Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy___________________ w Gliwicach Wydział IX

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

przy udziale ./.

po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2017 r. w Rybniku

sprawy z odwołania A. N. ( A. N. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o świadczenia przedemerytalne

na skutek odwołania A. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 15 listopada 2016r. nr (...)

oddala odwołanie.

Sędzia

Sygn. akt IX U 31/17

UZASADNIENIE

Decyzją z 15 listopada 2016r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., na podstawie art. 114 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odmówił ubezpieczonemu A. N. (N.) prawa do świadczenia przedemerytalnego, gdyż ubezpieczony nie przedłożył żadnych nowych dowodów mających wpływ na prawo do świadczenia przedemerytalnego, a w decyzji odmownej z 24 sierpnia 2016r. organ rentowy wskazał ubezpieczonemu warunki niezbędne do uzyskania prawa do świadczenia przedemerytalnego oraz przyczynę odmowy przyznania prawa do świadczenia.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się przyznania świadczenia przedemerytalnego, gdyż pozostawał w stosunku zatrudnienia w (...)Spółdzielni Rolniczej w J., co zostało wprost potwierdzone zaświadczeniami o zatrudnieniu i wynagrodzeniu oraz wydanym świadectwem pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko jak w zaskarżonej decyzji, że ubezpieczony nie spełnia warunków do przyznania świadczenia przedemerytalnego, ponieważ w czasie ostatniego zatrudnienia był członkiem spółdzielni, a nie pracownikiem.

Rozpoznając sprawę Sąd ustalił, co następuje.

Ubezpieczony urodził się (...)

Pierwszy wniosek o świadczenie przedemerytalne ubezpieczony złożył 19 lipca 2016r., w rozpoznaniu którego organ rentowy decyzją z 24 sierpnia 2016r. odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia na podstawie przepisów ustawy z 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawy z 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych, wskazując, że prawo do świadczenia przedemerytalnego dotyczy osób, którzy przed rozwiązaniem stosunku pracy lub stosunku służbowego byli pracownikami a ubezpieczony był członkiem Spółdzielni.

Ubezpieczony nie wniósł odwołania od tej decyzji, a w dniu 08.11.2016r. złożył kolejny wniosek o ustalenie prawa do świadczenia przedemerytalnego. Do wniosku ubezpieczony dołączył kserokopie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu za okres od 2.04.1990r. do 10.01.2016r.

Ubezpieczony udowodnił 39 lat, 2 miesiące i 14 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

(dowód: dokumentacja zawarta w aktach organu rentowego)

Ubezpieczony w okresie od 2.04.1990r. do 10.01.2016r. pracował w (...)Spółdzielni Rolniczej w J. jako mechanik -spawacz. Ubezpieczony pracował od 02.04.1990r. do 01.05.1997r. jako pracownik najemny, od 02.05.1997r. do 08.05.2008r. jako kandydat na prawach członka i od 09.05.2008r. do 10.01.2016r. jako członek pracujący.

Rozwiązanie umowy nastąpiło z powodu likwidacji Spółdzielni (art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2013r.)

Ubezpieczony złożył deklarację członkowską Spółdzielni Rolniczej 30 kwietnia 2008r. deklarując 1 udział w wysokości 500,00zł i był członkiem do końca pracy w Spółdzielni.

Uchwałą Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni z 10 czerwca 2011r. ubezpieczony został wybrany do Rady Nadzorczej Spółdzielni.

Członek Spółdzielni miał prawo uczestniczyć w zebraniach Spółdzielni, na których podejmowane były decyzje odnośnie Spółdzielni.

Ubezpieczony miał obowiązek uczestniczyć w pracach Spółdzielni - polowych, przy zbiorze zbóż, naprawy ciągników, sprzętu do odśnieżania. Codziennie taką pracę wykonywał, żeby Spółdzielnia istniała. Ubezpieczony otrzymał świadectwo pracy za cały okres pracy w Spółdzielni. Pod koniec istnienia Spółdzielni wszyscy jej pracownicy byli jej członkami.

(dowód: akta osobowe ubezpieczonego, zeznania ubezpieczonego złożone na rozprawie 11 maja 2017r., czas nagrania protokołu elektronicznego 00:09:01-00:25:21)

Spółdzielnia Rolnicza w J. na dzień 10.01.2016r. nie zatrudniała pracowników. W Spółdzielni pracowali członkowie i od nich były odprowadzane składki na ZUS.

(dowód: pismo (...)Spółdzielni Rolniczej w J. z 21.09.2016r. k. 30 a.r.).

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 30.04.2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (j.t. Dz.U z 2013, poz.170) prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która:

1). do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta oraz 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

2). do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001), zwanej dalej "ustawą o promocji zatrudnienia", w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub

3). do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887, z późn. zm.1)), zwanej dalej "ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych", i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta i 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

4). zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

5). do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub

6). do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j.Dz. U. 2016, poz. 645) poprzez przyczyny dotyczące zakładu pracy należy rozumieć:

a). rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.3)), w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników,

b). rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,

c). wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy.

