Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 czerwca 2015 roku - nr (...) - Zakład Ubezpieczeń społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że T. W. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu
w okresach: - od dnia 01.03.2004 r. - 09.10.2004 r.; - od dnia 01.09.2009 r. - 30.09.2009 r.; - od dnia 01.11.2009 r. - 30.11.2009 r.; - od dnia 01.01.2010 r. - 31.03.2010 r.; - od dnia 01.05.2010 r. - 15.07.2010 r.; - od dnia 01.08.2010 r. - 13.04.20l4 r.; - od dnia 01.05.2014 r. - nadal.

Nie podlega natomiast dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach:

- od dnia 10.10.2004 r. - 31.08.2009 r.;

- od dnia 01.10.2009 r. - 31.10.2009 r.;

- od dnia 01.12.2009 r. - 31.12.2009 r.;

- od dnia 01.04.2010 r. - 30.04.2010 r.;

- od dnia 16.07.2010 r. - 31.07.2010 r.;

- od dnia 14.04.2014 r. - 30.04.2014 r.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczona opłaciła składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiące: marzec 2004 roku, październik i grudzień 2009 roku, kwiecień 2010 roku po terminie. ZUS wyraził zgodę na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za marzec 2004 roku, lecz nie wyraził takiej zgody za miesiące: październik i grudzień 2009 roku oraz kwiecień 2010 roku. Po terminie opłacone zostały również składki za lipiec 2010 roku oraz kwiecień 2014 roku.
W konsekwencji ZUS decyzją z dnia 8 lipca 2014 roku odmówił ubezpieczonej wypłaty zasiłku za okres od 15 kwietnia 2014 roku do 30 kwietnia 2014 roku z uwagi na ustanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 14 kwietnia 2014 roku. ZUS z powodu braku poprawnych dokumentów rozliczeniowych nie rozpatrzył wniosku ubezpieczonej
o wyrażenie zgody na opłacenie składki za kwiecień 2014 roku po terminie. W ocenie ZUS ubezpieczona podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 1 maja 2014 roku, ponieważ dopiero od maja 2014 roku zaczęła terminowo opłacać składki. /decyzja z dnia 12 czerwca 2015 roku - k. 1 - 3 akt ZUS/

Odwołanie od ww. decyzji złożyła w dniu 20 lipca 2015 roku działająca w imieniu ubezpieczonej pełnomocnik. Pełnomocnik wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji, poprzez przyjęcie, że ubezpieczona podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu we wszystkich spornych okresach wymienionych w zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu pełnomocnik podniosła, że ubezpieczona dopiero z zaskarżonej decyzji dowiedziała się
o okresach niepodlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, a ponadto nie zamierzała nigdy oszukiwać systemu ubezpieczeń. Działania ZUS pełnomocnik oceniła jako nadmiernie rygorystyczne. /odwołanie - k. 2 - 3 akt ZUS/

W odpowiedzi na odwołanie złożonej w dniu 12 sierpnia 2015 roku organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, argumentując jak w treści zaskarżonej decyzji. /odpowiedź na odwołanie - k. 13 - 14/

Pismem procesowym z dnia 12 maja 2016 roku organ rentowy wskazał, że składka na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za kwiecień 2014 roku opłacona została po terminie płatności w zakresie podstawy wymiaru składki wskazanej za jeden dzień oraz w niepełnej wysokości, ponieważ należna jest składka za okres od 15 kwietnia 2014 roku do 30 kwietnia 2014 roku z uwagi na odmowę prawa do zasiłku chorobowego. /pismo procesowe - k. 31/

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Pełnomocnik wnioskodawczyni poparła odwołanie na rozprawie w dniu 11 maja 2017 roku, wnosząc
o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w kwocie minimalnej./ e-protokół z dnia 11 maja 2017 roku - 00:01:06 -00:05:27;00:21:38-00:27:16-płyta - k. 81/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona T. W. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie opłaciła w terminie składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiące: marzec 2004 roku, październik i grudzień 2009 roku, kwiecień 2010 roku. Za lipiec 2010 roku składka została opłacona w niepełnej wysokości. Składka za kwiecień 2014 roku opłacona została po terminie i w niepełnej wysokości. /okoliczności bezsporne, a nadto: zestawienie w piśmie procesowym - k. 31, zestawienia w aktach rentowych/

Ubezpieczona w dniu 20 maja 2004 roku wiosła o przywrócenie terminu do opłacenia składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe od początku prowadzonej działalności.

