Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2017 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku E. G.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o emeryturę rolniczą

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 6 października 2016 r. sygn. akt IV U 101/16

o d d a l a apelację.

UZASADNIENIE

Prezes KRUS decyzją z 7.09.2015 r., powołując się na przepisy ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2015 r. poz. 704) odmówił E. G. prawa do emerytury rolniczej od 24.07.2009 r. Na uzasadnienie podano, że wniosek o emeryturę rolniczą został złożony w dniu 25.04.2014r. i prawo do świadczenia ustalono decyzją z dnia 12.05.2014r. Wypłata emerytury nastąpiła od dnia 1.04.2014r., w związku z powyższym odmówiono prawa do przyznania i wypłaty emerytury od 24.07.2009r. do 31.03.2014r.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł E. G.. Podniósł, że na podstawie decyzji z dnia 15.03.2005r. została przyznana jemu oraz jego żonie renta strukturalna na okres od 2.12.2004r. do 2.11.2014r. W 2007r. w związku z osiągnięciem przez żonę H. G. wieku emerytalnego udał się z żoną do organu rentowego z zapytaniem, czy mogą korzystać nadal z renty strukturalnej i jednocześnie przejść na emeryturę. Otrzymał wówczas odpowiedź, że najpierw należy zakończyć pobieranie renty strukturalnej a później przejść na emeryturę. W dniu 25.07.2009r. wiek emerytalny osiągnął wnioskodawca i wówczas również poinformowano go w oddziale KRUS, że na emeryturę powinien przejść po zakończeniu pobierania renty strukturalnej. W 2014r., w związku z planowanym kilkumiesięcznym wyjazdem do Stanów Zjednoczonych, już w kwietniu złożył wniosek o emeryturę. Po rozpoznaniu wniosku organ rentowy przyznał wnioskodawcy emeryturę od 1 kwietnia 2014r. Zdaniem odwołującego istnieją podstawy do przyznania mu emerytury od osiągnięcia wieku emerytalnego, tj. od dnia 25.07.2009r. Podał, że zaskarżona decyzja została podjęta z naruszeniem zasady zaufania obywateli do organów państwa, która to zasada powinna być fundamentalną regułą rządzącą w demokratycznym państwie prawnym. Wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do emerytury rolniczej bezterminowo, począwszy od 25.07.2009r., tj. od ukończenia przez niego 65 lat życia.

W odpowiedzi na odwołanie KRUS wniosła o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie wyrokiem z dnia 6.10.2016r., sygn. akt IV U 101/16 oddalił odwołanie i nie obciążył wnioskodawcy kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej.

Wydanie orzeczenia poprzedziły następujące ustalenia. E. G., ur. (...), podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników od 1.07.1977r. Decyzją
kierownika(...)w R.z 15.03.2005r. została przyznana wnioskodawcy renta strukturalna od 2.12. 2004r. do 2.11.2014r. w wysokości 1.518,97 zł. W dniu 25.07.2009r. wnioskodawca ukończył 65 lat.
W związku z powyższym udał się do oddziału KRUS, gdzie poinformowano go, że musi zakończyć pobieranie renty strukturalnej i wówczas przejdzie na emeryturę rolniczą. Od tamtego czasu, aż do kwietnia 2014 r. wnioskodawca nie był w Oddziale KRUS, nie składał żadnych wniosków, jak też nie dowiadywał się w swojej sprawie. Dalej Sąd ustalił, że w dniu 25.04.2014r. wnioskodawca razem z żoną H. G.złożyli wnioski o przyznanie emerytury rolniczej. W dniu 17.08.2015r. wnioskodawca złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do emerytury rolniczej od dnia 25.07.2009r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Podnosił, iż złożył wniosek o emeryturę dopiero w 2014r. z uwagi na przekazane przez pracowników KRUS błędne informacje. Pismem z 16.09.2015 r. wnioskodawca zwrócił się do (...)w R.o udzielenie informacji od kiedy Biuro zawiadamia rolników pobierających renty strukturalne, że powinni przejść na emeryturę płatną przez KRUS. W odpowiedzi uzyskał informację, że rozporządzenie o obowiązku informowania weszło w życie 11 marca 2015 r. Sąd ustalił także, że wnioskodawca od 1.03.2008 r. był wspólnikiem w (...). Decyzją z 30.12.2014 r. ZUS O/R.stwierdził, że wnioskodawca jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od 1.03.2008 r. do 31.03.2014 r. Od decyzji tej wnioskodawca odwołał się do Sądu Okręgowego, który wyrokiem z 22.04.2015 r., sygn. akt IV U 260/15 odwołanie oddalił.

