą w art. 647 ^{( 1)} § 5 k.c.

Podstawą wydanego rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne poczynione przez sąd pierwszej instancji.

W wyniku rozstrzygnięcia przetargu ograniczonego w dniu 17 listopada 2008 r. zawarta została umowa pomiędzy pozwanym(...) W. -(...)- jako zamawiającym, a konsorcjum spółek: (...) S.A. z siedzibą w W. (lider konsorcjum), Przedsiębiorstwem (...) S.A. z siedzibą w P. (partner konsorcjum), (...) S.A. z siedzibą w B. (partner konsorcjum) oraz (...) z siedzibą w B. (partner konsorcjum) - jako wykonawcą. Przedmiotem umowy było wykonanie zadania inwestycyjnego (...) z(...)". Pismem z dnia 27 sierpnia 2009 r. (...) S.A. zwrócił się do Inżyniera Kontraktu, reprezentującego Inwestora Zastępczego, z prośbą o zatwierdzenie (...) Sp. z o.o. jako podwykonawcy robót związanych z budową ekranów akustycznych. Jednocześnie przesłał informacje o tej firmie oraz informacje o udziale podwykonawców w realizacji kontraktu. Z informacji tych wynikało m.in. dotychczasowe doświadczenie tej spółki w realizacji kontraktów, a także wartość robót, które miało wykonać (...) Sp. z o.o., a która miała wynosić 16.090.599,40 zł brutto. Pismem z dnia 3 września 2009 r. Inżynier Kontraktu powiadomił (...) W., że pozytywnie opiniuje (...) Sp. z o.o. W dniu 12 listopada 2009 r. pozwany zatwierdził (...) Sp. z o.o., jako podwykonawcę robót związanych z budową ekranów akustycznych dla realizacji zadania inwestycyjnego pn. „Budowa skrzyżowania Drogi Krajowej Nr (...) z(...)-(...). W dniu 20 listopada 2009 r. (...) Sp. z o.o. zawarła z Przedsiębiorstwem (...) S.A., jako partnerem Konsorcjum, umowę nr (...), której przedmiotem było wybudowanie przez powoda, jako podwykonawcę, ekranów akustycznych w ramach realizacji przez Konsorcjum zadania inwestycyjnego (...) z(...). Warunki finansowe umowy strony określiły w § 3, wskazując, w pkt 1, że za kompleksowe wykonanie całości przedmiotu kontraktu, w tym wszystkich zobowiązań, o których mowa w kontrakcie, generalny wykonawca zapłaci podwykonawcy wynagrodzenie, które zostało wstępnie określone na kwotę 10.318.519 zł + VAT. W § 10 umowy wskazano, że niniejszy kontrakt zacznie obowiązywać po wyrażeniu zgody przez zamawiającego w trybie wskazanym w art. 647 ^{( 1)} § 2 k.c. Zawarta umowa nie została przekazana do akceptacji(...) W. Zarządu Miejskich Inwestycji (...). W wykonaniu tej umowy, (...) Sp. z o.o. wystawiła na rzecz P.R.I. (...) S.A. następujące faktury: fakturę VAT nr (...) z dnia 8 września 2010 r. obejmującą okres od rozpoczęcia robót do dnia 31 lipca 2010 r. na kwotę 895.254,29 zł, fakturę VAT nr (...) z dnia 8 października 2010 r. obejmującą okres od dnia 1 sierpnia 2010 r. do dnia 31 sierpnia 2010 r. na kwotę 1.215.576,93 zł, fakturę VAT nr (...) z dnia 29 października 2010 r. obejmującą okres od dnia 1 września 2010 r. do dnia 30 września 2010 r. na kwotę 1.257.229,80 zł, fakturę VAT nr (...) z dnia 10 grudnia 2010 r. obejmującą okres od dnia 1 października 2010 r. do dnia 31 października 2010 r. na kwotę 3.598.558,65 zł oraz fakturę VAT nr (...) z dnia 12 stycznia 2011 r. obejmującą okres od dnia 1 listopada 2010 r. do dnia 30 listopada 2010 r. na kwotę 263.727,13 zł. Pismem z dnia 21 grudnia 2010 r. Bank (...) S.A. poinformował P.R.I. (...) S.A., jako poręczyciela kredytu udzielonego (...) Sp. z o.o., że należność za kredyt, pomimo upływu w dniu 30 listopada 2010 r. terminu spłaty, nie został spłacony i na dzień 21 grudnia 2010 r. należność z tego tytułu wynosi łącznie 8.055.768,41 zł. W dniu 23 grudnia 2010 r. P.R.I. (...) S.A. przelał na rachunek podwykonawcy (...) Sp. z o.o. o nr (...) kwotę 8.064.500,64 zł. Był to rachunek