/okoliczności bezsporne, a nadto: wniosek - k. 2 akt ZUS/

Pismem z dnia 25 czerwca 2004 roku - znak FU-400/228/04 - ZUS wyraził zgodę na opłacenie po ustawowym terminie składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za marzec 2004 roku. /okoliczności bezsporne, a nadto: pismo - k. 6 akt ZUS/

Ubezpieczona w dniu 9 sierpnia 2010 roku wiosła o przywrócenie terminu do opłacenia składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe od sierpnia 2009 roku. /okoliczności bezsporne, a nadto: wniosek - k. 14 akt ZUS/

Decyzją z dnia 23 września 2010 roku ZUS nie wyraził zgody na przywrócenie terminu do opłacenia składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiące: październik i grudzień 2009 roku oraz kwiecień 2010 roku. /okoliczności bezsporne, a nadto: decyzja - k. 17 - 18 akt ZUS/

ZUS I Oddział w Ł. zawarł w dniu 17 czerwca 2011 roku umowę nr (...) z T. W. o rozłożenie na raty należności z tytułu składek według stanu na dzień 28 kwietnia 2011 roku w wysokości 11.725,91 zł. Postępowanie w tym przedmiocie zostało zawieszone. /okoliczność bezsporna, a nadto: umowa - k. 72 - 74 verte; postanowienie - k. 75/

Wobec ujawnienia nieterminowego opłacenia składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiące: lipiec 2010 roku oraz kwiecień 2014 roku, ZUS decyzją z dnia
8 lipca 2014 roku odmówił ubezpieczonej wypłaty zasiłku chorobowego za okres od
15 kwietnia 2014 roku do 30 kwietnia 2014 roku, z uwagi na ustanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia 14 kwietnia 2014 roku./ okoliczności bezsporne, a nadto: decyzja - k. 6 akt ZUS/

Ubezpieczona w dniu 7 lipca 2014 roku wystąpiła do ZUS z wnioskiem
o przywrócenie terminu do opłacania składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe po terminie za miesiąc kwiecień 2014 roku. W uzasadnieniu ubezpieczona podniosła, że uchybienie terminu spowodowane zostało długim pobytem w szpitalu i rekonwalescencją.

/ okoliczności bezsporne, a nadto: wniosek - k. 20 akt ZUS/

Pismem z dnia 24 lipca 2014 roku ZUS poinformował ubezpieczoną, że na jej koncie brak jest poprawnych dokumentów rozliczeniowych za miesiące maja i czerwiec 2007 roku, co uniemożliwia prawidłowe rozliczenie konta, w tym ustalenie okresów podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. /okoliczności bezsporne, a nadto: pismo - k. 22 akt ZUS/

W dniu 12 maja 2015 roku pełnomocnik ubezpieczonej wystąpiła do ZUS
z wnioskiem o wydanie decyzji określającej okresy podlegania przez T. W. dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, z uwzględnieniem w szczególności okresu od dnia 1 kwietnia 2014 roku do dnia 30 kwietnia 2014 roku. /okoliczności bezsporne, a nadto: wniosek - k. 4 akt ZUS/

Księgowość T. W. od 2013 roku prowadzi J. S.. J. S. prowadzi własne biuro rachunkowe. Zajmuje się prowadzeniem ksiąg przychodów
i rozchodów, rejestrów VAT i sporządzaniem deklaracji do ZUS. Ubezpieczona wysyła księgowej skany swoich zwolnień lekarskich pocztą elektroniczną. Wcześniej księgowość ubezpieczonej prowadziło inne biuro rachunkowe, które nie robiło tego należycie, co już kiedyś doprowadziło do powstania zaległości w opłacaniu składek. Biuro to wzięło na siebie odpowiedzialność finansową za taki stan rzeczy. /zeznania świadka J. S. - e-protokół z dnia 19 kwietnia 2016 roku - 00:20:24 - 00:26:21 - płyta - k. 29; zeznania ubezpieczonej - e-protokół z dnia 11 maja 2017 roku - 00:07:58 - 00:21:38 - płyta - k. 81/