Na rozprawie w dniu 19.04.2016r. wnioskodawca sprecyzował roszenie i wniósł o przyznanie prawa do emerytury bez wypłaty tej emerytury, żeby nie płacić składek emerytalnych do ZUS i podał, że z KRUS-u nie oczekuje żadnych pieniędzy, bo swoją należność pobrał z (...).

Sąd dał wiarę dowodom z zeznań świadków L. D. i H. G. oraz wnioskodawcy odnośnie pobierania przez E. G. renty strukturalnej w latach 2004-2014, jak też okoliczności złożenia wniosku o emeryturę w kwietniu 2014r. Zeznania te są jasne, spójne i złożone w konsekwentny sposób. Sąd dał również wiarę dokumentom zgromadzonym w aktach organu rentowego, bowiem ich treść nie budzi wątpliwości.

Oceniając stan faktyczny sprawy Sąd Okręgowy odwołał się do art. 44 ust. 1 i 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2015 r. poz. 704), zgodnie z którym prawo do świadczeń z ubezpieczenia ustala się na wniosek osoby zainteresowanej albo innej osoby mającej interes prawny w ustaleniu tego prawa. Prawo do świadczeń z ubezpieczenia lub ich wysokość ustala się ponownie, na wniosek osoby zainteresowanej albo z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedstawione nowe dowody lub ujawnione nowe okoliczności, mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość. Dalej podał, że w sprawach nieuregulowanych w powołanej ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a ponadto do przyznawania świadczeń z ubezpieczenia i do ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy regulujące przyznawanie i wypłatę odpowiednich świadczeń przysługujących pracownikom i członkom ich rodzin (art. 52 w/w ustawy). Stosownie do treści art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję
z urzędu. W sprawie nie ulegało wątpliwości, że E. G.wniosek o emeryturę złożył w dniu 25.04.2014r. i zgodnie z powołanymi przepisami decyzją
z dnia 12.05.2014r. została mu przyznana emerytura rolnicza od dnia 1.04.2014r., czyli od miesiąca, w którym wniosek został zgłoszony. Sąd Okręgowy podkreślił, że w decyzji z dnia 15.03.2005r. o przyznaniu renty strukturalnej w punkcie 3 pouczenia zawarta jest informacja, iż w przypadku gdy uprawniony do renty strukturalnej w trakcie jej pobierania nabędzie prawo do emerytury z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, lub ubezpieczenia społecznego rolników, rentę strukturalną zmniejsza się o kwotę emerytury. Wnioskodawca więc przy zachowaniu należytej staranności powinien mieć świadomość możliwości nabycia emerytury w trakcie pobierania renty strukturalnej. Pouczenie było precyzyjne i na tyle zrozumiałe, by wnioskodawca mógł odnieść je do swojej sytuacji. Pouczenie to jest powtórzeniem przepisu §14 ust 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 30 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich, wydanym na podstawie art. 3 ust 2 pkt 1 ustawy z 28 lipca 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji
i Gwarancji Rolnej. Zgodnie z § 1 tego rozporządzenia, określa ono szczegółowe warunki i tryb udzielania, wypłacania, zawieszania, zmniejszania i zwracania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych. Przepisy nie nakładały obowiązku informowania osób pobierających rentę strukturalną o możliwości składania wniosku
o emeryturę z ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Obowiązek taki wprowadzony został dopiero na mocy przepisów rozporządzenia RM z 27.02.2015 r., zmieniającego rozporządzenie z 30.04.2004 r., poprzez dodanie § 13a w brzmieniu: „Kierownik biura powiatowego Agencji zawiadamia pobierającego rentę strukturalną o możliwości złożenia wniosku o ustalenie prawa do emerytury z (…) ubezpieczenia społecznego rolników (…) nie później niż w terminie 3 miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego pobierającego rentę strukturalną lub jego małżonka”. W ocenie Sądu powyższe oznacza, że na kierowniku biura (...)do czasu wejścia w życie zmienionych przepisów nie ciążył obowiązek informowania wnioskodawcy o możliwości złożenia wniosku o emeryturę z KRUS. Obowiązku takiego nie przewidują również przepisy o ubezpieczeniu społecznym rolników w stosunku do KRUS.