podwykonawcy wskazany przez niego w wystawianych fakturach VAT o numerach: (...). W tytule przelewu wpisano: „spłata zadłużenia (...)um (...) na podstawie udzielonego poręczenia". Bank (...) S.A. zaliczył wpłaconą kwotę na poczet spłaty kredytu, udzielonego spółce (...) Sp. z o.o., na podstawie umowy (...) z dnia 14 stycznia 2009 r. W dniach 23 grudnia 2010 r. oraz dodatkowo 18 marca 2011 r. P.R.I. (...) S.A. złożyło oświadczenia o potrąceniu należnej powodowi kwoty kaucji w wysokości 123.713,75 zł oraz kwoty wynagrodzenia z faktury nr (...) z należnościami przysługującymi P.R.I. (...) S.A. od spółki (...) Sp. z o.o. W dniu 23 grudnia 2010 r. P.R.I. (...) S.A. dokonało ponadto kompensaty należności wynikających z wystawionych przez powódkę faktur, obejmujących m.in. fakturę VAT nr (...) oraz Fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 4.855.788,45 zł. Jednocześnie w piśmie z dnia 30 grudnia 2010 r. spółka P.R.I. (...) S.A. poinformowała (...) Sp. z o.o., o dokonaniu potrącenia i wskazała, że po jego dokonaniu, zadłużenie (...) Sp. z o.o. wobec P.R.I. (...) S.A. wynosi 1.836.740,50 zł, a także wezwała powódkę do zapłaty powyższej należności w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego pisma. Powód odesłał ten dokument z adnotacją „nie akceptujemy w całości". W dniu 27 grudnia 2010 r. (...) Sp. z o.o. wystąpiła do Sądu Rejonowego w Warszawie z wnioskiem o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu. W dniu 4 stycznia 2011 r., na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy ogłoszona została upadłość (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. z możliwością zawarcia układu oraz własnym zarządem upadłego, co do całości jego majątku. Wyznaczony został nadzorca sądowy w osobie W. M.. Wobec braku porozumienia pomiędzy (...) Sp. z o.o., a P.R.I. (...) S.A., pismem z dnia 26 stycznia 2011 r. (...) Sp. z o.o. zwróciła się do pozwanego (...) W. o wstrzymanie płatności na rzecz generalnego wykonawcy do kwoty 5.243.229,33 zł, stanowiącej należność podwykonawcy z tytułu zawartej pomiędzy generalnym wykonawcą a podwykonawcą umowy z dnia 20 listopada 2009 r. Jednocześnie powód wskazał, iż w przypadku nieuregulowania przez generalnego wykonawcę powyższego świadczenia, zmuszony będzie dochodzić powyższej należności bezpośrednio od inwestora - Miasta S. W., na podstawie art. 647 ^{( 1)} § 5 k.c. Pismem z dnia 18 marca 2011 r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. poinformowało (...) W., że (...) Sp. z o.o. nie ma wobec niego żadnych wymagalnych roszczeń z uwagi na fakt, że wszystkie dotychczasowe należności zostały uregulowane w dniu 23 grudnia 2010 r. na rachunek spółki w banku (...) S.A. wskazanym na fakturach nr (...). Obie należności wynikające z powyższych faktur zostały w całości zapłacone w dniu 23 grudnia 2010 r. Ponadto poinformowało, że co do kwoty kaucji w wysokości 123.713,75 zł oraz wynagrodzenia z faktury nr (...).R.I. (...) S.A. złożyła skuteczne oświadczenie o potrąceniu należności (...) Sp. z o.o. z należnościami przysługującymi P.R.I. (...) S.A. Łączna kwota potrącenia dokonanego przez P.R.I. (...) S.A. w dniu 18 marca 2011 r. wyniosła 263.727,13 zł. Postanowieniem z dnia 31 maja 2011 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy uchylił zarząd własny upadłego (...) Sp. z o.o., odwołał nadzorcę sądowego W. M. i ustanowił w jego osobie zarządcę. Postanowieniem z dnia 24 maja 2012 r. umorzono postępowanie upadłościowe (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., zaś w dniu 18 września 2012 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy ogłosił (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W..