T. W. choruje z powodu złośliwego nowotworu sutka. Z tą chorobą związane były m. in. zwolnienia od dnia 31 marca 2014 roku do 13 kwietnia 2014 roku oraz od dnia 15 kwietnia 2014 roku do 30 kwietnia 2014 roku. /zeznania ubezpieczonej - e-protokół z dnia 11 maja 2017 roku - 00:07:58 - 00:14:05 - płyta - k. 81; kopie zwolnień chorobowych - k. 7- 10; karta informacyjna - k. 77/

W 2014 roku z J. S. skontaktował się ZUS, wskazując że nie ma ciągłości zwolnienia lekarskiego za kwiecień 2014 roku. Jedno ze zwolnień zostało wystawione na okres od dnia 31 marca 2014 roku do 13 kwietnia 2014 roku, a kolejne na okres od dnia 15 kwietnia 2014 roku do 30 kwietnia 2014 roku. Księgowa uzyskała informację z ZUS, że po rozliczeniu konta ujawniona została z tego tytułu niedopłata w wysokości 25,00 zł. Składka za kwiecień została opłacona. Trzeba było dopłacić jeszcze 25,00 zł za jeden dzień kwietnia - dzień przerwy pomiędzy zwolnieniami. Dodatkowa składka została opłacona przelewem na rachunek organu rentowego po terminie. /zeznania świadka J. S. - e-protokół z dnia 19 kwietnia 2016 roku - 00:20:24 - 00:27:43 - płyta - k. 29, kopie zwolnień chorobowych - k. 7- 10; zeznania ubezpieczonej - e-protokół z dnia 11 maja 2017 roku - 00:07:58 - 00:14:05 - płyta - k. 81; potwierdzenie przelewu - k. 6/

Pracownik ZUS poinformował również ubezpieczoną telefonicznie , że powinna udać się do lekarza w celu sprostowania wystawionego jej zwolnienia lekarskiego, tak by była zachowana ciągłość zwolnienia. Ubezpieczona nie zdecydowała się na to. Źle się czuła i nie miała siły, żeby jechać do szpitala. Postanowiła opłacić składkę za jeden dzień kwietnia wypadający pomiędzy zwolnieniami. /zeznania ubezpieczonej - e-protokół z dnia 11 maja 2017 roku - 00:07:58 - 00:21:38 - płyta - k. 81/

Tak ustalony stan faktyczny zasadniczo nie był sporny pomiędzy stronami. Ubezpieczona nie kwestionowała, że w toku prowadzonej działalności wielokrotnie nieterminowo opłacała składki, w tym składkę za kwiecień 2014 roku. Ubezpieczona przyznała, że obsługę księgową zapewnia jej biuro (...). Przyznała też, ze została pouczona przez organ rentowy o tym, że powinna sprostować zwolnienie lekarskie tak, aby nie było 1 - dniowej przerwy pomiędzy okresami niezdolności do pracy. Ubezpieczona nie zrobiła tego jednak, co tłumaczy złym stanem swojego zdrowia. Problemy zdrowotne ubezpieczonej również są okolicznością bezsporną.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie T. W. nie zasługuje na uwzględnienie, co skutkuje jego oddaleniem.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku
o systemie ubezpieczeń społecznych ( t. j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 963 ze zm.) obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Na podstawie art. 13 ust. 4 powołanej ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność pozarolniczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Artykuł 11 ust 2 ustawy stanowi zaś, że dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym
i rentowymi prowadzące pozarolniczą działalność (w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 5).

Jak stanowi art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( t. j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 372 ze zm.) osobom objętym ubezpieczeniem społecznym przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i wysokości określonych ustawą w razie choroby i macierzyństwa.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy systemowej objęcie dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi i chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony. Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie – w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących, duchownych oraz osób wymienionych w art. 7; w uzasadnionych przypadkach Zakład, na wniosek ubezpieczonego, może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie (art. 14 ust. 2 pkt 2).

Pod pojęciem składki należnej rozumie się składkę w pełnej wysokości, co oznacza, że skutkiem opłacenie składki w nienależnej wysokości jest ustanie dobrowolnego ubezpieczenia od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki
w należnej wysokości. W orzecznictwie przyjmuje się przy tym, że nie ma znaczenia, czy do nieterminowego uregulowania składki doszło z przyczyn zawinionych, czy też niezawinionych przez ubezpieczonego ( tak też m. in. Sąd Apelacyjny w Szczecinie
w uzasadnieniu wyroku z dnia 1 grudnia 2016 roku (sygn. III AUa 329/16); publ. LEX
nr (...) ).

