Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie II Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 3 lipca 2015 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.j. z/s w W.

przeciwko (...) Szpitalowi (...) w W.

o zapłatę

1.  zasądza od (...) Szpitala (...) w W. na rzecz powódki (...) S.j. z/s w W. kwotę 144.081,50 złotych (sto czterdzieści cztery tysiące osiemdziesiąt jeden złotych 50/100) z ustawowymi odsetkami od dnia 24.10.2014r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od (...) Szpitala (...) w W. na rzecz powódki (...) S.j. z/s w W. kwotę 10.822,00 zł (dziesięć tysięcy osiemset dwadzieścia dwa złote) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt II C 19/15

UZASADNIENIE

(...) spółka jawna z siedzibą w W. w dniu 24 października 2014 roku wniósł pozew, domagając się zasądzenia od pozwanego (...) Szpitala (...) w W. kwoty 144.081,50 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a ponadto zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowisko powódka wskazała, że strony zawarły w dniu 20 czerwca 2012 roku umowę sprzedaży nr (...), której przedmiotem była dostawa sprzętu medycznego jednorazowego użytku, dostarczyła, sprzedała i wydała pozwanemu towar i przedstawiła faktury VAT, zaś pozwany szpital nie zrealizował ciążącego na nim zobowiązania do zapłaty.

Dnia 31 października 2014 roku Sąd Okręgowy w Warszawie wydał w niniejszej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym sygn. II Nc 403/14, uwzględniający żądanie pozwu.

Nakaz ten utracił moc w całości na skutek wniesienia sprzeciwu przez stronę pozwaną, która domagała się przekazania sprawy do rozpoznania tut. Sądowi jako miejscowo właściwemu, a merytorycznie – wnosiła o rozłożenie dochodzonej pozwem kwoty na 10 rat płatnych do 15 dnia każdego miesiąca, podkreślając swą bardzo trudną sytuację finansową.

Postanowieniem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 4 grudnia 2014 roku niniejsza sprawa została przekazana do rozpoznania tut. Sądowi.

Powodowa spółka podtrzymywała żądanie pozwu, oponując co do wniosku strony pozwanej o rozłożenie należności na raty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód (...) spółka jawna z siedzibą w W. prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której m. in. prowadzi sprzedaż detaliczną i hurtową wyrobów farmaceutycznych i medycznych, z wyłączeniem ortopedycznych, prowadzoną w wyspecjalizowanych sklepach oraz sprzedaż, dzierżawę i instalację maszyn oraz urządzeń różnego rodzaju.

Niesporne, nadto informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców k. 6-12.

Pozwany (...) Szpital (...) w W. jest samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej. Podstawowym celem działania pozwanego jest wykonywanie działalności leczniczej poprzez udzielanie świadczeń zdrowotnych, a także promocja zdrowia, realizacja zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia, w tym wdrażanie nowych technologii medycznych oraz metod leczenia.

Niesporne, nadto informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z KRS k. 13-18.

Bilans aktywów i pasywów pozwanego na dzień 31 lipca 2014 roku w porównaniu z rokiem 2013 wyniósł wartość ujemną -3.012.178,61 złotych. Średniomiesięczne koszty finansowania (...) Szpitala (...) ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia oraz pozostałych przychodów pozwanego w 2014 roku wyniosły 7.892.873,75 złotych, przy stwierdzonym braku kwoty około 1.616 tysięcy złotych miesięcznie. W związku z trudnościami finansowymi, pozwany zawierał porozumienia z wierzycielami w celu rozłożenia spłaty zaciągniętych zobowiązań.

Niesporne, nadto bilans szpitala na dzień 31 lipca 2014 r. k. 102-103, średniomiesięczne koszty szpitala w 2014 r. k. 104-105, porozumienie nr (...) zawarte z (...) sp. z o.o. k. 106, porozumienie (...) zawarte z (...) sp. zo.o. k. 109, porozumienie zawarte z (...) Sp. zo.o. k. 111.