W świetle powyższych ustaleń sąd okręgowy uznał wniesione w tej sprawie powództwo za niezasadne. Przede wszystkim sąd okręgowy stwierdził wygaśnięcie wierzytelności strony powodowej z uwagi na spełnienie świadczenia przez spółkę P.R.I. (...) S.A. Wszystkie bowiem należności (...) Sp. z o.o. wynikające z umowy zawartej w dniu 20 listopada 2009 r. zostały uregulowane przez P.R.I. (...) S.A. Spółka ta wpłaciła kwotę 8.064.500,64 zł na rachunek bankowy (...) Sp. z o.o., prowadzony przez Bank (...) S.A. Był to rachunek podany przez samego powoda w treści faktur (...), jako właściwy do zapłaty należności. Wpłata na rachunek bankowy wierzyciela stanowi wykonanie zobowiązania na jego rzecz. Nie ma przy tym znaczenia, że środki te następnie zostały pobrane przez bank z rachunku spółki (...) na poczet spłaty zadłużenia z tytułu umowy kredytu. W konsekwencji wszystkie roszczenia powoda, powstałe w związku z wykonaniem przez niego umowy z dnia 20 listopada 2009 r., zostały w ocenie sądu okręgowego zaspokojone.

Niezależnie od powyższego sąd okręgowy wskazał, że nawet gdyby przyjąć twierdzenia powoda, że świadczenie na jego rzecz nie zostało spełnione, zaś wpłata przez P.R.I. (...) S.A. kwoty 8.064.500,64 zł na rachunek powoda stanowiła spełnienie świadczenia z tytułu poręczenia, rozstrzygnięcie w tej sprawie byłoby takie same. Zgodnie bowiem z art. 518 § 1 pkt 1 k.c. poręczyciel spłacający dług za który poręczył, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty. W związku z nabyciem tej wierzytelności P.R.I. (...) S.A. złożył oświadczenia o potrąceniu tej wierzytelności z należnością powoda, powstałą w związku z wykonaniem przez niego umowy z dnia 20 listopada 2009 r. Oświadczenie woli o potrąceniu jest jednostronną czynnością prawną. W tym wypadku potrącenie zmierzało do wykonania umowy zawartej w dniu 20 listopada 2009 r., a zatem zawartej ponad rok przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. Z tych względów, jak wskazał sąd okręgowy, nie znajduje zastosowania w tej sprawie art. 128 ust. 2 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze, który dodatkowo dotyczy co najmniej dwustronnych czynności prawnych. Skuteczności dokonanego potrącenia nie wyłącza również norma z art. 89 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze. Zgodnie bowiem z art. 89 ust. 2 p.u.n., potrącenie wzajemnych wierzytelności w trakcie postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu jest dopuszczalne, jeżeli nabycie wierzytelności nastąpiło wskutek zapłaty długu, za który nabywca odpowiadał osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi, i jeżeli odpowiedzialność nabywcy za dług powstała przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Wierzyciel, który chce skorzystać z potrącenia, składa o tym oświadczenie nie później niż przy zgłoszeniu wierzytelności.

Sąd okręgowy uznał również, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy pozwany, jako inwestor, nie ponosi odpowiedzialności na podstawie art. 647 ¹ § 5 k.c. albowiem nie wyraził zgody na zawarcie umowy z powodem jako podwykonawcą. Umowa ta nie została powodowi przedstawiona do akceptacji. Wcześniejsze wyrażenie przez pozwanego zgody, aby powoda spółka była wykonawcą, nie stanowiło zgody warunkującej w świetle art. 647 ¹ § 2 k.c. odpowiedzialność inwestora.