Jak słusznie zważył przy tym Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 19 stycznia 2016 roku (sygn. I UK 35/15) powołany przepis ustawy systemowej nie określa przesłanek uzasadniających "wyrażenie zgody" na opłacenie składek po terminie. Kryteria tej oceny
z pewnością muszą być jednak sprawdzalne i sprawiedliwe. Wyrażenie zgodny nie jest uzależnione od braku winy. Musi to być przypadek uzasadniony, obiektywnie usprawiedliwiony okolicznościami, które tłumaczą, dlaczego składka nie została zapłacona
w terminie.

W cytowanym wyroku Sąd słusznie zawarł przy tym wskazanie, że art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej nie powinien być traktowany z nadmiernym rygoryzmem, w tym znaczeniu, że niejako automatycznie prowadzi do wyłączenia z ubezpieczenia, bez względu na okoliczności. Trzeba zatem wziąć pod uwagę te szczególne wypadki, gdy z przyczyn niezależnych uiszczenie składki nie następuje. Jest to tym bardziej uzasadnione, gdy niedopatrzenie to zostaje naprawione, nie ma ono charakteru działania specjalnego, mającego niejako "oszukać" system ubezpieczeń społecznych, a nadto w historii płatnika zdarzenie to jest jednorazowe (tak też Sąd Apelacyjny w Lublinie w uzasadnieniu wyroku
z dnia 27 października 2016 roku (sygn. III AUa 329/16) - ( publ. LEX nr 2157790)).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że stanowisko strony odwołującej opierało się na podobnej argumentacji. Pełnomocnik ubezpieczonej wskazywał bowiem, na zły stan zdrowia swojej mocodawczyni. Sąd nie kwestionuje, że poważna choroba ubezpieczonej mogła być dla niej przeszkodą
w terminowym realizowaniu obowiązków względem ZUS oraz że udanie się do szpitala w celu sprostowania zwolnienia lekarskiego mogło w danym momencie być ponad jej siły.
Z pewnością też zaległa składka za sporny dzień kwietnia 2014 roku został ostatecznie uiszczona.

W historii płatnika nie jest to jednak zdarzenie jednorazowe. Ubezpieczona choć zawsze korzystała z pomocy księgowej miała już wcześniej zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne. Od 2013 roku księgowość ubezpieczonej prowadzi księgowa J. S.. Wnioskodawczyni T. W. korzysta zatem w tym zakresie z usług profesjonalisty. Sąd w toku niniejszego postępowania nie musi więc badać, czy wskazane przez ubezpieczoną powody uchybienia terminu do opłacenia składek są usprawiedliwione, ponieważ to podmiot, któremu zleciła prowadzenie swojej księgowości, jest odpowiedzialny za niewłaściwe prowadzenie rozliczeń z organem rentowym. Odpowiedzialność ta istnieje jednak względem ubezpieczonej a nie względem ZUS. Powierzenie prowadzenia księgowości nie zwalnia ubezpieczonej od odpowiedzialności za skutki błędów w rozliczeniach z organem rentowym. Ubezpieczona może jednak domagać się od biura rachunkowego odszkodowania za szkody poniesione w wyniku wadliwego prowadzenia księgowości w ramach odpowiedzialności kontraktowej ( art. 471 Kodeksu cywilnego ).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie T. W. od decyzji ZUS z dnia 12 czerwca 2015 roku - nr (...)

Ze względu na wynik postępowania oraz datę wniesienia odwołania od zaskarżonej decyzji, Sąd o kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( t. j. Dz. U. 2013, poz. 490) w brzmieniu nadanym przez § 1 pkt 3b Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2015 roku zmieniającego rozporządzenia w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. z 2015 roku, poz. 1078).

Sąd zastosował ww. rozporządzenie z uwagi na datę wniesienia odwołania od zaskarżonej decyzji. Nie miało zatem zastosowania Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804), które obowiązuje od dnia 1 stycznia 2016 roku (zmienione Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz. U. z 2016 roku,
poz. 1667)) i stanowi w § 21, że do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

Sąd zasądził zatem od T. W. na rzecz ZUS I Oddziału w Ł. kwotę
180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ubezpieczonej.

7 czerwca 2017 roku

M.U.