W ocenie Sądu pierwszej instancji brak jest podstaw do przypisania organowi rentowemu błędu w postępowaniu przed tym organem, gdyż uprawnienia wynikające z systemu zabezpieczenia społecznego, w tym prawo do emerytury rolniczej, są wyczerpująco uregulowane w przepisach powszechnie obowiązującego prawa. Przepisy ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jak też ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników jasno wskazują od jakiej daty wypłaca się emeryturę.

Dodatkowo, Sąd I instancji odwołując się do stanowiska Sądu Apelacyjnego w Łodzi wyrażonego w uzasadnieniu wyroku z dnia 10.03.2016r., sygn. III AUa 1251/15, wskazał, że nabycia prawa do świadczeń, wynikającego ze spełnienia wymaganych ustawą warunków, nie można utożsamiać z obowiązkiem jego wypłaty. Istniejące w tym zakresie wątpliwości zostały wyjaśnione w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który stwierdził, że przyznaniem świadczenia jest ustalenie prawa do jego pobierania, a więc wypłaty (por. uchwałę siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 1989 r., III UZP 11/89, OSNCP 1990 Nr 6, poz. 72 i wcześniejszą uchwałę z dnia 10 sierpnia 1988 r. III UZP 22/88, OSNCP 1989 Nr 12, poz. 194). W związku z tym ustalenie prawa do świadczenia przez stwierdzenie spełnienia jego warunków nie odpowiada przyznaniu świadczenia, bowiem spełnienie warunków do świadczenia nie może nastąpić, jeśli nie zostanie złożony przez osobę zainteresowaną stosowny wniosek.

Mając na uwadze materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawca nie wykazywał jakiejkolwiek aktywności co do ustalania swojej sytuacji prawnej w zakresie ubezpieczeń społecznych rolników (od 2009 r. do kwietnia 2014 r. w ogóle nie był w KRUS, nie składał żadnych wniosków a jego roszczenie, które zmodyfikował w toku postępowania, jest wtórne do decyzji ZUS, stwierdzającej jego podleganie obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej). Zdaniem Sądu I instancji wnioskodawca obciążając KRUS o nieinformowanie go o jego sytuacji prawnej, dąży do uzyskania decyzji ustalającej prawo do emerytury rolniczej od 25.07.2009r., chcąc w ten sposób uwolnić się od obowiązku określonego decyzją ZUS. W ocenie Sądu organ rentowy wydał prawidłową decyzję przyznającą wnioskodawcy emeryturę rolniczą od miesiąca, w którym został zgłoszony wniosek.

Orzeczenie o kosztach postępowania Sąd oparł o treść art. 102 k.p.c. uznając, że sytuacja zdrowotna wnioskodawcy, jak też okoliczności niniejszej sprawy, uzasadniają zwolnienie E. G. od ponoszenia kosztów zastępstwa procesowego strony przeciwnej.