Wydany w tej sprawie wyrok zaskarżony został w całości przez stronę powodową, która wniosła o jego zmianę i uwzględnienie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi okręgowemu do ponownego rozpoznania. W apelacji zawarte zostały dwa zarzuty:

1)  zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzącą do przyjęcia, że interwenient uboczny dokonał spłaty na rzecz powoda wierzytelności dochodzonej pozwem skutkującej jej wygaśnięciem, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego powinna doprowadzić sąd do przekonania, że wpłata taka została dokonana na rzecz podmiotu trzeciego, co nie skutkowało wygaśnięciem dochodzonego pozwem roszczenia;

2)  zarzut naruszenia art. 647 ¹ § 2 i 5 k.c. poprzez jego błędną wykładnię, a co za tym idzie niewłaściwe zastosowanie polegające na nieprawidłowym uznaniu, iż pozwany nie wyraził zgody na zatrudnienie powoda, jako podwykonawcy, a tym samym nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania wobec powoda z tytułu wykonanych robót budowlanych, podczas gdy prawidłowa wykładania powinna skutkować uznaniem przez sąd, iż pozwany wyraził zgodę na udział powoda w inwestycji, a co za tym idzie ponosi on solidarną odpowiedzialność za zobowiązania wykonawcy wobec powoda.

W odpowiedziach złożonych na apelację zarówno pozwany, jak i występujący po jego stronie interwenient uboczny wnosili o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Rozpoznając sprawę w granicach zaskarżenia sąd apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja jest niezasadna, aczkolwiek trafnie skarżący zarzuca sądowi pierwszej instancji naruszenie art. 647 ¹ § 2 i 5 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie w okolicznościach rozpoznawanej sprawy. Zarzut ten jednak nie może skutecznie podważyć wydanego w tej sprawie wyroku. Pozwany, pomimo powstania warunków odpowiedzialności inwestora w świetle konstrukcji przewidzianej w art. 647 ¹ k.p.c., nie ponosi odpowiedzialności względem powoda z uwagi na nieistnienie wierzytelności powoda z tytułu zawartej umowy o roboty budowlane. Prawidłowo bowiem sąd okręgowy ustalił, że wierzytelność ta została skutecznie umorzona z uwagi na spełnienie objętego nią świadczenia przez kontrahenta powodowej spółki – spółkę P.R.I. (...) S.A.

Niesporne w rozpoznawanej sprawie jest, że spółka P.R.I. (...) S.A. w dniu 23 grudnia 2010 r. dokonała przelewu na rachunek podwykonawcy (...) Sp. z o.o. o nr (...) kwoty 8.064.500,64 zł. Był to rachunek wskazany przez podwykonawcę w fakturach VAT wystawionych w związku z należnościami wynikającymi z umowy łączącej obie spółki z dnia 20 listopada 2009 r. Niesporne jest również, że środki te wpłynęły na rachunek spółki (...) i zostały na tym rachunku uznane. Doszło więc do spełnienia świadczenia pieniężnego na rzecz spółki (...), a tym samym dłużnik, to jest spółka (...), zaspokoił interes majątkowy wierzyciela. W efekcie spółka P.R.I. (...) S.A. wykonała swoje zobowiązanie wynikające z umowy zawartej ze spółką (...), co skutkowało jego umorzeniem.

Wbrew zarzutom apelacji, dla powyższej oceny nie ma znaczenia fakt, że w treści dokonanego przelewu spółka P.R.I. (...) S.A. jako jego tytuł wskazała: „spłata zadłużenia (...)um (...) na podstawie udzielonego poręczenia". Nie ma znaczenia również okoliczność, że bank, jako wierzyciel spółki (...), zaspokoił następnie z tej kwoty, znajdującej się na rachunku spółki (...), swoje roszczenia z tytułu umowy kredytu w stosunku do spółki (...).