Strony w dniu 20 czerwca 2012 roku w W. zawarły umowę nr (...). Przedmiotem umowy była sprzedaż wraz z dostawą na rzecz pozwanego, jako zamawiającego, przez powoda, jako wykonawcę, filmów i odczynników dla Zakładu (...) wraz z dzierżawą dwóch wywoływarek w ilościach i asortymencie wyszczególnionym w załączniku nr 1, stanowiącym integralną część umowy, oraz o parametrach wywoływarek, określonych w załączniku nr 2. Strony umowy uzgodniły wartość umowy w wysokości 480.616,20 złotych brutto, w tym 8 i 23 % obowiązującego podatku VAT w wysokości 45.601,20 złotych, przy czym cenę wyliczono na podstawie cen jednostkowych wyszczególnionych w załączniku nr 1 oraz na podstawie opłaty za dzierżawę wywoływarki, ustaloną na kwotę 3.690 złotych miesięcznie. Strony ustaliły, że za wykonanie przedmiotu umowy Zamawiający zapłaci wynagrodzenie ustalone na podstawie uzgodnionych cen jednostkowych oraz ilości rzeczywiście zrealizowanych dostaw asortymentu określonego w załącznikach oraz na podstawie comiesięcznej faktury za dzierżawy wywoływarki. Wykonawca zobowiązał się do dostarczenia przedmiotów umowy w okresie od dnia 20 czerwca 2012 roku do 19 czerwca 2014 roku, natomiast Zamawiający zobowiązał się do zapłaty faktury na konto wskazane przez Wykonawcę w terminie 30 dni od daty dostarczenia faktury. Za datę zapłaty faktury strony przyjęły datę złożenia dyspozycji przelewu do banku. Ponadto, w postanowieniu § 6 ust. 8 strony ustaliły, że wszelkie spory wynikłe na tle wykonywania umowy będą rozstrzygane przez rzeczowo właściwy sąd powszechny właściwy dla siedziby Zamawiającego.

Niesporne, nadto umowa nr (...) z 20 czerwca 2012 r. k. 39-42, załączniki do umowy k. 43 i 44.

Powód terminowo realizował dostawy wynikające z umowy. Pozwany nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń co do przedmiotu umowy ani jej wykonania. Za wykonanie umowy powód wystawił faktury VAT.

Niesporne, nadto faktury VAT wystawione przez powoda k. 45-79.

Pozwany uregulował część płatności, jednakże od sierpnia 2013 roku zaczęły pojawiać się opóźnienia w dokonywaniu opłat za wystawione faktury. Jednakże dopiero w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty z dnia 11 kwietnia 2014 roku pozwany zawiadomił powoda o swojej trudnej sytuacji finansowej i zwrócił się z prośbą o spłatę zadłużenia w czterech miesięcznych ratach według następującego harmonogramu:

- I rata w wysokości 33.100,20 złotych płatna do dnia 26 maja 2014 r.,

- II rata w wysokości 32.106,96 złotych płatna do dnia 26 czerwca 2014 r.,

- III rata w wysokości 30.237,12 złotych płatna do dnia 26 lipca 2014 r.,

- IV rata w wysokości 30.400,20 złotych płatna do dnia 26 sierpnia 2014 r.,

Powód wyraził zgodę na powyższą formę spłaty pod warunkiem terminowych wpłat za faktury nie objęte proponowanym harmonogramem.

Niesporne, nadto potwierdzenie salda nr (...), korespondencja stron k. 34-35.

W związku z powstaniem zaległości powód dnia 2 czerwca 2014 roku sporządził notę odsetkową nr (...). Pozwany z kolei ponownie powołał się na niemożność spłaty zadłużenia związaną z trudną sytuacją finansową, w której znalazł się szpital. Pozwany zwracał się z prośbą o przesunięcie terminów płatności ustalonych w harmonogramie, natomiast powód na przesunięcie wyrażał zgodę. Ostatni raz pozwany zwrócił się z prośbą o przesunięcie terminów płatności ustalonego harmonogramu spłat odpowiednio na termin od 30 września 2014 roku. Na powyższe powód wyraził zgodę jednakże z zaznaczeniem, że brak zapłaty do wskazanego terminu spowoduje skierowanie sprawy do sądu. Powód wysyłał również pozwanemu przedsądowe wezwania do zapłaty.

Niesporne, nadto nota odsetkowa (...) z 2 czerwca 2014 r. k 45, korespondencja stron k. 19-33.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo było uzasadnione.

Zgodnie z art. 354§1 kc dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w sposób odpowiadający tym zwyczajom.

Stosunek prawny łączący strony niniejszego postępowania podlega ocenie na podstawie przepisów o umowie sprzedaży i o umowie dzierżawy. Zgodnie z art. 535 kc., poprzez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę – powódka zobowiązała się do przeniesienia własności rzeczy w postaci towaru w asortymencie i ilości określonych w załączniku nr 1 stanowiącym integralną część umowy, natomiast pozwany zobowiązał się do zapłaty ceny za dostarczony towar, przy czym sprzedaż ta miała charakter periodyczny ze względu na ilość towarów i miała być dokonywana etapami w razie złożenia zamówienia przez pozwanego. Z kolei zgodnie z art. 693§1 kc przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz - powód zobowiązał się oddać pozwanemu do używania urządzenia w postaci wywoływarek posiadających parametry określone w załączniku nr 2 stanowiącym integralną część umowy, natomiast pozwany zobowiązał się z tego tytułu płacić powodowi kwotę 3.690 zł miesięcznie.