Od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie apelację złożył pełnomocnik wnioskodawcy, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1.  naruszeniu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, nie zaś swobodną ocenę materiału dowodowego oraz poprzez dokonanie ustaleń faktycznych sprzecznych z materiałem dowodowym, zasadami logiki i doświadczenia życiowego w postaci:

- przyjęcia przez Sąd I instancji, że intencją ubezpieczonego była wyłącznie chęć braku opłacania składek emerytalnych do ZUS, co w konsekwencji doprowadziło do ustalenia przez Sąd Okręgowy, że nie wystąpiły podstawy do ponownego ustalenia prawa do świadczeń, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego powinna prowadzić do wniosku, że ubezpieczony przed wystąpieniem do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zaległe składki podjął działania mające na celu ustalenie czy przysługuje mu prawo do emerytury oraz złożył wniosek o ustalenie prawa do emerytury, w wyniku którego uzyskał wiedzę o możliwości wcześniejszego ubiegania się o emeryturę;

- ustalenia przez Sąd Okręgowy, że w decyzji o przyznaniu ubezpieczonemu prawa do renty strukturalnej w punkcie 3 pouczenia znajdowała się informacja, w oparciu o którą, przy zachowaniu należytej staranności, ubezpieczony powinien mieć świadomość przysługującego mu prawa do renty strukturalnej, co skutkowało ustaleniem przez Sąd Okręgowy, że nie wystąpiły podstawy do ponownego ustalenia prawa do świadczeń, podczas gdy właściwa ocena materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie powinna prowadzić do ustalenia, że informacja zawarta w pouczeniu była nieprecyzyjna i nie zawierała stricte stwierdzenia o możliwości ubiegania się przez ubezpieczonego o ustalenie prawa do emerytury i pobierania jej w okresie korzystania z świadczenia w postaci renty strukturalnej oraz że dysponując tego rodzaju pouczeniem, ubezpieczony udał się do jednostki KRUS celem uzyskania informacji w zakresie możliwości występowania o emeryturę,

2. naruszenie art. 233§ 1 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie przez Sąd I instancji w treści uzasadnienia dowodów, na których się oparł oraz podstawy prawnej rozstrzygnięcia, w zakresie dotyczącym oceny przez Sąd Okręgowy zaistnienia przesłanek z art. 44 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, warunkujących ponowne ustalenie dla ubezpieczonego prawa do emerytury.
3. naruszenie prawa materialnego a to art. 44 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników , poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie, w sytuacji gdy subsumpcja w oparciu o prawidłowo ustalony stan faktyczny powinna skutkować zastosowaniem rzeczonego przepisu i ponownym ustaleniem prawa do emerytury dla ubezpieczonego.

Wskazując na powyższe podstawy apelacji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającej go decyzji organ rentowego i ustalenie, że wnioskodawcy przysługuje prawo do emerytury rolniczej bezterminowo począwszy od 25.07.2009r. ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy jest bezzasadna i podlega oddaleniu. Wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie jest bowiem orzeczeniem trafnym i odpowiada prawu.

W ocenie Sądu Apelacyjnego nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów. Zgodnie z treścią tego przepisu sąd jest zobowiązany do oceny wiarygodności mocy dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału zgromadzonego w sprawie. Uprawnienie do oceny dowodów według własnego przekonania nie oznacza oczywiście dowolności w tej ocenie, bowiem poza sporem winno być, iż dokonując tej oceny sąd nie może ignorować zasad logiki, osiągnięć nauki, doświadczenia życiowego. Dopuszczenie się obrazy art. 233 § 1 k.p.c. przez sąd może więc polegać albo na przekroczeniu granic swobody oceny wyznaczonej logiką, doświadczeniem, zasadami nauki albo też na niedokonaniu przez sąd wszechstronnego rozważania materiału sprawy. Tymczasem Sąd Okręgowy przeprowadził właściwie postepowanie dowodowe, w wyniku których dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy w oparciu o wszechstronną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, zgodnie z zasadami wiedzy i logicznego rozumowania oraz doświadczeniem życiowym.

Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się także naruszenia przepisu art. 328 § 2 k.p.c. Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem judykatury obraza cytowanego przepisu może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy uzasadnienie skarżonego wyroku, nie posiadając wszystkich koniecznych elementów wskazanych w tym unormowaniu lub zawierając oczywiste braki w tym zakresie, uniemożliwia dokonanie kontroli apelacyjnej (por. wyroki Sądu Najwyższego z 9.03.2006 r., I CSK 147/05, z dnia 17.03.2006 r., I CSK 63/05, z dnia 22.05.2003 r., II CKN 121/01). W niniejszej sprawie powyżej wskazane okoliczności nie zaistniały, a uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia umożliwiało poddanie go kontroli instancyjnej dokonywanej w ramach rozpoznania zarzutów apelacji, zawiera bowiem wszystkie niezbędne elementy określone w art. 328 § 2 k.p.c. Sam fakt, że skarżący nie akceptuje rozstrzygnięcia nie wskazuje na zasadność omawianego zarzutu procesowego.

W takim układzie prawidłowo ustalone istotne dla przedmiotu sprawy fakty pozwalają na ocenę zagadnienia od strony prawa materialnego. Przedmiotem sporu niniejszej sprawy jest data, od której organ rentowy winien przyznać wnioskodawcy emeryturę rolniczą. Zdaniem wnioskodawcy świadczenie to powinno zostać mu przyznane od 25.07.2009r. tj., od osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. (Na marginesie zauważyć należy, że wnioskodawca ukończył 65 lat życia w dniu 24.07.2009r.).

W ocenie Sądu Apelacyjnego, brak jest podstaw do uznania słuszności stanowiska apelującego, co do daty przyznania świadczenia, jak również tut. Sąd nie podziela podniesionych w apelacji zarzutów naruszenia art. 44 ust. 1 i 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Stosownie do ust. 1 tegoż przepisu prawo do świadczeń z ubezpieczenia ustala się na wniosek osoby zainteresowanej albo innej osoby mającej interes prawny w ustaleniu tego prawa. Zgodnie zaś z ust. 2, w brzmieniu ustawy z dnia 10.02.2017 r. (Dz.U. z 2017r., poz.715), która weszła w życie 18.04.2017r. – prawo do świadczeń z ubezpieczenia lub ich wysokość ustala się ponownie, na wniosek osoby zainteresowanej albo z urzędu, na zasadach określonych w przepisach emerytalnych.

W sprawie bezspornym jest, że decyzją z dnia 12.05.2014r. została wnioskodawcy przyznana emerytura rolnicza od dnia 1 kwietnia 2014r., czyli od pierwszego dnia miesiąca, w którym wniosek został zgłoszony. Jednocześnie wskazać należy, że decyzją z dnia 15.03.2005r. wnioskodawca miał przyznaną do 2 listopada 2014 r. rentę strukturalną. Sąd Okręgowy prawidłowo uznał, iż wnioskodawca został wówczas poinformowany, że w przypadku gdy uprawniony do renty strukturalnej w trakcie jej pobierania nabędzie prawo do emerytury z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, lub ubezpieczenia społecznego rolników, rentę strukturalną zmniejsza się o kwotę emerytury. Nie ulega wątpliwości, ze była to wyłącznie informacja wskazująca na możliwość wcześniejszej, niż zakończenie pobierania renty strukturalnej, daty uzyskania prawa do świadczenia emertytalnego m.in. z ubezpieczenia społecznego rolników. Przepisy ówczesne nie nakładały obowiązku nawet informowania osób pobierających rentę strukturalną o możliwości składania wniosku o emeryturę także z ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Obowiązek taki wprowadzony został dopiero na mocy przepisów rozporządzenia RM z 27.02.2015 r., które weszło w życie z dniem 11.03.2015 r., zmieniając rozporządzenie z 30.04.2004 r., poprzez dodanie § 13a. Podkreślenia wymaga jednak to, że nawet taka zmiana nie oznacza obowiązku działania z urzędu co do przyznawania prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników. A przypomnieć w tym miejscu należy, że przedmiotem sprawy niniejszej jest data początkowa przyznania prawa do emerytury rolniczej z ubezpieczenia społecznego rolników - świadczenia odrębnego od tego, jakim jest renta strukturalna.