Przedmiotem zobowiązania spółki P.R.I. (...) S.A. w stosunku do spółki (...) było spełnienie świadczenia pieniężnego w kwocie 5. 243.229,33 zł. Wykonanie zobowiązania pieniężnego polega bądź na zapłacie dokonanej znakami pieniężnymi (gotówką), bądź na zapłacie bezgotówkowej. W wypadku zapłaty bezgotówkowej przy użyciu pieniądza bankowego (taka forma zapłaty nastąpiła w tej sprawie) zapłata następuje z chwilą wpisu na rachunek bankowy wierzyciela. Zaistnienie tej okoliczności nie było w tej sprawie sporne pomiędzy stronami. Tym samym z chwilą wpisu kwoty 8.064.500,64 zł na rachunku spółki (...) nastąpiła zapłata tej kwoty na jej rzecz. W efekcie istniejące uprzednio zobowiązanie spółki P.R.I. (...) S.A. w stosunku do spółki (...) w kwocie 5.243.229,33 zł zostało umorzone. Podnieść należy, że spółka (...), pomimo faktu, że dokonana na jej konto wpłata opisana została przez dłużnika jako „spłata poręczenia” nie odmówiła przyjęcia tego świadczenia, świadczenia tego również – jako jej nienależnego - nie zwróciła. Co więcej, ze świadczenia tego został zaspokojony dług spółki (...) względem banku z tytułu zawartej umowy kredytu. Tym samym uzyskana przez spółkę (...) kwota została, z ekonomicznego puntu widzenia, spożytkowana przez nią na spłatę własnych wierzytelności. W efekcie uznać należy, że spółka P.R.I. (...) S.A. dokonując wpłaty na rachunek powoda kwoty 8.064.500,64 zł dokonała skutecznego przysporzenia na rzecz powoda i tym samym zaspokoiła jego interes do kwoty 5. 243.229,33 zł stanowiącej przedmiot istniejącego uprzednio pomiędzy spółkami zobowiązania.

Nie można przy tym podzielić stanowiska skarżącego, że kwota 8.064.500,64 zł została wpłacona nie na rzecz spółki (...) a na rzecz banku celem spłaty zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia. Tezie tej przeczy stan faktyczny niniejszej sprawy – zapłata kwoty 8.064.500,64 zł nastąpiła na rachunek spółki (...), nie zaś na rachunek banku. Nie można więc w okolicznościach rozpoznawanej sprawy uznać, że dokonane przesunięcie majątkowe nie było wynikiem spełnienia świadczenia z umowy łączącej strony. Bez znaczenia dla oceny skuteczności spełnionego świadczenia jest błędne oznaczenie tytułu zapłaty. Wskazać bowiem należy, że pomiędzy stronami nie istniała wątpliwość co do tożsamości długu podlegającego spłacie. Dłużnik miał wobec wierzyciela w istocie jeden dług w wysokości 5. 243.229,33 zł i na poczet tego długu zarachowana została zapłata wierzyciela. Tym samym nie znajdowały zastosowania w tej sprawie szczególne dyrektywy interpretacyjne przewidziane w art. 451 k.c. Bez znaczenia również dla skuteczności spełnienia świadczenia na rzecz powoda i wygaśnięcia istniejącego zobowiązania były późniejsze działania spółki P.R.I. (...) S.A., w tym składane przez nią oświadczenia o potrąceniu. Jak zostało to już wskazane powyżej, wpłacając na rachunek (...) spółki (...) kwotę 8.064.500,64 zł spółka (...) spłaciła swój dług względem spółki (...), nie zaś dług spółki (...) względem banku z tytułu poręczenia. Tym samym po stronie P.R.I. (...) S.A. nie powstała względem spółki (...) wierzytelność w oparciu o konstrukcję subrogacji (art. 518 k.c.). Z kolei dokonana spłata skutkowała wygaśnięciem wierzytelności spółki (...) w stosunku do spółki (...). Nieskuteczne były więc składane przez spółkę (...) oświadczenia o potrąceniu – nie istniała bowiem zarówno wierzytelność przedstawiona do potrącenia, jak i wierzytelność mająca być przedmiotem potrącenia.

W świetle powyższego niezasadne są zawarte w apelacji zarzuty oparte na treści art. 233 § 1 k.p.c. odnośnie do ustaleń sądu okręgowego co do spełnienia świadczenia przez spółkę (...) na rzecz spółki (...) i tym samym wygaśnięcia zobowiązania do zapłaty, wynikającego z zawartej przez strony umowy z dnia 20 listopada 2009 r., której przedmiotem było wybudowanie przez spółkę (...) ekranów akustycznych w ramach realizacji zadania inwestycyjnego (...) z(...)