Za okres uprawniający do emerytury uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz. U. z 2016 r., poz. 887) zwanej dalej "ustawą o emeryturach i rentach z FUS".

Świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w art. 2 ust. 1 ustawy po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1). nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2). w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3). złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Kwestia sporna w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy odwołujący spełnia przesłanki wynikające z przepisu art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 30.04.2004r. o świadczeniach przedemerytalnych, w szczególności czy ubezpieczony wykonywał pracę w ostatnim zakładzie - Spółdzielni Rolniczej w J. na podstawie stosunku pracy, tj. czy był pracownikiem w rozumieniu przepisów kodeksu pracy.

Zdaniem Sądu przeprowadzone postępowanie pozwala na przyjęcie, że ubezpieczony nie pozostawał w Spółdzielni w stosunku pracy.

Zgodnie z treścią art. 2 kp pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.

Ubezpieczony nie był zatrudniony na żadnej z wymienionych, w art. 2 kp, podstaw, lecz na podstawie umowy z rolniczą spółdzielnią produkcyjną w oparciu o przepisy ustawy z 16 września 1982r. Prawo spółdzielcze (j.t. Dz.U z 2016, poz. 21).

Ubezpieczonego nie łączył ze Spółdzielnią stosunek pracy w rozumieniu art. 22 kp.

Fakt, że ubezpieczony podpisywał listę obecności, przechodził badania okresowe, korzystał z urlopu wypoczynkowego, czy wreszcie to, że Spółdzielnia wydała ubezpieczonemu świadectwo pracy i zaświadczenie o zatrudnieniu nie dowodzi tego, że ubezpieczonego łączył ze Spółdzielnią stosunek pracy. Ubezpieczony bezsprzecznie od 2008r. był członkiem Spółdzielni Rolniczej i na tej podstawie wykonywał pracę, a nie na podstawie umowy o pracę.

Za takim przyjęciem przemawiają dane wynikające z akt osobowych ubezpieczonego oraz pism Spółdzielni w J., znajdujących się aktach ZUS. Sąd dał wiarę zeznaniom ubezpieczonego, że korzystał z urlopu wypoczynkowego, podpisywał listę obecności, pracował codziennie po 8 godzin, podlegał kierownikowi, jednak zeznania te nie wpływają na dokonaną przez Sąd ocenę charakteru stosunku prawnego łączącego ubezpieczonego ze Spółdzielnią. To, że Spółdzielnia np. sprawdzała obecność swoich członków poprzez podpisywanie przez nich odpowiednich list obecności nie powoduje, że łączący strony stosunek prawny był stosunkiem pracy w rozumieniu przepisów kodeksu pracy. Podobnie, że potwierdziła ubezpieczonemu okres pracy na jej rzecz na druku świadectwa pracy.

Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym zatrudnienie wynikające ze stosunku członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej nie odpowiada warunkom opisanym w art. 22 § 1 k.p., bowiem z jego istoty wynikają prawa i obowiązki niewystępujące w stosunku pracy, a wynikające z art. 18 ustawy z 1982 r. - Prawo spółdzielcze (wyrok Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2012 r., I UK 383/11, LEX nr 1215134).

Sąd podziela także stanowisko orzecznicze, że pracownikami w znaczeniu kodeksowym są członkowie spółdzielni pracy zatrudnieni w nich na podstawie spółdzielczej umowy o pracę. Prawo spółdzielcze nie nazywa ich wprawdzie pracownikami, jednakże osoby te mają status pracowniczy w rozumieniu kodeksu pracy, zgodnie z postanowieniem powołanego wyżej art. 2 k.p. Natomiast członkowie innych spółdzielni, niż spółdzielnie pracy (m.in. rolniczych spółdzielni produkcyjnych) nie są pracownikami w rozumieniu art. 2, jeśli nie są w nich zatrudnieni na podstawie umów o pracę (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 19 kwietnia 2012 r., III AUa 188/12, LEX nr 1163533).

Także Spółdzielnia Rolnicza w J. potwierdziła, że na dzień 10.01.2016r. nie zatrudniała pracowników, lecz w Spółdzielni pracowali członkowie i od nich były odprowadzane składki na ZUS.

W tej sytuacji, nie uległa wątpliwości, że ubezpieczony nie spełnia warunków do świadczenia przedemerytalnego w rozumieniu powołanych przepisów, gdyż nie łączył go z Rolniczą Spółdzielnią stosunek pracy ani stosunek służbowy, zatem prawidłowa była decyzja organu rentowego z 24 sierpnia 2016r. i obecnie brak jest podstaw do zmiany takiego stanowiska.

Ubezpieczony, składając w dniu 8 listopada 2016r., ponownie wniosek o świadczenie nie przedłożył żadnych nowych dowodów w rozumieniu art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zatem Sąd uznał, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa i z mocyart. 477 ¹⁴ §1 kpc oddalił odwołanie jako bezzasadne.

SSR del. Renata Stańczak

Sygn. akt IX U 31/17

ZARZĄDZENIE

  (...)

  (...)

  (...)

  (...)

(...)