Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Aneta Łazarska (spr.)

Sędziowie: SO Anna Gałas

SO Bernard Litwiniec

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2016 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) S.A. w W.

z udziałem (...) sp. z o.o. w W.

o zawezwanie do próby ugodowej

na skutek zażalenia wnioskodawcy

na postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie

z dnia 11 maja 2016 r., sygn. akt VIII GCo 261/16

postanawia:

1.  oddalić zażalenie;

2.  zasądzić od (...) S.A. w W. na rzecz (...) sp. z o.o. w W. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Anna Gałas SSO Aneta Łazarska SSO Bernard Litwiniec

Sygn. akt XXIII Gz 881/16

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 11 maja 2016r. Sąd Rejonowy odrzucił wniosek o zawezwanie do próby ugodowej z dni 17 grudnia 2016r.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że wnioskodawca wniósł o zawezwanie do próby ugodowej uczestnika w zakresie roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia zobowiązań kontraktowych wynikających z umowy (...) ((...)) oraz roszczeń deliktowych. Uczestnik postępowania wniósł o odrzucenie wniosku z uwagi na zawarty art. VI ust. (5) (...) zapis na sąd polubowny- Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w W..

Sąd Rejonowy przyznał rację uczestnikowi postępowania i na podstawie art. 1165 § 1 k.p.c. odrzucił wniosek. Wskazał, iż zarzut zapisu na sąd polubowny wywiera skutek także względem postępowania pojednawczego, które nie stanowi specjalnego sposobu działania sądu powszechnego, lecz jest jedynie szczególnym postępowaniem w ramach postępowania rozpoznawczego, na co wskazuje już sama systematyka kodeksu postępowania cywilnego. Wobec powyższego w ocenie Sądu pierwszej instancji złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej stanowi wniesienie sporu do sądu powszechnego.

Zażalenie na powyższe rozstrzygniecie wniósł wnioskodawca, zaskarżając je w całości. Postanowieniu zarzucił naruszenie art. 1165 § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na nieuzasadnionym przyjęciu, że złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej stanowi wniesienie sporu do sądu powszechnego w rozumieniu art. 1165 § 1 k.p.c. oraz, że do przypadków zapisu na sąd polubowny należy odnieść kwestię braku jurysdykcji krajowej w przypadku sprawy, w której złożono wniosek o zawezwanie do próby ugodowej,

Wobec powyższego wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie Sądowi Rejonowego dla m.st. Warszawy w W. do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na zażalenie uczestnik postępowania wniósł o oddalenie w całości zażalenia oraz wniósł o zasądzenie od (...) na rzecz (...) kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Argumentacja przyjęta przez Sąd Rejonowy, która doprowadziła do uwzględnienia zarzutu uczestnika zapisu na sąd polubowny, jest prawidłowa i jako taką Sąd Okręgowy w całości ją aprobuje.

Zgodnie z treścią art. 1165 § 1 k.p.c. w razie wniesienia do sądu sprawy dotyczącej sporu objętego zapisem na sąd polubowny, sąd odrzuca pozew lub wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego, jeżeli pozwany albo uczestnik postępowania nieprocesowego podniósł zarzut zapisu na sąd polubowny przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.

Zgodnie natomiast z treścią art. 1159 § 1 k.p.c. w zakresie uregulowanym przepisami niniejszej części sąd może podejmować czynności jedynie wtedy, gdy ustawa tak stanowi. W świetle powyższego przepisu prawa sądy powszechne mogą podejmować czynności w zakresie uregulowanym przepisami części piątej k.p.c. sąd polubowny (arbitrażowy) tylko wtedy, gdy przewiduje to ustawa. Przyjęte rozwiązanie ma na celu ochronę autonomii sądownictwa polubownego przed nieuzasadnioną ingerencją sądów państwowych oraz wzmocnienie pozycji sądownictwa polubownego jako alternatywnej formy rozstrzygania sporów.

Poddanie sądowi polubownemu sporów ze stosunku umownego oznacza, że kompetencją tego sądu są objęte wszelkie roszczenia o wykonanie umowy, roszczenia powstające w razie niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, roszczenia o zwrot bezpodstawnie spełnionego świadczenia powstałe w razie nieważności umowy lub odstąpienia od umowy, a także roszczenia deliktowe, jeżeli wynikają ze zdarzenia będącego równocześnie niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy.

W ocenie Sądu Okręgowego, stan faktyczny poddany pod osąd w niniejszej sprawie wyczerpuje przedstawione powyżej unormowania, zatem zarzut uczestnika istnienia umownego zapisu stron na sąd polubowny uznać należało za zasadny. Z pkt VI ust. 1 umowy stron wynika: „wszelkie spory związane z realizacją postanowień niniejszej umowy będą rozstrzygane polubownie w drodze negocjacji. Jeżeli takie rozwiązanie okaże się niemożliwe, spory zostaną poddane rozstrzygnięciu przez Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w W.” (k. 95). Wola stron wyrażona w tym postanowieniu jest w ocenie Sądu Okręgowego jasna, a sam zapis skuteczny. Natomiast rozstrzygniecie Sądu Rejonowe prawidłowe.