O zasadzie ustalania prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników mówi cyt. wyżej art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, który bez wątpienia wskazuje na konieczność złożenia wniosku przez osobę zainteresowaną albo inną osobę mającą interes prawny w ustaleniu tego prawa.

Dodatkowo zgodnie z brzmieniem art. 52 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników w sprawach nieuregulowanych w ustawie do przyznawania świadczeń z ubezpieczenia i do ich wypłaty stosuje się stosuje się odpowiednio przepisy regulujące przyznawanie i wypłatę odpowiednich świadczeń przysługujących pracownikom i członkom ich rodzin.

W zakresie przyznania i wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników zatasowanie znajdą więc odpowiednio przepisy art. 116 ust. 1 i art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Według art. 116 ust 1 cyt. wyżej ustawy - postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej. W artykule tym wyrażona została podstawowa zasada przyznawania świadczeń emerytalno-rentowych, tj. zasada wnioskowości. Przyznanie świadczenia z urzędu może bowiem nastąpić tylko w przypadkach wyraźnie określonych w przepisach prawnych. Taka sytuacja została wskazana w ust. 2 art. 116 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu ubezpieczeń społecznych, który jednak nie obejmuje swym zakresem przedmiotu sprawy niniejszej. Ponadto także zmienione od 11.03.2015r. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30.04.2004r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielenia pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych , które zresztą weszło w życie po dniu złożenia przez wnioskodawcę w 2014r. wniosku o emeryturę, przewiduje jedynie obowiązek informowania beneficjentów rent strukturalnych o możliwości prawa do emerytury na 3 miesiące przed uzyskaniem wieku emerytalnego, a nie daje prawa do działania z urzędu, zwłaszcza organowi rentowemu, jakim jest Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Stosownie zaś do art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS - świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust. 2, (który jednak nie może dotyczyć sprawy niniejszej). Mimo zatem, że prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego powstaje z mocy prawa, a decyzja organu rentowego ma charakter deklaratoryjny, samo spełnienie się przesłanek warunkujących prawo do świadczenia nie stanowi postawy do wypłaty świadczenia. Podstawę taką stanowi wniosek o przyznanie świadczenia, tak więc niewątpliwie ustawodawca przypisał decydującą funkcję woli uprawnionego, który – nawet jeżeli spełnia przesłanki nabycia prawa do świadczenia – nie musi z niego korzystać. Konsekwencją jest to, że dopiero złożenie wniosku o świadczenie powoduje obowiązek ustalenia prawa do świadczenia, a następnie jego wypłaty.

Skoro więc wnioskodawca wniosek o świadczenie w postaci emerytury złożył dopiero w kwietniu 2014r., to przyznanie prawa do niego nie mogło nastąpić wcześniej, niż od pierwszego dnia tego miesiąca. W tym miejscu należy także podkreślić, że wnioskodawca nie składał odwołania od tej decyzji i nie udowodnił, iż wniosek taki zgłosił wcześniej.

W kwestii daty przyznania i wypłaty emerytury rolniczej organ rentowy nie popełnił żadnego błędu, który w razie ponownego ustalenia prawa do tego świadczenia mógłby skutkować zastosowaniem możliwości przyznania świadczenia za okres wsteczny na podstawie art. 133 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Brak także podstaw do ustalenia ponownie prawa do emerytury rolniczej dla wnioskodawcy zgodnie z art. 44 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników - na zasadach określonych w przepisach emerytalnych, albowiem nie wystąpiły żadne przesłanki określone w przepisie art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a w szczególności nie przedłożono nowych dowodów i nie ujawniono nowych okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji z dnia 12 maja 2014r., które miałyby wpływ na prawo wnioskodawcy do ustalenia wcześniejszej daty początkowej przyznania prawa do emerytury rolniczej.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.