W rozpatrywanej sprawie istnienie w/w umowy, zobowiązania strony pozwanej i jego wysokości nie było przedmiotem sporu. Dodatkowo, przedłożone wraz z pozwem dokumenty wykazywały przysługujące stronie powodowej roszczenia z tytułu niezrealizowanych przez pozwanego zobowiązań z umowy nr (...), zarówno co do podstaw ich istnienia, jak i wysokości. Zagadnieniem spornym w istocie było jedynie istnienie podstaw do rozłożenia na raty zasądzanego świadczenia.

Zgodnie z art. 320 kpc. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia – wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia. Wymaga zaznaczenia fakultatywny charakter zastosowania powyższej instytucji, wynikający wprost z treści cytowanego przepisu, zgodnie z którym sąd „może” uznać za stosowne rozłożenie świadczenia na raty. Wytyczną zastosowania art. 320 kpc. jest przesłanka zaistnienia szczególnych okoliczności dotyczących sytuacji pozwanego dłużnika. W zasadzie chodzi o okoliczności dotyczące pozwanego dłużnika, jego sytuację osobistą, majątkową, finansową, rodzinną, które powodują, że nierealne jest spełnienie przez niego od razu i w pełnej wysokości zasądzonego świadczenia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2015 r., II CSK 409/14). Z kolei z dorobku orzecznictwa sądów powszechnych poruszających tą materię wywodzi się ugruntowany już pogląd, zgodnie z którym ochrona pozwanego dłużnika nie może być stawiana ponad ochronę wierzyciela w procesie cywilnym i wymaga uwzględnienia wszelkich aspektów sprawy (zob. wyroki Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 9 lipca 2014 r., sygn. akt I ACa 159/14, portal orzeczeń sądów powszechnych i z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn. akt I ACa 916/13, LEX nr 1416150). Sąd powinien więc wziąć pod uwagę zarówno szczególną sytuację pozwanego dłużnika, jak i uzasadniony interes wierzyciela występującego w roli powoda, który przejawia się najsprawniejszym wyegzekwowaniem świadczenia w możliwie jak najwartościowszej wysokości.

W ocenie Sądu, sama trudna sytuacja finansowa strony pozwanej, nie stanowi szczególnej okoliczności w rozumieniu art. 320 kpc. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na stosunkowo niską kwotę zobowiązań wobec powodowej spółki – z pewnością nie jest to suma, której uiszczenie przekracza możliwości finansowe pozwanego szpitala. Istotne jest także, iż pozwany czyni starania regulowania swoich zobowiązań, zawiera porozumienia z innymi wierzycielami, a więc ma możliwość ich realizowania. Nie można nie zauważyć, iż pozwany już w 2013 roku powoływał się wobec strony powodowej na problemy finansowe i wnosił o rozłożenie należności na raty, którą to propozycję powodowa spółka akceptowała. Następnie pozwany nie wywiązywał się ze swoich deklaracji, ponownie inicjował porozumienie co do dalszego przesunięcia terminów płatności i ponownie się z niego nie wywiązywał. Dotychczasowa postawa pozwanego przeczy zatem realności chęci zapłaty zaległych kwot, słusznie więc powód zarzuca mu brak lojalności oraz naruszenie zasady pacta sund servanda. W takiej sytuacji, rozłożenie należności na raty, skutkujące utratą możliwości żądania odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia od czasu wydania wyroku do czasu terminu uiszczenia rat, byłoby rażącym pokrzywdzeniem strony powodowej i premiowaniem dotychczasowej, nielojalnej postawy pozwanego.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd orzekł w punkcie I sentencji na podstawie art. 535 kc. oraz 693 § 1 kc., zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę dochodzonego roszczenia wraz z odsetkami ustawowymi, ustalonymi na podstawie art. 481 § 1 kc.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98§1 i 3 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Pozwany, jako strona przegrywająca sprawę, obowiązany jest zwrócić stronie powodowej koszty procesu w wysokości 10.822 złotych, na które składa się: opłata od pozwu w wysokości 7.205 złotych, wynagrodzenie adwokata w wysokości 3.600 złotych, wynikające z § 6 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, a także opłata skarbowa od udzielonego przez pozwaną pełnomocnictwa w wysokości 17 złotych.