Za zasadnością powyższego przemawia wola stron, które w umowie zawarły stosowne postanowienie o poddaniu sporu, który może wyniknąć z łączącej ich umowy, pod osąd sądu polubownego oraz charakter postępowania pojednawczego. Przyjęcie stanowiska, że dopuszczalne jest skuteczne wniesienie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, mimo podniesionego przez stronę zarzutu dotyczącego zapisu na sąd polubowny, stoi w wyraźnej opozycji do charakteru zapisu oraz wyrażonej w nim woli stron, która ukierunkowana jest na pozasądowe rozstrzygnie kwestii spornych wynikłych z łączącego strony stosunku prawnego.

Ponadto nie można pominąć faktu, że postępowanie pojednawcze jest jednym ze sposobów alternatywnego rozstrzygania sporów i płaszczyzną do budowania porozumienia pomiędzy stronami, podobnie jak postępowanie polubowne. Jeśli zatem zgodną intencją stron jest wola pojednania się, a nie np. jedynie przerwanie biegu przedawnienia, i strony w umowie zawarły klauzulę arbitrażową, niezasadnym jest wbrew woli jednej ze stron procedowanie przez sąd powszechny. Nie można zapominać, że strony uregulowały sposób rozwiązania mogących wyniknąć między nimi sporów. Jeżeli jednak obie strony, wbrew zapisom umownym, postanowiły jednak przyznać sądowi powszechnemu kompetencję do prowadzenia postępowania pojednawczego, jako podmiotowi, który w sposób najwłaściwszy doprowadzi strony do zawarcia ugody, to wobec braku podniesienia zarzutu zapisu na sąd polubowny możliwe jest procedowanie sądu powszechnego w zakresie zawezwania do próby ugodowej. Niemniej jednak w niniejszej sprawie uczestnik sprzeciwił się rozwiązaniu sporu przez sąd powszechny, do czego miał prawo.

Kolejnym argumentem potwierdzającym słuszność orzeczenia sądu I instancji jest kompleksowość regulacji sądownictwa polubownego, zamieszczonej w części piątej k.p.c. Zakres dopuszczalnej ingerencji sądu państwowego w postępowanie przez sądem polubownym jest ściśle określony w kodeksie i nie jest dopuszczalne dokonywanie przez sąd państwowy czynności, które nie są wyraźnie wskazane w przypisach. Wykładnia rozszerzająca jest wykluczona.

Odnosząc się do zarzutu skarżącego dotyczącego błędnego powołania się na uchwałę SN z dnia 28 marca 2014r., sygn. akt III CZP 3/14 należy wskazać, iż nie znajduje on uzasadnienia. Sąd pierwszej instancji badając swoja właściwość powinien również zbadać na zarzut strony czy przedmiot sporu wskazany we wniosku o zawezwanie do próby ugodowej należy do właściwości sądów powszechnych, czy też zgodnie z wolą stron został przekazany pod jurysdykcję sądu arbitrażowego.

Strony postępowania słusznie wskazały, iż sąd arbitrażowy nie jest sądem państwowym. Natomiast w związku z istnieniem skutecznego zapisu na sąd polubowny sąd powszechny nie może być właściwy do rozstrzygnięcia sporu w tego rodzaju sprawie. Podobnie jest w przypadku braku jurysdykcji krajowej, na co słusznie zwrócił uwagę Sąd Rejonowy.

W związku z powyższym sąd, do którego złożony został wniosek o zawezwanie do próby ugodowej w sytuacji, gdy strony związane są zapisem na sąd polubowny, nie ma kompetencji dla procedowania w zakresie zawarcia ugody. Nie można zaakceptować tezy, w efekcie której strona zostanie pozbawiona możliwości skutecznego podniesienia przysługującego jej zarzutu zapisu na sąd polubowny. Przyjęcie odwrotnego zapatrywania stałoby także w oczywistej sprzeczności z wolą stron, które jednoznacznie uregulowały między sobą określone stosunki prawne, w tym sposób rozstrzygania ewentualnych sporów.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

O kosztach orzeczono zgodnie z orzeczeniem SN o sygn. akt III CZP 117/13 z 26 lutego 2014 r., w którym w postępowaniu pojednawczym sąd ustala wynagrodzenie pełnomocnika na podstawie stawki minimalnej jak w postępowaniu nieprocesowym. W związku z powyższym zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 3) w zw. z §10 ust. 2 pkt 1) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015r., stawka ta wynosi 120 zł.

SSO Anna Gałas SSO Aneta Łazarska SSO Bernard Litwiniec