Trafnie natomiast skarżący zarzuca naruszenie art. 647 ^{( 1)} k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie w okolicznościach rozpoznawanej sprawy. Jak wynika z prawidłowych i niekwestionowanych ustaleń sądu okręgowego, pismem z dnia 27 sierpnia 2009 r. (...) S.A. zwrócił się do Inżyniera Kontraktu, reprezentującego Inwestora Zastępczego, z prośbą o zatwierdzenie (...) Sp. z o.o. jako podwykonawcy robót związanych z budową ekranów akustycznych. Jednocześnie przesłał informacje o tej firmie oraz informacje o udziale podwykonawców w realizacji kontraktu. Z informacji tych wynikały m.in. zakres i wartość robót, które miały być wykonane przez (...) Sp. z o.o. W oparciu o powyższe informacje, pozwany w dniu 12 listopada 2009 r. zatwierdził (...) Sp. z o.o., jako podwykonawcę robót związanych z budową ekranów akustycznych dla realizacji zadania inwestycyjnego „Budowa skrzyżowania Drogi Krajowej Nr (...) z(...)”. W świetle tych okoliczności nie można podzielić stanowiska sądu okręgowego co do braku zgody pozwanego na wykonanie wskazanych powyżej robót przez spółkę (...). Wskazać należy, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego pojęcie „zgody inwestora” rozumiane jest szeroko. Generalnie wskazuje się na dwie możliwe postacie wyrażenia zgody – zgoda wyrażona w sposób czynny poprzez złożenie oświadczenia określonej treści oraz tak zwana zgoda dorozumiana. Podkreśla się przy tym, że dla uzyskania zgody przez inwestora nie jest konieczne przedstawienie inwestorowi przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu wraz z częścią dokumentacji - wystarczy, gdy inwestor uzyska informację o osobie podwykonawcy oraz treści umowy zawartej pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą. Nieistotne jest źródło tej wiedzy, natomiast niezbędne jest, aby umowa została zindywidualizowana podmiotowo i przedmiotowo. Po uzyskaniu takiej wiedzy inwestor może w dowolnej formie oraz w dowolnym czasie wyrazić zgodę. Zgoda ta może zostać wyrażona również w sposób dorozumiany (art. 60 k.c.) (wyrok SN z 26 czerwca 2008 r., II CSK 80/08. Zob. również: wyrok SN z 11 grudnia 2008 r., IV CSK 323/08, uchwała SN z dnia 29 kwietnia 2008 r., III CZP 6/08). Wskazać należy, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy pozwany dysponował informacjami zarówno co do osoby podwykonawcy, zakresu wykonywanych przez niego robót, jak i wysokości należnego mu wynagrodzenia. Pismem z dnia 12 listopada 2009 r. w sposób jednoznaczny wyraził zgodę na wykonywanie tych robót. Tym samym nie można podzielić odmiennego stanowiska sądu okręgowego. Oceny tej nie zmienia fakt nieprzedstawienia pozwanemu ostatecznego tekstu umowy zawartej z podwykonawcą, zwłaszcza jeśli zważyć, że treść tej umowy w pełni pokrywa się z informacjami uprzednio udzielonymi pozwanemu.

Uwzględnienie zawartego w apelacji zarzutu naruszenia art. 647 ¹ k.c. nie wpływa na zmianę wyroku wydanego w tej sprawie. Jak zostało to już podniesione powyżej, brak odpowiedzialności pozwanego wynika bowiem z braku wierzytelności powoda, która mogłaby zostać zaspokojona w oparciu o szczególną konstrukcję przewidzianą w art. 647 ¹ k.c. Z tych względów wniesiona w tej sprawie apelacja jako niezasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.). Na koszty poniesione przez pozwanego, który wygrał tę sprawę, składały się koszty wynagrodzenia pełnomocnika procesowego ustalone w stawce minimalnej, zgodnie z § 6 pkt 7 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Brak natomiast podstaw w okolicznościach rozpoznawanej sprawy do przyznania kosztów procesu interwenientowi ubocznemu, którego działania (błędne oznaczenie wpłaty dokonanej na rzecz powoda, składanie nieskutecznych oświadczeń o potrąceniu) stanowiły w istocie przyczynę powstałego w tej sprawie sporu.